De toekomst is circulair

Proximus heeft de ambitie om voor zijn productie en logistiek echt circulair te worden. Maar wat houdt dit precies in? Als verantwoordelijke voor deze transformatie ben ik op zoek gegaan naar de definitie van 'echt circulair'. Die blijkt dus niet te bestaan. Niets gemakkelijkers, zou je zeggen, dan een doel te halen dat je zelf bepaalt. Mijn team en ikzelf hebben het ons echter niet gemakkelijk gemaakt. De definitie die we hebben gekozen, zal aanhoudende inspanningen en een serieuze dosis samenwerking en coördinatie vereisen.

Begrijp me niet verkeerd: al deze inspanningen zijn de moeite waard. Te meer daar circulariteit geen nieuw thema is bij Proximus. We hebben al veel bereikt op dit gebied. Circulariteit is de toekomst en elk modern bedrijf zou er een topprioriteit van moeten maken. Het verlengen van de levensduur van apparaten of het recycleren van onderdelen kan aanzienlijke besparingen opleveren op het vlak van grondstoffen, productie en transport. Afgezien van de voor de hand liggende voordelen inzake duurzaamheid, kan een circulair model veel besparingen opleveren, zoals nu al het geval is bij Proximus. Het vergt alleen wat denkwerk en investeringen op het gebied van onder andere ontwerp, partnerschappen, logistiek en organisatie van het magazijn. Laat me dit even uitleggen.

Het uitgangspunt: circulair ontwerp

De eerste stappen van Proximus in de richting van circulariteit dateren van zo'n tien jaar geleden. Toen zijn we beginnen te investeren in refurbishing en recycling van onze apparatuur voor het grote publiek: decoders, modems, kabels, enz. Doordat de klant deze toestellen van ons huurt, kunnen we ze gemakkelijk recupereren (in tegenstelling tot toestellen die hem toebehoren, zoals smartphones). Het zijn ook vrij eenvoudige toestellen en ze zijn dus relatief gemakkelijk te refurbishen en te recycleren.

Ik zeg relatief gemakkelijk, maar er kan altijd efficiëntiewinst worden behaald. Eén aspect hiervan is circulair ontwerp. Door de jaren heen hebben we van circulair ontwerp een vereiste gemaakt voor onze partners en leveranciers. Dat klinkt goed, maar het betekent in essentie dat we tijdens de ontwerpfase onder andere rekening houden met het refurbishingproces. Bijvoorbeeld door voor een modem te kiezen voor een eenvoudig te vervangen wificomponent om toekomstige upgrades te vergemakkelijken, of door breekbare plastic clips te vervangen door metalen schroeven voor een langere levensduur.

Dit type circulair ontwerp maakt ons werk veel eenvoudiger: toestellen die zo zijn gemaakt, zijn eenvoudiger te testen, gemakkelijker te herstellen en op het einde van hun levenscyclus sneller te demonteren. Maar niet alleen toestellen hebben baat bij circulair ontwerp: er is evenveel winst te behalen in het logistieke proces. We hebben beslist om CTDI, onze partner voor refurbishing, te integreren in ons distributiecentrum te Courcelles. CTDI verwerkt momenteel ongeveer 800.000 toestellen per jaar. Alleen al het transport dat door deze integratie wordt vermeden, bespaart ons jaarlijks 170 ton CO₂ en aanzienlijke kosten.

Het doel: circulaire productie

Deze ingrepen in ontwerp en logistiek zijn een goed begin, maar ze volstaan niet. Met onze huidige inspanningen kunnen we ons doel niet bereiken. Hoe vaak we toestellen ook herstellen en refurbishen of hoezeer we het transport ook beperken, elk apparaat bereikt ooit onvermijdelijk het einde van zijn levenscyclus. Deze afgedankte toestellen worden momenteel getransporteerd naar en verwerkt door een externe partner.

Om echt circulair te zijn, moeten we nog verder gaan. Daarom onderzoeken we momenteel de mogelijkheid om deze apparatuur zelf te demonteren. Dit zou ons de totale controle geven over de volledige levenscyclus van onze toestellen. We zouden de teruggewonnen materialen kunnen doorverkopen en daar economische winst uit halen, of er op zijn minst voor kunnen zorgen dat ze correct en duurzaam worden verwerkt. Idealiter zouden onze leveranciers deze teruggewonnen materialen kunnen hergebruiken om nieuwe apparaten te maken. Zo zouden we de cirkel kunnen sluiten.

De visie: een circulaire economie

Bij Proximus kunnen en willen we meer doen. Door onze inspanningen op het gebied van refurbishing en recycling uit te breiden naar andere toesteltypes bijvoorbeeld. Maar zoals je ziet, is echte circulariteit niet iets dat we alleen kunnen bereiken. Voor verschillende stappen in het proces zijn we afhankelijk van partners, leveranciers en consumenten. Het is voor Proximus een topprioriteit om al deze stakeholders te overtuigen om zich aan te sluiten bij onze inspanningen voor een circulaire economie.

Maar als we echt impact willen hebben op de klimaatverandering, moet niet alleen Proximus, maar de hele economie circulair worden. Dat wil zeggen dat we de traditionele kloof met onze directe concurrenten moeten overbruggen. Concurrentie is noodzakelijk in onze economie, maar niet als het om duurzaamheid gaat. Integendeel, we hebben meer samenwerking nodig in de hele sector en daarbuiten om een echt duurzame economie te creëren - de economie van de toekomst. Een toekomst die circulair zal zijn.