Geïntegreerd
jaarverslag
2021
groep
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
2
Inhoud
1
4
Proximus in een oogopslag
5 Voorwoord van onze CEO en onze Voorzitter
8 Wie we zijn en de waarde die we voor de maatschappij creëren
17 Kerncijfers en belangrijkste prestaties
2
22
#inspire2022
26 Het beste gigabitnetwerk voor België bouwen
36 Werken als een 'digital native' bedrijf
44 Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
57 Werken aan een groene en digitale maatschappij
74 Onze mensen en organisatie klaarstomen voor de toekomst
81
Impactvol en
verantwoord beheren
82
Governance en compliance
83
Corporate governance verklaring
106 Diversiteit & Inclusie
110 Bezoldigingsverslag
127 Regelgevend kader
133 Het Proximus-aandeel
139
Niet-financiële verslagen
140
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
147 Sociaal verslag
158 Milieuverslag
169 EU Taxonomie
171 Tabel van de TCFD
173 GRI content index
179 Geconsolideerde jaarrekening
285 Geconsolideerd jaarverslag
285 Bespreking en analyse van de financiële resultaten door het management
319 Risicobeheer
335 Interne controle
338 Deskundigheid van de leden van het Audit- en Toezichtscomité
338 Evolutie in de research en developmentactiviteiten
342 Andere inlichtingen
344
Verslagen van auditors
3
4
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
3
Verneem meer
U zult in dit jaarverslag pictogrammen
terugvinden.
Dit iswat zebetekenen:
Lees meer
Externe link
Aanpak van de geïntegreerde rapportering 2021
Sinds 2020 hanteert Proximus een geïntegreerde
rapporteringsaanpak. Dit verslag 2021 is gebaseerd op het
kader van de International Integrated Reporting Council (IIRC).
Het legt uit hoe we waarde creëren voor onze stakeholders en
de maatschappij, in het licht van onze ambities, missie en
doelstellingen.
Onze stakeholders omvatten al de personen en organisaties die
invloed ondergaan van onze activiteiten of met wie we een
relatie onderhouden. Het gaat onder meer om bedrijfsklanten
en particuliere klanten, investeerders, medewerkers, politieke en
regelgevende stakeholders, leveranciers, partners, journalisten en
opinieleiders.
De informatie in dit verslag heeft betrekking op de Proximus
Groep, tenzij anders vermeld. De Proximus Groep omvat Proximus
NV, zijn dochterondernemingen evenals de belangen van de Groep
in geassocieerde ondernemingen en joint ventures opgenomen
volgens de vermogensmutatiemethode en gezamenlijke
bedrijfsactiviteiten. We verwijzen naar Toelichting
8 (pagina xxx) voor de lijst van dochterondernemingen,
geassocieerde ondernemingen, joint ventures en gezamenlijke
bedrijfsactiviteiten. Proximus NV is een naamloze vennootschap
van publiek recht die in België is geregistreerd.
Het doel van dit verslag is onze stakeholders te informeren over
onze rol in de samenleving. We zetten onze bedrijfsstrategie
uiteen en de vooruitgang die we hebben geboekt bij de
verwezenlijking van onze doelstellingen, en leggen daarbij de link
met onze geactualiseerde relevante thema's. In het derde
hoofdstuk, 'Impactvol en verantwoord beheren', worden de
resultaten van de onderneming belicht vanuit het oogpunt van
haar financiële en niet-financiële prestaties. Doorheen het verslag worden
gedetailleerde prestatiegegevens verstrekt.
Dit verslag is opgesteld in overeenstemming met de EU-richtlijn met
betrekking tot de bekendmaking van niet-financiële informatie en
informatie over diversiteit, de GRI-richtlijnen (Global Reporting
Initiative): essentiële criteria (core option) en SASB (Sustainability
Accounting Standards Board). Een volledige GRI content index is
hier te vinden.
Vanaf dit rapporteringsjaar zal Proximus ook de aanbevelingen van
de TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures)
integreren om zijn inspanningen te benadrukken voor het
identificeren en beperken van klimaatrisico's en -kansen. We
zien dit als de eerste stap van een lang traject. De komende jaren
zullen verdere inspanningen worden geleverd voor de verdere
integratie van de aanbevelingen van de TCFD.
Proximus is van plan af te stemmen op de EU-taxonomie en
maakt daarom dit jaar reeds bekend welke van zijn economische
activiteiten in aanmerking komen. Het gaat om activiteiten van
Proximus die volgens de EU-taxonomie zouden kunnen worden
beoordeeld op hun duurzaamheid. Dit jaar definiëren de criteria
van de EU-taxonomieverordening alleen welke activiteiten het best
bijdragen aan de bestrijding van de klimaatverandering.
Proximus beantwoordt verschillende vragenlijsten in verband met
duurzame en verantwoorde investeringen, zoals CDP,
Sustainalytics, EcoVadis, S&P, FTSE4Good en MSCI. We streven
ernaar om onze prestaties in onze sector te blijven verbeteren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
4
Proximus
in een
oogopslag
5
Voorwoord van onze CEO
en onze Voorzitter
8
Wie we zijn en de waarde die
we voor de maatschappij creëren
17
Kerncijfers en belangrijkste prestaties
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
5
Samen naar een duurzamer digitaal leven
Beste lezer,
Net als 2020 stond 2021 in het teken van COVID. De strijd
tegen deze ongeziene pandemie heeft zijn stempel gedrukt op
ieders leven, zowel privé als professioneel. Proximus vormde
hierop geen uitzondering, en onze medewerkers en teams
hebben blijk gegeven van een enorme veerkracht om onze
klanten zo goed mogelijk te blijven bedienen.
Hoewel de coronacrisis ons voor ongekende uitdagingen stelt, biedt
ze ons ook een unieke kans om onszelf en de wereld om ons heen
heruit te vinden. Als het gaat over de digitale wereld, waarin
Proximus actief is, zijn we ervan overtuigd dat de traditionele,
mondiale, gedereguleerde digitale platformmodellen geleidelijk aan
in vraag of toch minstens op de proef zullen worden gesteld door
innoverende en meer lokale initiatieven. De burgers van vandaag
willen een digitaal leven leiden dat steunt op modellen die
aansluiten bij hun bekommernissen en die ze volledig kunnen
vertrouwen. Voor ons is het dan ook essentieel dat toekomstige
digitale diensten, of het nu bijvoorbeeld gaat om onderwijs,
gezondheidszorg of e-commerce, ook in Europa en België
worden ontwikkeld door lokale spelers en ecosystemen. Het gaat om
een maatschappelijke keuze: we moeten ons afvragen welke
platformen we willen ondersteunen om de wereld van morgen
vorm te geven.
Connectiviteit voor iedereen
We kunnen het niet hebben over een digitale samenleving zonder
toekomstgerichte connectiviteit ter sprake te brengen. Die zal
bestaan uit een combinatie van fiber, 5G en technologieën zoals
cloud en edge computing. Dit zijn wat we de netwerken van de
toekomst noemen: ze sturen onze economie en ons digitale
leven aan en hebben een eindeloos potentieel. We willen dat ze
openstaan voor en ten dienste staan van iedereen. We investeren elk
jaar meer dan één miljard euro in onze netwerken om in heel België
fiber en 5G uit te rollen, waarbij we onze klanten een zeer hoog
beveiligingsniveau garanderen. Onze uiteindelijke ambitie is om een
mobiel 5G-bereik van 99% te hebben tegen eind 2024 en een vast
gigabitbereik van 100% te halen in België.
Stefaan De Clerck
| Voorzitter
Guillaume Boutin
| CEO
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
6
Werken aan lokale ecosystemen
Aangezien het digitale essentieel is geworden, is het belangrijk dat de
burgers hun digitale leven en hun data kunnen toevertrouwen aan
spelers die ze vertrouwen. We zijn er immers sterk van overtuigd dat
we moeten evolueren naar een digitaal leven dat meer op ons lijkt.
Een lokaler, veiliger en verantwoordelijker leven, waar grote
Belgische merken, visionaire ondernemers en sterke lokale
ondernemingen ecosystemen bouwen om bij de volgende
innovatiegolf het voortouw te kunnen nemen.
Proximus wil bij deze innovatiegolf uiteraard een vooraanstaande rol
spelen. Onze ambitie is meer dan ooit om in hun dagelijkse leven de
digitale partner van de Belgen te worden. Dit is wat
we dit jaar hebben bereikt met de lancering van Doktr en Banx,
bijvoorbeeld. Anderzijds helpen we onze professionele klanten bij
hun digitale transformatie door samen met hen te innoveren, met
name via ons nieuwe 5G-innovatieplatform.
Een speler met een menselijk gezicht
Het menselijke gezicht van Proximus, dat zijn in de eerste plaats de
duizenden collega's die het hele jaar door het beste van zichzelf
geven, in onze shops, in onze contactcenters, op het terrein of op
kantoor. En we weten welk verschil die menselijke toets kan maken
in de digitale wereld. Hij draagt niet alleen bij tot een betere
klantenervaring in het leven van alledag. Maar wat belangrijker is, in
de buitengewone omstandigheden die we het voorbije jaar hebben
meegemaakt, is dat onze aanwezigheid ook essentieel is geweest.
We willen dat onze
netwerken voor iedereen
toegankelijk zijn, zodat
niemand aan de zijlijn
blijft staan
.
Onze teams zijn uitzonderlijke inspanningen blijven leveren in de
strijd tegen COVID. In recordtijd hebben ze vaccinatiecentra
uitgerust met connectiviteit en IT-oplossingen.
Tijdens de verschrikkelijke overstromingen in de zomer van 2021
hebben onze technici dag en nacht hard gewerkt om onze
infrastructuur in de getroffen gebieden te herstellen. Zo konden
de slachtoffers hun familie en vrienden weer bereiken en bedrijven
hun activiteiten weer opstarten.
Tegemoetkomen aan de maatschappelijke
uitdagingen
Bij Proximus willen we dat de nieuwe krachtige netwerken die we
uitrollen openstaan voor iedereen, zodat niemand aan de zijlijn
blijft staan. Met deze doelstelling voor ogen hebben we in
september 2021 samen met overheidsinstanties, bedrijven en
sociale organisaties het Digital Inclusion Charter ondertekend en
ons geëngageerd om samen de digitale kloof in ons land te
dichten.
Maatschappelijke uitdagingen aangaan betekent ook systematisch
rekening houden met onze impact op het klimaat. Het is onze
verantwoordelijkheid als leider om het goede voorbeeld te tonen door
duurzaamheid te integreren in alles wat we doen. We zijn trouwens
zeer trots dat Proximus zich heeft aangesloten bij de European Green
Digital Coalition, met de bedoeling tegen 2040 koolfstofneutraal te
worden, tien jaar eerder dan vooropgesteld door het akkoord van
Parijs.
Van Proximus de referentiewerkgever maken voor
digitale thema's
Aangezien de strijd om talent de komende jaren alleen maar
moeilijker zal worden, is het voor een groep als Proximus essentieel
om zijn medewerkers een stimulerende en inspirerende
werkomgeving te bieden, met grote aandacht voor diversiteit,
inclusie, samenwerking en empowerment.
Zo bevorderen we de continue ontwikkeling van onze medewerkers,
zeker met betrekking tot de technologieën van de toekomst, en
bieden we digitaal talent aantrekkelijke kansen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
7
Het is onze
verantwoordelijkhei
d om duurzaamheid
te integreren in alles
wat we doen
.
Om onze transformatie tot een echt klantgericht digitaal bedrijf te
versnellen, hebben we beslist over te stappen op agile
werkmethodes. Deze aanpak stelt ons in staat te focussen op wat
klanten belangrijk vinden en sneller innovatieve oplossingen aan te
reiken.
In de komende jaren zullen we onze kantoorgebouwen - zowel in
Brussel als regionaal - ook laten evolueren tot een campus, wat
menselijk contact en samenwerking zal bevorderen.
Proximus transformeren voor de toekomst
Bij het lezen van dit jaarverslag zult u ontdekken dat Proximus in
2021 heel wat verwezenlijkt heeft. Aangestuurd door onze
#inspire2022-strategie hebben onze teams buitengewoon
gepresteerd, ondanks de complexe COVID context.
Wanneer we terugblikken, is het indrukwekkend te zien welke weg
we het voorbije jaar hebben afgelegd. We hebben de fiberuitrol
spectaculair versneld om een van de meest performante
fiberoperatoren ter wereld te worden. We hebben onze interne
informaticatools verder getransformeerd en gemoderniseerd om
van Proximus een echt digitaal, klantgericht bedrijf te maken. In onze
Consumer- en Enterprise-segmenten keren we geleidelijk aan terug
naar groei dankzij onze convergente merken en aanbiedingen, onze
strategische partnerships en ons vermogen om voortdurend te
innoveren. We hebben goed standgehouden op de professionele
markt en we hebben onze transformatie in een gestaag tempo
voortgezet. De uitgifte van onze eerste groene obligatielening was
een groot succes.
Naast onze verwezenlijkingen op de binnenlandse markt hebben
we ook de internationale positie van Proximus versterkt. We
verwierven alle aandelen van ons filiaal BICS, wat ons de
flexibiliteit biedt om de groeiplannen van BICS en TeleSign uit te
voeren. Eind december kondigde TeleSign trouwens aan dat het in 2022
naar de beurs wil gaan.
De wereld van morgen zal onvermijdelijk digitaler zijn. Dankzij onze
#inspire2022-strategie zal hij ook menselijker, lokaler, veiliger en
duurzamer zijn.
Hiertoe engageren we ons! #thinkpossible
Guillaume Boutin, Stefaan De Clerck,
CEO Voorzitter van de Raad van Bestuur
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
8
Wie we zijn en de waarde die we
voor de maatschappij creëren
Proximus is een leverancier van digitale diensten en
communicatie- en ICT-oplossingen die actief is op de Belgische
en internationale markten. Onze missie is het
openen van een
wereld van digitale mogelijkheden voor onze klanten zodat ze
beter leven en slimmer werken
. Dit doen we door het beste open
gigabitnetwerk te bouwen, producten en diensten op maat van
elke klant aan te bieden en de vertrouwenspartner van bedrijven
en de Belgische maatschappij te zijn bij hun digitale evolutie en
door bij te dragen aan een groene en digitale samenleving.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
9
Dankzij onze vaste en mobiele netwerken hebben
onze klanten
altijd en overal toegang tot een brede waaier aan digitale
diensten, data en multimedia-inhoud
. We leggen de basis voor
duurzame groei door te investeren in het gigabitnetwerk van
de toekomst, met een volledig digitale mindset en een open
ingesteldheid ten opzichte van partnerships.
Als belangrijke economische speler in België willen we
een
positieve impact hebben op de wereld om ons heen
. We
ondersteunen de ontwikkeling van nieuwe digitale ecosystemen en
innovatieve oplossingen die de Belgische economie ten goede
komen. Op maatschappelijk vlak doen we er alles aan om de
digitale kloof te dichten, kansen te bieden aan digitale talenten en
de overgang naar een groene maatschappij te versnellen.
We erkennen en waarderen
de passie en expertise van onze
medewerkers
. Bij het nastreven van onze ambities zijn zij onze
waardevolste troef. Van onze kant bieden we onze
medewerkers een uitdagende en inspirerende werkomgeving: we
geven iedereen de kans om te groeien in een omgeving die veel
belang hecht aan diversiteit, samenwerking, innovatie en
verantwoordelijkheid. Bij Proximus krijgen onze medewerkers de
vrijheid om een echte impact te hebben op het leven van onze
klanten. Ze werken ook aan hun eigen toekomst, door opleidingen te
volgen en hun vaardigheden voortdurend aan te scherpen.
We openen een
wereld van digitale
mogelijkheden, zodat
mensen beter leven en
slimmer werken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
10
Onze merken
We zijn actief in de
Benelux
en op
wereldschaal
.
Met onze toonaangevende en gevestigde merken komen we
tegemoet aan de behoeften van een brede waaier van klanten in de
residentiële en business-segmenten, en in de overheidssector.
België
Proximus
Proximus is ons belangrijkste merk, dat we uitbouwen tot
hét referentiemerk
dat 'iedereen in staat stelt zich te ontplooien in
een digitale wereld, zodat we ons gemeenschappelijk welzijn kunnen
verbeteren'. Onze merkbelofte
'Think possible'
geeft die missie
weer. We zijn ervan overtuigd dat nieuwe digitale oplossingen ons
leven gemakkelijker maken, ons in staat stellen slimmer samen te
werken en van onze wereld een betere plek maken. Daarom gaan
we altijd op zoek naar de beste partnerships en blijven we investeren
in duurzame technologie.
Scarlet
is uitgegroeid tot een merk ‘zonder franjes’ voor klanten die
op zoek zijn naar de scherpste prijzen of die bewuster willen
consumeren.
Mobile Vikings
is een merk met een sterke 'digital native'
klantenbasis dat staat voor de 'slimme keuze', zowel voor prepaid-
als postpaidklanten. Zijn aanbod is aantrekkelijk voor jongeren
die intensief gebruikmaken van mobiele data. In juni 2021
verkreeg Proximus van de Belgische Mededingingsautoriteit de
goedkeuring voor de overname van Mobile Vikings, dat ook het
merk Jim Mobile omvat.
Luxemburg
De Proximus Groep is in Luxemburg actief als
Proximus
Luxembourg SA
, onder de merknamen Tango en Telindus
Luxembourg.
Tango
biedt vaste en mobiele telefonie, internet en televisiediensten
aan residentiële klanten en kleine bedrijven met minder dan tien
werknemers.
Telindus
levert telecommunicatiediensten, ICT-infrastructuur,
multi-cloud, digitale financiële oplossingen, cybersecurity,
bedrijfsapplicaties, managed services en opleidingsdiensten aan
middelgrote en grote bedrijven en aan overheidsdiensten.
Nederland
In Nederland zijn we actief als
Telindus Nederland
. Als
strategische IT-partner ondersteunen we bedrijven om
toekomstzeker en innovatief te zijn, door IT-
infrastructuuroplossingen en -diensten aan te bieden om van
bedrijven flexibele organisaties te maken.
Telindus levert managed en platform services, alsook diensten op
gebied van networking, cloud, cybersecurity en data & AI. Het stelt
bedrijven en overheidsdiensten in staat zich aan te passen aan de
voortdurend evoluerende markten en klantenbehoeften, en
tegelijk de bedrijfscontinuïteit te verzekeren en de
gebruikerservaringen te optimaliseren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
11
Connectiviteitsdiensten
Cloudcommunicatie
IoT(Internet ofThings)
Digitaleidentiteitsdiensten
•
Beveiliging
•
Authenticatie
•
•
•
•
Wereldwijd
Internationaal zijn we actief met
BICS
en
TeleSign
.
In februari 2021 verwierf Proximus 100% van de aandelen van
BICS. Hierdoor verzekerde het zich van de flexibiliteit om de
ontwikkelings- en groeitrajecten van BICS en TeleSign uit te
voeren.
BICS
is een toonaangevende enabler van internationale
communicatie, een van de belangrijkste wereldwijde spraakcarriers en
de grootste aanbieder van mobiele datadiensten wereldwijd.
Het doel van BICS is om alle personen, toepassingen en dingen te
verbinden, waar ze zich ook bevinden.
BICS levert veilige communicatieoplossingen van hoge kwaliteit
aan 's werelds grootste mobiele operatoren, virtuele
netwerkoperatoren, serviceproviders, leveranciers van
bedrijfssoftware en ondernemingen in Afrika, Azië, Europa, het
Midden-Oosten en de VS.
De voorbije jaren is BICS uitgegroeid van een traditionele
internationale wholesalecarrier naar een onderneming die
communicatieplatformen ter beschikking stelt. Zijn geïntegreerde,
softwaregebaseerde oplossingen helpen bedrijven om hun digitale
transformatie te versnellen.
Om zijn strategie met succes uit te voeren, heeft BICS speciale
businessunits gecreëerd die respectievelijk de telecom-
en de bedrijvenmarkt bedienen. Door de oprichting van
productportfoliogroepen bouwt BICS synergieën uit tussen
producten en technologie. Zijn oplossingen zijn essentieel om de
digitale levensstijl van vandaag en de behoefte aan wereldwijde
mobiele connectiviteit en naadloze klantenervaringen te
ondersteunen.
TeleSign
is een snelgroeiende leider in oplossingen voor digitale
identiteit en engagement. Via zijn eenvoudig te integreren API's
(application programming interfaces) biedt het oplossingen voor
beveiliging, authenticatie, fraudedetectie, compliance,
reputatiescores en beveiligde communicatie.
Met de steeds snellere groei van digitale transacties wereldwijd is het
voor bedrijven en klanten meer dan ooit van cruciaal belang om te
weten met wie ze zakendoen. Door digitale identiteit te combineren
met wereldwijde communicatiemogelijkheden helpt TeleSign
bedrijven om hun klanten te verbinden, te beschermen en met hen in
contact te treden. Tegelijk helpt het deze klanten om veilig gebruik te
maken van hun favoriete digitale platformen.
Deze geïntegreerde digitale identiteitsoplossingen versterken niet
alleen het vertrouwen tussen consument en bedrijf, maar
verbeteren ook de ervaring doorheen het volledige klantentraject.
Vandaag is TeleSign een vertrouwenspartner voor ondernemingen in
meer dan 195 landen en voor 8 van 's werelds 10 grootste digitale
bedrijven. Het bedrijf is al sterk gepositioneerd op de
Noord-Amerikaanse markt en kent een groeiende klantenbasis in
Europa, Azië en Latijns-Amerika.
TeleSign wil zijn investeringen versnellen om zijn positie als leverancier
van digitale identiteiten verder te versterken en zijn internationale
organisatie uit te breiden. Daarnaast wil TeleSign nieuwe
klantensegmenten aanboren, waaronder de middelgrote bedrijven en
de kmo's, en nieuwe use cases ontwikkelen om zijn identiteitsaanbod
uit te breiden.
In december 2021, kondigde TeleSign zijn intentie aan om naar de
beurs te trekken aan een waardering van $ 1,3 miljard, via een
'business combination transaction' met North Atlantic Acquisition
Corporation.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
12
Een unieke ICT-omgeving
Via
onze ICT-filialen
, Proximus Enterprise en strategische
partnerships, helpen we onze bedrijfsklanten om hun digitale
transformatie te versnellen.
Samen met onze filialen Telindus, Umbrio, Codit, Be-Mobile,
ClearMedia, Davinsi Labs en Proximus SpearIT vormen we een
breed ecosysteem van digitale denkers en doeners. Deze bedrijven
zijn allemaal experts in hun vakgebied - van app-ontwikkelaars
tot aanbieders van geïntegreerde ICT-oplossingen, en van experts op
het gebied van dataprivacy en beveiliging tot ontwerpers van
slimme mobiliteitsoplossingen.
We hebben de ambitie om de digitale wereld van vandaag en
morgen vorm te geven. Dit doen we door klanten een one-stop-
shop geïntegreerd en convergent 360° ICT-aanbod te bieden dat
uniek is in België. En aangezien verschillende van onze partners ook
in het buitenland actief zijn, kijken we ook over de grens.
•
Be-Mobile
biedt een breed gamma aan slimme
mobiliteitsoplossingen die overheden, wegbeheerders,
autofabrikanten, individuele chauffeurs en privébedrijven
helpen om de dagelijkse mobiliteit van reizigers te verbeteren.
•
ClearMedia
biedt cloudoplossingen, cybersecurity- en
digitale werkplekoplossingen, -diensten en -producten voor
de (k)mo-markt aan via een indirect kanaal van lokale IT-
partners.
•
Codit
ondersteunt klanten bij het realiseren van hun ambities
met op maat gemaakte Microsoft Azure-cloudoplossingen.
Codit begeleidt hen bij hun datatrajecten, met focus op het
automatiseren van bedrijfsprocessen, het bouwen van
dataplatformen, app innovatie en het aanbieden van IoT-,
AI- en machine learning-oplossingen. Codit is actief in de
Benelux, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Malta, Portugal en
Zwitserland.
•
Davinsi Labs
levert beveiligings- en service intelligence-
oplossingen. Deze oplossingen draaien rond data en
relevante inzichten en stellen bedrijven in staat hun klanten
digitale diensten aan te bieden die voldoen aan de hoogste
normen op het gebied van beveiliging, beschikbaarheid en
prestaties.
•
Proximus SpearIT
is de ICT-integrator voor middelgrote
bedrijven.
•
Telindus Luxembourg
en
Telindus Nederland
zijn
specialisten op het vlak van slimme en veilige IT-platformen.
•
Umbrio
levert strategische, veiligheids- en service-
inlichtingendiensten, die data omzetten in bruikbare inzichten.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
13
Ons waardecreatiemodel
Onze #inspire2022-strategie en onze bedrijfscultuur stellen ons in staat om van Proximus de referentie-operator in Europa te
maken. Ons doel is om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij en gedeelde waarde te creëren met en voor onze
stakeholders, en tegelijk de manier waarop we onze middelen gebruiken te optimaliseren.
Middelen die
we gebruiken
Hoe we waarde creëren
Menselijk kapitaal
•
11.532 medewerkers
•
57 nationaliteiten
•
32% vrouwen
Onze missie
Een wereld van digitale mogelijkheden openen zodat mensen beter leven en
slimmer werken.
Onze ambitie
Van Proximus de referentie-operator in Europa maken.
Onze bedrijfsstrategie
#inspire2022
Financieel kapitaal
•
1.203 mio investeringen
1
•
2.978 mio eigen vermogen
•
2.740 mio gecorrigeerde
Het beste
gigabitnetwerk
voor België bouwen
Werken als een
‘digital native’
bedrijf
Winstgevend groeien
via partners en
ecosystemen
Werken aan
een
groene
en
digitale maatschappij
nettoschuld
Onze bedrijfscultuur
Natuurlijke bronnen
•
9 mio liter fossiele brandstof
•
328 GWh elektriciteit
•
24 GWh aardgas
Good
to Gold
cultuur
Groei-
mentaliteit
Onze
waarden
Samenwerking
Wendbaarheid
Verantwoordelijkheid
Klantgerichtheid
Wij
maken
het verschil
•
1.077.545 m
voetafdruk gebouwen
Onze toonaangevende merken komen tegemoet aan
de behoeften van een brede waaier aan klanten
1 Excl. spectrum en voetbal uitzendrechten
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
14
Waarde die we creëren voor onze stakeholders
Bijdragen
aan de SDG’s
Klanten
Relevante end-to-endoplossingen
creëren om het potentieel van de
technologie volledig te benutten
•
1,7 mio actieve MyProximus-gebruikers
•
19.000 actieve MyProximus
Enterprise-gebruikers
•
1,2 mio actieve Pickx-gebruikers
•
18.700 geregistreerde Doktr-
gebruikers
Medewerkers
Een uitdagende en inspirerende
werkomgeving bieden met specifieke
focus op diversiteit, samenwerking en
empowerment
•
32,34 mio voor omscholing/bijscholing
•
Gemiddeld 41,3 uren opleiding/
medewerker
•
Goed evenwicht tussen werk en privé
voor 73% van de medewerkers
Partners
Nieuwe innovatieve bedrijfsmodellen
creëren die relevant zijn voor onze
klanten en de maatschappij
•
3,3 mio IoT-connecties die slimme
oplossingen mogelijk maken
•
20 use cases op het
5G-innovatieplatform
Leveranciers
Duurzame relaties uitbouwen om de
sociale en milieunormen in onze hele
bevoorradingsketen te verbeteren
•
445 leveranciers, samen goed voor
41% van onze externe uitgaven,
werden door EcoVadis beoordeeld op
hun ESG-compliance: 71% kreeg een
positieve score
•
Alle leveranciers hebben onze
Gedragscode ondertekend
Aandeelhouders
Een aantrekkelijk rendement nastreven
en een duurzame onderneming worden
•
1.772 mio onderliggende groepsebitda
•
376 mio vrije kasstroom
•
1,2 dividend/aandeel
•
ESG als onderdeel van
incentiveplannen voor het
management
Belgische samenleving
Essentiële connectiviteit aanbieden en
tegelijkertijd bijdragen aan een inclusieve
digitale samenleving
•
813.000 woningen en bedrijven
aansluitbaar op fiber
•
5G beschikbaar in 70 steden
en gemeenten
•
1.145 werkzoekenden vonden steun in
onze initiatieven
•
55% van de geteste toestellen
toegankelijk voor minstens vijf
handicaps
•
Steun aan België tijdens COVID-19 en
de overstromingen
Planeet
Net zero CO
2
-uitstoot tegen 2040 en
echt circulair tegen 2030
•
4,4 kton vermindering van de
koolstofuitstoot
•
89% afval gerecycleerd, hergebruikt of
gecomposteerd
•
80.000 oude mobiele telefoons
ingezameld
•
845.000 opgeknapte toestellen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
15
Bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN
De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable
Development Goals of SDG's) werden in 2015 door de lidstaten van
de Verenigde Naties aangenomen en moeten in 2030 worden
bereikt. Onze strategie richt zich momenteel op 8 van de 17 SDG's.
Dit jaar hebben we duurzaamheid in onze financieringsinstru-
menten verankerd. We hebben een kader voor duurzame
financiering en een groene obligatielening gelanceerd die op de
SDG's zijn afgestemd - meer informatie hierover is hier te vinden:
We zijn ervan overtuigd dat duurzame financieringsinstrumenten
een doeltreffend zijn om investeringen aan projecten toe te wijzen die
aantoonbare ecologische en maatschappelijke voordelen bieden en
zo bijdragen tot de verwezenlijking van de SDG's.
In 2022 zullen we tijd voorzien om de SDG's verder in kaart te
brengen voor alle aspecten van onze business (zoals operaties en
infrastructuur), met als doel meer focus en duidelijkheid te
creëren.
Mensen van alle generaties gezondheid en welzijn brengen
De gezondheid en de veiligheid van onze medewerkers, onze klanten en het grote publiek zijn een prioriteit
voor Proximus. We zijn ons bewust van de bekommernissen en uitdagingen met betrekking tot 5G,
straling en gezondheid. We hebben ons ertoe verbonden om duidelijke en nuttige informatie over deze
onderwerpen te verstrekken en om voorzorgsmaatregelen te nemen. En omdat gebruikers steeds meer tijd
doorbrengen op hun schermen, nemen we maatregelen om de digitale gezondheid te bevorderen en op die
manier de algehele gezondheid en het welzijn te verbeteren. We engageren ons om toegang te bieden tot
kwalitatief hoogstaande essentiële gezondheidszorgdiensten via onze nieuwe Doktr-app en de diensten die
we de gezondheidszorgsector tijdens de pandemie ter beschikking hebben gesteld.
Inclusief en billijk kwaliteitsonderwijs garanderen en levenslang leren promoten voor
iedereen
De omscholing van de werkkrachten in België is een uitdaging die we moeten opnemen om te garanderen dat
iedereen de nodige vaardigheden in huis heeft voor de digitale economie en maatschappij van morgen. Intern
stellen we onze huidige en toekomstige medewerkers in staat hun loopbaan in eigen handen te nemen door
omscholing en bijscholing aan te bieden in sleuteldomeinen en door ervoor te zorgen dat ze relevant blijven in
hun huidige en toekomstige jobs. We ondersteunen initiatieven op het gebied van bijscholing en omscholing
van de Belgische beroepsbevolking door samen te werken met organisaties als MolenGeek, school 19 en
Technobel. We ondersteunen ook Bednet en ClassContact, twee verenigingen die het voor langdurig zieke
kinderen mogelijk maken thuis of in het ziekenhuis les te blijven volgen. Daarnaast helpen we mee de digitale
kloof te dichten, onder meer via DigitAll, de alliantie voor digitale inclusie in België.
Langdurige, inclusieve en duurzame economische groei stimuleren, volledige en
productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen bevorderen
We zijn een belangrijke werkgever en dragen op die manier bij tot het Belgische economische ecosysteem. We
creëren rechtstreeks en onrechtstreeks duurzame werkgelegenheid, onder meer door onze gigabitnetwerken
van de toekomst uit te rollen en te onderhouden. We ondersteunen de ontwikkeling van nieuwe digitale
ecosystemen en innovatieve oplossingen die de Belgische economie ten goede komen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
16
Veerkrachtige infrastructuur aanleggen, inclusieve en duurzame industrialisering
bevorderen en innovatie aanmoedigen
Als de belangrijkste telecomoperator in België hebben we de verantwoordelijkheid om de digitale
infrastructuur in België te ontwikkelen en te verbeteren. Dit doen we door het beste open gigabitnetwerk voor
België te bouwen. We hebben het vaste voornemen om zoveel mogelijk Belgen te laten genieten van de
voordelen van onze netwerken en digitale platformen van de volgende generatie. Tegelijk stimuleren we
innovatie met de hulp van onze leveranciers en de academische wereld, en moderniseren we onze
infrastructuur via innovatieve technologieën die deze zo duurzaam en veerkrachtig mogelijk maken.
Steden en woonomgevingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam maken
Door het beste open gigabitnetwerk voor België te bouwen, ondersteunen we lokale gemeenschappen om
inclusiever en duurzamer te worden. Met onze slimme oplossingen pakken we grote maatschappelijke
uitdagingen in dichtbevolkte steden aan, zoals mobiliteit, veiligheid en crowdmanagement. Proximus biedt ook
oplossingen voor slimme gebouwen om klanten te helpen slimmer om te gaan met energie.
Zorgen voor duurzame consumptie- en productiepatronen
We hebben de ambitie om tegen 2030 echt circulair te worden. Daartoe hebben we ons strikte doelen
gesteld. Bij het ontwerpen van producten houden we rekening met de volledige impact van hun
levenscyclus. We beperken zoveel mogelijk de nadelige gevolgen ervan voor de menselijke gezondheid en
het milieu en streven naar maximale afvalvermindering en recyclage van materialen. We leggen ook strenge
normen op in onze hele bevoorradingsketen. We stellen onze klanten in staat hun milieu-impact te
verminderen, bijvoorbeeld met ons assortiment refurbished telefoons en onze Banx- en MyFootprint- apps
die klanten inzicht geven in hun ecologische voetafdruk.
Iedereen toegang verschaffen tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en
moderne energie. Dringend actie ondernemen om de klimaatverandering en de
impact ervan tegen te gaan
We erkennen de impact die Proximus in dit domein heeft, met name door de CO
2
-uitstoot van onze
digitale activiteiten. Daarom willen we een toonaangevend bedrijf zijn in de aanpak van de
klimaatverandering en zijn we vastbesloten om onze negatieve impact op het milieu verder te
verminderen. In deze optiek heeft Proximus zich in 2021 aangesloten bij de European Green Digital
Coalition, waarmee wij onze ambities kracht bijzetten. Om het elektriciteitsverbruik ondanks de groeiende
vraag op hetzelfde peil te houden, zullen we initiatieven blijven nemen om het netwerk energiezuiniger te
maken. Nadat we onze doelstelling van 100% hernieuwbare elektriciteit hebben bereikt, willen we gaan voor
100% hernieuwbare energie en tegen 2030 dus koolstofneutraal worden zonder compensaties. We zullen
meer lokale elektriciteitsbronnen aanboren en onze rol in het wijzigen van de Belgische energiemix ter harte
nemen. Aangezien het grootste deel van de resterende koolstofvoetafdruk binnen onze waardeketen ligt,
zullen we nauw met onze leveranciers blijven samenwerken om onze ambitie waar te maken tegen 2040
een net zero CO
2
-uitstoot te bereiken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
17
Kerncijfers en belangrijkste
prestaties
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
18
Totaal CO
2
uitstoot
2
459kton
CO uitstoot
emeden door klanten
502 kton
Opgeknaptetoestellen
845.000
Kerncijfers
Onderliggende omzet
van de Groep
5.578 Mio
Onderliggende ebitda
van de Groep
1.772 Mio
Aantal medewerkers
11.532
Capex
1
1.203 Mio
Vrije kasstroom
(gecorrigeerd)
376 Mio
Raad van Bestuur
36% vrouwen
Executief Comité
22% vrouwen
1
Excl. spectrum & voetbalrechten
2
Scope 1, 2 en 3
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
19
Belangrijkste prestaties
Proximus
Covid vaccinatiecentra
werden voorzien van
connectiviteit, IT-support en geavanceerde IoT-
oplossingen om de temperatuur van de vaccins te
monitoren.
Na de verwoestende
overstromingen in Wallonië
werd de netwerkinfrastructuur zo snel mogelijk
hersteld.
Ondertekening van het
Digital Inclusion Charter
door de leden van DigitAll, het Belgische ecosysteem
voor digitale inclusie.
Oprichting van twee
joint ventures
om de
te versnellen
.
Lancering van het
5G-innovatieplatform
zodat
bedrijven hun 5G-oplossingen kunnen testen.
Met
3,3 miljoen geconnecteerde objecten
in ons
netwerk werd onze positie als Internet of Things
marktleider versterkt.
De overname van
Mobile Vikings
versterkt onze multimerkenstrategie op
de residentiële markt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
20
25 years proximus art collection
art
with
18.09
Proximus Towers
Avenue Roi Albert 27
Koning Albert lllaan
1030 Brussels
Banx
, de digitale app voor duurzaam bankieren, deed
zijn intrede op de Belgische markt.
De acquisitie van de volle eigendom
van BICS biedt de flexibiliteit om het
ontwikkelings- en groeitraject van
BICS
en
TeleSign
uit te voeren.
Lancering
aug•e
,
het platform dat
oplossingen biedt
op het gebied van
Smart buildings,
samen met onze
partners BESIX en
i.Leco.
Innovatie op het gebied van eHealth
met de teleconsultatie-app
Doktr.
Evolutie naar een
agile bedrijfsmodel
hybride
manier van werken.
Mark Reid
, Chief Financial Officer en
Antonietta
Mastroianni
, Chief Digital & IT Officer vervoegden het
Executief Comité.
Succesvolle uitgave van de eerste
groene
obligatielening
ter waarde van 750 miljoen.
Tentoonstelling
'Art with a View:
25 years Proximus
Art Collection'.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
21
Belangrijkste prestaties
BICS
Partnerships
met belangrijke digitale spelers zoals
Microsoft Azure en Google Cloud, bovenop de reeds
bestaande partnerships met Amazon Web Services
en andere Tier 1 digitale disruptors in de APAC-regio.
Lancering van
voice API's
, een belangrijke stap in
het aanbieden van 'Communications-as-a- Service',
waardoor ondernemingen kunnen beschikken
over veilige en flexibele softwaregebaseerde
communicatie.
's Werelds eerste
5G standalone roamingtest
met Proximus met succes afgerond, waarmee
roaminginteroperabiliteit tussen verschillende
5G-aanbieders wordt aangetoond.
Erkend in het Gartner Magic Quadrant voor
Managed IoT Connectivity Services, Worldwide
.
Investeringen in 5G en connectiviteit voor
particuliere mobiele netwerken via zijn
SIM for
Things-oplossing
, waarmee bedrijven gemakkelijk
geconnecteerde applicaties voor IoT-transformatie
kunnen uitrollen en beheren.
Belangrijkste prestaties
TeleSign
Aankondiging om
naar de beurs
te trekken met
een ondernemingswaarde van 1,3 miljard dollar via
een 'business combination transaction' met North
Atlantic Acquisition Corporation.
Lancering van een
Messaging API
, waardoor
klanten meerdere berichtenkanalen kunnen
gebruiken met slechts één API-integratie.
Ondersteuning van WhatsApp for Business-
en Viber-berichtendiensten
toegevoegd aan de
Messaging API.
Lancering van een geactualiseerd
fraude-
bestrijdingsmodel van het Score-product,
waardoor fraude nauwkeuriger kan worden
opgespoord en het aantal valspositieve meldingen
wordt verminderd.
Nieuw executive leadership team en ervaren
regionale leads
in EMEA en APAC om toekomstige
groei en geografische uitbreiding te ondersteunen.
26
Het beste gigabitnetwerk
voor België bouwen
36
Werken als een 'digital native' bedrijf
44
Winstgevend groeien
via partners en ecosystemen
57
Werken aan een groene
en digitale maatschappij
74
Onze mensen en organisatie klaarstomen
voor de toekomst
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
22
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
23
Sinds maart 2020 voert Proximus zijn driejarenstrategie
#inspire2022 uit met de ambitie om
de referentie-
operator in Europa te worden.
Het plan werd gelanceerd in een volatiele en onzekere
context, net toen de impact van de coronapandemie in
Europa voelbaar werd. Vandaag blijft die onzekerheid
voortduren. Bovendien werden we getroffen door
dramatische weersomstandigheden en de gevolgen
daarvan.
Ondanks die context zet de telecommunicatiesector
zijn transformatie in een ongezien tempo voort, terwijl
tegelijk nieuwe uitdagingen worden aangepakt.
Netwerken van de volgende generatie worden
uitgerold om de
digitalisering van de economie
en
de
toenemende behoefte aan data
verder te
ondersteunen. Er ontstaat een nieuwe, digitale, door
data aangestuurde economie, die vragen oproept over
gegevensbeveiliging en privacy
. Nieuwe vormen
van concurrentie nopen ons ertoe ons aanbod van
producten en diensten te diversifiëren en de weg
te effenen voor nieuwe soorten
partnerships
. De
digitalisering van de maatschappij zet onze sociale
verantwoordelijkheden als telecomprovider in de
kijker. Het is onze plicht om
diversiteit en digitale
inclusie
te bevorderen en de overgang naar een
circulaire economie
te vergemakkelijken.
Onze strategie is erop gericht de transformatie van
ons bedrijf te versnellen, zodat we weer winstgevend
kunnen groeien en de uitdagingen inzake concurrentie
en samenleving het hoofd kunnen bieden. We
omarmen de verandering en kiezen er bewust voor om
het voortouw te nemen en op de toekomst te
anticiperen, zodat onze medewerkers, onze klanten en
de samenleving in haar geheel er wel bij varen.
Onze #inspire2022-strategie steunt
op vier strategische pijlers:
We
maken deze ambities waar
dankzij onze agile werkmethodes en de passie en expertise van
onze medewerkers.
gigabitnetwerk
voor
België bouwen, door de
uitrol van fiber en 5G sterk
te versnellen.
als een
‘digital
gestroomlijnder, vrij van
legacy en echt geschikt
te worden.
We zullen
winstgevend
groeien
via partners
en ecosystemen.
digitale maatschappij
en deze ambitie
Overzicht van #inspire2022
Het beste
gigabitnetwerk
voor België bouwen
Ambities #inspire2022 Baseline 2020 Status 2021
4,2 miljoen
gigabitwoningen en
-bedrijven klaar tegen 2028
Onbetwist mobiel leiderschap
met
5G
Open netwerken om de
wholesaleomzet
te doen stijgen
Dec '20: 460.000 woningen en bedrijven
klaar voor fiber
•
Eerste operator die een openbaar
5G-netwerk lanceerde in België
•
Dec '20: 5G beschikbaar op 138 locaties
in 69 steden en gemeenten
•
8 nieuwe wholesalepartners voor fiber
•
5G-netwerk open voor wholesaleklanten
van bij de lancering
Dec '21: 813.000 woningen en bedrijven
klaar voor fiber
•
20 use cases van bedrijfsklanten op het
5G-innovatieplatform
•
Dec '21: 5G beschikbaar op 137 locaties
in 70 steden en gemeenten
•
8 nieuwe wholesalepartners voor fiber
•
9 MVNO-partners hebben toegang tot 5G
Relevant thema:
Ondersteuning van de digitale infrastructuur voor de Belgische samenleving
Werken als een
'digital native'
bedrijf
Ambities #inspire2022 Baseline 2020 Status 2021
Tegen 2022 de nummer 1 of 2
zijn qua
NPS
voor convergente
klanten, ondersteund door een
superieure gebruikservaring
•
Eerste operator die tegemoetkomingen
aanbiedt na de COVID-19-uitbraak: > 95%
van de klanten waardeert de initiatieven
•
Beoordeling van MyProximus- en Pickx-app
in Google Play en App Store: 4/5
•
Tevredenheid over internet-, tv- en mobiele
producten: > 90%
•
De NPS voor onze RES internet+TV+
postpaid-klanten is gestegen in 2021
•
De NPS voor onze grootste bedrijfsklanten is
gestegen in 2021
•
De NPS voor onze kmo-klanten is gedaald
in 2021
Onze
IT-kosten met 40%
verminderen
tegen 2025
met IT vrij van legacy
•
Invoering van een nieuw, vereenvoudigd
systeem voor adresbeheer
•
Eén databron voor alle factureringsaspecten
die de gegevenskwaliteit en de
gebruikerservaring verbetert
•
Continue integratie, ontwikkeling en
automatisering van IT-operaties om de
time-to-market te verkorten
•
Vereenvoudiging van de technologie-
infrastructuur
•
Invoering van een op engineering gebaseerde
cultuur
•
Toenemende automatisering in het proces voor
levering van software
•
Vereenvoudiging van bedrijfsprocessen en
producten
•
Duidelijke controle m.b.t. de eisen die aan IT
worden gesteld
De beste
digitale talenten
in België opleiden en selectief
aantrekken
•
> 200 medewerkers aangeworven in domeinen
van de toekomst
•
Gemiddeld 39,5 uren opleiding per medewerker
•
34,45 miljoen geïnvesteerd in bijscholing en
omscholing van medewerkers
•
172 medewerkers aangeworven in domeinen
van de toekomst
•
Gemiddeld 41,3 uren opleiding per medewerker
•
32,34 miljoen geïnvesteerd in bijscholing en
omscholing van medewerkers
Relevant thema:
Digitale toegang
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
24
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
25
Winstgevend groeien
via partners en ecosystemen
Ambities #inspire2022 Baseline 2020 Status 2021
>
3 miljoen
actieve
maandelijkse
appgebruikers
tegen 2022
•
Dec '20: 1,6 miljoen actieve gebruikers op
MyProximus
•
Dec '20: 1,1 miljoen actieve gebruikers op Pickx
•
Dec '21: 1,7 miljoen actieve gebruikers op
MyProximus
•
Dec '21: 1,2 miljoen actieve gebruikers op Pickx
>
2,1 miljoen internetlijnen
(residentiële klanten)
tegen 2022
>
100 miljoen extra
omzet
uit nieuwe niet-
telecomdomeinen tegen 2022
•
Dec '20: 1.965.000 internetaansluitingen
(residentiële klanten)
•
Langetermijn partnership met Belfius
•
Adressable TV: > 150 gerichte campagnes
•
Dec '21: 2.004.000 internetaansluitingen
(residentiële klanten)
•
Financiële diensten: lancering van Banx en Beats
met Belfius
•
eHealth: lancering van Doktr
•
Smart building: lancering van aug•e-platform
met BESIX en i.Leco
•
Addressable TV: > 400 gerichte campagnes
Relevante thema's:
Ondersteuning van de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen - Beloften aan de klanten nakomen -
Waar voor geld voor de klant
Werken aan een
groene
en
digitale maatschappij
Ambities #inspire2022 Baseline 2020 Status 2021
Duurzaamheid
en
circulariteit
integreren in alles wat we doen
Net zero
CO
2
-uitstoot tegen
2040 &
echt circulair
tegen
2030
Elk jaar de
digitale omscholing
van meer dan 1000 Belgische
werkzoekenden ondersteunen
120 lopende projecten rond circulariteit en
koolstofuitstoot
• Eigen uitstoot: -26% (vs 2019)
• Indirecte uitstoot: -16% (vs nulmeting 2014)
• 88% afval gerecycleerd
• 409.000 opgeknapte modems en decoders
• 65.000 ingezamelde mobiele telefoons
• 1.158 werkzoekenden ondersteund door onze
initiatieven in België
• 73% van de geteste toestellen toegankelijk voor
minstens voor 5 categorieën van handicap
>150 lopende projecten rond circulariteit en koolstofuitstoot
•
Eigen uitstoot: -3% (vs 2020)
•
Indirecte uitstoot : -44% (vs nulmeting 2014)
•
89% afval gerecycleerd
•
845.000 opgeknapte toestellen in 2021 (incl.
493.000 modems & decoders)
•
80.000 ingezamelde mobiele telefoons
•
1.145 werkzoekenden ondersteund door onze
initiatieven in België
•
55% van geteste toestellen toegankelijk voor
minstens 5 categorieën van handicap
Relevante thema's:
Mensenrechten - Duurzame infrastructuur - Verantwoorde bevoorradingsketen - Circulaire economie - Energie en CO
2
-
uitstoot - Digitale toegang - Privacy en dataveiligheid
Onze mensen
en organisatie klaarstomen voor de toekomst
Ambities #inspire2022 Baseline 2020 Status 2021
Interne
verschuivingen
• 2.146 medewerkers zijn van functie veranderd • 782 medewerkers zijn van functie veranderd
Goed fysiek en mentaal
welzijn
•
55% van de medewerkers geeft een score 'goed' in
de Speak Up enquête (score van 4 en 5 op een
schaal van 1-5)
•
56% van de medewerkers geeft een score 'goed' in
de Speak Up enquête (score van 4 en 5 op een
schaal van 1-5)
Relevante thema's:
Welzijn op het werk - Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid van medewerkers
Het beste
gigabitnetwerk
voor België bouwen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
27
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
26
Het beste
gigabitnetwerk
voor België bouwen
Verbonden zijn maakt wezenlijk deel uit van ons
dagelijkse leven. Thuis, op het werk en onderweg.
Nu de samenleving steeds digitaler wordt, zal het
dataverkeer blijven toenemen. Om te anticiperen op de
evoluerende behoeften van alle Belgische gebruikers,
is het onze ambitie om
het beste open gigabitnetwerk
voor België te bouwen door
fiber en 5G
versneld uit
te rollen en door onze netwerken open te stellen voor
onze wholesalepartners.
We werken aan een feilloze connectiviteit, voor
iedereen: consumenten, bedrijven, openbare diensten
en steden. Waar ze zich ook bevinden.
Deze verbeterde connectiviteit biedt
nieuwe kansen
in tal van sectoren, zoals gezondheidszorg, productie,
autonoom vervoer, logistiek en landbouw. Ons
We willen zoveel
mogelijk Belgen
laten genieten van
de voordelen van
onze netwerken van
de volgende
generatie.
gigabitnetwerk zal een
katalysator zijn voor de
lokale economie, voor innovatie
, en het zal duurzame
economische groei stimuleren. Het netwerk zal
technologische evolutie en de ontwikkeling van
nieuwe digitale consumentenapplicaties mogelijk
maken, zoals geconnecteerde woningen, thuiswerken,
e-onderwijs en video en cloud gaming.
In 2021 hebben we aanzienlijke vooruitgang
geboekt bij de uitrol van onze vaste en mobiele
gigabitnetwerken. Op het einde van het jaar waren
813.00
woningen of bedrijven aansluitbaar
op fiber
en was
5G
beschikbaar in
70 steden en
gemeenten
in België.
Bovendien is ons gigabitnetwerk een volledig
open platform waarop
alle andere dienstverleners
welkom
zijn om hun eigen specifieke diensten aan
hun eindklanten aan te bieden.
Als toonaangevende telecomoperator in België
hebben we de verantwoordelijkheid om de
digitale infrastructuur in België te ontwikkelen en
te verbeteren. We zijn ervan overtuigd dat onze
inspanningen een wezenlijke waarde hebben voor
de samenleving en
bijdragen aan een inclusieve en
duurzame wereld
. We verbinden ons ertoe om zoveel
mogelijk Belgen te laten genieten van de voordelen
van onze netwerken van de volgende generatie en om
onze netwerken zo milieuvriendelijk mogelijk te
maken.
Relevant thema behandeld in deze strategische pijler:
•
Ondersteuning
van
de
digitale
infrastructuur
voor
de
Belgische samenleving
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
27
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
28
De versnelde uitrol van ons fibernetwerk
De coronacrisis heeft aangetoond dat snelle en betrouwbare
netwerken van vitaal belang zijn voor onze samenleving.
Schoolkinderen en studenten moesten online les volgen.
Honderdduizenden werknemers raakten eraan gewend van thuis
uit te werken. Door de lockdowns en de maatregelen voor sociale
afstand moesten we een beroep doen op virtuele communicatie
om contact te houden met familie en vrienden en op digitale
entertainmentdiensten om te ontspannen.
Deze gedragsverandering heeft er samen met de digitale
transformatie van de bedrijven en de lancering van innovatieve
digitale diensten voor gezorgd dat de vraag naar bandbreedte sterk
is blijven groeien. Dit bevestigde het belang te
investeren in fiber als
de vaste netwerktechnologie van de toekomst
.
Proximus schakelt een versnelling hoger. Onze doelstelling:
tegen 2028 zullen we minstens 4,2 miljoen woningen en
bedrijven op fiber hebben aangesloten
, wat minstens 70% van
de woningen en bedrijven in België vertegenwoordigt. Onze
partners zullen ons bij de verwezenlijking van dit ambitieuze plan
helpen, en de fiberuitrol zelfs nog versnellen.
Iedereen heeft baat bij fiber
Fiber biedt een antwoord op de voortdurende groei van het
dataverbruik van zowel residentiële als zakelijke klanten.
Fibergebruikers genieten
downloadsnelheden
tot 1 Gbps en
uploadsnelheden tot 200 Mbps. Naast de downloadsnelheden
biedt fiber nog andere voordelen, zoals hogere uploadsnelheden,
die essentieel zijn voor thuiswerk, en een lage latentie voor
toepassingen zoals gaming. In milieuopzicht is het energie-
efficiënter en economisch gezien liggen de exploitatiekosten veel
lager.
Versnelde uitrol met partners
Om tegen 2028 minstens 4,2 miljoen woningen en bedrijven van
fiber te voorzien, hebben we twee
partnerships
afgesloten: met
EQT Infrastructure
in Vlaanderen en met
Eurofiber
in Wallonië.
Zo zal Proximus zijn fibernetwerk aanzienlijk uitbreiden en de uitrol
van fiber in de komende jaren versnellen.
Vlaanderen Wallonië Brussel
•
In maart 2021 hebben we
Fiberklaar
opgericht, een joint venture met EQT
Infrastructure.
•
Fiberklaar zal tegen 2028 minstens
1,5 miljoen woningen en bedrijven in
Vlaanderen aansluitbaar maken.
•
In juli 2021 hebben we
Unifiber
opgericht,
een joint venture met Eurofiber.
•
Unifiber zal tegen 2028 minstens 500.000
woningen en bedrijven in Wallonië
aansluitbaar maken.
•
We zullen onze
eigen fiberuitrol
blijven
versnellen.
•
Proximus zal tegen eind 2026 het hele
Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
bestrijken.
Deze twee joint ventures zullen Proximus dichter bij zijn ultieme
doelstelling brengen om België te verbinden via een open,
toekomstzeker netwerk dat
elke woning en elk bedrijf snelle of
supersnelle connectiviteit
brengt, ook in minder dichtbevolkte
gebieden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
29
De uitrol van 's werelds
hoogste fibersnelheid
Proximus is de
eerste operator die 25G-capaciteiten toevoegt aan zijn
commerciële netwerk
in België. Samen met
Nokia
hebben we het
eerste livenetwerk op basis van Nokia's 25G Passive Optical Network (PON)-
technologie uitgerold. 25 gigabit PON is technologie van de laatste generatie,
waarmee zowel
download- als uploadsnelheden op fibernetwerken naar
ongekende hoogten
worden gestuwd. Hierdoor worden ze ongeveer 200 keer
sneller dan de meest geavanceerde breedbandnetwerken tien jaar geleden. Deze
technologische doorbraak toont de vrijwel
onbeperkte capaciteit van glasvezel
aan. Door deze innovatie wordt ons netwerk het snelste ter wereld. Proximus werd
dan ook uitgeroepen tot
Fiber Operator of the Year
, een global award uitgereikt
door het Broadband World Forum (BBWF). Dit stimuleert ons om
onze fiberstrategie voort te zetten aan de hand van een zeer ambitieus
versnellingsplan, innovatieve partnerships en een open netwerkmodel, en
bevestigt het potentieel van ons fibernetwerk om een belangrijke motor
te worden van de digitale economie en de maatschappij
waar we voor staan.
Verwezenlijkingen voor fiber in 2021
De fiberuitrol loopt in 45 Belgische steden en gemeenten, waarvan er
29 nieuw zijn. We hebben
353.000 woningen en bedrijven
aangesloten, goed voor een totaal van 813.000 eind 2021. Met onze
partner Signpost hebben we 44 scholen overtuigd om ons
fibernetwerk te gebruiken.
Onze fiber voetafdruk bedraagt
bijna 14% van alle Belgische
woningen en bedrijven
. In 2021 is het tempo van de nieuwe
aansluitingen bijna verdubbeld ten opzichte van 2020. In 2021 werd
om de 18 seconden een huis of bedrijf aangesloten (tegen elke 34
seconden in 2020).
In 2021, hebben we
acht bijkomende overeenkomsten
gesloten
met wholesalepartners voor fiber
, waardoor het totale aantal
partners op 36 komt.
Volle kracht vooruit
We zullen onze eigen fiberuitrol opdrijven en onze joint ventures
actief ondersteunen bij hun uitrol. Deze joint ventures hebben hun
fiberuitrol aangevat in het vierde kwartaal van 2021, maar hebben
in 2022 nog heel wat cruciaal werk voor de boeg. Zodra
we op kruissnelheid gekomen zijn, vanaf 2023, zal Proximus
fiber
uitrollen bij een tempo van bijna 10%
van het land per jaar,
om tegen 2028 minstens 70% van de Belgische bevolking te
bereiken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
30
Uitfasering van ons bestaande kopernetwerk
We verwittigen onze klanten van zodra fiber actief is in hun stad.
We migreren hen stap voor stap naar fiber door alternatieve
producten aan te bieden, zodat we ons kopernetwerk kunnen
uitfaseren. Zo kunnen we o.a. de
operationele kosten drukken
en
wordt onze
infrastructuur eenvoudiger
om te beheren.
In overeenstemming met ons streven naar duurzaamheid
wordt al het materiaal
gerecycleerd of hergebruikt
voor
andere doeleinden. In 2021 hebben we 859 ton koperkabel
teruggewonnen waarvan 811 ton van het netwerk.
Ons plan is om het bestaande kopernetwerk in een bepaalde
zone binnen vijf jaar na de start van de fiberinstallatiewerken te
deactiveren.
Verbeteren van de VDSL-infrastructuur
De fiberuitrol is onze eerste prioriteit. Toch zullen niet alle
consumenten directe toegang tot fiber hebben. Het is belangrijk
dat ook zij kunnen genieten van ultrasnel internet. Daarom
verbeteren we ook onze bestaande infrastructuur
voor
breedbandtoegang via koper.
Door de ontwikkeling en implementatie van 2MX6 of
ultra
vectoring op het kopernetwerk
hebben ingenieurs van
Nokia
en
Proximus in mei 2021 een
wereldwijde primeur
gerealiseerd.
Dankzij deze innovatie kunnen tweemaal zoveel klanten worden
bediend via één enkele straatkast, terwijl de snelheid van het
breedbandinternet wordt verdubbeld en het energieverbruik
beperkt.
TITAN:
migratie van spraak-, data-
en tv-verkeer afgerond in 2021
In augustus 2018 kondigde Proximus zijn driejarig
TITAN-project aan. Het doel was de
capaciteit van ons IP-
transportnetwerk te vergroten
. De migratie van al het vaste en
mobiele spraak-, data- en tv-verkeer naar de nieuwe infrastructuur
TITAN was van bij het begin gericht op het toenemende gebruik van
bandbreedte en het groeiende dataverkeer. Het was van cruciaal
belang ons datatransmissienetwerk proactief te versterken,
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
31
Een koploper blijven dankzij 5G,
het mobiele netwerk van de toekomst
In de toekomst zullen we allemaal steeds meer gebruikmaken
van mobiele data, door een intensiever gebruik van diensten
zoals high-definition videostreaming, innovatieve oplossingen
voor de industrie en werken op afstand. De behoefte aan
supersnelle netwerken met een grote capaciteit, zoals 5G, wordt
steeds groter. We zijn vastbesloten om
in België koploper te
blijven voor 5G
- met een toekomstzeker, betrouwbaar en
energie-efficiënter open mobiel netwerk.
5G: zo veel meer dan een sneller netwerk
Nieuwe toepassingen blijven een beroep doen op de capaciteit van
de netwerken. Hoewel ons bestaande 3G/4G-netwerk vandaag een
van de beste kwaliteitsniveaus ter wereld biedt, opent 5G nieuwe
perspectieven en zal het in de toekomst de ontwikkeling van
nieuwe, opwindende diensten
mogelijk maken.
5G is een 100% stabiele, veilige en draadloze verbinding die tot
tien
keer sneller is dan 4G
. Dankzij de
enorme bandbreedte
en de
betrouwbare datatransmissie met
ultralage latentie
kan 5G een
oneindig aantal verbindingen tot stand brengen. Dit biedt bedrijven
en organisaties de mogelijkheid om hun processen efficiënter,
veiliger en mobieler te maken. De hogere snelheden
van 5G laten nieuwe toepassingen en manieren van werken toe,
zoals gedecentraliseerde clouds en het Internet of Things (IoT).
Ultralage latentie maakt een hyperrealistische weergave in virtual
reality-beelden mogelijk.
5G verbetert de efficiëntie van mobiele datatransmissie: dezelfde
hoeveelheid gegevens vereist
minder energie
. 5G-netwerken
verbruiken weinig stroom wanneer het verkeer laag is, waardoor
het stroomverbruik van de antennes nog verder daalt.
5G is ook het fundament van de
digitale economie
van morgen en
zal helpen
maatschappelijke uitdagingen
aan te gaan.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
32
Pionier op het gebied van 5G in België
Op 1 april 2020 was Proximus de eerste operator in België die 5G
commercieel lanceerde voor consumenten, bedrijven en
wholesalepartners.
Eind 2021 was 5G beschikbaar op
137 locaties in 70 steden
en gemeenten, vooral in Vlaanderen.
In het
Brusselse Gewest
heeft de Brusselse regering in juli 2021
beslist om de stralingsnorm licht te verhogen van 6 V/m tot 14,5
V/m (volt per meter). Dit is nog steeds de strengste norm van
België. Hoewel de beschikking nog in een wettelijk kader
moet worden omgezet, is het een belangrijke stap in de richting van
de uitrol van 5G in Brussel.
In
Wallonië
kreeg een groep deskundigen in juli 2020 van de
Waalse regering
de opdracht advies uit te brengen over de uitrol
van 5G. In afwachting van hun volledige verslag blijven we ons
inzetten om het beste 5G-netwerk uit te rollen en in elk gewest te
voldoen aan alle toepasselijke normen.
Gedetailleerde informatie over de
5G-spectrumveiling
is te
vinden op pagina xxx.
Partnerships om ons mobiele leiderschap te versterken
We willen alle gebruikers de best mogelijke ervaring bieden.
We willen zo efficiënt mogelijk werken, meer operationele
synergieën creëren en ons netwerk op duurzame wijze beheren.
MWingz
, onze
joint venture met Orange Belgium
, sluit perfect
aan bij die ambitie.
MWingz werd in 2020 opgericht om de mobiele ervaring te
verbeteren door een uitgebreider bereik buitenshuis, een dieper
bereik binnenshuis en een snellere 5G-uitrol. Door onderdelen
van de
infrastructuur van het mobiele toegangsnetwerk te
delen
, zal het netwerk efficiënter worden gebruikt, wat de weg
5G-innovatieplatform
Proximus benut de mogelijkheden van
5G voor
industriële toepassingen
. Om de ontwikkeling van use
cases voor 5G verder te versnellen, hebben we een speciaal
5G-innovatieplatform gelanceerd, dat al veel belangstelling
heeft gewekt in tal van industriële sectoren.
Het platform is een toekomstgericht alleenstaand 5G- privé-
netwerk op basis van zowel een 2100- als een 3500 MHz-
spectrum. Klanten kunnen verbinding maken met dit netwerk
vanuit elke locatie die momenteel 5G-bereik heeft, inclusief
hun eigen vestigingen. Proximus heeft in zijn hoofdzetel
in Brussel ook een testsite ingericht voor klanten
die nog geen 5G-bereik hebben.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
33
vrijmaakt voor duurzame investeringen. In 2021 zijn we begonnen
met de consolidatie van ons radiotoegangsnetwerk (Radio Access
Network - RAN). Die heeft al positieve resultaten opgeleverd in
termen van bereik, doorvoercapaciteit en klantenervaring.
De echte start zal echter in 2022 plaatsvinden.
Onze partnerships
zullen ons in staat
stellen om een
efficiënt, open,
betrouwbaar
en duurzaam mobiel
netwerk te bouwen.
In oktober 2020 kondigde Proximus ook aan dat het in zee zou
gaan met
Nokia en Ericsson
. Deze partnerships stellen ons in
staat om een efficiënt, open, betrouwbaar en duurzaam mobiel
netwerk te bouwen.
•
Ons partnership met Nokia heeft als doel de apparatuur voor
het
Mobile Radio Access Network
(RAN) te vernieuwen.
•
Ons partnership met Ericsson wil dan weer het
Mobile Data
Core Network
van Proximus moderniseren.
Dankzij deze samenwerkingen zullen we de komende jaren
kunnen beschikken over een volledig
vernieuwd en energie-
efficiënt mobiel netwerk
. In 2021 zijn we begonnen met de
migratie van klanten naar de uitrusting van Nokia, die een beter
bereik en hogere downloadsnelheden biedt.
In 2022 zullen we doorgaan met de swap en de consolidatie van de
mobiele netwerken en met de uitrol en de activering van 5G, en
zullen we verder B2B use cases voor 5G-ontwikkelen.
Verbetering van de capaciteit en de kwaliteit van onze 3G- en 4G-netwerken
Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar
connectiviteit onderweg, focuste Proximus in 2021 op de verdere
verbetering van het bereik
. Dankzij innovaties zoals 'refarming' van
het spectrum, hebben we de
capaciteit
van ons netwerk
opgedreven om het hoofd te kunnen bieden aan de groeiende
datavolumes en het toenemende datagebruik. Uit de bijna 8.000
tests die
Test-Aankoop
in 2021 via hun applicatie Becover+
Aandacht voor gezondheidsaspecten
Proximus is zich bewust van de bezorgdheid over straling en
gezondheid. We verstrekken uitleg over deze aspecten en
nemen
de nodige voorzorgsmaatregelen
. We voldoen aan de geldende
wetgeving voor netwerken en toestellen, en volgen de
ontwikkelingen in het wetenschappelijk onderzoek op de voet.
De potentiële gezondheidseffecten van radiofrequenties, met
name die gebruikt voor mobiele telefonie, werden gedurende
meer dan 30 jaar
wetenschappelijk bestudeerd
. Op basis van
het beschikbare onderzoek is de overgrote meerderheid van de
(inter)nationale autoriteiten en instellingen (waaronder de
Wereldgezondheidsorganisatie - WHO) het erover eens dat er
geen bewijs is dat radiofrequenties voor mobiele communicatie
verzamelde, bleek Proximus over het
beste netwerkbereik voor
mobiel internet
te beschikken.
Eind 2021 genoten 3,4 miljoen klanten op hun smartphones een
nog
betere spraakkwaliteit
met Voice over LTE, een stijging ten
opzichte van de 2,4 miljoen eind 2020.
onder de internationaal toegestane drempels, schadelijke
gevolgen zouden hebben voor de gezondheid. Dit zal met 5G niet
veranderen.
Op onze websites
geven we informatie over de potentiële impact
van elektromagnetische golven op de gezondheid en het milieu.
Er zijn ook links naar informatie over wetenschappelijk
onderzoek die door de Belgische regionale autoriteiten en
de WHO beschikbaar zijn gesteld. Op onze websites vinden
mensen ook advies over het beperken van de potentiële risico’s
van straling in hun eigen omgeving en tips om de blootstelling
aan elektromagnetische golven van mobiele telefoons te
verminderen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
34
Een toegankelijk netwerk voor iedereen
Alle andere operatoren zijn welkom
Ons gigabitnetwerk is een
open netwerk
. Alle andere
telecomoperatoren kunnen ons netwerk gebruiken om zich
van hun concurrenten te onderscheiden en onder eerlijke en
niet-discriminerende voorwaarden
diensten aan hun eigen
eindklanten aan te bieden
. We bieden onze wholesalepartners
volledig geautomatiseerde en gepersonaliseerde diensten, van
offerte tot factuur. Hierdoor kunnen ze met succes opereren in
het segment van hun keuze - of het nu gaat om particulieren of
bedrijven, kleine/thuiskantoren (small offices/home offices
- SOHO) of kleine tot middelgrote ondernemingen (kmo's). Zo
bevorderen we concurrentie en innovatie op de Belgische
netwerken.
Minder dichtbevolkte gebieden aansluiten
* Nieuwe
Mobile Virtual Network Operator
partners, zoals
Youfone, Sewan of Citymesh
We hebben aanzienlijke
investeringen gedaan om de
connectiviteit te verbeteren
in landelijke gebieden en
zogenaamde witte zones
, plaatsen waar een gebrek aan
connectiviteit bestaat.
Hoewel België een van de landen is met het beste
breedbandbereik ter wereld, is er op een beperkt aantal locaties
geen krachtige internetverbinding (> 30 Mbit/s). Deze plaatsen
bevinden zich voornamelijk in
landelijke gebieden in Wallonië
,
waar de uitrol van fiber niet rendabel is.
Door gebruik te maken van
nieuwe technologieën
, zoals
optische luchtverbindingen, optische knopen verbonden via een
radioverbinding en 4G-modems, en door samen te investeren
met lokale overheden, krijgen we de kans om de digitale wereld
voor iedereen en overal toegankelijk te maken. Met onze partner
Tessares
werken we aan innovatieve technologie die de
bandbreedte van het vaste netwerk van een klant combineert
met het 4G-netwerk. Dit zou de internetervaring van de klant
aanzienlijk moeten verbeteren.
Dankzij onze inspanningen had eind 2021 94,8% van de
inwoners in witte zones toegang tot hogesnelheidsconnectiviteit (>
30 Mbit/s) vergeleken met 93,5% eind 2020. Eind 2021, waren
er nog maar twee gemeenten met een minder goede
connectiviteit, tegenover 39 in 2017.
Partners in 2021
Fiber
MVNO*
Nieuw
8
5
Totaal
36
9
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
35
Steun aan de gemeenschappen die tijdens de zomer
werden getroffen door overstromingen
Midden juli 2021 werd België getroffen door catastrofale
overstromingen als gevolg van ongeziene regen. De zwaarst
getroffen gebieden bevonden zich in de
provincies Luik, Namen
en Luxemburg
. De gevolgen van de overstromingen waren
immens. Mensen lieten het leven en huizen en infrastructuur
werden beschadigd. Ook onze
mobiele en vaste infrastructuur
werd zwaar getroffen
. Eenentwintig technische gebouwen en
228 straatkasten ondervonden water- of andere schade, terwijl 55
mobiele sites onbruikbaar werden.
Bijna 400.000 residentiële en zakelijke klanten die door de
overstromingen hun aansluiting kwijt waren, kregen
50 GB gratis
mobiele data
. We hebben ook
7.500 laders
voor mobiele
telefoons uitgedeeld. Verder hebben we
oplaadpunten
voor
mobiele telefoons geïnstalleerd en
vier cyberhubs
voor de
getroffen gemeenschappen opgezet.
Onze teams hebben in zeer moeilijke omstandigheden gewerkt om
onze
mobiele en vaste netwerken zo snel mogelijk te herstellen
en ervoor te zorgen dat de mensen in de getroffen gebieden hun
familie en vrienden weer konden bereiken. Op sommige plaatsen
zijn we er zelfs in geslaagd om in recordtijd
fiber uit te rollen
in
plaats van het kopernetwerk te herstellen.
Deze gebeurtenissen hebben duidelijk gemaakt welke belangrijke
maatschappelijke rol we spelen, in de eerste plaats via onze
infrastructuur en de connectiviteit die deze biedt, maar ook meer
algemeen als belangrijke speler in het Belgische economische en
sociale landschap.
Werken als
een
'digital
native'
bedrijf
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
37
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
36
Werken als
een
'digital
native'
bedrijf
Proximus transformeert zijn bedrijfsmodel om de
onderneming
klaar te stomen voor de digitale wereld
.
We willen dezelfde gebruiksstandaarden aanbieden als
'digital native' spelers op de markt. Dit zal leiden tot
een betere klantenervaring en meer efficiëntie.
Onze klanten staan centraal in alles wat we doen
.
We streven ernaar hun gepersonaliseerde, moeiteloze
en proactieve ervaringen te bieden die consistent
zijn over de kanalen en segmenten heen. Voor onze
convergente residentiële klanten hebben we de
ambitieuze doelstelling om tegen eind 2022 de
toonaangevende operator op de Belgische markt te
worden in termen van klantenervaring en
Transformeren tot
een bedrijf dat klaar is
voor de digitale
wereld.
merkaanbeveling. Voor onze bedrijfsklanten willen
we tegen eind 2023 even goed scoren als de best
presterende Europese concurrenten voor B2B. We
meten onze klantenervaring en klantentrouw aan
de hand van de Net Promoter Score (NPS).
Op weg naar die ambitieuze NPS hebben we in 2021
vooruitgang geboekt door onze transformatie tot een
bedrijf dat zijn klanten
best-in-class ervaringen
biedt
die de beste digitale technologie combineert met de
beste menselijke interactie. Deze transformatie stelt
ons in staat efficiënter te werken en ons tegelijkertijd
snel aan te passen aan veranderende markten en
klantenverwachtingen.
Om te kunnen werken als een 'digital native'
bedrijf, moeten we
verouderde IT-technologie
vervangen
. Onze ambitie is dit te bereiken tegen
2025. In 2021 hebben we onze IT-kosten aanzienlijk
verlaagd. Tegelijk bleven we investeren in stevige
datafundamenten en bouwden we onze capaciteit
inzake automatisering en advanced analytics verder
uit. Data zijn essentieel voor een meer proactieve en
gepersonaliseerde dienstverlening.
Tot slot investeren we aanzienlijk in de bijscholing
en omscholing van onze medewerkers, zodat de
aanwezige
talenten kunnen doorgroeien
, en blijven
we nieuwe
talenten aanwerven in domeinen van
de toekomst
.
Relevant thema behandeld in deze strategische pijler:
•
Digitale
toegang
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
37
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
38
De klanten staan centraal in onze aanpak
Onze klanten hebben op vele manieren contact met ons:
persoonlijk, via de telefoon, via een website of met behulp van
een app. Door deze contactpunten te verbeteren en
probleemloze interacties aan te bieden, overtreffen we de
verwachtingen telkens wanneer klanten contact met ons
opnemen. Om dichter bij onze klanten te staan, streven we er
voortdurend naar
onze digitale applicaties te optimaliseren
en
tegelijk een
menselijke aanpak
te behouden.
Indien we het juiste evenwicht vinden tussen een best-in-class
digitale ervaring en fysieke interacties zal dit een
positieve impact
hebben op onze Net Promoter Score
. Hoe hoger deze score, hoe
groter de kans dat onze klanten onze diensten aan anderen zullen
aanbevelen.
Reageren op klantenfeedback
Dankzij 'Voice of the Customer', het feedbackplatform voor onze
klanten, kunnen we feedback van residentiële en bedrijfsklanten
verzamelen, analyseren en er snel op reageren.
In 2021 namen elke maand gemiddeld 35.000 klanten deel aan
onze enquêtes en namen we met meer dan 15.000 klanten
contact op om problemen die ze aankaartten te behandelen.
In 2021 hebben we grote vooruitgang geboekt bij het
verbeteren en
herontwerpen van onze klantentrajecten
. Daartoe deden we een
beroep op onze klanten zelf. Onze benadering zorgt ervoor dat we
onze klanten van in het begin bij het ontwerpproces betrekken en
maakt dat we een intuïtieve, digital-first klantenervaring creëren. Zo
hebben we bijvoorbeeld meer dan 100 interviews met
bedrijfsklanten gehouden zodat ze onze digitale roadmap voor
ondernemingen mee konden creëren en valideren.
De interacties met onze klanten verbeteren
Onze klanten verwachten van ons dat we digitaal zijn als dat hun
een
meerwaarde
biedt. We ontwikkelen digitale hulpmiddelen die
gebruiksvriendelijk, snel en gebruikersgericht zijn.
Meer mogelijkheden voor digitale selfservice
We breiden onze mogelijkheden voor digitale selfservice
voortdurend uit. Ze maken het voor onze klanten gemakkelijk
om hun producten en diensten te beheren. In 2021 hebben
we de opties op onze
MyProximus-app
uitgebreid. Zowel
de webapplicatie, die vooral door onze bedrijfsklanten wordt
gebruikt, als de mobiele app, die werd ontwikkeld voor onze
residentiële klanten, werden geüpgraded om een
gebruiksvriendelijkere omgeving te creëren.
Enkele voorbeelden van verbeteringen op het gebied
van digitale selfservice:
Digitale factuur
Sinds september 2021 is het voor klanten
gemakkelijk om
te browsen
en de verschillende
details van hun facturen
te
begrijpen. Onnodig een PDF-document te downloaden of de
klantendienst te bellen. In de plaats daarvan krijgt de klant met
slechts één klik een duidelijk overzicht met informatie over zijn
abonnement, verbruik, eenmalige en andere kosten. We hebben
ook een grafiek met de evolutie toegevoegd, die de klanten een
visueel overzicht biedt. Met deze nieuwe, intuïtieve ervaring willen
we digitale oplossingen aantrekkelijker maken en de overgang
naar een papierloze administratie vergemakkelijken.
In 2021 hebben we initiatieven genomen om
de adoptie van
e-billing door onze bedrijfsklanten
te bevorderen. Hierdoor
steeg het aantal klanten met een digitale factuur met 10%
tot 57% eind 2021. Dit komt neer op een vermindering met
8,4 miljoen gedrukte pagina's of 42 ton papier.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
39
Eenvoudige opvolging van aanvragen
Met MyProximus kunnen residentiële klanten en kleine
ondernemingen nu gemakkelijk hun
commerciële,
administratieve en herstellingsaanvragen opvolgen
. Bij elke stap
worden er statusupdates getoond voor een eenvoudige en
interactieve digitale opvolging. Medewerkers van de klantendienst
documenteren elke stap. Ze kunnen documenten en foto's
uitwisselen met de klant en afspraken voor herstellingen
aanpassen. De klanten kunnen zelfs aanvragen openhouden als ze
niet tevreden zijn over de voorgestelde oplossingen.
Realtime-opvolging van het verbruik
Sinds 2021 kunnen klanten met een
mobiel abonnement via
hun werkgever
, hun verbruik realtime opvolgen en hun facturen
raadplegen via de MyProximus-app.
Proximus Assistant
Begin 2021 hebben we
onze chatservice verbeterd
voor klanten
die onze website of app gebruiken. Proximus Assistant
beantwoordt nu ook vragen over verloren en gestolen toestellen,
vergeten pin- en pukcodes, tv-opties en betalingen.
Eind 2021 bedroeg de klantentevredenheid over de chatoptie
71% (tegenover 68% eind 2020).
Een betere ervaring binnenshuis
Door voortdurende technische verbeteringen aan onze modems
en boosters zorgen we voor een betere ervaring binnenshuis.
De
Smart Wi-Fi
-functie in MyProximus beheert alle
verbindingen en past zich aan om het beste wifibereik
te bieden. Tijdens interventies voeren onze technici nu een
snelheidstest uit op de modem en een wifitest op maximaal
drie plaatsen in de woning van de klant. Indien nodig brengen ze
aanpassingen aan zodat de klanten overal van betrouwbare wifi
kunnen genieten.
In 2021 is het totale aantal actieve gebruikers op
MyProximus
gestegen. Eind 2021 telden we
1,7 miljoen actieve gebruikers
op MyProximus (vergeleken met 1,6 miljoen eind 2020). Het
aantal actieve bedrijfsklanten is gestegen van 30% eind 2020 tot
37% eind 2021. Eind 2021 gebruikten 19.000 bedrijfsklanten
MyProximus Enterprise (vergeleken met 15.500 eind 2020).
Digitalisering van onze verkoopkanalen
Door onze verkoopkanalen te digitaliseren, bieden we onze
klanten een naadloze omnichannelervaring, waarbij
fysieke en
virtuele interacties
volledig op elkaar zijn afgestemd.
Wat we bieden:
Multifunctionele schermen in de shops
Via onze digitale schermen krijgen klanten gemakkelijk toegang
tot alle informatie die ze nodig hebben om
de beste keuzes
te
maken. Tot de mogelijkheden behoren een applicatie om packs
aan te bevelen, een prijscatalogus (voor packs, promoties en
specifieke toestellen), een applicatie om mobiele toestellen te
vergelijken, de mogelijkheid om een brede waaier van accessoires te
bestellen en directe toegang tot de Proximus-website.
Omnichannelwinkelmandjes
Klanten beginnen hun winkelervaring meestal online, en beëindigen
die soms tijdens een bezoek aan de shop (of
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
40
omgekeerd). Daarom hebben we de
klanteninteracties via alle
verkoopkanalen gedigitaliseerd
door middel van virtuele
winkelmandjes. De klanten kunnen hun mandje raadplegen waar
en wanneer ze willen, en hun bestelling afronden zodra ze hun
beslissing hebben genomen. In 2021 registreerden we 74.000
keer dat klanten iets aan hun winkelmandje toevoegden en de
aankoop later afrondden. Dit houdt twee voordelen in: we krijgen
inzicht in het winkelproces doorheen alle verkoopkanalen, en de
klanten krijgen een naadloze winkelervaring aangeboden.
Commerciële migraties
In 2021 konden meer commerciële packs digitaal worden
gemigreerd
zonder manuele tussenkomst
van onze medewerkers.
Zo waren voor bepaalde migraties van Flex-packs vroeger een
menselijke tussenkomst nodig om ze in werking
te stellen. Door te digitaliseren verbeteren we niet alleen de
klantenervaring, maar verlagen we ook de operationele kosten
die met commerciële migraties gepaard gaan.
Het juiste evenwicht tussen digitale en menselijke interacties
Onze visie bestaat erin om d
e beste digitale technologie
te
combineren
met de beste menselijke interactie
om zo de
efficiëntste klantenervaring te bieden.
Dankzij de bovenstaande digitaliseringsinspanningen kunnen
onze experts focussen op klanten met complexere vragen.
De verkopers in onze
Proximus-shops
spelen een cruciale rol
voor klanten die de voorkeur geven aan fysiek contact. In 2021
hebben we in de eerste plaats de positieve impact van deze
interacties gemaximaliseerd en de 'first time right'-benadering
versterkt.
De Net Promoter Score meet in welke mate klanten ons aanbevelen
Uiteindelijk willen we dat
onze klanten ons merk promoten
.
We willen tegen eind 2022 de operator met de beste
merkaanbeveling op de Belgische markt worden.
We meten de
klantentrouw
aan de hand van de
Net
Promoter Score
of NPS. We vragen onze klanten in welke
mate ze bereid zijn om onze producten of diensten aan te
bevelen. Hun antwoorden geven ons inzicht in hun algemene
tevredenheidsniveau.
De NPS van onze
convergente residentiële klanten
is in 2021
gestegen, terwijl die van onze
kleine bedrijfsklanten
vergeleken met
het jaar voordien is gedaald. Het is mogelijk dat de pandemie deze
resultaten in zekere mate heeft beïnvloed.
Onze
kleine bedrijfsklanten
verwachten persoonlijke, proactieve
en praktische ondersteuning. In 2021 hebben we een belangrijke
stap gezet dankzij de
Prime-dienst
die we in het laatste kwartaal
van 2020 hebben gelanceerd. Met deze premiumdienst krijgen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
41
kleine ondernemingen prioritair toegang tot deskundige digitale en
menselijke ondersteuning, hulp en advies via de MyProximus- app.
Met Prime kunnen klanten hun aanvragen te allen tijde
gemakkelijk opvolgen via de app en worden ze bij elke stap in het
proces op de hoogte gebracht.
De NPS van onze
grootste bedrijfsklanten
is in 2021 aanzienlijk
gestegen dankzij onze speciale accountteams. Deze stijging werd
echter geneutraliseerd door een daling van de NPS van onze
middelgrote bedrijfsklanten. Voor deze klanten hebben
we eerst structurele verbeteringen doorgevoerd. Onze
supportmedewerkers werden georganiseerd in polyvalente
agile teams. Deze teams waren elk verantwoordelijk voor een
specifieke groep klanten. Hierdoor kon de klantentevredenheid
aanzienlijk worden verbeterd. Deze manier van werken zal
in 2022 de norm worden voor alle bedrijfsklanten. In juni
lanceerden we een eerste versie van een bundeloplossing voor
middelgrote ondernemingen waarin van meet af aan werd
rekening gehouden met de klantenervaring.
Met
Mobile Vikings
, dat in 2021 werd overgenomen, en
Scarlet
bezitten we nu twee merken met een toonaangevende Net
Promoter Score op de Belgische telecommarkt.
IT-transformatie en -vereenvoudiging
Om te kunnen werken als een 'digital native' bedrijf, willen
we ons tegen 2025 volledig
ontdoen van verouderde
informatiesystemen en technologie
. We streven naar flexibele,
cloudgebaseerde informatiesystemen om data-automatisering en
advanced analytics mogelijk te maken. Daartoe moeten we
onze cultuur veranderen en een echt softwarebedrijf met een
'digital native' mentaliteit worden. In 2021 hebben we op dit vlak
al aanzienlijke vorderingen geboekt. Daardoor liggen we op
schema om onze IT-kosten tegen 2025 met 40% te verlagen.
'Digital native' gebruikerservaring
Een volledig, digitaal verkoop- en servicetraject gaat hand in hand
met een stabiele IT-omgeving. We leggen extra nadruk op
platform- en infrastructuurverbeteringen die de
veerkracht van
digitale klantenapplicaties vergroten
:
Customer insights tools
– In 2021 zijn we verder geëvolueerd
van een reactieve aanpak op basis van klantenfeedback
of enquêtes naar een proactieve aanpak. We zullen onze
monitoringapplicaties gebruiken om problemen sneller op te
sporen en actie te ondernemen voor er klachten komen of meer
klanten worden getroffen.
Customer experience research team
– We hebben dit team in de
zomer van 2021 opgezet om te zorgen voor een uitgesproken
positieve klantenervaring door proactief gebruikerstrajecten te
testen, verbeteringen voor te stellen en defecten op te volgen.
Pickx-entertainmentplatform
Om de continuïteit van Pickx, ons entertainmentplatform, te
verbeteren, hebben we de nodige stappen gezet om de
stabiliteit
van de app
te
verbeteren
.
Resultaat:
een beschikbaarheidspercentage van 98% tegen eind
2021 (tegenover 69% eind 2020).
In 2021 zijn we ook van start gegaan met de volledige
herziening
van onze tv-backend
, waardoor we de time-to-market van nieuwe
producten en diensten konden verbeteren. We hebben de kosten
verlaagd en de beschikbaarheid en veerkracht verbeterd. We
verwachten dat dit een hefboom zal worden voor (nog) grotere
veranderingen en innovatie. De eerste concrete resultaten van onze
inspanningen zullen in 2022 zichtbaar worden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
42
Toonaangevend ecosysteem van apps
In 2021 hebben we ons
ecosysteem van digitale apps uitgebreid
.
Dit omvat een reeks producten en diensten (zoals MyFootprint, Banx
en 4411) die een uniforme en superieure klantenervaring
garanderen. Het ecosysteem van MyProximus-apps staat ook open
voor andere partners die hun apps erin willen integreren.
Dankzij deze inspanningen hebben we ons met succes
gepositioneerd als digitale partner in het dagelijkse leven van
onze klanten. Met de lancering van Doktr en Banx zijn we de
telecomgrens overgestoken om de eHealth- en de banksector te
betreden. Zo'n digitale diversificatie vereist een sterke
digitale visie op IT. 2021 luidde dan ook de start in van een sneller,
efficiënter en toekomstzeker ecosysteem van apps.
In 2022 zal ons ecosysteem van apps nieuwe producten en diensten
introduceren op een kostenefficiëntere manier en met een betere
time-to-market.
Waardecreatie door data en artificiële intelligentie
Artificiële intelligentie (AI) helpt ons om het volledige potentieel
van onze data te benutten. Hoe meer use cases we hebben, hoe
efficiënter en klantgerichter we worden.
Voorspellende analyses
optimaliseren onze voorraden van
mobiele toestellen
. In 2021 leidde dit tot een daling van de
gemiste verkoop met bijna 30% (in vergelijking met de cijfers voor
2020).
AI-modellen detecteren wanneer een
technicus op het terrein of
een lasser
moet ingrijpen. Door dergelijke 'next best action'-
voorspellingen werden in 2021 25. 000 nodeloze ingrepen
vermeden.
Onze inspanningen op het gebied van AI stellen ons in staat om samen
met grote Belgische sectoren en spelers relevante data- ecosystemen
op te zetten en onze telecomdata te gebruiken voor intelligente
marktoplossingen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
43
Schaalbare en conforme data-infrastructuur
We bouwen aan een
datagestuurde architectuur
op basis van
een schaalbare en veilige infrastructuur. Om het volledige
potentieel van onze data te benutten, maken we gebruik van
ultramoderne big data-infrastructuur, een geavanceerde set van
analysetools, een intuïtieve selfservice-interface en solide
governance.
Modulair, veerkrachtig en kostenefficiënt centraal IT-landschap
We streven naar een modulair, veerkrachtig en kostenefficiënt
IT-landschap. Nieuwe digitale diensten zijn essentieel om klanten
aan te trekken en een relevante rol te spelen in hun dagelijks leven.
Daarom hebben we een holistische benadering van IT ontwikkeld,
met als doel de
kostenefficiëntie te verbeteren
. De initiatieven
beoogden onder meer:
•
een vereenvoudiging van de technologische infrastructuur op
basis van moderne en cloudgebaseerde oplossingen;
•
de invoering van een op engineering gerichte cultuur met
lagere overheadkosten en minder coördinerende functies;
•
praktijken ter bevordering van de automatisering van de
levering van software;
•
de vereenvoudiging van bedrijfsprocessen en producten om de
IT-complexiteit te verminderen;
•
een duidelijke controle over de eisen die aan IT worden gesteld
door middel van een bedrijfsbreed prioriteringsproces.
Door de kosten te verlagen, evolueren we naar een
toekomst-
zekere IT-infrastructuur
. In de toekomst zullen we onze verouderde
IT-componenten verder moderniseren of ontmantelen, zodat
applicaties naadloos op alle technologieën kunnen draaien.
Digitale talenten zullen ons helpen
om agile en echt klantgericht te worden
We bieden onze medewerkers een breed gamma aan
opleidingsmogelijkheden
om vooral op digitaal gebied te werken
aan hun kennis en vaardigheden. Naast permanente opleiding
bieden we hun de kans om hun
loopbaan te ontwikkelen
en
nieuwe vaardigheden te verwerven
die binnen het bedrijf worden
gebruikt. We zullen blijven investeren in nieuw talent door aan te
werven binnen de domeinen van de toekomst.
In 2021 hebben we ons
bedrijfsmodel herzien
. Dit hebben we
gedaan door de agile manieren van werken over de verschillende
afdelingen heen te harmoniseren, nieuwe agile rollen te creëren en
onze governance te actualiseren.
Lees alles over onze digitale talenten en ons agile bedrijfsmodel in
het hoofdstuk 'Onze mensen'.
Sinds juni 2021 is Proximus bestuurslid van
Gaia-X
. Dit Europese project werkt aan een voorstel voor de data- infrastructuur
van de toekomst. Het is de bedoeling de basis te leggen voor een
open en transparant digitaal ecosysteem
. Onze deelname aan
dit project plaatst ons in de voorhoede voor de levering van innovatieve digitale producten en diensten, samen met andere Europese
stakeholders uit tal van sectoren.
Winstgevend
groeien
via partners
en ecosystemen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
45
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
44
Winstgevend
groeien
via partners
en ecosystemen
Onze #inspire2022-strategie is
een groeiplan
,
waarin we onze investeringen in onze kernactiviteiten
rentabiliseren en nieuwe groeipaden verkennen via
partnerships en lokale ecosystemen. Maar we willen
ook dat deze groei duurzaam, verantwoord en open
voor de buitenwereld is.
Door in te zetten op onze merken, klantenbasis,
netwerken en diensten willen we tegen 2022 opnieuw
winstgevend groeien en onze groei vanaf 2023
versnellen.
De basis van onze strategie wordt gevormd door onze
sterke merken:
Proximus, Scarlet, Mobile Vikings en
Proximus Enterprise
.
Naast onze merken stimuleert onze
toonaangevende
positie inzake netwerken
dankzij grote investeringen
in fiber en 5G geleidelijk de groei van onze
klantenbasis. We hebben ook het plan opgevat om
2,1 miljoen internetlijnen voor residentiële klanten
te hebben tegen eind 2022
.
Door in te zetten op
onze merken,
klantenbasis,
netwerken en diensten
willen we opnieuw
winstgevend groeien
.
We streven groei na door
sterke lokale partnerships
te ontwikkelen die ons in staat stellen nieuwe
businessopportuniteiten aan te grijpen. Naast onze
lokale Belgische partners, werken we ook samen
met
partners wereldwijd
. Daardoor kunnen we hun
technologie verwerken in de producten en oplossingen
die we op de markt brengen.
Via
MyProximus en Pickx
, onze
digitale platformen
,
komen we elke dag in contact met een groot aantal
klanten. Het is een unieke kans om nieuwe diensten
met toegevoegde waarde te ontwikkelen en op de
markt te brengen. Dit geeft het gebruik van onze apps
een boost.
Tegen eind 2022
willen we meer dan
3 miljoen actieve maandelijkse app-gebruikers
hebben.
Voor onze
bedrijfsklanten
combineren we onze
geavanceerde vaste en mobiele netwerken met ICT-
diensten van de volgende generatie en onze expertise,
om onze klanten tools en ondersteuning te bieden om
hen door hun digitale transformatie te loodsen
.
Groei komt van onze
open wholesalestrategie
en de
ontwikkeling van onze internationale activiteiten via
BICS en TeleSign
.
We hebben de ambitie om tegen eind 2022
meer dan
100 miljoen omzet
te g
enereren uit nieuwe niet-
telecomdomeinen
zoals bijvoorbeeld met diensten als
My e-Press, Banx, Beats, Doktr, eEducation en IoT
oplossingen en door partnerships met bedrijfsklanten.
Relevante thema's behandeld in deze strategische pijler:
•
Beloften
aan
de
klanten
nakomen
•
Waar
voor
geld
voor
de
klant
•
Ondersteuning
van
de
ontwikkeling
van
kleine
en middelgrote ondernemingen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
45
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
46
Groei en innovatie door partnerships en
ecosystemen
Samenwerken is wat het Belgische economische
ecosysteem doet gedijen. Bij Proximus geloven we dat
partnerships van cruciaal belang zijn om te
groeien en
te innoveren
. Ze zijn ook een middel om
meer waarde
te genereren
. Door samen te werken kunnen we ook
een positieve invloed hebben op het
milieu en de
maatschappij
in het algemeen.
Samen met onze partners en klanten creëren we
gezonde ecosystemen en ontwikkelen we innovatieve
oplossingen: om onze
klanten betere ervaringen te
bieden
in hun dagelijkse leven, om
bedrijven beter
te begeleiden
bij hun digitale transformatie en om
maatschappelijke uitdagingen te helpen aanpakken.
Partnerships zijn de drijvende kracht achter onze open
netwerken en kunnen groei en innovatie versnellen.
•
Joint ventures met
EQT Infrastructure en Eurofiber
om onze
uitrol van fiber te versnellen
•
Implementatie van de eerste 25 Gbps-verbinding in een
livenetwerk met
Nokia
Partnerships helpen ons om onze klanten relevante content
en diensten aan te bieden.
•
Lancering van Banx met
Belfius Bank
•
Lancering van Doktr met
Doktor.se
•
Oprichting van het platform aug•e met
BESIX en i.Leco
•
Versterking van onze cloudportfolio met
HCL Technologies
Partnerships helpen ons om onze ambities voor een groene
en digitale samenleving waar te maken.
•
Ontwikkeling van MyFootprint, met
CO
2
logic
•
Partnership met
Signpost
in het domein van eEducation
•
Partner van de
DigitAll
-alliantie om de digitale kloof te dichten
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
47
Relevant blijven in het digitale leven van
consumenten en kleine bedrijven
Als we als consumentenmerk relevant willen blijven, moeten we
het
vertrouwen van onze klanten versterken
door hun niet
alleen perfecte connectiviteit te bieden, maar ook de producten en
oplossingen die beantwoorden aan hun behoeften en
verwachtingen.
We willen dit bereiken door oplossingen aan te bieden die voor onze
klanten essentieel zijn voor het uitvoeren van hun dagelijkse taken
en activiteiten. Daarom hebben we
Flex
gelanceerd zodat onze
klanten hun telecomdiensten kunnen afstemmen op hun eigen
persoonlijke behoeften.
Daarnaast hebben onze digitale ecosystemen
Pickx en
MyProximus
tot doel de toegang tot een aantal diensten op een
veilige manier te vergemakkelijken. We hebben in 2021 ook
verschillende nieuwe digitale diensten en apps gelanceerd; we
verwachten dat ze in de nabije toekomst bekender en populairder
zullen worden en vaker en op grotere schaal zullen worden gebruikt.
Relevant blijven voor onze klanten betekent ook de best mogelijke
diensten tegen de best mogelijke prijs
aanbieden. Onze
complementaire merken stellen ons in staat zowel waardezoekers als
prijsbewuste consumenten aan te spreken:
•
Proximus
biedt de beste kwaliteit en service met een uitgebreid
gamma voor residentiële klanten en bedrijven. Via enquêtes
peilen we wat de prijs/kwaliteitsperceptie is van de klanten. Eind
2021 was 80% van onze residentiële klanten tevreden over de
prijs-kwaliteitverhouding van hun Proximus Pack, tegenover
76% eind 2020.
•
Het aanbod van
Scarlet
is gericht op klanten die op zoek zijn
naar de beste prijzen en ook op wie bewust wil consumeren.
•
Mobile Vikings
heeft een aantrekkelijk mobiel aanbod voor
jongeren die intensief gebruikmaken van mobiele data.
Flex-packs: op maat van specifieke behoeften
Flex
werd in 2020 gelanceerd als een reeks packs waarmee
gezinnen een abonnement kunnen samenstellen
op basis van de
behoeften van elk gezinslid
. Het gamma van opties omvat onder
meer entertainment, geleverd door Pickx, en My e-Press, dat
gebruikers toegang geeft tot nieuws heet van de naald, geleverd
door partners Het Laatste Nieuws en Le Soir.
We hebben Flex in 2021 verbeterd door de
downloadsnelheid
op fiber
te verdubbelen en een
fiberoptie
met een
downloadsnelheid van 1 Gbps aan te bieden.
Voor kleine bedrijven en zelfstandigen hebben we het modulaire
Business Flex
-pack, met de
Prime
-dienst inbegrepen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
48
Prime is een eenvoudige, gepersonaliseerde dienst die altijd
toegankelijk is via de MyProximus-app en de klant de
mogelijkheid biedt om via een intuïtieve interface
rechtstreeks
onlineondersteuning of deskundige bijstand
te krijgen voor alle
vragen over zijn producten en diensten, zijn factuur of in geval van
technische problemen. Een expert volgt de aanvraag van a tot z op
en de klant blijft via MyProximus op de hoogte van de status van
zijn aanvraag.
Bij het samenstellen van hun Business Flex-pack kunnen klanten
kiezen voor
diensten die hun helpen hun bedrijf te digitaliseren
,
zoals het verbeteren van hun zichtbaarheid online, het opzetten van
een onlinewebshop of reclame maken op Google.
Daarnaast zijn we in 2021, samen met onze partners Google
(Digitaal Atelier), NedWorks, UNIZO, SYNTRA en IFAPME, gestart met
webinars over digitale onderwerpen die relevant zijn voor kleine
ondernemers.
In 2021 hebben
Flex en Business Flex
veel nieuwe klanten voor
zich weten te winnen, wat onze inspanningen om in te spelen op de
veranderende klantenbehoeften valideert. Eind 2021 telden we
832.000 Flex en Business Flex abonnementen
, tegenover
317.000 abonnementen voor 2020.
Een digitale partner worden voor onze klanten
We verhogen onze aanwezigheid in het dagelijkse digitale leven
van consumenten dankzij initiatieven om de adoptie en het
gebruik van onze digitale platformen Pickx en MyProximus te
stimuleren en door vlot toegang te bieden tot essentiële diensten,
zoals het eHealth-platform Doktr en de financiële app Banx.
Pickx: entertainment altijd en overal
In 2021 hebben we onze
Pickx-platformen verder ontwikkeld,
zowel op de TV Box als op mobiele toestellen.
•
Lancering van
Pickx+
in april 2021, een exclusieve zender voor
alle Proximus TV-klanten die sport, fictiedocumentaires en
live-events brengt.
•
Sinds september 2021 kunnen alle klanten zich abonneren op
Pickx+ als een afzonderlijke tv-optie
die toegankelijk is via hun
televisie, pickx.be en de Pickx-app.
•
In november hebben we
Pickx Mix
gelanceerd. Het maakt ons
tv-portfolio eenvoudiger. Pickx Mix biedt een mix van series,
films, documentaires, kinderprogramma's en muziek die
klanten wanneer ze willen kunnen bekijken en beluisteren via de
geactualiseerde catalogus of via de themakanalen.
•
Dankzij de verlenging van de uitzendrechten voor de
UEFA
Champions League
is Proximus de enige operator in België die
alle Europese topvoetbalwedstrijden kan uitzenden tot 2024.
•
Klanten met een V7 TV Box hebben nu toegang tot
nieuwe
streamingdiensten
, zoals Amazon Prime en Streamz,
rechtstreeks via hun Pickx-interface.
Eind 2021 telden we
1,2 miljoen unieke gebruikers
op onze
Pickx-app en -webplatformen, tegenover 1,1 miljoen actieve
gebruikers in 2020.
Sterke toename van het aantal fiberabonnementen
Met onze fiberuitrol in 45 steden en gemeenten heeft een steeds groter deel van de Belgische bevolking toegang tot
ons fiberaanbod. Eind 2021 telden we in het consumenten segment 123.000 abonnementen voor een van onze
fiberaanbiedingen (tegenover 65.000 in 2020).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
49
MyProximus: poort tot diensten voor het digitale leven
De MyProximus-app is voor onze klanten lange tijd de favoriete
manier geweest om hun verbruik op te volgen en hun Proximus-
factuur te betalen, maar we gebruiken ons platform steeds meer
om nieuwe functies aan te bieden in samenwerking met partners.
Het is onze ambitie MyProximus uit te bouwen tot een
app die
dagelijks zijn relevantie bewijst
in het digitale leven van onze
klanten.
Enkele nieuwe diensten en functies die in 2021 werden gelanceerd:
Inzicht in je ecologische voetafdruk met MyFootprint
Met MyFootprint, een app ontwikkeld met onze partner CO
2
logic,
krijgen klanten inzicht in hun ecologische voetafdruk aan de hand
van een aantal vaste vragen. Op die manier kunnen ze
de directe
impact van hun gedrag zien en actie ondernemen
om het
negatieve effect dat ze op het milieu hebben, te verminderen.
De app houdt hen ook op de hoogte van klimaatbewuste acties die
Proximus onderneemt.
Monitoring van het energieverbruik met EnergieID
EnergieID helpt klanten die hun ecologische voetafdruk willen
verkleinen door hun
inzichten en aanbevelingen
te geven met
betrekking tot hun
energieverbruik
.
Smart Wi-Fi thuis
In 2021 hebben we de mogelijkheden in MyProximus uitgebreid
om de wifi-ervaring thuis te optimaliseren. Klanten kunnen
nu bijvoorbeeld een volledige lijst van de
geconnecteerde
toestellen
zien, de wifitoegang van de
smartphone van hun
kinderen
beheren, tips krijgen om de perfecte plek voor een
Wi-Fi Booster
te vinden en de
wifikwaliteit
in verschillende
kamers te controleren, en genieten van aanbevelingen om deze te verbeteren.
Eind 2021 maakten
1,7 miljoen klanten
actief gebruik van
MyProximus, tegenover 1,6 miljoen eind 2020.
Financiële diensten met Banx en Beats
In samenwerking met Belfius Bank hebben we in 2021 twee
diensten gelanceerd: Banx, de digitale app voor duurzaam
bankieren, en Beats, dat bankieren en verzekeringen combineert
met een telecompack.
Banx
Banx, dat in oktober 2021 gelanceerd werd, is een volledig
digitale, Belgische bankervaring. Banx werd bedacht door
Proximus en ontwikkeld door Belfius en
biedt klanten
duurzamere keuzes
.
Het is voor de consument niet gemakkelijk om een volledig beeld te
krijgen van de impact die het verschepen van goederen van
de ene kant van de wereld naar de andere op het milieu heeft.
Banx biedt dit inzicht, met een dashboard dat gebruikers
de
ecologische voetafdruk van een aankoop laat zien
. Voor de
ontwikkeling van dit dashboard heeft Proximus samengewerkt met
het Zweedse bedrijf Doconomy.
Banx is een Belgisch initiatief met een sterke
lokale verankering
.
Vandaag worden verschillende lokale partners zoals Natuurpunt,
Natagora, CO
2
logic en Bio-Planet voorgesteld in de Banx-app, om
milieubewuste consumenten en lokale partners samen te brengen.
Beats
Beats is een exclusief, competitief geprijsd
maandabonnement
dat bankieren (rekeningen, kaarten en zelfs verzekeringen) en
telecommunicatie (inclusief abonnementen voor internet,
telefonie, televisie en mobiele diensten)
bundelt
.
Belfius biedt deze nieuwe dienst exclusief aan op de Belgische markt
via zijn eigen verkoopkanalen.
Belfius-klanten
kunnen hun bankzaken
combineren met specifieke mobiele abonnementen en packs van
Proximus.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
50
eHealth: Doktr om een dokter te raadplegen, altijd en overal
Doktr werd in mei 2021 gelanceerd met onze partner Doktor. se.
Het is een nieuwe stap in de ambitie van Proximus om te
evolueren van typische connectiviteitsdiensten naar digitale
oplossingen die essentieel zijn in het dagelijkse leven. Met Doktr,
dat opgevat is als een
open ecosysteem
, wil Proximus innovatie
en digitalisering in de gezondheidszorg stimuleren ten behoeve
van artsen en patiënten.
Doktr is een veilige en handige app om
snel en persoonlijk
medisch advies
te krijgen van een erkende Belgische arts
via een
videoconsult
. De app maakt gebruik van itsme om veilig in te
loggen en hanteert een sterk privacybeleid.
Eind 2021 hadden meer dan 100.000 mensen de Doktr-app al
gedownload en telde de dienst 18.700 geregistreerde gebruikers.
Tegen eind 2021 had de dienst een
patiëntentevredenheid van
94% bereikt
.
In de toekomst zullen we de app blijven uitbreiden met nieuwe
functies. Zo zullen artsen vanaf begin 2022 videoconsulten kunnen
houden met hun eigen patiënten en zullen patiënten de
mogelijkheid hebben om via het platform in contact te komen met
hun eigen arts.
Groeien naar een lokaal digitaal ecosysteem
Om relevant te zijn in het dagelijkse digitale leven van de Belgen,
breiden we het aantal digitale diensten dat we via mobiele
applicaties aanbieden uit. Daartoe bouwen we niet alleen op onze
eigen diensten
, maar werken we ook samen met
sterke lokale
partners
. Zo leggen we de
basis voor een lokaal ecosysteem
dat
eindgebruikers een betere digitale ervaring bezorgt en lokale
bedrijven ondersteunt om een relevant publiek te bereiken.
In 2021 hebben we bijvoorbeeld in MyProximus nieuwe digitale
diensten toegevoegd, zowel van onszelf (bv. Smart Wi-Fi) als van
partners (bv. EnergieID) en hebben we geïnvesteerd in nieuwe digitale
apps, zoals Banx en Doktr.
Met deze aanpak willen we in de toekomst aanwezig zijn op het
startscherm van elke Belgische smartphone.
Ads & Data, een nieuwe nationale reclameregie opgericht door Proximus/Skynet, Pebble Media, Telenet/SBS en
Mediahuis, kwam in april 2021 uit de startblokken. Ads & Data bundelt sterke
lokale en internationale mediamerken
met
de
kracht van kwalitatieve data
om adverteerders te helpen hun boodschap op het juiste moment bij de juiste mensen te
brengen. Het initiatief zal de Belgische mediasector versterken door reclame-uitgaven in België te houden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
51
De vertrouwenspartner van bedrijven bij hun
digitale transformatie
Voor onze bedrijfsklanten wil Proximus zijn positie als
vertrouwenspartner bij de digitalisering van hun business
versterken door convergente telecom- en ICT-oplossingen aan te
bieden. Dat is essentieel nu de technologie zich sneller dan ooit
ontwikkelt en COVID-19 digitale transformatie hoog op de agenda
van bedrijven plaatst. We hebben alle troeven in handen om
klanten hierbij te begeleiden bij hun digitale transformatie nu de
grenzen tussen telecom en IT vervagen: netwerken worden steeds
afhankelijker van software en steeds meer communicatie gebeurt
digitaal.
Bedrijven hebben
convergente ICT-oplossingen
nodig, die
telecom en IT combineren. We doen grote investeringen in zowel
onze gigabitnetwerken (5G/fiber) als in de verdere versterking van
onze IT-capaciteiten in domeinen als cybersecurity, de cloud, de
digitale werkplek, big data en IoT (Internet of Things).
We streven naar technologisch leiderschap en innovatie via
strategische partnerships
met hyperscalers als Microsoft en
Google, waarbij we gebruikmaken van hun technologie, zoals
Google Cloud, Microsoft Azure of Microsoft Teams.
Wereldwijde operationele partnerships vullen onze ICT- capaciteiten
aan en versnellen onze groei in specifieke domeinen als de cloud
met partners zoals HCL Technologies.
Ons
ecosysteem van ICT filialen
biedt ons bovendien een unieke
combinatie van expertise om oplossingen en applicaties te
ontwikkelen die de digitale transformatie van bedrijven, sectoren en
eindgebruikers versnellen.
Samen met onze klanten
ontwikkelen we 5G-, IoT- en edge
computing-use cases
, door gebruik te maken van ons
5G-innovatieplatform. Dit is belangrijk om een leiderspositie in te
nemen in domeinen met een aanzienlijk potentieel voor groei op
lange termijn. We willen ons
op nieuwe domeinen begeven
door
lokale partnerships en ecosystemen op te zetten, zoals we hebben
gedaan met aug•e, het platform voor smart building oplossingen,
dat werd ontwikkeld in samenwerking met BESIX en i.Leco.
Als voorkeurspartner van bedrijven bij hun digitale transformatie
dragen we bij tot de opbouw van een robuuste en duurzame
digitale economie.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
52
We helpen klanten tijdens hun volledige klantentraject
Het aantal bedrijven dat investeert in nieuwe technologieën, zoals de
cloud, beveiliging, IoT of digitale werkplekoplossingen, neemt toe. Ze
hebben echter niet altijd de juiste expertise of ervaring in huis om
deze technologieën te implementeren.
Daarom willen we voor onze bedrijfsklanten
meer dan een
technologieleverancier zijn
. We zetten extra in op onze
professionele diensten en helpen onze klanten tijdens hun volledige
klantentraject. We bieden hun strategisch en technisch advies,
helpen hen bij de implementatie van oplossingen en nemen hun
werk uit handen door het leveren van managed services.
Meer specifiek voor
cloud oplossingen
, helpen onze specialisten bij
de migratie van applicaties en data naar de nieuwe
cloudarchitectuur, en staan bedrijven bij in hun dagelijkse werking.
Ze bieden ook onderhoud en ondersteuning inzake IT, zoals
cloudmonitoring of beveiligingsbeheer.
We helpen bedrijven met hun digitale transformatie
Oplossingen voor de digitale werkplek
De coronapandemie heeft voor een nieuwe, hybride manier van
werken gezorgd. Bedrijven kwamen hierdoor voor nieuwe
uitdagingen te staan die verder gingen dan IT-behoeften. Ons
WPaaS-aanbod (Workplace-as-a-Service)
helpt hen om hun
werknemers de mogelijkheid te bieden overal en op gelijk welk
toestel te werken, alleen of in team. Proximus biedt alles wat
werknemers nodig hebben. Dit gaat van computers, mobiele
toestellen, apparatuur voor vergaderzalen of ergonomische
thuiskantoren tot software voor een vlotte samenwerking
en communicatie. We beheren ook de levenscyclus van alle
toestellen en staan in voor de softwarelicenties, de kwaliteit van de
Security
Naarmate bedrijven nieuwe stappen zetten in hun digitale
transformatie, neemt het belang van de beveiliging van data en
applicaties toe.
Samen met onze klanten ontwikkelen we actieplannen om
prioriteiten te stellen, risico's in hun IT-omgeving in kaart te
brengen, middelen toe te wijzen, dreigingen te detecteren,
incidenten te onderzoeken, acties te automatiseren en nog veel
meer. Voor elk beveiligingsaspect bieden we een
complete
portfolio van oplossingen
.
internetverbindingen en de beveiliging, zowel thuis als op kantoor. En
in geval van problemen bieden we ondersteuning op afstand en ter
plaatse.
Hybride werken is voor kmo's een kernelement van hun digitale
transformatie. Eind 2021 maakten
80.000 kmo's
gebruik van
een
digitale werkplekoplossing via ons filiaal ClearMedia
,
tegenover 53.000 in 2020, een stijging van 51%.
Maak kennis met vijf kmo's die met Proximus hun digitale
werkruimte hebben geoptimaliseerd.
Isabel Group blijft cybercriminaliteit een stap voor
Isabel Group zorgt voor een veilige en betrouwbare
uitwisseling van digitale documenten, betalingen en
identiteiten voor organisaties, accountancykantoren en
banken. Ons filiaal Davinsi Labs is de vaste partner van
Isabel Group voor beveiligingsmonitoring en testen.
Degroof Petercam upgradet met succes zijn
digitale infrastructuur
Dankzij Proximus en zijn filiaal Telindus Luxembourg is
Degroof Petercam overgeschakeld van oude,
energieverslindende servers naar ultramoderne,
milieuvriendelijke externe servers en kan het 24/7
rekenen op onze supportteams.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
53
Cloudoplossingen
Dankzij onze cloudoplossingen en expertise kunnen we onze
klanten helpen hun bedrijf te digitaliseren. We vergemakkelijken een
gefaseerde
migratie van oude on-premises applicaties naar
hyperscalers
, terwijl ze toch in een hybride context blijven.
Om de groei van onze cloudportfolio verder te versnellen, hebben
we in september 2021 een
partnership met HCL Technologies
gesloten, een technologiebedrijf dat wereldwijd actief is. HCL
Technologies beheert en onderhoudt onze
privécloudinfrastructuur en werkt met ons samen om een provider
van hybride cloudoplossingen voor onze bedrijfsklanten te
worden.
Midden 2021 hebben we ook
CloudFusion
gelanceerd, een
orkestratieplatform dat bedrijven helpt om onsite applicaties
over te zetten naar gelijk welke publieke cloud en hun hybride
omgeving actief te beheren.
Voor kleine en middelgrote ondernemingen bieden we
SME in the
Cloud
aan via ons filiaal ClearMedia. Het omvat alle oplossingen die
een kmo nodig heeft om overal en altijd op efficiënte en veilige wijze
toegang te hebben tot gegevens en applicaties.
Software-defined networks
Nieuwe manieren van werken, geconnecteerde voorwerpen en
het gebruik van de cloud hebben een enorme impact
op de noden inzake security, wendbaarheid, prestaties en
betrouwbaarheid van een moderne ICT-infrastructuur. Een
traditioneel, statisch netwerk biedt echter zeer weinig informatie
over wat er in het netwerk gebeurt. De installatie van een
volledig
nieuwe softwarelaag (SD-WAN)
zorgt ervoor dat de
end-to-
endinfrastructuur beheersbaar en veilig
blijft. Met SD-WAN kan
het netwerk van de klant eenvoudig en veilig verbonden worden
met publieke, private en hybride clouds.
Dankzij onze brede waaier van leveranciers, zoals Fortinet of Cisco
Meraki, komen we tegemoet aan de behoeften van al onze
klantensegmenten.
Om het gebruik van softwaregedefinieerde technologie in de
toekomst te bevorderen, zullen we de
migratie naar SD-WAN
versnellen
, waarbij we ervoor zorgen dat we nieuwe en bestaande
klanten geïntegreerde oplossingen bieden met toegevoegde waarde.
Notarissen werken in de cloud
In 2021 werd een versie van onze 'SME in the Cloud'
specifiek voor notarissen gelanceerd. Deze oplossing biedt
meer geavanceerde beveiliging en is rechtstreeks
geïntegreerd in het BNN, het Beveiligd Notarieel Netwerk
- ook een oplossing van Proximus.
Armonea kiest voor SD-WAN
Armonea heeft gekozen voor een extra SD-WAN-
softwarelaag. Daardoor kan het nu snel nieuwe applicaties
uitrollen in de zorgcentra, serviceflats en residenties van de
groep. Al het dataverkeer wordt op een slimme,
eenvoudige en veilige manier beheerd.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
54
Mobiele netwerk van de toekomst
Proximus is vastbesloten zijn leiderspositie te behouden voor
de uitrol van 5G. Naast de verbetering van het netwerkbereik
omvatten onze inspanningen op het gebied van 5G ook
het faciliteren van use cases van onze klanten via ons
5G-innovatieplatform
.
In 2021 zagen we de belangstelling voor onze
5G-MPN's
(mobile private networks)
toenemen. Hoewel 5G nog in zijn
kinderschoenen staat, hadden eind 2021 al vijf bedrijven een 5G-
MPN geïmplementeerd. Bovendien overwogen meer dan
honderd klanten uit zeer uiteenlopende sectoren, waaronder de
verwerkende industrie, logistiek, openbare veiligheid en media, de uitrol
van een 5G-MPN.
Analytics, Internet of Things en andere applicaties
Met onze datagestuurde oplossingen helpen we onze klanten te
innoveren door applicaties en toestellen te connecteren,
verschillende datastromen te aggregeren, inzicht in hun gegevens te
verschaffen of processen te automatiseren. Via onze diensten, zoals
IoT-oplossingen (Internet of Things), Proximus Analytics en API's,
kunnen bedrijven gegevens verzamelen die hun toelaten om
objectieve keuzes te maken om
hun processen te verbeteren en te
automatiseren
. Data analytics en IoT bewijzen ook op tal van
manieren hun
waarde binnen onze samenleving
, zoals
oplossingen voor een optimaal energieverbruik, duurzame
onkruidbestrijding in de landbouwsector of efficiëntere
gezondheidszorg.
Allerlei sectoren maken momenteel gebruik van onze oplossingen op
het gebied van IoT en data analytics om processen te verbeteren
en te automatiseren en innovatieve oplossingen te ontwikkelen. Eind
2021 waren
3,3 miljoen objecten
aangesloten op onze IoT-
infrastructuur.
Eerste modulaire packs voor kleine en middelgrote ondernemingen
Naast oplossingen op maat voor grotere bedrijven hebben we ook
gestandaardiseerde maar modulaire
ICT-oplossingen en packs
voor kleine en middelgrote ondernemingen, zoals ons Enterprise
Pack Together of SME in the Cloud.
In september 2021 hebben we
Enterprise Pack Together
gelanceerd, dat een brede mix van telecom- (zowel vast als
mobiel) en ICT-oplossingen en ondersteuning biedt. Klanten stellen
hun eigen pack samen, wat betekent dat ze alleen betalen voor de
diensten die ze daadwerkelijk gebruiken.
In 2021 hebben we onze eerste klanten voor dit nieuwe pack
verwelkomd, maar de echte start is gepland voor 2022.
Schréder
Schréder heeft met ons filiaal Codit een slimme
oplossing voor openbare verlichting ontwikkeld,
waarmee steden energie kunnen besparen en
lichtvervuiling tegengaan zonder de veiligheid in het
gedrang te brengen.
ENGIE
Codit heeft ENGIE geholpen bij de implementatie van
de Microsoft Azure IoT-oplossing om de
realtimecontrole van zijn productiesites voor
hernieuwbare energie, waaronder windturbines en
zonnepanelen, te maximaliseren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
55
Ontwikkeling van slimme oplossingen in specifieke domeinen
Met onze end-to-end-ICT-oplossingen doen we meer dan alleen
ons aanbod afstemmen op verschillende segmenten. We zijn ervan
overtuigd dat technologie een positieve kracht kan vormen. Daarom
zetten we onze technologie voortdurend in om
kritieke
maatschappelijke en milieu-uitdagingen aan te pakken
, met als
doel het leven van mensen overal te verbeteren en echte waarde te
creëren.
5G-innovatieplatform
In 2021 heeft Proximus zijn 5G-innovatieplatform ter beschikking
gesteld van zijn bedrijfsklanten. Daarmee kunnen ze het
potentieel
van 5G voor hun specifieke bedrijf
op een veilige, innovatieve en
kostenefficiënte manier testen aan de hand van
specifieke use cases. We maken
open samenwerking
mogelijk
met
alle potentiële partners
: innovatieve start-ups, gevestigde
bedrijven in de gezondheidszorg, de landbouwsector, de bouw,
retail en vele andere. Bedrijven kunnen hun 5G-projecten live
testen voor ze verdere investeringen doen. In 2021 werden
20 use cases op het platform getest.
In oktober 2021 ging in
Wallonië het eerste 5G-lab
van start,
bedoeld om bedrijven de kans te geven te experimenteren met
5G-toepassingen en hun ervaringen te delen. Het 5G-lab werd
ontwikkeld door het 5G-consortium van A6K, dat industriëlen en
onderzoekscentra verenigt onder leiding van Proximus.
eHealth
Proximus heeft zijn strategische focus op de sector van de
gezondheidszorg versterkt. Door middel van connectiviteits-,
ICT- en beveiligingsoplossingen en -diensten willen we een
belangrijke partner worden in de digitale transformatie en
innovatie van de medische sector
.
Drones gebruiken 5G voor gerichte onkruidbestrijding
In juni 2021 hebben onderzoekers een innovatieve technologie
gedemonstreerd voor
duurzamere onkruidbestrijding
. Een
volautomatische drone, uitgerust met een hoogtechnologische
camera, leverde beelden uit het veld, die onmiddellijk via een
5G-
antenne
van Proximus naar de cloud werden doorgestuurd. Met
behulp van
artificiële intelligentie
(AI) werden de beelden
gemaakt tussen gewassen en onkruid. Op basis daarvan werd een
gedetailleerde kaart gemaakt, waarna een tractor met zijn sproeier
alleen de als onkruid aangeduide locaties behandelde. Inmiddels
wijzen de eerste cijfers erop dat dankzij de toepassing het gebruik
Ondersteuning van de gezondheidssector
tijdens COVID-19
Proximus heeft IT-, IoT- en communicatie-infrastructuur
geïnstalleerd en aangesloten in 41 vaste en 12 mobiele
vaccinatiecentra in Wallonië.
Cohezio
gebruikt IoT-oplossingen van Proximus om de
temperatuur van 120 koelkasten voor COVID-19-vaccins te
monitoren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
56
Smart buildings en smart energy
Proximus biedt een antwoord op de klimaatproblematiek door
IoT-oplossingen en data analytics aan te bieden die klanten
helpen
slimmer om te gaan met energie
en hun
ecologische
voetafdruk te verkleinen
. De energietransitie, en meer bepaald
de bijdrage van gebouwen aan een duurzamere wereld, staat in
onze initiatieven centraal. Daarom hebben we
nieuwe partners
aangetrokken (zoals MeetDistrict, Mapwize en BePark) die ons in
staat stellen onze klanten een breed scala aan oplossingen voor
slimme gebouwen aan te bieden.
In september 2021 hebben Proximus en zijn strategische
partner
BESIX
geïnvesteerd in
i.Leco
, een technologiestart-up
gespecialiseerd in het energiebeheer van gebouwen. Samen
hebben ze het
platform aug•e
opgezet, dat fysieke gebouwen
verbindt met digitale applicaties om het
energieverbruik te
optimaliseren en de koolstofvoetafdruk te verkleinen
.
eEducation
Door de coronacrisis werd ons onderwijssysteem ernstig ontwricht
en was er een enorme behoefte aan digitale applicaties om
afstandsonderwijs mogelijk te maken. Dit heeft de eEducation-
ambities van Proximus in een stroomversnelling gebracht.
We streven ernaar om
scholen, leerkrachten en studenten
maximaal te ondersteunen
in hun uitdagingen op de weg naar
de digitalisering om nieuwe manieren van leren toe te passen.
Daartoe hebben we in april 2021 de krachten gebundeld met
Signpost
, de Belgische marktleider voor ICT-oplossingen in het
onderwijs. Samen bieden we
Academic Connect
aan, een
geïntegreerde oplossing, gaande van beveiligde internettoegang en
wifi, over hardware en software, tot digitale content en een
professionele ICT-helpdesk.
Aangezien goed digitaal onderwijs afhangt van een goede
connectiviteit en een robuuste infrastructuur, wil Proximus zoveel
mogelijk scholen uitrusten met fiber.
Eind 2021 hadden
meer dan 80 scholen
ingetekend op Academic
Connect, waarvan 44 werden uitgerust met een fiberaansluiting.
Ook voor
de renovatie van onze hoofdzetel in Brussel
zullen we
gebruikmaken van slimme oplossingen voor de bouw. Meer
informatie over dit project op pagina xxx.
Smart mobility
Proximus-filiaal
Be-Mobile
is gespecialiseerd in slimme
oplossingen voor duurzame mobiliteit.
In november 2021 keurde de Vlaamse regering het contract goed
tussen het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) en
Be-Mobile voor de realisatie en exploitatie van
Mobilidata
,
een mobiliteitsproject voor veiliger, vlotter en duurzamer
verkeer in Vlaanderen.
Voor de bedrijvenmarkt zullen we onze groeiopportuniteiten ten
volle benutten door:
•
te investeren in onze professionele en beheerde diensten;
•
onze cloudstrategie te versnellen en verder uit te rollen via ons
partnership met HCL Technologies;
•
samen met onze klanten te blijven werken aan de cocreatie van
5G use cases en de uitrol van fiber verder op te voeren;
•
nog meer digitaal- en datagestuurd te worden.
Visualisatie in 3D van bouwprojecten
met Mr. Watts
Voor B&R Bouwgroep–Hooyberghs hebben we
met Mr. Watts samengewerkt rond de
visualisatie in 3D van projecten voor de
bouwsector. Deze toepassing werd ontwikkeld in
het kader van het 5G-innovatieplatform.
Werken aan
een
groene
en
digitale
maatschappij
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
58
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
57
Werken
aan een
groene
en
digitale
maatschappij
De klimaatverandering heeft onze volle aandacht. Het
valt niet te ontkennen dat de opwarming van de aarde
een realiteit is geworden die onmiddellijke actie vereist.
Met het oog hierop werden in het Klimaatakkoord van
Parijs een aantal wetenschappelijk onderbouwde
doelstellingen opgenomen om de opwarming van de
aarde ruim onder 2°C te houden.
In oktober 2021 waarschuwde de Intergouvernementele
Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) dat, om
catastrofale gevolgen van de klimaatverandering te
voorkomen, de temperatuurstijging onder 1,5°C moet
worden gehouden. De uitstoot van broeikasgassen zou
tegen 2030 moeten zijn gehalveerd en tegen 2050 tot
nul herleid. Proximus onderschrijft de ambitie voor de
emissiereductie afgestemd op 1,5°C van het Science
Based Targets-initiatief (SBTi) en verbindt zich ertoe
tegen 2040 een net zero CO
2
-uitstoot te bereiken.
We hebben al heel wat gerealiseerd om onze impact op
het milieu te beperken. Maar er is nog werk voor de boeg.
We schakelen daarom een versnelling hoger: we
We verankeren groene
duurzaamheid in onze
bedrijfsbeslissingen en
wenden technologie aan
ten voordele van het
milieu.
willen niet alleen onze eigen belangrijkste problemen
aanpakken, maar ook een leidende rol spelen in de
groene transitie van België. Daarom
verankeren we
groene duurzaamheid
in al onze bedrijfsbeslissingen
en zorgen we ervoor dat we
technologie en innovatie
aanwenden ten voordele van het milieu
.
Een andere belangrijke uitdaging waar we voor staan, is
het
dichten van de digitale kloof in de samenleving
.
In een wereld die steeds afhankelijker wordt van
technologie, is er een groeiende kloof tussen wie toegang
heeft tot technologie en wie niet. Zonder informatie- en
communicatietechnologieën zoals internet, computers en
smartphones, en de digitale vaardigheden die nodig zijn
om ze te kunnen gebruiken, zullen mensen onvermijdelijk
worden uitgesloten van de digitale economie. Bovendien
heeft de versnelling van de digitalisering van de
samenleving tijdens de coronacrisis de situatie nog acuter
gemaakt.
Proximus onderneemt stappen om een
inclusieve digitale
samenleving mogelijk te maken
. Dit houdt in dat we een
vertrouwensrelatie willen opbouwen.
Veiligheid en
privacy,
vooral met betrekking tot klantengegevens, zijn
dan ook een topprioriteit voor ons. Daarom blijven
we investeren in onze medewerkers, systemen en
klantenoplossingen zodat wordt voldaan aan de hoogste
veiligheidsniveaus. Door digitaal vertrouwen en inclusie te
bevorderen via vorming en toegankelijkheid van de
technologie, willen we
de digitale wereld voor iedereen
toegankelijk maken, zodat iedereen zich kan ontplooien
.
Relevante thema’s behandeld in deze strategische pijler:
•
Mensenrechten
•
Duurzame
infrastructuur
•
Verantwoorde
bevoorradingsketen
•
Circulaire
economie
•
Energie
en
CO
2
-uitstoot
•
Digitale
toegang
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
58
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
59
Bijdragen aan een groene samenleving
Proximus speelt een dubbele rol wanneer het gaat over de impact
op het klimaat. Enerzijds ondernemen we actie om
onze eigen
ecologische voetafdruk te verkleinen
, anderzijds stellen onze
technologische ontwikkelingen
consumenten, bedrijven en
organisaties
in staat om duurzamer te zijn en een positieve impact te
hebben op de planeet.
Onze eigen voetafdruk verkleinen
Ambitieuze doelen
Proximus verbindt zich ertoe zijn ecologische voetafdruk te
verkleinen. Dit is niet nieuw. Maar onze ambities reiken verder dan
ooit: we zullen
in onze hele waardeketen actie ondernemen
en de
overgang naar een circulaire economie
voortzetten.
In 2021 hebben we ons, door toe te treden tot de European Green
Digital Coalition, ertoe verbonden om
tegen 2040
voor alle drie
scopes (zie verder) en dus voor onze totale voetafdruk een net
zero
CO
2
-uitstoot
te bereiken. Daarnaast streven we ernaar een
echt
circulair bedrijf te worden, 'zero waste' te zijn en 100%
hernieuwbare energie te gebruiken tegen 2030
.
100%
hernieuwbare
elektriciteit
Managementwagens
zonder fossiele
brandstoffen
100%
hernieuwbare
energie
Net zero
CO
2
-uitstoot
(in overeenstemming
met SBTi )
90% afval
gerecycleerd
Echt circulair
'Zero waste'
2019
>
2025
>
2030
>
2040
>
Koolstof
-
uitstoot
Circulariteit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
60
Stand van zaken van onze net zero CO
2
-uitstoot en circulaire ambities
Koolstofuitstoot
Naast het bereiken van concrete doelstellingen hebben we in 2021
onze koolstofuitstoot zorgvuldig onder de loep genomen en
nagegaan wat nog voor verbetering vatbaar is.
Vandaag gebruiken we
100% groene stroom
.
Uitsplitsing van de koolstofvoetafdruk van Proximus in 2021 (Scope 1 - 2 - 3)
Scope 1
Scope 2
Inkoop
79%
•
Goederen & diensten
•
Transport en distributie
upstream
94%
- 433 kton
Indirecte uitstoot
van Proximus in de
waardeketen
Activiteiten van Proximus
4%
•
Brandstof & energie (excl. 1 & 2)
•
Afval
•
Zakenreizen
•
Woon-werkverkeer van medewerkers
433 kton
Verbruik van producten
door de klant
17%
•
Geleasede goederen
•
Transport en distributie downstream
•
Verbruik van verkochte producten
•
Verwerking van verkochte toestellen
(einde levensduur)
Scopes 1 en 2: onze directe en indirecte uitstoot
Onze eigen koolstofuitstoot houden we goed in de hand. Sinds 2016
zijn we
koolstofneutraal voor de activiteiten die onder onze directe
controle vallen
, ook al komt dit doordat we Gold Standard
gecertificeerde klimaatprojecten ondersteunen die de uitstoot in
ontwikkelingslanden verminderen of opvangen.
Op dit ogenblik moeten we onze eigen uitstoot nog met 26,6 kton
terugdringen om in 2030 op nul uit te komen. We focussen vooral
op de aankoop en het verbruik van elektriciteit. In 2019 zijn we
overgeschakeld op
100% hernieuwbare stroom
.
Daarnaast ondernemen we stappen om ons
netwerk energie-
efficiënter
maken (technische gebouwen, mobiele netwerk, vaste
toegangsnetwerk en datacenters), en hebben we geïnvesteerd in
duurzamer
vervoer
.
Scope 3: indirecte uitstoot afkomstig van onze waardeketen
Onze indirecte uitstoot, die hoofdzakelijk komt van onze
inkoopactiviteiten, is 16 keer groter dan de hoeveelheid die door onze
eigen activiteiten wordt gegenereerd. Onze inkoopactiviteiten zijn
goed voor ongeveer 94% van onze indirecte uitstoot.
Van de uitstoot die afkomstig is van onze waardeketen, is meer dan
de helft
geconcentreerd bij onze top 18-leveranciers
en wordt de
andere helft gegenereerd door een lange reeks van meer dan
4.000 leveranciers: een combinatie van grote mondiale
ondernemingen en kleinere, lokale leveranciers die vaak niet over
de middelen beschikken om hun koolstofvoetafdruk onder controle te
houden.
Het verminderen van deze indirecte uitstoot is
onze grootste uitdaging
.
Om ons te helpen deze uitdaging aan te gaan, moeten onze leveranciers
zich ertoe verbinden hun koolstofvoetafdruk te verkleinen en
duurzamere toeleveringsketens voorzien.
6%
- 27 kton
Directe uitstoot
door verbranding
van fossiele
brandstoffen
0%
- 0 kton
459 kton
Scope 3
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
61
Verwezenlijkingen in 2021
Transport
•
In 2021 was meer dan 40% van de door ons bestelde nieuwe
managementwagens
elektrisch of hybride. Bij de laatste
bestelling, aan het eind van het jaar, was meer dan 70% van de
auto's elektrisch of hybride.
•
In juni 2021 sloeg Proximus de handen in elkaar met bedrijven
als Danone, Delhaize, Schoenen Torfs en Telenet om op een
efficiënte en
duurzame manier om pakjes te leveren
aan consumenten en winkels. Begin 2022 starten we een
gemeenschappelijk project waarbij fietskoeriers en elektrische
bestelwagens worden ingezet voor leveringen in Antwerpen. Dit is
een aanvulling op de duurzame leveringen door fietskoeriers die
al worden georganiseerd voor onze winkels in Antwerpen,
Brussel, Gent en Luik.
Netwerk
•
We hebben onze netwerken ingrijpend vereenvoudigd door
technische gebouwen te vervangen
door een innovatief concept
van compacte eenheden. Tot hiertoe leverden ze een
energiebesparing op van meer dan 23 GWh of een vermindering
van de CO
2
-uitstoot met 4,1 kton per jaar.
•
We zijn doorgegaan met het versneld
uitfaseren van oude
netwerkapparatuur
, zoals verouderde spraakcentrales. Dit stelt
ons in staat nieuwe, energie-efficiëntere technologieën te
gebruiken.
•
Door de versnelde
fiberuitrol
in 2021 konden we het aantal
straatkasten aanzienlijk verminderen en ze compacter maken,
wat heeft bijgedragen tot een lager energieverbruik.
•
Dankzij het opzetten van een gedeeld
mobiel toegangsnetwerk
met Orange Belgium, zullen we in de komende jaren meer dan
30% van onze mobiele sites kunnen ontmantelen. Eenmaal
operationeel zal dit leiden tot een
vermindering met ongeveer
20% van ons totale jaarlijkse energieverbruik
, het equivalent
van het verbruik van 10.000 Belgische gezinnen.
•
In onze
datacenters
hebben we de efficiëntie van ons
stroomverbruik verder verbeterd en ons serverpark
geoptimaliseerd. Door de efficiëntie van de luchtbehandelings-
eenheden te verbeteren, bereikten we eind 2021 een energie-
efficiëntie (Power Usage Efficiency - PUE) van 1,49. Dit
vertegenwoordigt een daling met 25% in de afgelopen tien jaar.
Energie
•
In december 2021 hebben we besloten om te werken
met duurzamere elektriciteitsbronnen via een lokale
stroomafnameovereenkomst.
Gebouwen
•
Voor de
renovatie van onze hoofdzetel in Brussel
hebben we
bouwbedrijven geselecteerd die strenge duurzaamheidscriteria
hanteren. Het project zal bijdragen tot de verwezenlijking van
onze ambitieuze doelstellingen om onze gebouwen vrij van
koolstof en fossiele brandstoffen te maken. Dankzij smart energy-
oplossingen zal ons energieverbruik efficiënter worden.
Leveranciers
•
Eind 2021 hadden in totaal 74 leveranciers ons
Manifest
ondertekend, 53 meer dan in 2020. Hierdoor verbinden ze zich
ertoe samen te werken met Proximus om hun koolstofvoetafdruk te
verkleinen en meer circulaire producten te maken. In
totaal vertegenwoordigen deze leveranciers 50% van onze
jaarlijkse uitgaven, inclusief de uitgaven in verband met onze
netwerkactiviteiten.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
62
Circulariteit
Evolueren naar een circulaire economie
Nu de natuurlijke hulpbronnen op aarde geleidelijk uitgeput raken,
heeft het lineaire economische 'take, make, waste'-model zijn
grenzen bereikt. Het is tijd om het patroon van consumptie en afval
te doorbreken en over te stappen naar een
duurzame cirkel van
hergebruik
. We streven naar een circulaire economie: een
concept dat gebaseerd is op het idee grondstoffen
niet langer uit te
putten maar ze opnieuw te gebruiken
. Dit zorgt ook voor minder
vervuiling en afvalproductie en geeft de natuurlijke hulpbronnen de
kans zich te herstellen.
In 2021 hebben we vijf algemeen aanvaarde circulaire
bedrijfsmodellen onderzocht en de domeinen in kaart gebracht die
relevant zijn voor Proximus als telecomoperator. Deze drie
domeinen –
toestellen, netwerk & datacenters en vastgoed &
facility diensten
– werden geëvalueerd op basis van hun maturiteit
en de initiatieven die al werden genomen. We knappen bijvoorbeeld
onze toestellen op en bieden refurbished telefoons aan in onze
productcatalogi. Bovendien zijn onze toestellen zo ontworpen dat ze
gemakkelijk kunnen worden opgeknapt.
Proximus past de meeste circulaire modellen toe die relevant zijn voor telecombedrijven
De
5
circulaire
bedrijfsmodellen
Toestellen
Netwerk &
datacenters
Vastgoed &
facility diensten
1
Circulaire instroom
2
Delen van platformen
3
Product-as-a-Service
(bv. leasemodel)
4
Verlenging gebruik
van producten
5
Terugwinning van
grondstoffen
(Recyclage einde
levensduur)
•
Baseline & doelstelling voor CPE
•
Aanbod van opgeknapte
telefoontoestellen
•
Fairphone in catalogus
•
Herontwerp CPE uitgevoerd
CPE-as-a-Service-model
(consumersegment)
Smartphone-as-a-Service-
model (bedrijfssegment)
Herstellen & opknappen
van toestellen
Inzamelprogramma voor
CPE & smartphones
Evaluatie
netwerkontwerp
Delen van
mobiele netwerken
Doorverkoop van
netwerkuitrusting
Recyclage na uitfasering
van het netwerk
Nieuw circulair
gebouw voor de
hoofdzetel
Hergebruik van meubilair
en goederen
CPE: Customer Premise Equipment (Apparatuur op de locatie van de klant).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
63
Verwezenlijkingen in 2021
Toestellen
We nemen diverse initiatieven om de hoeveelheid afval uit
toestellen
te verminderen door ze te
herstellen, te verkopen of op
te knappen
.
•
In ons
distributiecentrum
in Courcelles worden modems,
decoders, voedingen, Wi-Fi Boosters en smartphones
ter plaatse
opgeknapt
. Eind 2021 hadden, na zorgvuldige inspectie en tests,
845.000 toestellen een tweede leven gekregen.
•
Met ons initiatief
Don't Miss the Call
zamelen we oude mobiele
telefoons in om op te knappen of te recycleren. Toestellen die niet
langer geschikt zijn voor hergebruik worden door onze partner
Umicore gerecycleerd, zodat de waardevolle grondstoffen in de
toestellen opnieuw kunnen worden gebruikt. Onze ambitie voor
2021 was om 150.000 telefoons in te zamelen. Ondanks de
impact van corona hadden onze winkels en partnerbedrijven eind
2021 80.000 oude gsm's ingezameld.
•
Sinds september 2021 bieden onze Proximus-winkels en onze
online shop klanten
refurbished smartphones
aan als alternatief
voor nieuwe toestellen. Deze toestellen worden grondig gecheckt
en hebben een waarborg van twee jaar, net als nieuwe mobiele
telefoons. Informatie over het opknappen en recycleren van
toestellen is ook online beschikbaar voor onze klanten.
•
Het Engage Pack voor bedrijfsklanten maakt het mogelijk om
smartphones en tablets te leasen
volgens het 'Device-as-a-
Service'-model. Nadat het contract van een toestel is afgelopen,
wordt het, afhankelijk van zijn toestand, gerecycleerd of verkocht
op de tweedehandsmarkt. In 2021 hebben we contracten
gesloten voor 12.500 Packs (wat het totaal op 17.000 Packs
brengt).
Netwerk
•
Wanneer we onze kopernetwerken vervangen door fiber,
recupereren we de koperkabel om hem te recycleren. In 2021
hebben we
859 ton koperkabel
teruggewonnen waarvan 811
ton van het netwerk.
•
We zijn gestart met de uitvoering van de overeenkomst die we in
2021 met Orange Belgium hebben gesloten voor een
gedeeld
mobiel toegangsnetwerk
(MWingz). Overtollig materiaal
afkomstig van de ontmantelde mobiele sites, zoals antennes,
pylonen en RAN-apparatuur, wordt gerecycleerd of verkocht om
het een tweede leven te geven.
Gebouwen
•
Voor de renovatie van onze
hoofdzetel in Brussel
werken we
samen met bouwbedrijven die zich houden aan een reeks
duurzaamheidscriteria met betrekking tot circulariteit.
•
We zullen ook zo veel mogelijk materiaal van onze gebouwen
recycleren en andere circulaire principes onderzoeken.
De toekomst
Bij onze toekomstige initiatieven zullen we onze uitstoot op twee
verschillende manieren aanpakken. Enerzijds zullen we
komaf
maken met het gebruik van fossiele brandstoffen
in onze
gebouwen en wagenparken en ervoor zorgen dat onze leveranciers
en partners ons voorbeeld volgen. Anderzijds zullen we
ons
toeleggen op efficiëntieprogramma's
die het hoge energieverbruik
van onze telecominfrastructuur verminderen.
We verbinden ons ertoe om
circulariteit te integreren in alles wat
we doen
. Of het nu gaat om de uitrol of vernieuwing van ons
netwerk, de nieuwe producten en diensten die we lanceren, het
recycleren van afgedankte netwerkcomponenten of de keuzes die
we maken bij het renoveren van onze hoofdzetel, we denken
altijd na over hoe we de principes van circulariteit het beste kunnen
toepassen.
Energie, circulariteit & toeleveringsketen zijn de belangrijkste gebieden
om onze ambities net zero CO
2
-uitstoot en echt circulair zijn, te bereiken
Ambitie
100%
hernieuwbare energie
Echt
circulair
Net zero
CO
2
-uitstoot
Actie-
gebieden
Energie
•
Gebouwen vrij van fossiele
brandstoffen
•
Niet vervuilend transport
•
Energie-efficiëntie-
programma's
Circulariteit
De kloof dichten over de 5
circulaire bedrijfsmodellen
heen met focus op:
•
mobiele toestellen
•
refurbishment in het
segment van de bedrijven
•
circulair netwerkplan
Bevoorradingsketen
•
Sterk Supplier Engagement
Programma
>
2030
>
2040
>
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
64
Energie
Om onze
ambitie
waar te maken om
tegen 2030 100%
hernieuwbare energie te gebruiken
- en dus koolstofneutraal te
zijn zonder compensaties - zullen we in de periode 2021-2030
17 miljoen investeren. We zullen onze technische gebouwen
verder uitfaseren, onze hoofdzetel in Brussel renoveren en onze
andere kantoorgebouwen uitrusten met alternatieve
verwarmingstechnologieën. Daarnaast zullen we de transitie
naar niet-vervuilend vervoer voortzetten door ons wagenpark te
elektrificeren en alternatieve vormen van vervoer te onderzoeken.
In de komende vijf jaar zal het dataverkeer naar verwachting met
400% toenemen, een groei met 35% per jaar, met een hoger
energieverbruik tot gevolg. Om het elektriciteitsverbruik ondanks de
groeiende vraag op hetzelfde peil te houden, zullen we
initiatieven
nemen om het
netwerk energiezuiniger
te maken, zoals:
•
Een versnelde uitrol van het
fibernetwerk
en de ontmanteling
van de bestaande infrastructuur.
•
De consolidatie van ons mobiele netwerk,
investeringen in
5G
-energie-efficiëntie en bijkomende initiatieven inzake
advanced analytics.
Een van de belangrijkste voordelen van 5G is dat het is
ontworpen om energiezuiniger te zijn en daarom beschikt
over ingebouwde gekalibreerde efficiëntiemechanismen. Op
lange termijn wordt verwacht dat deze mechanismen het
energieverbruik van het toekomstige netwerk met een
factor tot 10 zullen verminderen
in vergelijking met het
energieverbruik van 4G-netwerken. Ondanks de verwachte
grote toename van het dataverkeer zal de toename van het
energieverbruik van ons mobiel netwerk dankzij de energie-
efficiëntie van 5G beperkt blijven tot 40% tegen 2026.
Dit wordt voornamelijk bereikt door het activeren van getrapte
slaapstanden. Het basisprincipe is eenvoudig: een of meer 5G
componenten worden selectief uitgeschakeld als er geen verkeer is.
Deze groene ICT-initiatieven werden grondig onderzocht en zullen
vanaf het begin van de uitrol worden toegepast.
Vlak elektriciteitsverbruik dankzij onze duurzame netwerkinfrastructuur
Elektriciteitsverbruik (in GWh)
Totale besparing van 20% ten opzichte
van business as usual-scenario
Efficiëntieverbeteringen
Verbruik van vast & mobiel netwerk + datacenters + technische gebouwen
Bovendien willen we voor ons bedrijf een volledig groene,
lokale stroomvoorziening hebben. Vandaag gebruiken we al
100% groene stroom. En tegen 2026 zullen we
met meer
lokale elektriciteitsbronnen werken
via investeringen in een
stroomafnameovereenkomst en langetermijnpartnerships met
Belgische producenten van wind- en zonne-energie die aansluiten bij
onze verbruikspatronen.
333
345
331
2020
2023
2026
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
65
Circulariteit
Om tegen 2030 echt circulair te worden, zullen we verder focussen
op circulaire bedrijfsmodellen. Dit zijn onze belangrijkste
actiedomeinen:
•
Vaste toestellen:
het gebruik van refurbished toestellen bij
bedrijven promoten en doorgaan met het herontwerpen van de
toestellen die we op de markt brengen. Onze inspanningen
zullen zich toespitsen op een lager energieverbruik en een
minimaal gebruik van plastic, grondstoffen en verpakkingen.
•
Mobiele toestellen:
evolueren naar meer circulaire producten en
oplossingen voor consumenten en bedrijven.
•
Circulaire baselines definiëren en doelstellingen vaststellen
voor zowel ons netwerk als de apparatuur bij onze klanten.
In 2022 zullen we ook een roadmap ontwikkelen met duidelijke
stappen om onze
zero waste-ambities tegen 2030
waar te
maken.
Toeleveringsketen
Aangezien het grootste deel van onze resterende koolstofvoetafdruk
zich in onze toeleveringsketen bevindt, zullen we
nauw blijven
samenwerken met onze leveranciers
om tegen 2040 onze zero
waste-ambitie te kunnen realiseren. We zullen hen aanmoedigen om
hun koolstofvoetafdruk te verkleinen en zelf duurzamere
bevoorradingsketens in gebruik te nemen.
Het Manifest dat onze leveranciers ondertekenen is een eerste
stap. Via ons
Supplier Engagement Program
, dat in 2022 vorm
zal krijgen, zullen we gedetailleerde verwachtingen en KPI's voor
onze leveranciers vastleggen en duidelijke,
bindende
engagementen
opleggen. We streven ernaar om hen aan boord te
krijgen en samen te werken bij het definiëren en het bereiken van
deze doelstellingen. Het programma zal een gediversifieerde
aanpak vereisen gebaseerd op de verschillende niveaus van
bedrijfsmaturiteit bij de verschillende leveranciers.
Klanten in staat stellen hun voetafdruk te verkleinen
Naast het verlagen van onze eigen uitstoot, kunnen we onze
klanten in staat stellen hetzelfde te doen, en zo
als katalysator te
fungeren in de groene transitie van België
. Hoe? Door samen te
werken met onze klanten en partners, en innovatieve, groene
oplossingen te ontwikkelen. Slimme oplossingen in domeinen als
landbouw, financiën en bouw kunnen andere sectoren en ook
consumenten helpen hun koolstofuitstoot te verminderen. Zo
dragen we bij tot positieve veranderingen voor het klimaat.
In 2021 hebben onze oplossingen, zoals bijvoorbeeld voor
videoconferentie, bedrijfsklanten geholpen hun koolstofvoetafdruk te
verminderen met in totaal 502 kton.
De komende jaren willen we een voortrekkersrol spelen in de groene
transitie van België en onze klanten en de maatschappij in staat
stellen hun CO
2
inzicht geven in hun voetafdruk en tips en tricks meegeven
om die te verbeteren. Via ons gigabitnetwerk zullen we innovatieve
digitale oplossingen stimuleren die het potentieel hebben om de
koolstofuitstoot te verminderen.
MyFootprint
koolstofvoetafdruk
te verkleinen:
koolstofuitstoot.
In november 2021 hebben Proximus en de stad Mechelen de handen in elkaar geslagen voor een
proefproject waarbij
laadstations voor elektrische voertuigen
worden aangesloten op straatkasten
voor telecomapparatuur van Proximus. Als het project slaagt, zullen duizenden nieuwe laadpunten
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
66
Compliance en erkenning
Proximus wordt internationaal erkend omwille van zijn
duurzaamheidsinspanningen.
Het ‘CO
2
Sinds 2016 is Proximus erkend als een CO
2
-neutraal bedrijf voor zijn
eigen activiteiten. We hebben dit bereikt dankzij aanhoudende
inspanningen op het gebied van vervoer, verwarming en
elektriciteitsverbruik. De koolstofuitstoot die we nog niet kunnen
verminderen, compenseren we door projecten te ondersteunen die de
uitstoot in ontwikkelingslanden verminderen.
CO
2
logic en Vinçotte, een onafhankelijk keuringsorganisme,
ontwikkelden het ‘CO
2
internationaal erkende PAS2060-norm.
CDP
In 2021 kreeg Proximus een Climate Change A-score, een
erkenning voor onze initiatieven op het gebied van
klimaatverandering. Proximus is ook erkend als ‘2021 CDP Supplier
Engagement Leader'.
Het jaarlijkse proces van toekenning van een milieuscore door CDP,
een wereldwijde non-profitorganisatie op milieugebied, wordt erkend
als de gouden standaard voor de milieutransparantie van bedrijven.
CDP beoordeelt deelnemende bedrijven op basis van
de volledigheid van de rapportering, het bewustzijn en het beheer van
milieurisico's en het toepassen van best practices inzake
milieuleiderschap, zoals het stellen van ambitieuze en zinvolle
doelen.
SBT - Science Based Targets
Proximus was de eerste telecomoperator met een goedgekeurd
SBT (WB2C) in 2016 om zijn directe uitstoot van broeikasgassen
(voor de periode 2015-2025) met 30% en zijn indirecte uitstoot
(voor de periode 2014-2040) met 50% te verminderen.
In 2021 heeft Proximus de SBT van 1,5°C onderschreven en
in 2022 zullen we onze doelstellingen laten valideren in
overeenstemming met de nieuwe SBTi Corporate Net-Zero
Standard die in oktober 2021 werd gelanceerd.
Het Science Based Targets-initiatief (SBTi) stimuleert ambitieuze
klimaatacties in de privésector door bedrijven in staat te stellen
wetenschappelijk onderbouwde emissiereductiedoelstellingen vast te
stellen.
RE100
Het RE100-initiatief erkent dat Proximus zijn doelstelling om 100%
van zijn elektriciteit uit hernieuwbare energie te halen, heeft bereikt.
RE100 is een wereldwijd initiatief dat honderden grote en
ambitieuze bedrijven samenbrengt die zich inzetten voor 100%
hernieuwbare energie met als doel de overgang naar koolstofvrije
netwerken op grote schaal te versnellen.
EcoVadis
In 2021 kreeg Proximus voor de vijfde keer op rij een Gold-label van
EcoVadis.
EcoVadis stelt bedrijven in staat om hun milieu- en
maatschappelijke prestaties en die van hun leveranciers te
beoordelen aan de hand van een vragenlijst over milieu,
arbeidspraktijken, eerlijke handelspraktijken en duurzaam inkopen,
wat resulteert in een globale score voor het bedrijf. EcoVadis is
wereldleider op het gebied van duurzaamheidsbeoordelingen van
bedrijven, informatie en collaboratieve tools voor
prestatieverbetering voor wereldwijde bevoorradingsketens.
Lean & Green 2 stars
Het Proximus Distribution Center in Courcelles kreeg het 'Lean &
Green 2 Stars'-label voor zijn milieu-inspanningen, omdat het zijn
koolstof uitstoot met 30% heeft verminderd sinds 2015. Hiermee is
Proximus het eerste bedrijf in België dat in één keer dit 2 Star- label
krijgt.
Het 'Lean & Green Europe'-programma wordt sinds 2014 in Wallonië
uitgerold door Logistics met als doel de koolstofuitstoot binnen vijf jaar
met ten minste 20% te verminderen. Deelnemende ondernemingen
stellen een 'Lean & Green Europe'-actieplan op, dat slaat op minstens
50% van de uitstoot die ze genereren door hun transport en
logistiek.
2021
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
67
Bijdragen aan een digitale samenleving
Proximus wil dat
iedereen kan gebruikmaken van technologie
in deze wereld die steeds digitaler wordt. Want hoewel de
digitalisering van onze economie veel kansen biedt, brengt ze ook
nieuwe uitdagingen mee.
Vertrouwen is van cruciaal belang om mensen ertoe aan te zetten
digitale kansen te grijpen. Omdat we een
voortrekkersrol
willen
spelen
bij het uitbouwen van de digitale samenleving
in België,
willen we ervoor zorgen dat onze digitale diensten en producten
veilig, inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht fysieke
capaciteit, economische of culturele afkomst, opleiding of leeftijd.
We zijn actief betrokken bij het ontwikkelen van een veiligere digitale
samenleving. Door een infrastructuur te bouwen die
bestand is
tegen cyberaanvallen
en hoge normen te hanteren inzake privacy en
gegevensbescherming willen we iedereen in staat stellen gebruik te
maken van technologie.
Door samenwerkingsverbanden en investeringen in onderwijs helpen
we mensen de digitale vaardigheden te verwerven die ze nodig
hebben om zich te ontplooien in de digitale wereld. Dit zal de
inzetbaarheid helpen vergroten en ervoor zorgen dat de
digitale jobs
van de toekomst
worden ingevuld - een bepalende factor voor het
succes van onze digitale economie.
De digitale kloof dichten
Onze initiatieven focussen op jongeren, senioren en mensen met een
handicap. We ondersteunen ook mensen en gezinnen die op hun
budget moeten letten.
Dit is hoe we bijdragen aan het dichten van
de digitale kloof:
•
We verbinden en benutten een nationaal netwerk van
stakeholders om knowhow te delen en digitale inclusie tot stand te
brengen.
•
We investeren in de vorming van mensen van alle leeftijden en
achtergronden.
•
We maken digitale technologie toegankelijk voor iedereen.
We helpen mensen de
digitale vaardigheden
te verwerven die ze
nodig hebben om zich
te ontplooien in de
digitale wereld
.
DigitAll: de alliantie voor digitale inclusie
Proximus als hoofdpartners, heeft
digitale inclusie hoog op
de
digitale kloof in België zullen verkleinen.
In september 2021 bracht DigitAll verschillende Belgische
overheden en een dertigtal bedrijven, overheidsinstanties en
inclusie aan te pakken. Hiertoe ondertekenden de verschillende
partners het
Digital Inclusion Charter
.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
68
Jong en oud empoweren dankzij opleiding
MolenGeek
We zijn een van de partners van MolenGeek, een organisatie die
kansarme werkzoekenden met ondernemingszin helpt een
loopbaan uit te bouwen in de nieuwe digitale wereld
. Jongeren
kunnen een opleiding volgen en begeleiding krijgen om hun eigen
bedrijf op te starten. In 2021 breidde MolenGeek zijn activiteiten uit
naar Charleroi met CharleWood en naar Borgerhout met
BorgerHub.
School19
Proximus is een van de stichtende partners van School 19, de
eerste gratis Belgische codeerschool. Sinds de lancering in 2018
bood Proximus stageplaatsen aan tien studenten van School
19 aan. Deze stagiairs hebben gewerkt op projecten rond data
analytics en webontwikkeling. Vijf van hen zijn inmiddels door
Proximus aangeworven.
In 2021 moedigde School 19 nog meer studenten aan om een
beroep te doen op haar diensten, zodat werkzoekenden, en vooral
vrouwen, baat kunnen hebben bij deze opleidingen. In totaal
volgden 306 studenten een opleiding bij School 19.
Technobel
We zijn een van de oprichters en jarenlange partner van Technobel,
dat ICT-opleidingen voor werkzoekenden, en informatie- en
sensibiliseringsinitiatieven voor burgers, scholen en professionals
organiseert. In 2021 heeft Technobel een
breed opleidingsaanbod
uitgewerkt met digitale omscholings- en bijscholingscursussen.
Bednet en ClassContact
We hebben een partnership met Bednet en ClassContact, twee
verenigingen die het voor
langdurig zieke kinderen mogelijk maken
thuis of in het ziekenhuis les te blijven volgen
d.m.v.
videoconferentieoplossingen.
We ondersteunen deze organisaties door internetverbindingen en
financiële steun aan te bieden. In 2021 hebben Bednet en
ClassContact 1.571 kinderen geholpen, tegenover 1.277 in 2020.
We verbinden ons ertoe om deze organisaties verder te steunen
om meer kinderen te helpen. In 2022 verwacht Bednet minstens
1.000 kinderen te helpen en ClassContact minstens 100.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
69
Digitale technologieën voor iedereen toegankelijk maken
Toestellen
We testen de toegankelijkheid van nieuwe smartphones en tablets
met de vereniging
Passe Muraille
. Via een onafhankelijk panel van
mensen met een handicap garanderen zij dat
onze toestellen aan
ieders behoeften voldoen
. In onze onlinecatalogus gebruiken we
pictogrammen om aan te duiden welke toestellen aangepast zijn
voor gebruikers met een beperking.
In 2021 werden 20 nieuwe toestellen getest alvorens ze op te
nemen in ons aanbod. 55% van de geteste toestellen werd
toegankelijk geacht voor ten minste vijf categorieën van handicap
(tegenover 73% in 2020).
Digitale platformen
Sinds 2020 zijn onze websites, Proximus.be en Proximus.com,
toegankelijk voor mensen met gehoorproblemen of een visuele
beperking.
In 2021 hebben we
de toegankelijkheid van onze MyProximus- en
Pickx-apps voor mensen met een beperking verbeterd
. Op een
aantal zenders van Pickx bieden we ondertitels en audiobeschrijving
aan. We breiden deze functionaliteit uit naar andere zenders en naar
programma's in onze 'op aanvraag'-catalogus. Tegen 2024 zal 25%
van de programma's in deze catalogus een audiobeschrijving en 25%
ondertiteling hebben.
Scholen
Samen met
Signpost
, de marktleider in België voor IT-
oplossingen in het onderwijs, hebben we in 2021 Academic
Connect gelanceerd. Academic Connect
stelt leerkrachten en
studenten in staat om digitale innovatie te omarmen
en zich
nieuwe manieren van leren
eigen te maken.
Afgelegen gebieden
We hebben de connectiviteit verbeterd in landelijke gebieden en
zogenaamde ‘witte zones’, plaatsen waar een gebrek aan goede
connectiviteit bestaat. Zo maken we onze diensten beschikbaar
voor mensen in minder dichtbevolkte gebieden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
70
Digitaal vertrouwen opbouwen en werken aan digitale veiligheid
Bij de ontwikkeling van nieuwe infrastructuur en digitale diensten is
veiligheid onze topprioriteit. Om onze klanten een
veilige
ICT-omgeving te garanderen
, bieden we hun oplossingen om
zichzelf te beschermen en houden we onze medewerkers op de
hoogte van de nieuwste veiligheidspraktijken. En omdat digitale
bedreigingen de landsgrenzen overstijgen, werken we nauw samen met
nationale en internationale cyberautoriteiten.
Cybersecurity binnen ons bedrijf
In 2021 heeft Proximus
6,8 miljoen geïnvesteerd in zijn
Corporate Cyber Security Program
. Deze investering helpt ons
bedrijf cyberbestendiger te maken en onze klanten best-in-class
beveiligde diensten en netwerken aan te bieden. Ons Corporate
Cyber Security Program versterkt ook de bescherming van onze
kritieke infrastructuur. Enkele resultaten voor 2021:
Daarnaast hebben we
onze klanten geholpen
om actie te
ondernemen bij cyberincidenten. In 2021 heeft het Cyber Security
Incident Response Team (CSIRT) veiligheidsevaluaties uitgevoerd
voor de FOD Mobiliteit, de Nationale Loterij en het CHwapi in
Doornik.
Ook blijven we zowel onze bedrijfsgegevens als de privacy van onze
klanten beschermen. Daarom werken we voortdurend onze
systemen voor
Identity and Access Management (IAM)
bij. Onze
systemen voor IAM maken gebruik van biometrie om een betere en
veiligere gebruikerservaring te bieden. Dit alles is van cruciaal belang
voor onze transformatie tot een digitaal native bedrijf.
Om aan te tonen dat de veiligheid van onze klanten en stakeholders
vooropstaat, zijn we houder van een
Trusted Introducer- certificaat
en van
vier ISO 27001-certificaten
voor de housing en hosting in
onze datacenters, ons Remote Operations Center en ons Explore-
assortiment voor bedrijfsconnectiviteit.
We houden ons aan de wettelijke beperkingen
voor leveranciers
met een hoog risico en aan de wettelijke beperkingen voor toegang
tot kritieke infrastructuur. Onze
policy's
verzekeren dat onze
leveranciers onze klanten altijd de nieuwste softwareversies
aanbieden om kwetsbaarheden in de software te elimineren.
Bij de invoering van nieuwe technologieën maken diepgaande
penetratietests inzake cybersecurity
deel uit van onze
standaardprocessen.
Vanaf 2022 zullen we meer inspanningen en budget investeren in
cybersecurity, dat een topprioriteit blijft voor Proximus en zijn
belangrijkste stakeholders.
Cybersecurity voor onze klanten
Sinds de uitbraak van de pandemie werd
wereldwijd een toename
van het aantal cyberaanvallen waargenomen met meer
doelgerichte en gesofisticeerde phishingcampagnes.
Het aantal
phishingcampagnes
waarbij onze klanten het doelwit
waren en waarbij men zich voordeed als onze Proximus-merken
ging in stijgende lijn, met 166 aanvallen in 2021, tegen 133 in
2020. Het CSIRT heeft vastgesteld dat klanten steeds vaker
phishingberichten via sms ontvingen.
Onze klanten hebben deze nummers ook sneller dan voorheen
geblokkeerd. Door van dichtbij te monitoren en doeltreffend te
reageren, voorkwam het CSIRT in 2021 dat
1.131.110 klanten
frauduleuze websites zouden bezoeken.
Sinds november 2020 werkt Proximus samen met het Centre for
Cyber Security Belgium in het kader het
Belgian Anti-Phishing
Shield
(BAPS) project, gelanceerd om onze klanten te beschermen.
Het BAPS, een initiatief van Proximus, laat alle Belgische
telecomoperatoren toe om phishingwebsites die door het Centre for
Cybersecurity werden geïdentificeerd en gecontroleerd, te blokkeren.
Naast phishing heeft Proximus in 2021 nog een nieuwe en
verontrustende trend vastgesteld.
Distributed Denial of
Service-aanvallen
(DDoS) veroorzaakten storingen bij Belgische
ondernemingen en overheidsbedrijven. Ze overspoelden
verschillende overheidsdiensten met zoveel gegevens dat ze niet
meer konden functioneren. Daarom hebben we extra geïnvesteerd in
de beveiliging van ons netwerk om de bescherming tegen
Resultaat 2020
Resultaat 2021
Aantal incidenten en alarmen
behandeld door het Cyber
1.052 incidenten
694 incidenten
Security Incident Response Team
(CSIRT)
34.912 alarmen
33.352 alarmen
Aantal pogingen tot social
engineering t.o.v. onze
349 gevallen
152 gevallen
medewerkers.
Cyber Security Resilience Index
92,59%
96,67%
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
71
DDoS-aanvallen te verbeteren. Onze acties hadden succes: in 2021
hebben we DDoS-aanvallen die op ons gericht waren effectief
afgewend, zodat onze klanten geen hinder ondervonden.
In december 2021 lanceerde Proximus
Cyber Care
in
samenwerking
met AXA
. Proximus is hiermee de eerste operator
op de Belgische markt die een
verzekering
van dit type lanceert.
Cyber Care biedt 4 uur per dag, 7 dagen per week hulp en
juridische, financiële, psychologische en technische bijstand aan
slachtoffers van internetfraude. De verzekerde kan ook verdacht
gedrag op internet signaleren, zodat Proximus preventief kan
optreden.
Publiek bewustzijn
blijft de beste manier om het risico op
aanvallen te verminderen. Het CSIRT plaatst waarschuwingen op
sociale media wanneer een nieuwe phishingcampagne wordt
gedetecteerd. Bovendien volgde het Security Operations Center
van Proximus in 2021 33.908 belangrijke gebeurtenissen op,
waarschuwde het bedrijfsklanten in geval van incidenten en loste ze
de incidenten op.
Cybersecurity voor het grote publiek en instellingen
Uitwisselen van kennis en ervaring is voor organisaties van
essentieel belang om bestand te zijn tegen cyberaanvallen. In
2021 behandelde Proximus 350 aanvragen van
wetshandhavingsautoriteiten om de toegang tot websites te
blokkeren.
We werken nauw samen met de gerechtelijke
autoriteiten
in het kader van strafbare feiten, zoals het bezit en de
verspreiding van beelden die verband houden met kinderporno.
•
Belgische overheid in crisissituaties de klok rond nieuws en informatie kan verspreiden.
•
De Belgische Cyber Security Coalition
, waarvan we een van de stichters zijn, is een samenwerkingsplatform van 124 experts
inzake cybersecurity uit de openbare en de privésector en de academische wereld.
•
We werken nauw samen met andere Europese telecomoperatoren via het
ETIS-platform
, waar we voorzitter zijn van de
veiligheidswerkgroep. Vandaag is veiligheid van 5G een topprioriteit.
•
We werken samen met het
European Network & Information Security Agency
(ENISA) om de evolutie van de regelgeving
beter te begrijpen.
•
Om op de hoogte te blijven van nieuwe cyberdreigingen, werken we ook samen met de
NAVO, Europol
(Cybercrime Centre) en
Interpol
(Global Cybercrime Expert Group).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
72
Sensibiliseren voor cybersecurity
Door de digitale transformatie en de toegenomen cyberdreiging is het
meer dan ooit nodig om onze medewerkers en de samenleving in het
algemeen bewust te maken voor cybersecurity.
Onze medewerkers opleiden
In 2021 organiseerden we
een digitale Security Week
voor onze
medewerkers. In totaal namen 2.268 medewerkers deel aan
veertien digitale informatiesessies en vijf Cyber Security Learning
Guild-sessies over fysieke en digitale veiligheid thuis. Er werd
speciale aandacht besteed aan veilige werkomgevingen om onze
bedrijfscontinuïteit te waarborgen.
De noodzaak van
bewustmaking
voor cybersecurity
is groter dan ooit.
Wegens de toename van het aantal phishingaanvallen hebben we
de waakzaamheid van onze medewerkers voor
phishing via social
engineering
verder getest. We hebben frequentere en meer
gediversifieerde interne phishingsimulaties georganiseerd. Op die
manier zorgen we ervoor dat onze medewerkers bedreven zijn in
het herkennen van phishingberichten.
We hebben onze medewerkers opgedragen
verdachte mails te
melden
aan het Computer Security Incident Response Team
(CSIRT) via de knop 'Report Message' in het mailmenu. CSIRT
volgt de melding dan op met een analyse. Wanneer een
medewerker een verdachte sms ontvangt, kan hij dit via
8444 gratis naar CSIRT sturen. We moedigen de medewerkers
ook aan om kwaadwillige e-mails die naar hun persoonlijke
e-mailadressen worden gestuurd te melden door de e-mails door te
sturen naar Safeonweb via suspicious@safeonweb.be.
Dankzij deze meldingen kan het Centre for Cybersecurity België
(CCB) actie ondernemen om te voorkomen dat anderen het
slachtoffer worden van phishing. In samenwerking met Proximus
blokkeert het CCB alle verdachte links.
Ook op het gebied van
wachtwoordloze authenticatie
werd goede
vooruitgang geboekt. Eind 2021 hadden 12.000 medewerkers
'Windows Hello for Business' op hun computer geactiveerd, een
applicatie waarmee veilig en gemakkelijk kan worden ingelogd via
een pincode of vingerafdruk.
Bovendien blijft de
Proximus Corporate University
(PCU)
opleidingsprogramma's voor cybersecurity ontwikkelen. In
2021 is PCU gestart met een cursus waarin de basisprincipes
van cybersecurity worden uitgelegd. Alle medewerkers die
belangstelling hebben voor het onderwerp kunnen eraan
deelnemen. Daarnaast bieden we interne opleidingsprogramma's
aan zoals 'Building the Future'. Eind 2021 volgden 70
medewerkers een cybersecuritycursus als voorbereiding op het
CISSP-certificaat.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
73
Sensibilisering van het grote publiek
Tweemaal per jaar neemt Proximus deel aan de
Internet Safe
& Fun Days
. Onze medewerkers, opgeleid door onze
partnerorganisatie Child Focus, bezoeken dan basisscholen om
kinderen bewust te maken rond veilig en verantwoord
internetgebruik. In 2021 bereikten we 10.020 kinderen in 167
scholen (tegenover 7.875 kinderen in 142 scholen in 2020).
We hebben ook de handen in mekaar geslagen met het
Centre for
Cyber Security België
(CCB) en de
Cyber Security Coalition
voor
de 7
e
nationale mediacampagne rond cybersecurity. In 2021 lag de
nadruk van de campagne op phishing.
Veiligheid en vertrouwelijkheid van klantengegevens
Voor een telecombedrijf en leverancier van digitale platformen zoals
Proximus behoren data tot de kern van de aangeboden diensten.
Het is dan ook vanzelfsprekend dat we ervoor zorgen dat
de
gegevens van onze klanten vertrouwelijk en veilig blijven
.
Daartoe hanteren we binnen ons bedrijf strikte regels en policy's die
in overeenstemming zijn met de GDPR en de e-privacyrichtlijn.
Meer informatie is te vinden in de Corporate governance-
verklaring op pagina XXX.
Om onze klanten in staat te stellen hun gegevens en
privacyvoorkeuren eenvoudiger te beheren, verbeteren we onze
MyProximus-interfaces voortdurend.
Maatschappelijk engagement
Dat we iets kunnen teruggeven aan de samenleving is voor ons van
groot belang. Dit doen we door zowel nationale en internationale
projecten als lokale initiatieven in de buurt van Proximus-kantoren in
België te ondersteunen.
Mensen die zich in een moeilijke economische situatie bevinden,
bieden we sociale tarieven aan
. In 2021 konden 160.225 mensen
gebruikmaken van onze sociale tarieven, die op sociale of humanitaire
gronden werden toegekend (tegenover 179.524 in 2020).
We ondersteunen
Be.Face, een liefdadigheidsorganisatie voor
kansarme mensen
. In 2021 hebben we het overschot aan voedsel
en drank uit onze kantoren geschonken aan Be.Face om te worden
verdeeld in heel België.
In samenwerking met ngo’s en humanitaire organisaties hebben
we
gratis wifi
geïnstalleerd op plaatsen waar vluchtelingen en
migranten kunnen verblijven in België.
We hebben ook onze steun voortgezet aan
Télévie
, een
liefdadigheidsevenement in België dat
geld inzamelt voor
kankeronderzoek
. We verlenen technische bijstand, waaronder
internet- en telefoonlijnen.
In het kader van onze Don't Miss the Call-campagne hebben we
een samenwerking met de non-profitorganisatie
Eight
opgezet. Via
dit project ontvangen de inwoners van het dorp Lutala in de
Democratische Republiek Congo een
onvoorwaardelijk
basisinkomen via hun mobiele telefoons
. Deze geldoverdrachten
zijn in november 2021 van start gegaan.
Onze
mensen
en onze organisatie
klaarstomen
voor
de
toekomst
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
74
Onze mensen
en onze organisatie
klaarstomen voor de toekomst
Door in onze medewerkers te investeren, investeren
we in de toekomst. Daarom zetten we in op een
inspirerende, inclusieve werkomgeving
die al onze
medewerkers ondersteunt.
De voortdurende evolutie van de markt. De
verwachtingen van onze klanten en onze
medewerkers. COVID-19. Dit zijn slechts enkele van
de redenen waarom we onze manier van werken in de
voorbije jaren hebben moeten heruitvinden. We
hebben
ons kantoorleven en onze visie op werk
heruitgevonden
door een hybride manier van werken
in te voeren - zoals blijkt uit de nieuwe invulling van
ons hoofdkantoor in Brussel.
Daarnaast werken we aan de
invoering van een
agile bedrijfsmodel
in onze hele organisatie. Dit
zal ons toelaten de klant centraal te stellen, aan de
verwachtingen van de klant te voldoen, ons snel aan
te passen aan de immer veranderende markt en de
betrokkenheid van de medewerkers nog te versterken.
We hebben ons
kantoorleven en onze visie
op werk heruitgevonden
door een hybride manier
van werken in te voeren.
Deze doelstellingen houden een
belangrijke culturele
transformatie voor ons bedrijf
in, waarbij we ernaar
streven een omgeving te creëren die zowel onze
klanten als onze medewerkers voortdurend nieuwe
kansen biedt.
We willen de vaardigheden binnen onze organisatie op
peil houden, om te kunnen inspelen op alle nieuwe
evoluties. Daarom moedigen we onze medewerkers er
bijvoorbeeld toe aan om hun loopbaan in eigen handen
te nemen door hun een ruime waaier aan opleidingen
ter beschikking te stellen. Om hen voor te bereiden op
de taken van de toekomst, leggen we de nadruk op
bijscholing en omscholing
in sleuteldomeinen, terwijl
we ook de nodige stappen ondernemen om de beste
digitale talenten aan te trekken. Bovendien zullen deze
initiatieven ons dichter bij ons doel brengen: door de
arbeidsmarkt erkend worden als dé talentontwikkelaar
voor de digitale wereld.
Om deze erkenning te krijgen, bouwen we aan een
positieve werkomgeving. We geloven dat
diversiteit
en inclusie
de creativiteit en innovatie binnen onze
organisatie stimuleren. We zullen blijven werken aan
een bedrijfscultuur waarin onze medewerkers van
elkaar kunnen leren, met elkaar kunnen samenwerken,
zich goed voelen, oog hebben voor de collega's en hun
volle potentieel kunnen benutten.
We hechten ook veel belang aan het
algemene
welzijn
. Via diverse programma's, workshops,
campagnes en events stimuleert Proximus de
lichamelijke, sociale en mentale veerkracht van zijn
medewerkers.
Relevante thema’s behandeld in dit hoofdstuk:
•
Welzijn op het werk
•
Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid
van de medewerkers
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
75
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
76
Evolueren
naar een agile bedrijfsmodel
Om onze organisatie klaar te stomen voor de toekomst en onze
transformatie tot een echt klantgericht digitaal bedrijf een boost te
geven, gaan we resoluut voor een
agile manier van werken
.
Hierbij kunnen we steunen op onze jarenlange ervaring op dit
gebied. Kleine, functieoverschrijdende en autonomere teams
zorgen sneller voor een betere kwaliteit en werken beter samen.
Agile teamleden voelen zich nauwer verbonden met hun klanten
en zijn creatiever. Geëmpowerde teams tonen een grotere
betrokkenheid en de medewerkers hebben er een persoonlijk
gevoel van trots bij.
Van een bedrijf met agile teams naar een agile bedrijf
Het optimaliseren van onze agile manier van werken houdt meer
in dan nog meer agile teams toevoegen. We willen agile praktijken
harmoniseren tussen departementen, formeel nieuwe agile rollen
creëren en onze governance aanpassen.
In 2021 hebben we
onze organisatiestructuur hertekend
en een grote organisatorische transformatie voor meer dan
4.000 medewerkers in de steigers gezet. We gebruiken
een model waarin medewerkers en onderaannemers
hiërarchisch gegroepeerd zijn per functie en samenwerken in
functieoverschrijdende squads.
Vanaf januari 2022 zullen we onze nieuwe structuur uitrollen.
Naast de nieuwe organisatiestructuur en de nieuwe rollen is een
diepgaande culturele verschuiving
vereist om onze agile manier
van werken optimaal te kunnen benutten. We zullen onze teams
in staat stellen autonomer te werken en zelf te bepalen hoe ze op de
meest efficiënte manier waarde kunnen creëren.
Agile teams werken in snelle cycli van leren en beslissen.
Het nieuwe bedrijfsmodel zal Proximus geleidelijk omvormen
tot een netwerk van teams die worden
aangestuurd door een
#thinkpossible-mindset
en ondersteund door onze
gemeenschappelijke waarden: klantgerichtheid, wendbaarheid, samenwerking
en verantwoordelijkheid.
In 2022 zullen we op deze cultuur voortbouwen door onze
teamleaders te ondersteunen om de leiderschapsstijl te
ontwikkelen die nodig is om empowerment, groei en
betrokkenheid bij onze medewerkers te stimuleren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
77
Agile operationele teams
Onze operationele teams hebben een
aangepast agile model
nodig dat verschilt van het model dat we hebben ontworpen voor
marketing-, productmanagement-, digitale en IT-functies.
Bij de klantendienst loopt een proefproject rond een nieuwe
manier van werken in multidisciplinaire teams die een portfolio van
klanten in een 'one-stop-shop' bedienen. De teamleden
krijgen de autonomie om vragen te beantwoorden en problemen
van de eerste keer op te lossen.
Bij Network Engineering & Operations werken bijna 1.000
mensen dagelijks volgens de 'lean' principes. In 2022 hebben we
nog meer initiatieven gepland voor de operationele teams.
De medewerkers klaarstomen voor de toekomst
We willen dat onze medewerkers zich kunnen ontplooien in een
snel veranderende wereld. Daarom bieden we hun de
mogelijkheid om verder kennis op te doen en vaardigheden te
verwerven, vooral op digitaal vlak. Zo streven we ernaar het
voortouw te nemen bij het uitbouwen van de digitale economie en
de samenleving van morgen. Daarnaast willen we de inzetbaarheid
van onze medewerkers verzekeren.
Een ruim gamma aan opleidingsmogelijkheden
Proximus biedt een uitgebreid pakket aan leertrajecten. Via het My
Learning-platform hebben de medewerkers toegang tot
duizenden cursussen in uiteenlopende vormen: van klassikale
opleidingen tot digitale modules en e-books.
De onderwerpen variëren van het
aanleren van de basis-
beginselen van digitaal werken
tot specifieke cursussen om de
medewerkers te helpen bij te blijven met de ontwikkelingen in hun
vakgebied. Het platform biedt hun de hulpmiddelen om te
bouwen aan hun toekomst en mogelijk een nieuwe wending te
geven aan hun loopbaan.
Omdat de coronacrisis klassikale opleidingen heeft bemoeilijkt,
heeft Proximus zijn opleidingsaanbod volledig herwerkt en daarbij
maximaal gebruikgemaakt van
digitale en virtuele
opleidingsmethodes
. Klassikale opleidingen werden altijd met de
nodige veiligheidsmaatregelengeorganiseerd. In 2022 zullen we
blijven investeren in de nodige hulpmiddelen om virtuele
cursussen met een uitstekende leerervaring mogelijk te maken.
In 2021 hebben we in de aanloop naar de nieuwe agile manier van
werken geïnvesteerd in passende coaching voor al onze
medewerkers. In samenwerking met de London Business School
hebben we leiderschapscursussen en opleidingen opgezet om
innovatie te stimuleren en ontwikkelingskansen voor opkomende
talenten te creëren.
Voor 2022 behouden we ons objectief om gemiddeld 40
opleidingsuren per medewerker te halen. In de tijdspanne 2020-
2022 zullen we in totaal 100 miljoen in opleiding hebben
geïnvesteerd (inclusief de geïnvesteerde tijd).
Opleidingen bij Proximus in 2021
We hebben
32,34
miljoen geïnvesteerd in omscholing en
bijscholing van onze medewerkers.
Elke medewerker volgde gemiddeld
41,3 uren
opleiding, in
lijn met onze ambities.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
78
De beste talenten aantrekken
We streven ernaar erkend te worden als talentontwikkelaar en
kweekvijver van digitaal talent. Het blijft onze
topprioriteit
om beschikbaar
talent te laten groeien
en nieuw talent aan te
trekken. Daarom bieden we onze medewerkers naast permanente
opleiding ook de kans om hun loopbaan te ontwikkelen en nieuwe
vaardigheden op te doen binnen het bedrijf. In 2021 zijn 782
medewerkers intern van functie veranderd, tegen 2.146 in 2020.
Proximus blijft investeren in nieuwe vaardigheden en in de
toekomstige generaties. Door gericht op
zoek te gaan naar talent
zijn we erin geslaagd 172 medewerkers aan te werven in
toekomstgerichte domeinen, zoals data-analisten, UX-designers of
IT-analisten. In 2021 hebben we ook 20 management trainees
aangenomen. Ze volgen nu een uitgebreid leertraject binnen de
onderneming, waardoor ze alle kennis zullen verwerven die nodig is
om toekomstige managementfuncties uit te oefenen.
Om onze employer branding naar de externe markt verder te
versterken, hebben we een
nieuwe aanwervingscampagne
gelanceerd. Tegelijk hebben we onze jobsite in een nieuw
kleedje gestoken om nieuw digitaal talent aan te trekken voor
uiteenlopende functies, van data- en IT-specialisten tot
shopmedewerkers en technici.
Aangezien de strijd om talent volop woedt, hebben we ook de
'Bring
a Friend'
-campagne gelanceerd: onze medewerkers wordt gevraagd
om vrienden en familieleden aan te moedigen om bij Proximus te
solliciteren.
In 2021 zijn 443 nieuwe medewerkers bij Proximus aan de slag
gegaan.
Door gericht op zoek
te gaan naar talent
konden we toekomst
-
gerichte functies invullen.
De hybride manier van werken omarmen
Toen de coronapandemie uitbrak, hebben we de gelegenheid
aangegrepen om het
evenwicht tussen thuiswerk en werk op
kantoor
te herbekijken. We hebben rekening gehouden met de
milieu-impact van het woon-werkverkeer, het belang van fysiek
contact en de voordelen en het gemak die de eigen woning kan
bieden.
Uiteraard zal het tijd kosten om nieuwe, slimmere werkgewoonten
aan te kweken. En hoewel werken op afstand enorme
mogelijkheden biedt, hebben we ook gezien dat er grenzen aan zijn
wanneer het lange tijd duurt. We zijn vastbesloten om te groeien
naar een nieuw evenwicht tussen werk op kantoor en thuiswerk.
Campus: de werkplek heruitvinden
De pandemie heeft onze perceptie van de werkplek veranderd.
We zijn nu onze werkplekken aan het heruitvinden via het
Campus-project
, dat focust op de volgende drie niveaus:
•
De medewerkers de keuze laten hoe en waar ze werken.
•
De waarde van menselijke contacten omarmen en valoriseren.
•
Bijdragen aan de ambities van Proximus inzake decarbonisering
en gebouwen zonder fossiele brandstoffen.
Partnerships voor betere opleidingen
Om betere en meer gevarieerde opleidingsmogelijkheden aan te bieden, hebben we een partnership
gesloten met twee organisaties:
•
We zetten onze samenwerking met
Technobel
voort. Samen hebben we een specifiek leerpakket
aanbod.
•
In 2021 hebben we samen met
BeCode
een leertraject gelanceerd om 22 medewerkers op te leiden
over de vaardigheden, technologieën en digitale banen van de toekomst.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
79
Met Campus zal onze hoofdzetel in Brussel worden omgevormd
tot een
duurzame en inspirerende digitale campus
die
verbonden is met een netwerk van regionale hubs. We zullen de
ervaring en de effectiviteit van deze fysieke werkruimten
optimaliseren d.m.v. de technologie. Het project zal ons ook in
staat stellen slimmer te werken. Dit ondersteunt onze culturele
transformatie en agile manier van werken, met de bedoeling om
contact, samenwerking en innovatie te vergemakkelijken. Onze
hoofdzetel in Brussel zal eind 2026 klaar zijn.
De juiste digitale tools
Autonoom en efficiënt samenwerken zijn van vitaal belang om
hybride te kunnen werken. Om
digitale communicatie te
vergemakkelijken
, bieden we onze medewerkers een aantal
veilige en gebruiksvriendelijke digitale hulpmiddelen die op elk
toestel kunnen worden gebruikt. In het afgelopen jaar hebben we
Microsoft Teams volledig uitgerold. Al onze medewerkers
gebruiken het platform nu voor hun dagelijkse communicatie,
zoals bellen, chatten en virtuele vergaderingen, maar ook om
zowel interne als externe samenwerking te ondersteunen.
WAP+, het intranet
van Proximus, verbindt onze medewerkers
zowel individueel als op organisatorisch vlak. De
applicatie
Spencer
helpt hen hun
verlofdagen, afwezigheden en de
kalender
van het team op hun mobiele telefoon
te beheren
. Met
deze digitale hulpmiddelen kunnen onze medewerkers beter
samenwerken en hun persoonlijke efficiëntie maximaliseren.
Een positieve werkomgeving voor iedereen
We streven ernaar een positieve werkomgeving te creëren. Een
omgeving waar mensen zich goed en gewaardeerd voelen en waar
de werkomstandigheden aangepast zijn aan de persoonlijke
behoeften, voor een beter evenwicht tussen werk en privé. Een
omgeving waar de medewerkers veerkrachtig en geëngageerd zijn
en op positieve wijze bijdragen tot de groei van onze onderneming.
Diversiteit en inclusie
Diversiteit en inclusie zijn volledig verankerd in Proximus. We vinden
het belangrijk de vaardigheden en competenties van alle
medewerkers naar waarde te schatten. Door diversiteit en inclusie te
bevorderen, leveren we een essentiële bijdrage tot het welzijn
van onze medewerkers en creëren we de beste voorwaarden voor
hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Dit helpt ons ook om
talent aan te trekken en te behouden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
80
Daarom is het nodig teams samen te stellen die even divers zijn als
onze markt en als de samenleving in het algemeen, om de
duurzaamheid van onze activiteiten te waarborgen
. Diversiteit
op de werkvloer helpt om een werkomgeving te hebben die
creativiteit en innovatie
stimuleert en die een afspiegeling is van
de diversiteit van onze klanten.
Meer informatie over ons engagement op dit gebied is te vinden in
onze verklaring inzake diversiteit en inclusie.
Diversiteit op de werkvloer
helpt om een werkomgeving
te hebben die creativiteit en
innovatie stimuleert.
Welzijn
Welzijn en veerkracht zijn nu meer dan ooit essentieel. Het valt
niet te ontkennen: de aanhoudende pandemie en het
voortdurende thuiswerk bemoeilijken een gezond evenwicht
tussen werk en privé. Ook onze eigen medewerkers ontsnappen niet
aan deze uitdaging. Om hun welzijn te verbeteren, hebben we in
2021 de volgende stappen gezet:
•
We hebben het
Work Smarter Charter
gelanceerd: een reeks
richtlijnen voor de medewerkers die helpen een gezond
evenwicht te bewaren en tijdens hun vrije tijd te deconnecteren
van het werk. Het charter geeft praktische tips om overdag je
batterijen op te laden, slim te vergaderen en even afstand te
nemen van je werk.
•
1.072 teamleaders hebben deelgenomen aan
workshops over
welzijn en veerkracht
. Ze leerden er hoe ze uitdagingen de
baas kunnen, stress signalen kunnen opvangen en steun en
begeleiding kunnen bieden aan hun teamleden.
•
We hebben onze medewerkers de
Team Connect Kit
aangeboden, een pakket met oefeningen en vier bouwstenen
om een gesprek op gang te brengen en de teamgeest en
-cohesie in een digitale omgeving te verbeteren.
•
We hebben het
FeelGreat@Proximus
-programma
voortgezet om een cultuur van lichamelijke, sociale en mentale
veerkracht te bevorderen. Dit programma omvat workshops,
evenementen, brochures en communicatiecampagnes.
Om op de hoogte te blijven van het welzijn van onze
medewerkers, houden wij regelmatig
personeelsenquêtes
. Zo
komen we meer te weten over hun individuele situatie, hun
betrokkenheid en hun motivatie. Dit is vooral nuttig gebleken
tijdens de periodes van lockdown. De enquêtes maakten het niet
alleen mogelijk te peilen naar de gemoedstoestand van de
medewerkers, hun sociale relaties met de collega's en hun
evenwicht tussen werk en privé, maar hebben ons ook geholpen de
nodige stappen te ondernemen om hun welzijn te verbeteren.
In normale omstandigheden bieden we onze medewerkers en hun
gezin verschillende extra diensten aan, zoals
kinderopvang tijdens
de zomervakantie en de paasvakantie
. We organiseren ook elk
jaar een
Proximus Fun Day
en een
Kids Party
. Door de
coronapandemie werden de familiedagen en de kinderopvang
helaas geannuleerd. Ze werden vervangen door andere initiatieven,
zoals de sinterklaasvouchers voor kinderen van medewerkers of
tickets voor de dierentuin of Walibi ter vervanging van de Proximus
Fun Day.
Last but not least ondersteunen
social consultants en
preventieadviseurs
de medewerkers in verschillende domeinen
zoals psychosociale ondersteuning of hulp om ergonomisch te
werken.
Samen corona overwinnen
Het beheersen van deze gezondheidscrisis was een topprioriteit in
2021. We hebben de situatie doorlopend nauwlettend in het oog
gehouden en onze interne maatregelen afgestemd op de
richtlijnen van de overheid. Zo wilden we onze medewerkers
beschermen, onze klanten helpen en de samenleving
ondersteunen met onze telecomoplossingen.
Toen de maatregelen kortstondig werden opgeheven en onze
medewerkers naar kantoor konden terugkeren, was het van
cruciaal belang hun een veilige werkomgeving te garanderen. Alle
nodige gezondheidsmaatregelen werden getroffen om de
verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. In juli lanceerden
we ons plan voor een geleidelijke terugkeer naar kantoor. De
medewerkers kregen opnieuw de gelegenheid om in onze
kantoren te werken. In november legde de regering echter
strengere regels op na een nieuwe golf van besmettingen.
Opnieuw werden nauwgezet alle maatregelen getroffen om onze medewerkers
maximale veiligheid te bieden.
Impactvol
en
verantwoord
beheren
82
Governance en compliance
83
Corporate governance verklaring
106 Diversiteit & Inclusie
110 Bezoldigingsverslag
127 Regelgevend kader
133 Het Proximus-aandeel
139
Niet-financiële verslagen
140
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
147 Sociaal verslag
158 Milieuverslag
169 EU Taxonomie
171 TCFD overzicht
173 GRI content index
179 Geconsolideerde jaarrekening
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
81
Governance en
compliance
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
82
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
83
Corporate governance
verklaring
Het doel van corporate governance (in het Nederlands ‘deugdelijk
bestuur’) is een stel regels en gedragingen vast te leggen om
ondernemingen behoorlijk te besturen en te controleren, met
als uiteindelijk resultaat een verhoogde transparantie. Het is een
systeem van controles en afwegingen tussen de aandeelhouders,
de Raad van Bestuur, de Gedelegeerd Bestuurder en het
Executief Comité. Proximus heeft zich ertoe verbonden de
wettelijke en regelgevende bepalingen en de ‘best practices’
na te leven.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
84
Het bestuursmodel van Proximus
Bij Proximus weten we dat correct zakendoen onze
exploitatievergunning is. We willen nooit voor ethische dilemma’s
worden geplaatst en treffen de juiste maatregelen om te
garanderen dat onze activiteiten ethisch correct verlopen.
Dat betekent in de eerste plaats beschikken over een duidelijk
bestuursmodel, waartoe we als naamloze vennootschap
van publiek recht worden verplicht door de wet van 21 maart
1991 betreffende de hervorming van sommige economische
overheidsbedrijven (‘de wet van 1991’). Voor aangelegenheden die
niet uitdrukkelijk worden geregeld door de wet van 1991, valt
Proximus onder het Belgisch Wetboek van vennootschappen
en verenigingen van 23 maart 2019 (het 'Belgisch Wetboek van
vennootschappen en verenigingen') en de Belgische Corporate
Governance Code 2020 ('Corporate Governance Code 2020').
De belangrijkste kenmerken van het bestuursmodel van
Proximus zijn:
•
een Raad van Bestuur die het algemene beleid en de algemene
strategie van Proximus vastlegt en toezicht houdt op het
operationele management;
•
een Audit- en Toezichtscomité, een Benoemings- en
Bezoldigingscomité en een Transformatie- en Innovatiecomité
opgericht door de Raad van Bestuur binnen zijn structuur;
•
een Gedelegeerd Bestuurder, die de verantwoordelijkheid
draagt voor het operationele beheer, met inbegrip van, maar
niet beperkt tot het dagelijkse bestuur;
•
een Executief Comité, dat de Gedelegeerd Bestuurder bijstaat in
de uitoefening van zijn bevoegdheden.
Proximus duidt de Corporate Governance Code 2020 als toepasselijke
code aan (www.corporategovernancecommittee.be).
We houden ons niet alleen aan de wet, maar willen ervoor
zorgen dat elk van onze medewerkers weet welk gedrag niet en
wel geoorloofd is. Daarom heeft Proximus een Gedragscode
goedgekeurd, die van toepassing is op alle werknemers. De
werknemers van Proximus moeten een verplichte opleiding
volgen in verband met de toepassing van de principes van de
Gedragscode. Daarbovenop hebben we verschillende interne
policies om ervoor te zorgen dat onze werknemers het werk
ethisch correct uitvoeren.
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestaat uit niet meer dan veertien leden,
waaronder de persoon die is benoemd tot Gedelegeerd
Bestuurder. De Gedelegeerd Bestuurder is het enige uitvoerende lid
van de Raad van Bestuur. Alle andere leden zijn niet- uitvoerende
bestuurders.
De bestuurders worden benoemd voor een hernieuwbare termijn
van maximaal vier jaar. Volgens de limieten voor onafhankelijke
bestuurders, gedefinieerd in artikel 7:87 van het Belgisch Wetboek
van vennootschappen en verenigingen en in de Corporate
Governance Code 2020, is de maximale termijn voor onafhankelijke
bestuurders beperkt tot twaalf jaar. De Raad van Bestuur heeft in
2021 besloten dat deze maximumtermijn in de toekomst ook zal
gelden voor de niet-onafhankelijke Bestuurders.
De bestuurders worden op de algemene vergadering benoemd door
de aandeelhouders. De Raad van Bestuur beveelt uitsluitend
kandidaten aan die zijn voorgedragen door het Benoemings- en
Bezoldigingscomité. Het Benoemings- en Bezoldigingscomité zal
rekening houden met het principe van redelijke
vertegenwoordiging van significante stabiele aandeelhouders en
elke aandeelhouder die ten minste 25% van de aandelen bezit,
heeft het recht om bestuurders voor te dragen voor benoeming
pro rata zijn aandeelhouderschap.
Op basis van deze regel heeft de Belgische Staat het recht om 7
bestuurders voor te dragen. Alle andere bestuurders moeten
onafhankelijk zijn in de zin van artikel 7:87 van het Belgisch
Wetboek van vennootschappen en verenigingen en van de
Corporate Governance Code 2020 en de Raad moet te allen tijde
ten minste 3 onafhankelijke bestuurders hebben.
Proximus is trots op de aanzienlijke vrouwelijke vertegenwoordiging in
de Raad van Bestuur. Deze samenstelling en de elkaar aanvullende
expertise en competenties van alle bestuurders creëren een
dynamiek die het bestuur van de onderneming ten goede komt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
85
5 vrouwen
Geslacht
mannen
11 Belgen
2 Fransen
Nationaliteit
1Duitser
Samenstelling van de Raad van Bestuur
Leden van de Raad van Bestuur benoemd door de Algemene Vergadering op voorstel van de Belgische Staat
Naam
Leeftijd
Functie
Termijn
Stefaan De Clerck
70
Voorzitter
2013 – 2022
Guillaume Boutin
47
Gedelegeerd Bestuurder
2019 - 2024
Karel De Gucht
1
68
Bestuurder
2015 - 2025
Martine Durez
71
Bestuurder
1994 - 2022
Ibrahim Ouassari
2
43
Bestuurder
2021 - 2025
Isabelle Santens
62
Bestuurder
2013 - 2022
Paul Van de Perre
69
Bestuurder
1994 - 2022
Leden van de Raad van Bestuur benoemd door de Algemene Vergadering
Naam
Leeftijd
Functie
Termijn
Pierre Demuelenaere
3
63
Onafhankelijk bestuurder
2011 - 2023
Martin De Prycker
67
Onafhankelijk bestuurder
2015 - 2023
Catherine Rutten
53
Onafhankelijk bestuurder
2019 - 2023
Joachim Sonne
47
Onafhankelijk bestuurder
2019 - 2024
Agnès Touraine
67
Onafhankelijk bestuurder
2014 - 2022
Catherine Vandenborre
51
Onafhankelijk bestuurder
2014 - 2022
Luc Van den hove
62
Onafhankelijk bestuurder
2016 - 2024
1
Bij besluit van de Algemene Vergadering van 21 april 2021 werd dit mandaat verlengd tot de Algemene Vergadering van 2025
2
Bij besluit van de Algemene Vergadering van 21 april 2021 werd de heer Ibrahim Ouassari benoemd tot de Algemene Vergadering van
2025
3
Bij besluit van de Algemene Vergadering van 21 april 2021 werd dit mandaat verlengd tot de Algemene Vergadering van 2023
Diversiteit in de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur houdt er rekening mee hoe hij de diversiteit
van de Raad van Bestuur inzake geslacht, leeftijd en nationaliteit
zal bevorderen wanneer vervangingen en benoemingen worden
overwogen. De diversiteitskenmerken voor de Raad van Bestuur
kunnen als volgt worden gevisualiseerd:
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
86
Werking van de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur vergadert telkens wanneer het belang van
de onderneming dit vereist of wanneer minstens twee
bestuurders erom vragen. In principe komt de Raad van Bestuur
vijfmaal per jaar op regelmatige tijdstippen samen.
De Raad van Bestuur bespreekt en evalueert ook jaarlijks het
strategisch plan op lange termijn in een bijkomende vergadering.
De beslissingen van de Raad van Bestuur worden in principe
genomen bij gewone meerderheid van de aanwezige of
vertegenwoordigde bestuurders. Voor bepaalde kwesties is echter
een gekwalificeerde meerderheid vereist.
De Raad van Bestuur heeft een Charter van de Raad van Bestuur
aangenomen dat, samen met de Charters van de comités van
de Raad van Bestuur, uiteenzet volgens welke principes de Raad
van Bestuur en zijn comités werken.
Het Charter van de Raad van Bestuur bepaalt onder meer dat
belangrijke beslissingen een brede steun moeten genieten, te
begrijpen als een kwalitatief concept dat duidt op een effectieve
besluitvorming binnen de Raad van Bestuur na een constructieve
dialoog tussen de bestuurders. Permanente of ad-hoccomités van
de Raad van Bestuur waarin een wezenlijk aantal niet- uitvoerende,
onafhankelijke bestuurders overeenkomstig
artikel 7:87 van het Belgisch Wetboek van vennootschappen en
verenigingen zetelen, bereiden deze belangrijke beslissingen voor.
Comités van de Raad van Bestuur
Proximus beschikt over een Audit- en Toezichtscomité, een
Benoemings- en Bezoldigingscomité en een Transformatie- en
Innovatiecomité.
Audit- en Toezichtscomité
Het Audit- en Toezichtscomité (Audit and Compliance Committee,
ACC) bestaat uit vijf niet-uitvoerende bestuurders, waarvan de
meerderheid onafhankelijk is. Overeenkomstig zijn charter wordt het
voorgezeten door een onafhankelijke bestuurder.
Het Audit- en Toezichtscomité heeft als taak de Raad van Bestuur bij
te staan en te adviseren met betrekking tot:
•
het proces van de financiële rapportering;
•
de efficiëntie van de systemen voor interne controle en
risicobeheer van de onderneming;
•
de interne auditfunctie van de onderneming en de efficiëntie
ervan;
•
de kwaliteit, de integriteit en de wettelijke controle van
de statutaire en geconsolideerde jaarrekeningen, de
financiële rekeningen en de niet-financiële informatie van de
onderneming, waaronder de opvolging van de vragen en
aanbevelingen geformuleerd door de commissarissen;
•
de relatie met de commissarissen van de onderneming en de
evaluatie van en het toezicht op de onafhankelijkheid van de
commissarissen;
•
de conformiteit van de onderneming met de juridische en
regelgevingsvereisten;
•
de conformiteit binnen de onderneming met de Gedragscode
en de Dealing Code van de onderneming.
Het Audit- en Toezichtscomité vergadert minstens éénmaal per
kwartaal.
De leden van Audit- en Toezichtscomité zijn: mevrouw Catherine
Vandenborre (Voorzitster), de heren Stefaan De Clerck, Pierre
Demuelenaere, Joachim Sonne en mevrouw Catherine Rutten.
De meerderheid van de leden van het Audit- en Toezichtscomité
heeft uitgebreide accounting- en auditexpertise. De Voorzitster van
het Audit- en Toezichtscomité, mevrouw Catherine Vandenborre,
heeft naast een master in de toegepaste economie, behaald aan de
UCL, bijkomende diploma’s in fiscaal recht en financieel
risicomanagement. De Voorzitster en de meerderheid van de leden
hebben diverse bestuurs- of uitvoerende mandaten in grote
Belgische of internationale bedrijven uitgeoefend.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
87
Benoemings- en Bezoldigingscomité
Het Benoemings- en Bezoldigingscomité (Nomination and
Remuneration Committee, NRC) bestaat uit vijf bestuurders,
waarvan de meerderheid onafhankelijk is. Overeenkomstig zijn
charter wordt dit Comité voorgezeten door de Voorzitter van de
Raad van Bestuur, die ambtshalve lid is.
Het Benoemings- en Bezoldigingscomité heeft als taak de Raad
van Bestuur bij te staan en te adviseren inzake:
•
het voordragen van kandidaten voor de Raad van Bestuur en de
comités van de Raad van Bestuur;
•
de benoeming van de Gedelegeerd Bestuurder en van de leden
van het Executief Comité op voordracht van de Gedelegeerd
Bestuurder;
•
de benoeming van de Secretaris-generaal;
•
de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur en de
comités van de Raad;
•
de bezoldiging van de Gedelegeerd Bestuurder en van de leden
van het Executief Comité;
•
de jaarlijkse evaluatie van de bezoldigingsfilosofie en
strategie voor alle werknemers en in het bijzonder de
bezoldigingspakketten van het Leadership Team;
•
het toezicht op de beslissingen van de Gedelegeerd Bestuurder
m.b.t. de benoeming, het ontslag en de bezoldiging van het
management;
•
de opmaak van het bezoldigingsverslag en de presentatie van
dat verslag op de Algemene Vergadering;
•
aangelegenheden betreffende corporate governance.
Het Benoemings- en Bezoldigingscomité vergadert ten minste vier
keer per jaar.
Aan het begin van elk jaar worden de prestaties, de budgetten voor
de uitbetaling van de bonussen en de merits, en de
stimuleringsplannen op korte en lange termijn onder de loep
genomen door het Comité. Op die vergadering worden ook het
concept en de strategie van het verloningsbeleid besproken. Het
Comité legt ook de targets vast in het kader van de prestatiemeting
van de Gedelegeerd Bestuurder en de leden van het Executief
Comité aan de hand van Key Performance Indicators.
De leden van het Benoemings- en Bezoldigingscomité zijn: de heren
Stefaan De Clerck (Voorzitter), Pierre Demuelenaere, Martin De
Prycker, Luc Van den hove en mevrouw Martine Durez.
Transformatie- en Innovatiecomité
Het Transformatie- en Innovatiecomité (Transformation &
Innovation Committee, TIC) bestaat uit maximum zes
bestuurders. Overeenkomstig zijn charter is de Voorzitter van de
Raad van Bestuur ambtshalve lid, en wordt het Comité door hem
voorgezeten. Drie leden worden gekozen onder de onafhankelijke
bestuurders.
Het Comité voor Transformatie en Innovatie is een permanent
comité van de Raad van Bestuur, dat de geselecteerde dossiers
bespreekt die voorbereidende reflectie behoeven en die moeten
rijpen voordat ze ter beslissing aan de Raad worden voorgelegd. De
onderwerpen die besproken worden op het Transformatie- en
Innovatiecomité kunnen van verschillende aard zijn en zullen in
de loop van de tijd evolueren, afhankelijk van de behoeften van het
bedrijf, zoals bijvoorbeeld: technologie, netwerk, branding/
marketing, duurzaamheid, transformatie, HR-vaardigheden,
digitalisering ...
Indien aangewezen kan de Raad van Bestuur beslissen om een
speciaal ad-hoccomité op te richten voor de behandeling van een
specifiek dossier. Dat comité zou dan samengesteld zijn uit leden die
over de vereiste ervaring voor dat dossier beschikken.
De leden van het Transformatie- en Innovatiecomité zijn: de heren
Stefaan De Clerck (Voorzitter), Karel De Gucht, Martin De Prycker,
Luc Van den hove, Paul Van de Perre en mevrouw Agnès Touraine.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
88
Bestuur van duurzaamheid
Duurzaamheid is een integraal onderdeel van onze
#inspire2022-strategie en staat onder toezicht van de Raad van
Bestuur. Het engagement om duurzaamheid te verankeren in alles
wat we doen, wordt gerealiseerd door het te integreren in het
operationele management onder toezicht van de Raad van Bestuur
en onder de verantwoordelijkheid van de Gedelegeerd Bestuurder
en het Executief Comité in de hoedanigheid van de Chief Corporate
Affairs als Sustainability Champion. Rapportering en opvolging
gebeurt op maandelijkse basis naar het Executief Comité toe, wat
besprekingen op basis van feiten en prioritering mogelijk maakt. Via
het activiteitenverslag van de Gedelegeerd Bestuurder worden de
verwezenlijkingen tweemaandelijks gerapporteerd aan de Raad van
Bestuur, die ook elk kwartaal
de vooruitgang beoordeelt als onderdeel van de strategische
evaluatie van onze #inspire2022-strategie.
Het dagelijks beheer gebeurt via een welomschreven organisatie
van duurzaamheidscoördinatoren in alle business units die alle
duurzaamheidsgerelateerde projecten beheren met duidelijke
deliverables en KPI's. Het wordt aangestuurd door een senior leider
die verantwoordelijk is voor Reputatie en Duurzaamheid binnen
Corporate Affairs.
Dit jaar hebben we het governanceproces verbeterd door de
duurzaamheidsimpact te integreren in elk dossier of initiatief dat op de
agenda van de vergaderingen van het Executief Comité komt. Onze
duurzaamheidsambities worden weerspiegeld in de STI KPI's, meer
details vindt u in het remuneratieverslag op pagina X.
Verdere informatie over deugdelijk bestuur, naleving en
risicobeheer in verband met duurzaamheid is te vinden in
het hoofdstuk Compliance & ethische normen van dit
bestuursverslag, het verslag over risicobeheer, de verklaring
inzake diversiteit en inclusie en de niet-financiële verklaring.
Gedetailleerde niet-financiële cijfers zijn te vinden in de milieu- en sociale
verklaringen.
De voortgang bij de beoordeling van de afstemming op de EU-
taxonomie en de uitvoering van de aanbevelingen van de Task
Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD) wordt
toegelicht in hoofdstuk X.
De ambities van de strategie #inspire2022 en de verwezenlijkingen
in 2021 zijn te vinden in het tweede hoofdstuk.
Afwijking van de Corporate Governance
Code 2020
Proximus voldoet aan de Corporate Governance Code 2020, met
uitzondering van twee afwijkingen.
Bepaling 7.6 bepaalt dat een niet-uitvoerende bestuurder een
deel van zijn bezoldiging in de vorm van aandelen
in de vennootschap moet ontvangen. Vanwege zijn specifieke
aandeelhouderschap, met de Belgische Staat als
meerderheidsaandeelhouder, kiest de onderneming ervoor om
in dit stadium geen aandelengerelateerde vergoeding in te voeren. Om
dezelfde reden voldoet Proximus niet aan bepaling 7.9 die bepaalt dat
de Raad van Bestuur een minimumdrempel moet vaststellen voor de
aandelen die de leidinggevenden moeten aanhouden.
Belangenconflict
Binnen de onderneming is een algemene policy i.v.m.
belangenconflicten van kracht. Ze verbiedt het aanhouden van
financiële belangen die een impact zouden kunnen hebben op de
eigen inschatting of de professionele taken en daarbij de Proximus
Groep zou kunnen benadelen.
De Raad heeft op 24 februari 2011 een ‘related party transactions
policy’
aangenomen, die in september 2016 werd bijgewerkt,
en die alle transacties of andere contractuele verhoudingen tussen
de onderneming en de leden van de Raad van Bestuur regelt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
89
In overeenstemming met artikel 7:96 van het Belgisch Wetboek
van vennootschappen en verenigingen heeft de Gedelegeerd
Bestuurder, de heer Guillaume Boutin, tijdens de Raad van
Bestuur van 25 februari 2021 verklaard dat hij een
belangenconflict had met betrekking tot de evaluatie van zijn
prestaties voor 2020, een punt dat op de agenda stond van de
desbetreffende vergadering van de Raad van Bestuur.
In uitvoering van artikel 7:97,
§
1 van het Wetboek van
vennootschappen en verenigingen zijn beslissingen of
verrichtingen ter uitvoering van een beslissing van de Raad van
Bestuur van een beursgenoteerde vennootschap die een
verbonden partij betreffen, onderworpen aan een bijzondere
procedure. Dit is het geval voor de overeenkomst waarbij Proximus
een 'business inducer' wordt voor de Banx bankdienst powered by
Belfius. Dergelijke beslissingen of transacties zijn
onderworpen aan een voorafgaand onderzoek door een comité
van drie onafhankelijke bestuurders.
In overeenstemming met artikel 7:96 gecombineerd met artikel 7:97
van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, hebben de
leden van de Raad van Bestuur die de Belgische Staat
vertegenwoordigen niet deelgenomen aan de beraadslaging en de
beslissing over het onderwerp Banx Project, punt op de agenda van
de vergadering van de Raad van Bestuur van 29 april 2021.
Proximus heeft contractuele relaties en levert eveneens
telefonie-, internet-, digitale- en/ of ICT-diensten aan diverse
ondernemingen waarin leden van de Raad van Bestuur een
uitvoerend of niet-uitvoerend mandaat hebben. Deze transacties
vinden plaats in het normale verloop van de bedrijfsactiviteiten en
gebeuren aan marktconforme voorwaarden.
Activiteitenverslag van de Raad en de Comités
In het jaar 2021 waren er negen vergaderingen van de Raad
van Bestuur, vijf van het Audit- en Toezichtscomité, zes van
het Benoemings- en Bezoldigingscomité en twee van het
Transformatie- en Innovatiecomité.
Een lijst met de individuele aanwezigheden van de leden is opgenomen
in het Remuneratieverslag.
Voorkennis en marktmanipulatie (marktmisbruik)
Om de bestaande wetgeving in verband met voorkennis en
marktmanipulatie na te leven, heeft Proximus voorafgaand aan de
beursgang een Dealing Code
aangenomen. De bedoeling
van deze Code is de werknemers, leidinggevenden en bestuurders
bewust te maken van mogelijk ongeoorloofd gedrag en van de
eventuele sancties. Deze Dealing Code was het voorwerp van een
grootschalige informatiecampagne en is beschikbaar voor alle
werknemers. Er wordt een lijst met sleutelpersonen bijgehouden,
en alle bestuurders en belangrijke medewerkers hebben een
verklaring ondertekend dat zij de Dealing Code hebben gelezen en
begrepen en dat zij deze zullen naleven. Er zijn gesloten periodes
(waaronder verboden periodes) vastgelegd, en elke transactie
dient vóór de uitvoering ervan te worden meegedeeld aan en
goedgekeurd door de Director Internal Audit & Risk Management
(zie hoofdstuk ‘Compliance’).
Evaluatie van de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur organiseerde eind 2021 samen met externe
partner Guberna een zelfevaluatie. Deze evaluatie zal in 2022 worden
beëindigd.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
90
2 vrouwen
Geslacht
mannen
5Belgen
2 Fransen
Nationaliteit
1Schot
Executief Comité
Gedelegeerd Bestuurder
In zijn vergadering van 27 november 2019 heeft de Raad van
Bestuur de heer Guillaume Boutin aangesteld als nieuwe CEO. De
CEO is belast met het dagelijks bestuur en rapporteert aan de Raad
van Bestuur. De Raad van Bestuur heeft bovendien ruime
bevoegdheden gedelegeerd aan de CEO. Het contract van de
Leden van het Executief Comité
De leden van het Executief Comité worden benoemd en ontslagen
door de Raad van Bestuur op voordracht van de Gedelegeerd
Bestuurder na raadpleging van het Benoemings- en
Bezoldigingscomité.
De bevoegdheden van het Executief Comité worden door de
Gedelegeerd Bestuurder bepaald. Het Executief Comité heeft als
taak de Gedelegeerd Bestuurder bij te staan in de uitoefening van
zijn taken.
Het Executief Comité streeft ernaar om te beslissen bij consensus,
maar in geval van onenigheid geeft de mening van de Gedelegeerd
Bestuurder de doorslag.
Gewoonlijk vergadert het Executief Comité wekelijks.
heer Guillaume Boutin is een verlengbaar contract van zes jaar voor
bepaalde tijd dat ingaat op 1 december 2019.
De Algemene Vergadering van 15 april 2020 heeft zijn mandaat als
bestuurder verlengd tot de Algemene Vergadering die in 2024 zal
worden gehouden.
Het Executief Comité was in 2021 samengesteld uit de volgende
leden, naast de Gedelegeerd Bestuurder:
Naam Leeftijd Functie
Jim Casteele
50 Chief Consumer Market officer
Anne-Sophie Lotgering
47 Chief Enterprise Market Officer
61
Chief Corporate Affairs Officer and
1
Antonietta Mastroianni vervoegde Proximus in april 2021
2
Mark Reid vervoegde Proximus in mei 2021
Diversiteit van het Executief Comité
De diversiteitskenmerken voor het Executief Comité kunnen als
volgt worden gevisualiseerd:
Secretary General
Antonietta Mastroianni
1
48
Chief Digital & IT Officer
Mark Reid
2
50
Chief Financial Officer
Geert Standaert
51
Chief Technology Officer
Renaud Tilmans
53
Chief Customer Operations Officer
Jan Van Acoleyen
59
Chief Human Resources Officer
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
91
Totaal
1.618
College van Commissarissen
Samenstelling
Het College van Commissarissen van de onderneming is als volgt
samengesteld:
•
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door
de heer Geert Verstraeten, tevens voorzitter van
het College van Commissarissen
•
de heer Jan Debucquoy, lid van het Rekenhof
•
de heer Pierre Rion, lid van het Rekenhof
(tot 3 februari 2021)
•
de heer Dominique Guide, lid van het Rekenhof
(vanaf 3 februari 2021)
•
CDP Petit & Co BV, vertegenwoordigd door
de heer Damien Petit.
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door de heer
Geert Verstraeten en CDP Petit & Co BV, vertegenwoordigd door
de heer Damien Petit, staan in voor de controle van
de geconsolideerde jaarrekeningen van Proximus en zijn
dochtervennootschappen.
Deloitte is ook verantwoordelijk voor de beoordeling van niet- financiële
prestatie-indicatoren.
De andere leden van het College van Commissarissen zijn, samen
met Deloitte, belast met de controle van de niet-geconsolideerde
jaarrekening van Proximus als moedervennootschap.
De mandaten van Deloitte Bedrijfsrevisoren BV en CDP Petit & Co
BV lopen af op de Algemene Vergadering in 2022.
Bijkomende bezoldigingen betaald aan de commissarissen
Overeenkomstig de bepalingen van artikel 3:65, paragraaf 2 van
het Belgisch Wetboek van vennootschappen en verenigingen
vermeldt Proximus de bijkomende bezoldigingen die het tijdens
het boekjaar 2021 heeft uitbetaald aan twee bedrijfsrevisoren,
leden van het College van Commissarissen: Deloitte Bedrijfs-
Bedrag uitgegeven door de Groep aan honoraria buiten mandaat naar
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV
(in ) Commissaris
Netwerk van de
commisaris
revisoren BV en CDP Petit & Co BV.
De Groep gaf in 2021 een bedrag van 1.144.052,79 uit aan
honoraria buiten mandaat voor Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, de
bedrijfsrevisor van de Groep. Dit bedrag kan als volgt worden
opgesplitst:
Andere verplichte
171.370,88 875.000
De Groep gaf gedurende het jaar 2021 ook een bedrag uit van
1.618 aan honoraria buiten mandaat aan CDP Petit & Co BV.
Dit bedrag kan als volgt worden opgesplitst:
Bedrag uitgegeven door de Groep aan honoraria buiten mandaat naar
CDP Petit & Co BV
(in ) Commissaris
Andere verplichte
controleopdrachten
Belastingsadvies
Andere opdrachten
1.618
controleopdrachten
Belastingsadvies
Andere opdrachten
55.436,10
42.245,81
Totaal
226.806,98
917.245,81
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
92
Leden van de Raad van Bestuur
Guillaume Boutin
De heer Guillaume Boutin
is sinds 1 december 2019 Gedelegeerd Bestuurder en zit het Executief
Comité van Proximus voor. Hij is Voorzitter van de Raad van Bestuur van BICS en TeleSign, evenals
bestuurder van Proximus Art.
Voordien trad de heer Boutin in augustus 2017 toe tot het Executief Comité van Proximus als Chief
Consumer Market Officer.
De heer Boutin begon zijn carrière bij een webstartup. Daarna trad hij in dienst bij SFR waar hij
achtereenvolgens verschillende functies bekleedde op het vlak van strategie, financiën en marketing tot hij
in 2015 bij de Canal+ Groep aan de slag ging als Chief Marketing Officer.
Hij heeft een diploma 'baccalauréat scientifique', gevolgd door een ingenieurdiploma in telecommunicatie
(Telecom Sud Paris 'Programme Grande École', 1997) en heeft hij een diploma aan de HEC Paris,
'Programme Grande École', behaald in 1999.
Stefaan De Clerck
De heer Stefaan De Clerck
is sinds 20 september 2013 Voorzitter van de Raad van Bestuur van
Proximus. Hij is Voorzitter van het Paritair Comité van Proximus, van het Pensioenfonds van Proximus en
van Proximus Art VZW. Hij is ook bestuurder van de Proximus Foundation en Connectimmo.
Hij is lid van de Orientation Council van Euronext, van het Strategisch Comité van het VBO, van de BBR
(Benelux Business Roundtable) en lid van Bureau van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai.
Vóór Proximus, was hij van oktober 1990 tot oktober 2013 volksvertegenwoordiger.
Van juni 1995 tot april 1998 en van december 2008 tot december 2011 was hij Belgisch minister van
Justitie. Van 1999 tot 2003 was hij Voorzitter van CD&V, de Vlaamse christendemocratische partij.
Hij was burgemeester van Kortrijk van januari 2001 tot eind december 2012.
De heer De Clerck behaalde een master in de rechten aan de Katholieke Universiteit van Leuven.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
93
Karel De Gucht
De heer Karel De Gucht
, Minister van Staat, was van februari 2010 tot 31 oktober 2014 Europees
commissaris voor Handel, waar hij een centrale rol speelde bij het onderhandelen, afsluiten en beheren van
verschillende Europese vrijhandels- en investeringsovereenkomsten wereldwijd.
Eerder diende hij als Belgisch minister van Buitenlandse Zaken van 2004 tot 2009, vicepremier van
2008 tot 2009, en als Europees commissaris voor internationale samenwerking, humanitaire hulp en
crisisrespons van 2009 tot 2010.
Momenteel is hij de Voorzitter van het Instituut voor Europese Studies (IES) aan de Vrije Universiteit Brussel
(VUB) - zijn alma mater (Masters of Laws, 1976) en waar hij Europees recht doceert. Hij is lid van de raden
van bestuur van ArcelorMittal nv, van EnergyVision, Youston (voorzitter), Sprimoglass en zetelt als adviseur
van CVC Capital Partners.
Hij is ook de manager van La Macinaia, een door een familie gerund wijnproducerend bedrijf in de
Chianti-regio (Italië).
Pierre Demuelenaere
Tot 31 augustus 2015 was
de heer Pierre Demuelenaere
Gedelegeerd Bestuurder van I.R.I.S.
(Image Recognition Integrated Systems), een onderneming waarvan hij in 1987 medeoprichter was om
de resultaten van zijn doctoraatsthesis te commercialiseren.
De heer Demuelenaere heeft meer dan dertig jaar ervaring met beeldverwerking en kunstmatige
intelligentie. Hij heeft ruime ervaring met het beheer van technologische bedrijven, R&D management en
het aangaan van internationale partnerschappen met bedrijven in de VS en Azië (HP, Kodak, Adobe, Fujitsu,
Samsung, Canon, enz.). Doorheen de jaren is hij nauw betrokken gebleven bij de definitie van de R&D-visie
van I.R.I.S. en heeft hij bijgedragen tot de ontwikkeling van nieuwe technologieën en producten en de
indiening van een aantal octrooien.
In 2013 heeft de heer Demuelenaere met succes onderhandeld over de overname van de I.R.I.S. Group
door Canon. Het bedrijf maakt nu deel uit van de Canon Group.
De heer Demuelenaere behaalde een diploma burgerlijk ingenieur micro-elektronica aan de UCLouvain en
werd in 1987 doctor in de toegepaste wetenschappen.
Hij ontving de prijs ‘2001 Manager van het Jaar’ en de prijs ‘2002 Ondernemer van het jaar’. In 2008 werd
hij door Data News uitgeroepen tot ‘ICT Personality of the Year’.
Naast zijn andere activiteiten was hij in 2018 en 2019 Voorzitter van de Raad van Bestuur en CEO ad interim
van EVS Broadcast Equipment. Hij is ook lid van de Raad van Bestuur van Guberna en Tessares, alsook
professor in management aan de UCLouvain. Hij was gedurende 7 jaar lid van de Raad van Bestuur van BSB,
een bedrijf dat software produceert voor de verzekerings- en banksector, gedurende 23 jaar in de Raad van
Bestuur van Pairi Daiza en gedurende 10 jaar in de raad van e-capital, een Venture Capital Fund.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
94
Martin De Prycker
De heer Martin De Prycker
is beherend vennoot van het Qbic Fonds, een interuniversitair fonds van 100
miljoen euro ter ondersteuning van spin-offs van universiteiten in België.
De heer De Prycker was van 2002 tot 2009 CEO van Barco. Hij richtte en ontwikkelde het bedrijf op
markten die gebruikmaken van schermen, zoals de medische sector, digitale cinema, controle- en
vliegtuigindustrie en de verkoop van non-core productlijnen zoals grafische producten, textiel, en
onderaanneming.
Voordien was hij CTO en lid van het uitvoerend comité van Alcatel-Lucent. Voor hij CTO werd bij Alcatel-
Lucent, was de heer De Prycker verantwoordelijk voor de wereldwijde leiderspositie van Alcatel-Lucent in
de breedbandtoegangsmarkt. Onder zijn leiding evolueerde ADSL van een researchproject tot een
miljardenbusiness voor Alcatel-Lucent. De heer De Prycker was van 2009 tot 2013 ook CEO van Caliopa,
een start-up van UGent/imec in siliciumgebaseerde fotonica, waarmee het mogelijk is honderden Gbps te
transporteren over optische vezel. Caliopa werd in 2013 overgenomen door Huawei.
Hij is ook lid van de Raad van Bestuur van diverse ondernemingen, zoals EVS, Sentiance, Molecubes,
Morrow en Faktion en voorzitter van de Raad van Calltic en Arkite.
De heer De Prycker heeft een doctoraatsdiploma in de computerwetenschappen en een master in de
elektronica van de Universiteit van Gent, en behaalde daarnaast een MBA aan de Universiteit van
Antwerpen.
Martine Durez
Mevrouw Martine Durez
was Chief Financial and Accounting Officer bij bpost, waar ze in januari 2006
Voorzitster van de Raad van Bestuur werd, wat ze ook bleef tot juni 2014. Zij is lid van de Raad van
Bestuur van verschillende bedrijven, zoals EthiasCo en NMBS. Tot 2000 was ze professor financieel
beheer en analyse aan de Université de Mons-Hainaut. Ze heeft gewerkt als lid van de Hoge Raad van
Bedrijfsauditoren, voor de Commissie voor Boekhoudkundige Normen en als speciaal gezant op het
cabinet voor Communicatie en Overheidsbedrijven.
Sinds 2010 is zij lid van de Koninklijke Academie van België (Technologie en Maatschappij). Ze is regent bij de
Nationale Bank van België geweest.
Mevrouw Durez studeerde af als handelsingenieur en behaalde een doctoraat in de toegepaste
economische wetenschappen aan de ULB (Université Libre de Bruxelles).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
95
Ibrahim Ouassari
De heer Ibrahim Ouassari
is de oprichter en CEO van MolenGeek. Na een atypische en autodidactische
carrière in de technologie, heeft Ibrahim zich sinds 1999 gevestigd als een volleerd consultant in de sector.
Daarna verliet hij de consulting industrie om zijn ondernemerscarrière te starten bij verschillende bedrijven
en werkte met klanten van enkele van de grootste en meest gerenommeerde bedrijven.
Het was zijn ervaring die hem ertoe bracht om in mei 2015 MolenGeek te lanceren, een inclusief
internationaal technologisch ecosysteem dat de 'TechWorld' toegankelijk maakt. Het is op dat moment dat
Ibrahim een van zijn grootste uitdagingen aanging: het samenvoegen van twee werelden die elkaar niet
ontmoeten. Aan de ene kant onvermoede talenten uit volkswijken en aan de andere kant de wereld van de
technologie.
MolenGeek is een internationale oplossing die duizenden jongeren nieuwe perspectieven biedt. Ibrahim
heeft zijn ervaring als ondernemer in de technologie gecombineerd met zijn kennis van het vakgebied om
talenten aan het licht te brengen door hen kennis te laten maken met nieuwe technologieën. Hij wordt
gesteund door de grootste namen in de tech-industrie, in Davos aangehaald door Sundar Pichai, CEO van
Google, na zijn bezoek aan MolenGeek, en werd door deze laatste ook in WIRED UK geselecteerd
als 'innovator die bouwt aan een betere toekomst voor 2021'. Google, Facebook, Salesforce, Amazon,
Vmware of zelfs Proximus investeren in MolenGeek.
In 2018 maakte Ibrahim deel uit als expert van de Horizon 2020 NMBP-adviesgroep voor DG Onderzoek &
Innovatie van de Europese Commissie, die als opdracht heeft om ons met name te helpen om de impact van
de O&I-investeringen 2021-2027 op het gebied van industriële technologieën te waarborgen en de
maatschappelijke betrokkenheid te verbeteren.
Catherine Rutten
Mevrouw Catherine Rutten
is Vice-President International, Government Affairs & Public Policy van
Vertex Pharmaceuticals sinds 1 juli 2020. Van september 2013 tot eind juni 2020 was ze CEO van
pharma.be, de vereniging van innovatieve biofarmaceutische bedrijven in België. Van 2003 tot 2013 was
ze Lid van de Raad van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie, de regulator van de
elektronische communicatiemarkt, de postmarkt, het elektro-magnetische spectrum van
de radiofrequenties en de mediaregulator in Brussel-Hoofdstad. Voorheen werkte zij als Directeur
Regulatory Affairs bij de Belgische afdeling van BT. Ze begon haar loopbaan als advocaat, lid van de
Brusselse balie, in 1994.
Ze is bestuurder bij Women on Board. Ze heeft rechten gestudeerd aan de KU Leuven en aan de
Universiteit van Namen en heeft een LL.M. in intellectueel eigendomsrecht van de London School of
Economics and Political Science en een LL.M. in Europees recht van het Europacollege.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
96
Isabelle Santens
Mevrouw Isabelle Santens
was de vorige eigenaar en Design Director van Andres NV, een Belgisch modebedrijf dat de
dameskledingmerken Xandres, Xandres Gold en Hampton Bays ontwerpt, produceert en verdeelt.
Na haar studie aardrijkskunde en economie aan de KUL, vervoegde ze Andres NV in 1985, werd ze Director
of Design en vervolgens gedelegeerd bestuurder in 2000 totdat ze het bedrijf in 2016 verkocht aan een
Franse beursgenoteerde onderneming.
Ze vormde het bedrijf om van een louter productiegerichte onderneming tot een door sales en marketing
gedreven modebedrijf dat focust op de uitbouw van sterke merken, het openen van pilot stores en het bouwen
van een sterke e-commerce site.
Ze is nu actief in verschillende besturen en in culturele instellingen.
Joachim Sonne
De heer Joachim Sonne
heeft meer dan 20 jaar ervaring in Investment Banking.
Hij is momenteel Senior Advisor bij AustralianSuper en board advisor bij een aantal technologiebedrijven. Tot
september 2019 was de heer Sonne Managing Director en Co-Head van de EMEA Telecom, Media en
Technology Advisory Group bij J.P. Morgan in Londen. Hij kwam in 1998 bij J.P. Morgan, werkte van 2006 tot
2010 in de Communications Group in New York en tussen 2010 en 2011 voor de Duitse fusies en
overnames praktijk van J.P. Morgan in Frankfurt.
De heer Sonne is met onderscheiding afgestudeerd aan de European School of Management-EAP,
Parijs-Oxford-Berlijn en heeft een European Master of Management, een Diplom-Kaufmann en een
Diplôme de Grande École.
Agnès Touraine
Mevrouw Agnès Touraine
is CEO van Act III Consultants, een managementconsultingbedrijf dat
gespecialiseerd is in digitale transformatie. Zij was eerder Voorzitter en CEO van Vivendi Universal
Publishing, een bedrijf met een waarde van 4,7 miljard dollar. Daarvoor werkte ze tien jaar bij de
Lagardère Group als Head of Strategy en CEO van de massmarketdivisie, en vijf jaar bij McKinsey.
Ze behaalde diploma’s aan het Parijse Instituut voor Politieke Studies (Sciences Po) en Columbia
University (MBA).
Ze zetelt in de Raden van Bestuur van Rexel SA, Tarkett SA, GBL, SNCF (sinds januari 2020) en voorheen
Darty Plc evenals Neopost SA. Ze zetelt ook in non-profitorganisaties zoals The French-American
Foundation en IDATE. Tot juli 2019 was zij Voorzitster van de Raad van Bestuur van het IFA (Institut
Français des Administrateurs).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
97
Catherine Vandenborre
Mevrouw Catherine Vandenborre
is Chief Financial Officer bij Elia. Daarvoor is mevrouw Vandenborre lid
geweest van het directiecomité van APX-ENDEX, een Brits-Nederlands bedrijf voor gas en elektriciteit in
Amsterdam, en CEO van Belpex. Ze begon haar carrière bij Coopers & Lybrand als auditor.
Mevrouw Vandenborre is lid van diverse raden van bestuur, waaronder die van Contassur, een
verzekeringsmaatschappij.
Ze heeft naast een master in de toegepaste economie, behaald aan de UCL, bijkomende diploma’s in
fiscaal recht en financieel risicomanagement.
Luc Van den hove
De heer Luc Van den hove
is sinds 1 juli 2009 Voorzitter en Chief Executive Officer (CEO) van imec.
Voordien was hij er Executive Vice President en Chief Operating Officer. Hij kwam in 1984 bij imec, waar hij
zijn researchloopbaan startte in het domein van de interconnectietechnologieën. In 1988 werd hij manager
van de micropatterninggroep van imec, in 1996 Department Director van Unit Process Step R&D, en in
1998 Vice-President van de divisie Silicon Process and Device Technology. In januari 2007 werd hij
benoemd tot Executive Vice President & Chief Operating Officer (COO) van imec. Onder zijn leiding
groeide imec uit tot een organisatie met ca. 5.000 medewerkers, een jaarbudget van ca.
700 miljoen (2021) en kantoren in België, Nederland, de VS, Japan, Taiwan, China en India.
Daarnaast is de heer Van den hove professor elektrotechniek aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Hij
is ook lid van het Technology Strategy Committee van ASML.
Hij is auteur of coauteur van meer dan 150 publicaties en bijdragen voor conferenties. Verder is hij een
veelgevraagd spreker op het gebied van technologietrends en applicaties voor nano-elektronica op
topconferenties. Hij heeft meer dan 50 keynotepresentaties op zijn naam.
De heer Van den hove studeerde af als burgerlijk elektrotechnisch ingenieur aan de KU Leuven.
Paul Van de Perre
De heer Paul Van de Perre
is medeoprichter van Gimv (op Euronext genoteerde investeringsmaatschappij) en
was voordien bestuurder van Sidmar (Arcelor-Mittal), Thomassen Drijver Verblifa Belgium, Sunparks (afdeling
van Pierre et Vacances), Accentis en andere bedrijven.
Momenteel is hij bestuurder van Greenbridge Incubator (Universiteit van Gent), Scientific Investment Board
(Universiteit van Brussel), lid van Future Lab (filiaal van Bpost) en lid van het investeringscomité van
Participatie Maatschappij Vlaanderen (PMV), het Welvaartsfonds (PMV) en Parinsu (een onderneming die
toegevoegde waarde biedt aan scale-ups).
De heer Van de Perre is CEO van Five Financial Solutions (een ‘corporate finance house’) en Mabys
(consultant in start-ups).
De heer Van de Perre is lid van de adviesraad van verschillende hightech start-ups zoals Mu-Design,
Coriotech, Avia-Gis en anderen.
De heer Van de Perre behaalde een master in de economie en verschillende postgraduaten.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
98
Leden van het Executief Comité
Guillaume Boutin
De heer Guillaume Boutin
is sinds 1 december 2019 Gedelegeerd Bestuurder en zit het Executief
Comité van Proximus voor. Hij is Voorzitter van de Raad van Bestuur van BICS en TeleSign, evenals
bestuurder van Proximus Art.
Voordien trad de heer Boutin in augustus 2017 toe tot het Executief Comité van Proximus als Chief
Consumer Market Officer.
De heer Boutin begon zijn carrière bij een webstartup. Daarna trad hij in dienst bij SFR waar hij
achtereenvolgens verschillende functies bekleedde op het vlak van strategie, financiën en marketing tot hij
in 2015 bij de Canal+ Groep aan de slag ging als Chief Marketing Officer.
Hij heeft een diploma 'baccalauréat scientifique', gevolgd door een ingenieurdiploma in telecommunicatie
(Telecom Sud Paris 'Programme Grande École', 1997) en heeft hij een diploma aan de HEC Paris,
'Programme Grande École', behaald in 1999.
Jim Casteele
De heer Jim Casteele
is sinds 1 maart Chief Consumer Market Officer van Proximus, een functie die hij al op 2
december 2019 ad interim opnam.
Hij begon zijn carrière bij Siemens Atea en kwam in 1997 bij de voormalige Belgacom Groep. Voordat hij in januari
2017 benoemd werd tot Director Consumer Products & Solutions and Innovation, bekleedde hij verschillende
management- en bestuursfuncties binnen de Proximus Groep in verschillende disciplines zoals strategie en
innovatie, productmanagement, partnerships en pricing.
Hij is bestuurder van Proximus Luxembourg en Voorzitter van de raden van Bestuur van Proximus Media
House, Scarlet Belgium en Mobile Vikings.
De heer Casteele behaalde een diploma van burgerlijk ingenieur elektronica (Universiteit Gent) en een
diploma algemeen management (Vlerick Leuven Gent Management School).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
99
Anne-Sophie Lotgering
Mevrouw Anne-Sophie Lotgering
is sinds juli 2020 de Chief Enterprise Market Officer van Proximus. Voordien
was ze Chief Marketing en Digital Officer, Customer Marketing en Innovation bij Orange Business Services. Tijdens
haar loopbaan bij de Orange Group bekleedde Anne-Sophie meer dan 15 jaar lang verschillende senior posities
in business-to-business sales, marketing en strategie. Daarnaast was ze General Manager voor Centraal &
Oost-Europa bij Microsoft Services.
Zij is bestuurder van Proximus Luxembourg, Belgian Mobile ID en Voorzitster van Proximus ICT. Mevrouw
Lotgering is een alumnus van de Sorbonne in Parijs.
Dirk Lybaert
De heer Dirk Lybaert
is Chief Corporate Affairs Officer en Secretaris-generaal van Proximus, met de volgende
verantwoordelijkheden: Legal, Regulatory, Public Affairs, Group Communications, Internal Audit, Risk
Management, Security Governance & Investigations, Corporate Prevention & Protection, Reputation &
Sustainability and Data Protection.
Hij was van 2005 tot 2014 Secretaris-generaal van Belgacom. Van 1995 tot 2007 was hij assistent aan de
rechtsfaculteit van de universiteit van Brussel voor de cursus ‘Contracten op naam’. Van 2000 tot 2005
bekleedde hij verschillende functies in het departement Legal van Belgacom. Vooraleer hij bij Belgacom aan de
slag ging, was hij officier bij de Federale Politie, waar hij opklom tot luitenant-kolonel en directeur van het
antiterrorismeprogramma.
De heer Lybaert is lid van de Raad van Bestuur van BICS, TeleSign, Proximus Foundation, Proximus Art,
Proximus Opal en MWingz. Hij bekleedt ook externe bestuursmandaten bij Aquafin, Bednet en Voka.
Hij haalde een master in criminologie aan de universiteit Gent, rechten aan de Universiteit Antwerpen en
ondernemingsrecht aan de Vrije Universiteit Brussel, en diploma’s in advanced management en sociale en
militaire wetenschappen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
100
Antonietta Mastroianni
Mevrouw Antonietta Mastroianni
is Chief Digital & IT Officer sinds april 2021.
Mevrouw Antonietta Mastroianni is lid van het Proximus Executief Comité sinds april 2021. Voor ze bij Proximus
kwam, was ze Group CIO en CDIO bij het Deense TDC, Head of IT and Business Partner bij Swiss Sunrise, en had
ze verschillende functies bij Swisscom en H3G Italië.
Zij is een invloedrijke IT-leider met 20 jaar internationale telecomervaring in het inzetten van technologie om
organisatorische groei, prestaties en winstgevendheid te stimuleren. Ze richt zich op digitale en agile
transformatie, de impact van leading-edge technologie op business, technologie en productinnovatie en IT- en
Telco-transformatie. Ze heeft in verschillende Europese landen gewerkt (Italië, Zwitserland, Denemarken en
België) en is raadslid van Etis, waarvoor zij eerder optrad als lid van het directiecomité.
Momenteel bekleedt ze ook de VC zetel in de Raad van Bestuur van Gaia-X.
Mevrouw Antonietta Mastroianni studeerde Computer- en Automatiseringstechniek aan de universiteit van Siena
en zij is lid van de Orde van Ingenieurs van de provincie Caserta.
Mark Reid
De heer Mark Reid
is Proximus' Chief Financial Officer sinds mei 2021.
Voor zijn aanstelling bij Proximus was de heer Reid gedurende 5 jaar Chief Financial Officer van de Central
European Region van Liberty Global, gevestigd in Zurich. Daarvoor was hij Deputy CFO bij Virgin Media in
Londen, ook onderdeel van de Liberty Global familie. Hij heeft meer dan 20 jaar senior financiële functies
bekleed in internationale telecom-, digitale media- en reisbedrijven en heeft gewerkt in Zwitserland, het
Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Hij is bestuurder van BICS, TeleSign en het Pensioenfonds van Proximus.
De heer Reid heeft een Honors Degree in Aeronautical Engineering van de Universiteit van Glasgow. Hij is een
Chartered Accountant met de certificering van het Chartered Institute of Management Accountants (CIMA).
Geert Standaert
De heer Geert Standaert
is Chief Technology Officer. Hij zetelt in het Executief Comité sinds maart 2012. In
deze functie houdt hij momenteel toezicht op de Network Business Unit, waarbij hij toezicht houdt op alle
Network, Telco Platform & Infrastructure Service Engineering & Operations voor de Groep, inclusief Carrier &
Wholesale activiteiten.
De heer Standaert trad in 1994 toe tot de Groep en bekleedde diverse directorfuncties in uiteenlopende
disciplines, waar¬onder IT, Infrastructure Operations en Data Operations, alvorens in 2007 Vice President
Customer Operations te worden. Hij is ook lid van de Raad van Bestuur van Synductis.
De heer Standaert is lid van de Raad van Bestuur van Synductis, Fiberklaar, Unifiber en OLV ziekenhuis Aalst. Hij
behaalde een masterdiploma burgerlijk ingenieur aan de universiteit van Gent (RUG).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
101
Renaud Tilmans
De heer Renaud Tilmans
is in mei 2014 toegetreden tot het Executief Comité als Chief Customer Operations
Officer van Proximus. In die functie werkt hij samen met zijn teams aan het stroomlijnen van de procedures en de
creatie van synergieën tussen de operationele aftersalesactiviteiten van de verschillende businessunits. De heer
Tilmans is ook verantwoordelijk voor transversale groeimogelijkheden op het gebied van eHealth en eEducation.
Hij kwam in 1993 bij Belgacom. Hij oefende verschillende directeursfuncties uit in het domein van ICT en netwerken
tot hij in 2012 Vice President Customer Operations van de businessunit Service Delivery Engine & Wholesale werd.
Binnen de Proximus Groep is hij, sinds 26 september 2019, Voorzitter van de Raad van Bestuur van Proximus
Luxembourg en bestuurder van Fiberklaar.
De heer Tilmans is een burgerlijk ingenieur van de UCL (Louvain-la-Neuve) en houder van diploma’s in
informatica en management.
Jan Van Acoleyen
De heer Jan Van Acoleyen
is Chief Human Resources Officer van Proximus.
Hij zette in mei 2016 de stap naar Proximus na een lange loopbaan met diverse internationale
HR-managementverantwoordelijkheden bij vooral hightech¬bedrijven als Alcatel, Agfa-Gevaert en Barco. Als
HR-leider bouwde hij vooral ervaring op inzake organisatorische en culturele transformaties.
Hij heeft een master in de pedagogische wetenschappen aan de universiteit van Leuven en een Executive
MBA van de Antwerp Management School (universiteit van Antwerpen).
Hij is onafhankelijk bestuurder bij SD Worx, bestuurder bij Experience@Work. Binnen de Proximus groep is hij
bestuurder bij BICS, MWingz, Proximus Foundation, het Pensioenfonds van Proximus, voorzitter van het
Remuneratiecomité van BICS en voorzitter van de Raad van Bestuur van Be-Mobile.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
102
Compliance
Rol van Compliance bij Proximus
Handelen met integriteit, compliance en eerlijkheid is een
essentiële voorwaarde voor het succes van de Proximus Group.
Wij streven ernaar het vertrouwen van onze klanten,
zakenpartners en andere belanghebbenden in onze Groep te
versterken door iedereen eerlijk te behandelen. Compliant gedrag is
hiervoor de basis en moet voor alle werknemers van de Groep een
vanzelfsprekendheid zijn. Een van de voornaamste taken van onze
onderneming is dit bewustzijn te versterken.
Het Proximus Compliance Office is verantwoordelijk voor de
coördinatie van de compliance-activiteiten binnen de Proximus
Group. Doel is op alle niveaus ethisch gedrag, respect voor waarden
en naleving van wetten en interne en externe regels en
beleidslijnen te bevorderen, illegaal of onethisch gedrag te
voorkomen en te zorgen voor een passende reactie indien
dergelijk gedrag zich voordoet.
Van alle werknemers wordt verwacht dat zij hun dagelijkse
activiteiten uitvoeren en hun bedrijfsdoelstellingen bereiken in
overeenstemming met de hoogste ethische normen en principes,
waarbij zij zich laten leiden door de Proximus Gedragscode, die zijn
neerslag vindt in een brede waaier van beleidslijnen en procedures
van de Groep en het bedrijf.
De Gedragscode is beschikbaar in de sectie Compliance van onze
Corporate website.
Organisatie van de Compliance activiteiten
Het Proximus Compliance Office wordt geleid door de Directeur van
Interne Audit en Risicobeheer & Compliance, die rechtstreeks
rapporteert aan de Voorzitter van het Audit and Compliance
Committee (ACC).
Het Charter van de CAC bepaalt de verantwoordelijkheid van de
CAC om de Raad van Bestuur bij te staan en te adviseren bij het
toezicht op de naleving door Proximus van de wettelijke en
reglementaire vereisten, alsook op de interne naleving van de
Gedragscode en de beleidslijnen en procedures van de groep.
Het Compliance programma
Bij Proximus streven wij naar de hoogste normen van integriteit
en ethisch zakelijk gedrag. In het kader van ons engagement op dit
gebied hebben wij een uitgebreid compliance-programma
opgesteld dat door alle Proximus-medewerkers moet worden
gekend en is beschikbaar via onze website. Naleving en
bedrijfsethiek zijn onze license to operate.
Als kernelement van het Compliance programma heeft Proximus
een reeks Beleidslijnen en Codes ontwikkeld die formeel de
gedragsrichtlijnen bundelen die door het Proximus personeel
moeten worden gevolgd, evenals de bestaande beperkingen inzake
belangrijke onderwerpen zoals anti-omkoping, economische
sancties en de mededing wetgeving. Bovendien is een gedragscode
voor leveranciers opgesteld om ervoor te zorgen dat onze
leveranciers zich aan dezelfde ethische normen houden.
Bij Proximus zijn de juiste maatregelen genomen om ethische
dilemma's te vermijden. Dit houdt onder meer in dat er een
duidelijk bestuursmodel moet bestaan, zoals beschreven in dit
hoofdstuk over corporate governance en in overeenstemming met
de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van
sommige autonome economische overheidsbedrijven ('de wet van
1991'). In een gezamenlijke inspanning hebben de juridische en
compliance-afdelingen van de Groep een bedrijfshandleiding
opgesteld voor de dochterondernemingen van Proximus, waarin de
governance- en compliance-beginselen worden gedetailleerd.
Onze anti-omkopingsprocedures zijn meer dan een wettelijke
verplichting en een ethische plicht: als verantwoordelijke
onderneming nemen wij een ferm standpunt in tegen corruptie
en hanteren wij een nultolerantiebeleid. Er is een specifieke
anti-omkopingstraining opgezet voor een specifieke groep
werknemers.
Eerlijke en open concurrentie tussen ondernemingen en
zakendoen onder gelijke voorwaarden zijn belangrijk voor de
samenleving en dragen bij tot het welzijn van iedereen. Daarom
steunen wij eerlijke en open concurrentie op al onze markten, met
een benadering van concurrentie die gebaseerd is op goede
producten en diensten tegen de juiste prijs.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
103
Ineennotendop
In 2021werden de volgende inspanningen geleverd om de zichtbaarheid
vande compliance-strategievan deGroep teverbeteren:
•
Online opleiding overde gedragscode voor nieuwkomers.
•
Online opleiding over corruptiebestrijding voor een gerichtedeel personeelsleden.
•
Nieuwe klokkenluidersprocedure(inovereenstemmingmet de EUverordeningen).
•
Voortdurendecommunicatiecampagnes voor onspersoneel viahet intranet overde
gedragscode,anticorruptie en belangenconflicten, enz.
•
Nieuwgroepsbeleidenprocedurekader, aangestuurd dooreen nieuw handvestvoor
groepsbeleid.
•
Actualisering van de Dealing Code, met inbegrip van de tenuitvoerlegging
d'InsiderLog (InsiderDealing geautomatiseerd platformvoorhet beheervanlijsten
vaninsiders).
Opstelling van het door het Exco goedgekeurde Corporate Handbook
(governance en compliancevoor de dochterondernemingenvan Proximus).
Opstellingenmededeling aan de leveranciersvaneen nieuwe
gedragscode voorleveranciers.
Betrouwbare informatiekanalen voor interne en externe
belanghebbenden en de bescherming van interne klokkenluiders
tegen sancties dragen ertoe bij dat mogelijk wangedrag wordt
gemeld, grondig wordt onderzocht en wordt opgehelderd.
Bij Proximus beschikken we over verschillende meldingskanalen
voor interne en externe klokkenluiders om ons op de hoogte te
brengen van mogelijke inbreuken op de compliance.
In 2021 hebben wij onze klokkenluidersprocedure herzien,
verbeterd en bekendgemaakt.
Om het systeem van handel met voorkennis te verbeteren, heeft
Proximus een tool (InsiderLog) ingevoerd voor het
geautomatiseerd beheer van lijsten van personen met voorkennis.
Proximus heeft zijn leveranciers en zakenpartners gevraagd een
gedragscode te onderschrijven. Deze code is gebaseerd op de 10
beginselen van het Global Compact van de Verenigde Naties. Het
heeft betrekking op de naleving van de wet in het algemeen en op
ons anticorruptiebeleid, met inbegrip van bepalingen tegen
concurrentiebeperkende praktijken en belangenconflicten.
In 2021 werden 5 klokkenluiderszaken (4 in verband met
belangenconflicten en 1 in verband met de niet-naleving van
organisatorische richtsnoeren) behandeld. Ze werden allemaal
KPI's
Resultaat
2020
Resultaat
2021
grondig geanalyseerd door de Compliance en Investigations
afdelingen en er werden passende maatregelen genomen.
Aantal door de dienst investigations
onderzochte gevallen wegens
overtreding van het beleid/de
gedragscode
24 48
5
Aantal klokkenluiderszaken 2
(4 Interne,
1 Externe)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
104
Hoge ethische normen toepassen
Gedrag van Proximus in de bedrijfscontext
Gedragscode
We houden ons niet alleen aan de wet, maar willen ervoor zorgen
dat al onze medewerkers zich bewust zijn van de te volgen
en te vermijden gedragingen. De Gedragscode van Proximus
weerspiegelt de fundamentele principes en regels die de basis
vormen voor ons engagement om een maatschappelijk
verantwoorde onderneming te zijn. We geloven dat sterke
resultaten gepaard moeten gaan met integriteit als we willen
bijdragen tot de economische, maatschappelijke en ecologische
ontwikkeling van onze samenleving.
De Gedragscode geldt voor alle medewerkers van de Groep. De
medewerkers van Proximus volgen een verplichte opleiding over de
toepassing van de principes van de Gedragscode.
Proximus verwacht van zijn medewerkers dat ze de Gedragscode
respecteren en als referentie gebruiken in hun dagelijkse manier van
werken.
Mensenrechten
Mensen hebben recht op een respectvolle, zorgvuldige en
waardige behandeling. Proximus’ bedrijfspraktijken kunnen
alleen duurzaam zijn als we de fundamentele mensenrechten
respecteren en diversiteit, culturele en andere verschillen
waarderen. Onze Gedragscode, waarden en gedrag zijn
geïnspireerd door fundamentele principes zoals die van de
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Europees
Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en het
VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Persoonsgegevens van klanten
We hanteren binnen ons bedrijf strikte regels en policy's die in
overeenstemming zijn met de GDPR en de e-privacyrichtlijnen:
•
Proximus heeft het netwerk van Privacy Ambassadors verder
uitgebouwd in verschillende businessunits om het hoogste
niveau van bewustzijn en verantwoordelijkheid inzake de
naleving van de privacy te waarborgen. Deze Ambassadors
krijgen regelmatig privacy-opleidingen.
•
We hebben ons Privacy Review Process verbeterd om alle
privacy-aangelegenheden te behandelen op het hoogste
managementniveau via een speciaal Privacy Governance-
orgaan. Het proces is zorgvuldig ingebed in ons bedrijfsbeleid,
waardoor dataprivacy een absolute prioriteit is.
•
Er werden extra middelen ter beschikking gesteld om het Legal
Privacy Team en de Data Protection Officer te ondersteunen.
Daardoor kunnen privacycontroles sneller verlopen. Het Legal
Privacy Team en de Data Protection Officer delen waardevolle
privacygerelateerde tools en inhoud om het bewustzijn in het
hele bedrijf te verbeteren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
105
Gedragscode voor leveranciers
Proximus ziet niet alleen toe op compliance binnen het bedrijf,
maar besteedt ook aandacht aan duurzaamheid en ethiek
doorheen zijn bevoorradingsketen. Daarom hebben we een
geavanceerde gedragscode voor leveranciers opgesteld, die
in overeenstemming is met de nationale en internationale
wetgeving en de normen van de Responsible Business Alliance
(RBA) volgt.
Het beheer van de duurzaamheidsrisico's van onze leveranciers is
geïntegreerd in ons dagelijkse sourcingproces. We controleren of
onze belangrijkste leveranciers voldoen aan de ESG-normen door
hen te onderwerpen aan een geldige evaluatie door derde
organisaties. We doen dit door hen uit te nodigen voor een
EcoVadis-evaluatie en door audits in het kader van onze rol in de
Joint Audit Cooperation (JAC).
Audits door de JAC uitgesteld door COVID-19
We spelen een leidende rol binnen de JAC, een wereldwijde
vereniging van telecomoperatoren met als doel
duurzaamheidspraktijken voor leveranciers en hun toeleveranciers te
controleren, te beoordelen, te delen en te ontwikkelen aan de hand
van risicoaudits, evaluaties en scorecards.
Proximus is lid van de JAC, naast 17 andere telecomoperatoren, die
samen meer dan 60% van de wereldwijde telecomomzet
vertegenwoordigen. We zien erop toe dat audits worden uitgevoerd
door derden in de gebouwen van de leveranciers en hun
toeleveranciers. In 2020-21 moesten veel audits worden uitgesteld
wegens de coronapandemie. Ze zullen zodra de situatie het toelaat
worden uitgevoerd.
ESG-normen doorheen de bevoorradingsketen
We integreren ESG-normen in onze procedure voor
leveranciersselectie. Door van leveranciers te eisen dat ze aan
onze gedragscode voor leveranciers voldoen, verbeteren we
niet alleen ons merkimago, maar dragen we ook bij aan de
gemeenschappen waarin wij en onze leveranciers actief zijn. De
ESG-normen worden in alle contracten opgenomen.
Mensenrechten in onze bevoorradingsketen
Het respecteren van de internationaal erkende mensenrechten
zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van
de Mens en de kernconventies van de Internationale
Arbeidsorganisatie is essentieel voor Proximus en zeker ook voor
zijn volledige bevoorradingsketen. In overeenstemming met de
leidende principes rond bedrijven en mensenrechten (UN Guiding
Principles on Business and Human Rights) erkent Proximus zijn
verantwoordelijkheid als bedrijf om deze principes te respecteren en
verbindt het zich ertoe dit 'te weten en te tonen' door
middel van voortdurende due diligence inzake mensenrechten bij
onze zakenpartners en onze belangrijkste partners in de
bevoorradingsketen in de JAC, door alle soorten inbreuken op de
bovenvermelde principes gezamenlijk te onderzoeken. Op die
manier kunnen we potentiële gevolgen voor de mensenrechten
die buiten onze directe controle vallen beperken en invloed
uitoefenen op het gedrag van leveranciers en hun toeleveranciers.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
106
Diversiteit & Inclusie
In overeenstemming met Artikel 3 van de Wet van
3 september 2017 op de openbaarmaking van niet-financiële
en diversiteitsinformatie door bepaalde grote ondernemingen
en groepen, worden het diversiteitsbeleid, de objectieven en de
resultaten van Proximus hieronder beschreven.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
107
Strategische oriëntatie over diversiteit & inclusie
Proximus is ervan overtuigd dat een divers personeelsbestand,
dankzij de unieke capaciteiten, ervaringen en alle andere
kenmerken die geen verband houden met iemands capaciteiten,
zal bijdragen tot het bereiken van een meer gediversifieerde markt
en zal leiden tot een duurzame bedrijfsvoering. Het is ook
belangrijk om de diversiteit van onze klanten en markten in ons
personeelsbestand te weerspiegelen.
Daarom heeft Proximus een policy inzake Diversiteit en Gelijke
Kansen , dat van toepassing is op alle werknemers van de
Proximus Groep.
Met dit beleid wil Proximus voorwaarden mogelijk maken, waar
deze verschillen erkend en gerespecteerd worden en waar alle
medewerkers gelijke kansen krijgen.
Diversiteit maakt ook integraal deel uit van de Gedragscode van
Proximus.
Voor Proximus betekenen diversiteit en gelijkheid:
•
Gelijke behandeling van alle kandidaten en werknemers,
uitsluitend op basis van relevante competenties en objectieve
criteria.
•
Het creëren van een open en aangename werkomgeving die
bijdragen van mensen van alle achtergronden en ervaringen
aanmoedigt.
•
Het promoten van een mentaliteit van respect en openheid
op alle niveaus van de organisatie en het eerlijk en gelijk
behandelen van alle medewerkers.
•
Gedrag vertonen dat vrij is van elke vorm van racisme,
intolerantie, discriminatie, intimidatie of andere houding die de
waardigheid van mannen en vrouwen op de werkplek kan
aantasten.
•
Diversiteit integreren in alle aspecten van de manier waarop we
zakendoen zonder enige vorm van intolerantie.
Binnen Proximus zijn specifieke teams verantwoordelijk voor het
toezicht op de naleving van de policy en voor het nemen van de
juiste maatregelen in geval van niet-naleving.
Diversiteit & inclusie in onze leiderschaps- en werknemersgemeenschappen
Proximus is zich bijzonder bewust van het belang van diversiteit op
alle niveaus van de organisatie.
Om het engagement te versterken om medewerkers aan te
werven met een inclusie- en groeimentaliteit en wiens gedrag in
overeenstemming is met de 4 waarden van het bedrijf, hebben wij
een non-discriminatieclausule ingevoerd voor elke nieuwe
sollicitatie. Zodra ze deel uitmaken van het bedrijf, zorgen we
ervoor dat ze de beste ambassadeurs zijn van onze bedrijfscultuur
door een deel van ons inclusieprogramma en onze filosofie op te
nemen zowel in onze on-boarding module, onze welkomdagen als
in alle gerelateerde opleidingen voor teamleaders, experts, trainees,
enz.
Proximus zorgt voor evenwichtige en getalenteerde gemengde
teams, maar versterkt tegelijkertijd zijn innovatievermogen en
bevordert zijn leercultuur, de inzet van zijn medewerkers en hun
creativiteit met het oog op de toekomstige uitdagingen van een
digitale wereld.
Integratie van de genderdimensie
Proximus streeft naar een genderneutraal en niet-discriminerend
beleid, dat wordt weerspiegeld in alle vormen van communicatie.
Wij zijn een inclusieve onderneming en gelijke kansen is een
basisprincipe van onze bestaansreden dat op iedereen van
toepassing is, ongeacht geslacht of enige andere vorm van
discriminatie.
Inclusie brengt het concept van een genderneutraal en niet-
discriminerend beleid in de praktijk door een omgeving van
betrokkenheid, respect en verbondenheid te creëren.
De kracht van de onderneming ligt in de rijkdom van de talenten
van alle werknemers, die een bron van toegevoegde waarde is.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
108
36%
van de Raad
van Bestuur
22%
van het
Executief
Comité
23%
van de leden
van het
Leadership
Team
32%
van alle
werknemers
Proximus heeft ook besloten zijn genderstrategie uit te breiden door
middel van de volgende acties:
•
Contract ondertekend met Open@Work om onze strategie uit te
breiden naar de LGBTQIA+ gemeenschap
•
Acties in het kader van de internationale dag tegen homofobie,
transfobie en bifobie op 17 mei
•
Diepgaande analyse van het mogelijke effect van gender op
diverse elementen van de prestaties
•
Analyse van de remuneratiestructuur per statuut
•
Charter ondertekend voor het initiatief 'Inclusive Panels',
waarmee wij ons ertoe verbinden te zorgen voor meer
diversiteit op vlak van geslacht, etnische afkomst en leeftijd
onder experten die spreken op evenementen en conferenties
•
Deelname aan de uitvoering van het federale gender
mainstreaming plan
•
Weerbaarheidstrainingen en -initiatieven om werknemers te
helpen met verandering om te gaan en evenwicht te vinden in
onze nieuwe manier van werken.
Proximus heeft zich tot doel gesteld het meest actieve bedrijf te zijn
in de promotie van vrouwen in de digitale wereld en heeft zijn
doelstelling bereikt om tegen eind 2021 25% vrouwen met een
universitair diploma in technische beroepen aan te werven. We
hebben zelfs een vrouw benoemd aan het hoofd van de business
unit Digital Transformation & IT, ook een nieuw lid van het
Executive Committee.
In het kader van zijn CCT 2021-2022 verbindt Proximus zich
ertoe initiatieven op dit gebied te blijven nemen en open en
niet-beperkend te blijven in onze communicatie-, marketing- en
aanwervingscampagnes. Proximus zal ook bijkomende initiatieven
nemen om zijn visie, strategie en acties inzake diversiteit en inclusie
bekend te maken via educatieve video's, informatie voor
teamvergaderingen van de divisies en online-informatiesessies die
aan alle medewerkers zullen worden aangeboden.
Wij zullen ook blijven communiceren via onze splinternieuwe
website over diversiteit en inclusie, die in 2021 intern werd
gelanceerd en die alle informatie, evenementen, vieringen en nog
veel meer over diversiteit en inclusie bij Proximus en in bredere zin
samenbrengt.
Proximus ondersteunt ook interne en externe diversiteitsnetwerk
activiteiten en initiatieven zoals het AfroPean-netwerk (APN).
We hebben een Diamond sponsoring in de organisatie 'Women
on Board' en we hebben ons partnerschap met Google
verder versterkt door onze #IamRemarkable-gemeenschap te
ontwikkelen via de organisatie van nieuwe sessies en onze
deelname aan de wereldwijde #IamRemarkable-week in
september 2021. De kern van het #IamRemarkable initiatief is
een 90 minuten workshop die de deelnemers in staat stelt om
openlijk te praten over hun realisaties in hun persoonlijke en
professionele leven, hen voorziet van middelen om deze set
van vaardigheden te ontwikkelen en hen uitnodigt om de
vooroordelen rond zelfpromotie uit te dagen.
We zullen ondersteunende netwerkgroepen blijven creëren,
zodat iedereen het gevoel kan versterken dat hij of zij tot onze
gemeenschap behoort.
Met betrekking tot genderdiversiteit komt deze benadering ook tot uiting
in de vrouwelijke vertegenwoordiging op de verschillende niveaus van
ons bedrijf:
De Proximus Groep heeft ook een zeer divers personeelsbestand met
57 nationaliteiten.
Onze verschillende culturele waarden bevorderen de inclusie en
versterken de samenwerking.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
109
Een cultuur die het voor iedereen mogelijk maakt om activiteiten tijdens
de verschillende levensfasen met elkaar te verzoenen
Proximus wil de voorwaarden creëren om de verschillende
aspecten van het beroeps- en privéleven van haar personeel
tijdens hun verschillende levensfasen met elkaar te verzoenen
door mogelijkheden te bieden voor interne job evoluties en
ontwikkelingsmogelijkheden, thuiswerken, deeltijds werken,
thuiszorg, thuiskinderopvang, ... Deze maatregelen stellen onze
medewerkers in staat om te werken in een veilige, inspirerende en
inclusieve werkomgeving met gelijke kansen voor iedereen,
zodat ze hun persoonlijke en professionele leven optimaal kunnen
combineren en zich gesteund, gemotiveerd en betrokken voelen op
het werk.
Proximus is stichtende partner van 'Experience@Work'. Dankzij dit
bedrijf kunnen ervaren talenten van organisaties worden ingezet in
andere organisaties die op zoek zijn naar specifieke ervaring en/ of
talent.
De pandemie heeft ons professionele en privéleven enorm
veranderd. Er is een reeks opleidingen en veerkrachtinitiatieven
opgezet om onze medewerkers te helpen met de veranderingen
om te gaan. Maar terwijl iedereen geprobeerd heeft een nieuw
evenwicht te vinden in de nieuwe manier van werken, zorgt het
isolement dat we soms voelen tijdens deze COVID-periode ervoor
dat we opnieuw in contact willen komen met anderen, dat we
betekenis willen blijven vinden in ons werk, dat we ons
gewaardeerd voelen, dat we onze plaats binnen ons team en
Proximus opnieuw willen bevestigen en dat we met vertrouwen
naar de toekomst kunnen kijken.
In het kader van het beheer van de duurzame inzetbaarheid
verbindt Proximus zich ertoe de mogelijke uitvoering te analyseren
van de ideeën die voortvloeien uit de werkgroepen die in 2018 over
dit onderwerp werden georganiseerd in co-creatie met de
representatieve vakorganisaties.
Proximus verlengt ook tot eind 2022 het pilootproject dat in 2021
werd opgestart voor de shops medewerkers van 55+, om hun
arbeidsregime te herzien en hun werkuren te verminderen.
Mensenrechten
Onze strenge ethische bedrijfspraktijken zijn vastgelegd in het
beleid inzake 'Diversiteit en Gelijke Kansen', dat in 2021 is
herzien. Met dit beleid willen we voorwaarden creëren waarin
de verschillen worden erkend en gerespecteerd en waarin alle
medewerkers gelijke kansen krijgen. Dit beleid is van toepassing op
alle actieve medewerkers van de Groep Proximus.
Werkomstandigheden
Proximus zet zich in voor het creëren van werkomstandigheden
die eerlijke tewerkstellingspraktijken bevorderen en waar ethisch
gedrag wordt erkend en gewaardeerd. We hebben een
professionele werkplek met een inclusieve werkomgeving en we
verbinden ons ertoe de Belgische wetgeving en de fundamentele
conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) te
respecteren.
Proximus erkent en respecteert het recht op vrijheid van vereniging
en het recht op collectieve onderhandelingen binnen de nationale
wet- en regelgeving. Wij zullen geen kinderarbeid
of enige vorm van gedwongen of verplichte arbeid contracteren
zoals gedefinieerd door de fundamentele conventies van de IAO.
Bovendien zijn we tegen discriminerende praktijken en doen we ons
uiterste best om gelijkheid, diversiteit en integratie in alle
arbeidspraktijken te bevorderen.
Onze arbeidsmilieunormen zijn van toepassing op elk lid van onze
diverse gemeenschap en worden vertegenwoordigd door alle
managers, teamleaders en medewerkers die in deze materie als
rolmodel moeten optreden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
110
Bezoldigingsverslag
Het verloningsbeleid van de leden van de Raad van Bestuur en
van de leden van het Executief Comité is geïnspireerd door de
vereisten van de geldende wetgeving en de Belgische Corporate
Governance Code 2020 ('the 2020 Corporate Governance Code')
alsook door de marktpraktijken en -trends, maar ook door de
Proximus context, haar specifieke strategieën en haar ambitie om
deel te nemen aan een inclusief, veilig, duurzaam en welvarend
digitaal België.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
111
Onze onderneming besteedt bijzondere aandacht aan het
verstrekken van relevante en transparante informatie over de
algemene beginselen van haar verloningsbeleid en over het
niveau van de verloning van de leden van de Raad van Bestuur en
van het Executief Comité. Het verloningsbeleid van Proximus werd
op 21 april 2021 door de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders van Proximus goedgekeurd en is beschikbaar op
de corporate website van Proximus .
Alle bedragen in dit bezoldigingsverslag worden voorgesteld als
bruto bedragen. Voor werknemers is dit het brutoloon (exclusief
sociale werkgeversbijdragen) en voor zelfstandigen is dit de bruto
verloning (exclusief BTW).
Verloning van de leden van de Raad van Bestuur
Structuur van de verloning van de leden van de Raad van Bestuur
Het beginsel van continuïteit met het verleden is gehandhaafd. De
door de Algemene Vergadering van 2004 vastgestelde
bezoldiging is in 2021 van toepassing gebleven en voor de
komende jaren wordt geen substantiële wijziging van het beleid
verwacht.
De Raad van Bestuur bestaat uit niet meer dan veertien leden,
waaronder de Gedelegeerd Bestuurder ('de CEO'). De CEO is het
enige uitvoerende lid van de Raad van Bestuur. Alle andere leden
zijn niet-uitvoerende bestuurders.
De CEO wordt niet vergoed voor de uitoefening van zijn mandaat
als lid van de Raad van Bestuur en van de Comités, noch voor enig
ander mandaat binnen de Raden van Bestuur van de
dochterondernemingen van de Groep.
De niet-uitvoerende Bestuurders worden als volgt bezoldigd:
•
voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur:
-
Een jaarlijkse vaste vergoeding van 50.000, die pro rata
temporis van de duur van het mandaat toegekend wordt.
-
Een zitpenning van 10.000 per bijgewoonde vergadering
van de Raad van Bestuur.
-
Een zitpenning van 2.500 per vergadering van een
adviserend Comité van de Raad van Bestuur, bijgewoond als
lid. Het bedrag van deze zitpenning wordt verdubbeld indien
dit adviserend Comité wordt bijgewoond als Voorzitter.
-
Een vaste jaarlijkse vergoeding van 4.000 voor
communicatiekosten.
-
Het gebruik van een bedrijfswagen.
•
voor de andere leden van de Raad van Bestuur:
-
Een jaarlijkse vaste vergoeding van 25.000, die pro rata
temporis van de duur van het mandaat toegekend wordt.
-
Een zitpenning van 5.000 per bijgewoonde vergadering
van de Raad van Bestuur.
-
Een zitpenning van 2.500 per vergadering van een
adviserend Comité van de Raad van Bestuur, bijgewoond als
lid. Het bedrag van deze zitpenning wordt verdubbeld indien
dit adviserend Comité wordt bijgewoond als Voorzitter.
-
Een vaste jaarlijkse vergoeding van 2.000 voor
communicatiekosten.
Deze bedragen worden semestrieel uitbetaald en zijn niet
onderworpen aan de index.
Voor het uitvoeren van hun Bestuurdersmandaat ontvangen de
niet-uitvoerende Bestuurders geen prestatiegebonden variabele
verloning, zoals bonussen of aandelenopties. Zij ontvangen ook
geen bijkomende pensioenplannen, noch enige
groepsverzekering.
Hoewel de Corporate Governance Code 2020 aanbeveelt dat een
niet-uitvoerend lid van de Raad van Bestuur een deel van zijn
verloning in de vorm van aandelen van de onderneming moet
ontvangen, heeft onze onderneming besloten deze bepaling niet na
te leven vanwege haar specifieke aandeelhoudersstructuur, met de
Belgische Staat als meerderheidsaandeelhouder.
De Voorzitter van de Raad van Bestuur zit ook het Paritair Comité en
het Pensioenfonds voor, waarvoor hij geen vergoeding ontvangt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
112
Verloning toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur in 2021
Het totale bedrag van de verloningen toegekend in 2021 aan alle
leden van de Raad van Bestuur, Voorzitter inbegrepen, beloopt
1.192.366 bruto.
In de loop van het jaar 2021 werden gehouden:
•
9 vergaderingen van de Raad van Bestuur
•
5 vergaderingen van het Audit & Compliance Comité
•
6 vergaderingen van het Benoemings- en Remuneratiecomité
•
2 vergaderingen van het Comité Transformatie & Innovatie
Het overzicht van de bruto bedragen die in 2021 individuele aan de
Bestuurders werden uitbetaald, op basis van hun activiteiten en hun
deelname aan de vergaderingen van de Raad en de Comités, wordt
weergegeven in de onderstaande tabel.
Verloning toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur in 2021
Leden van
Jaarlijkse
Zitpenningen Vergoeding* Totaal 2021
de Raad van Bestuur
vaste vergoeding
Stefaan De Clerck
50.000
142.500
6.616
199.116
Guillaume Boutin
-
-
-
-
Karel De Gucht
25.000
50.000
2.000
77.000
Pierre Demuelenaere
25.000
72.500
2.000
99.500
Martin De Prycker
25.000
65.000
2.000
92.000
Martine Durez
25.000
60.000
2.000
87.000
Ibrahim Ouassari
17.361
35.000
1.389
53.750
Catherine Rutten
25.000
57.500
2.000
84.500
Isabelle Santens
25.000
45.000
2.000
72.000
Joachim Sonne
25.000
57.500
2.000
84.500
Agnès Touraine
25.000
50.000
2.000
77.000
Catherine Vandenborre
25.000
70.000
2.000
97.000
Luc Van den hove
25.000
65.000
2.000
92.000
Paul Van de Perre
25.000
50.000
2.000
77.000
Totaal
342.361
820.000
30.005
1.192.366
* Vaste jaarlijkse vergoeding voor communicatiekosten. Voor de Voorzitter bevat dit bedrag eveneens het voordeel van alle aard met betrekking tot het gebruik van een
bedrijfswagen, die opliep tot 2.616 in 2021.
De volgende tabel geeft een overzicht van de vergoedingen die de
afgelopen 5 jaar werden toegekend aan de leden van de Raad van
Bestuur, Voorzitter inbegrepen. Het verschil van jaar tot jaar
is uitsluitend toe te schrijven aan het aantal vergaderingen van de
raad en de comités die per kalenderjaar worden gehouden en de
aan- of afwezigheid van de leden op deze vergaderingen.
Totaal 2017
Totaal 2018
Totaal 2019
Totaal 2020
Totaal 2021
1.080.244
1.000.499
1.243.509
1.231.116
1.192.366
Variatie van jaar tot jaar
-7,4%
+24,3%
-1,0%
-3,1%
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
113
Globaal verloningsbeleid – algemene visie
Als aanbieder van digitale diensten en communicatieoplossingen
opereert onze onderneming in een complexe, dynamische en
voortdurend veranderende omgeving, in een sterk concurrentiële en
snel evoluerende Belgische en internationale telecomsector.
Om onze transformatie, ambities en doelstellingen te bereiken en
zo de duurzaamheid van onze Groep op lange termijn te
verzekeren, hebben we gekwalificeerde, getalenteerde en zeer
betrokken medewerkers en managers nodig, die nauw
samenwerken, veerkracht opbouwen en onze cultuur en waarden
aanmoedigen. Daarom is het cruciaal om over een competitief en
marktaantrekkelijk globaal verloningsprogramma (Global Rewards
Program) te beschikken, zowel voor de leden van het Executief
Comité als voor de overige leden van het top management en voor
alle personeelsleden van de onderneming.
Onze onderneming heeft een innovatief, concurrerend en
marktaantrekkelijk verloningsbeleid en verloningspraktijken
uitgewerkt die regelmatig worden geëvalueerd en geüpdatet in
nauwe samenwerking met universiteiten en externe fora
omtrent human resources. De praktijken die worden gebruikt
voor de verloning van onze werknemers - inclusief de lonen en
arbeidsvoorwaarden - worden bepaald in een proces van dialoog met
de Raad van Bestuur alsook met de sociale partners.
Gezien de geschiedenis van onze onderneming als publiekrechtelijk
bedrijf zijn er in vergelijking met de privésector verschillen in dynamiek
en structuur. Deze verschillen hebben een aanzienlijke invloed op de
evolutie van het verloningsbeleid. Ons departement Human
Resources heeft creatieve en flexibele programma's ontwikkeld om
tegemoet te komen aan onze verplichtingen in verband met de
statutaire tewerkstellingsstatus van een deel van het personeel.
Tevens werden nieuwe elementen ingevoerd om het beleid voor
statutaire en contractuele werknemers op elkaar af te stemmen.
De hoofddoelstellingen van ons Global Rewards Programma zijn als
volgt:
•
Prestaties aanmoedigen die op lange termijn winstgevende
groei genereren en waarde creëren voor onze Groep als
referentieoperator ;
•
'Empowerment' stimuleren om te voldoen aan ons engagement
om bij te dragen tot de creatie van een inclusief, veilig, duurzaam en
welvarend digitaal België;
•
Een eerlijke en billijke verloning bieden voor (zowel statutaire als
contractuele) werknemers, en competitief op de markt;
•
Herkennen en valoriseren van sterke prestaties in lijn met onze
bedrijfswaarden en -cultuur;
•
De verloning linken aan zowel individuele prestaties als het
globale succes van onze onderneming, om de business strategie te
versterken;
•
Onze onderneming in staat stellen op alle niveaus talenten op de
markt aan te trekken en te behouden;
•
De behoeften en de verantwoordelijkheden van de werknemers
en hun gezinnen combineren met die van de onderneming en de
maatschappij als geheel.
Onze onderneming handhaaft – en moderniseert – ook krachtige
instrumenten uit de overheidssector, zoals voordelen voor een beter
evenwicht tussen werk en privéleven (bv. de zorg voor een ziek kind
en hospitalisatie) en sociale ondersteuning.
Onze prioriteit is om te werken op basis van verloningspraktijken
die de toekomst voorbereiden en de belofte aan onze
medewerkers ondersteunen om hen de middelen te geven om hun
verantwoordelijkheid te nemen, de ambitie en strategische doelen van
onze onderneming te bereiken en hen trots te maken op de successen
die we samen behalen.
Verloning van de leden van het Executief Comité
Besluitvormingsproces
Het verloningsprogramma van het Executief Comité en de
individuele loonpakketten worden vastgesteld door de
Raad van Bestuur op aanbeveling van het Benoemings- en
Bezoldigingscomité. Deze individuele loonpakketten worden
bepaald in functie van de individuele verantwoordelijkheden, de
volgehouden prestaties en de kritische vaardigheden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
114
Concurrentievermogen van de verloning van het Executief Comité
Het verloningsbeleid en de verloningspraktijken die van toepassing
zijn op het Executief Comité hebben tot doel het management op
een marktcompetitieve en aantrekkelijke manier te belonen, waarbij
de belangen van het management met
deze van de aandeelhouders op mekaar afgestemd worden,
met inachtneming van de in België geldende governance regels.
Hoewel de Belgische Corporate Governance Code 2020 de
Raad van Bestuur aanbeveelt een minimumdrempel van
aandelen van de onderneming te bepalen die de leden van het
Executief Comité moeten aanhouden, heeft onze
onderneming besloten deze bepaling niet na te leven, gezien haar
specifieke aandeelhoudersstructuur, met de Belgische Staat als
meerderheidsaandeelhouder.
Om haar transformatie, ambities en doelstellingen te realiseren en
zo de duurzaamheid van de Groep op lange termijn te verzekeren,
wil onze onderneming gekwalificeerde, getalenteerde en
geëngageerde leiders voor haar Executief Comité aantrekken en
behouden. We willen duidelijke rolmodellen erkennen die sterk
presteren en die onze bedrijfscultuur en -waarden uitdragen.
Net zoals de rest van het top management van onze
onderneming, kunnen de leden van het Executief Comité rekenen op
specifieke verloningsprogramma's die focussen op de principes van
onze strategie om goede prestaties van individuen en van
de onderneming consequent te belonen. Een belangrijk deel van
hun totale verloning is variabel, gebaseerd op veeleisende
kwantitatieve en kwalitatieve prestatiecriteria, aangedreven door
onze bedrijfsobjectieven qua prestatie en groei. Op deze manier
wil onze onderneming haar top management aanmoedigen om
op lange termijn een duurzame, winstgevende groei te leveren, in
lijn met onze Groepsstrategie en de verwachtingen van onze
aandeelhouders.
De positionering van deze verloningspakketten wordt regelmatig
nagekeken door de verloning van de leden van het Executief
Comité te vergelijken met deze van de bedrijven van de BEL 20
(exclusief financiële sector) en van andere bedrijven uit de
Europese telecommunicatie- en ICT-sector. Het doel van deze
analyse bestaat erin dat de globale verloning voor ieder lid van het
Executief Comité billijk, eerlijk en conform de marktpraktijken blijft
en in overeenstemming is met de evolutie van zijn/haar
verantwoordelijkheden en de marktsituatie van de Proximus Groep
qua grootte, omvang van de activiteiten en financiële resultaten.
Om zich van andere werkgevers te onderscheiden, probeert ons
bedrijf uit te blinken in het aangeboden totaalpakket, dat niet
alleen bestaat uit contant geld, maar ook uit talrijke andere
voordelen. Een zekere mate van vrijheid wordt trouwens gelaten
waarbij de leden van het top management, inbegrepen de CEO en de
overige leden van het Executief Comité, de betalingswijze van hun
variabele verloning kunnen kiezen.
Alle bedragen in dit bezoldigingsverslag worden voorgesteld als
bruto bedragen exclusief sociale werkgeversbijdragen.
Structuur van de verloning van het Executief Comité
De verloning van de leden van het Executief Comité is als volgt
samengesteld:
•
Vaste verloning
•
Variabele verloning op korte termijn
•
Variabele verloning op lange termijn
•
Premies van de groepsverzekering
•
Andere voordelen
•
Unieke en uitzonderlijke vergoedingen
Het huidige beleid inzake variabele verloning is afgestemd op alle
leden van het Executief Comité, met inbegrip van de CEO. Het
voorziet in een percentage van de vaste verloning van 40% voor de
variabele verloning zowel op korte als op lange termijn.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
115
2.467
2.535
2.254
2.166
515
523
507
513
429
7%
12%
18%
18%
45%
8%
6%
19%19%
48%
Relatief belang van de verschillende componenten van de on-target verloning vóór werkgeversbijdragen sociale zekerheid (eind 2021)
CEO
Andere leden van
het Executief Comité
Vaste verloning
Variabele verloning
op korte termijn
Variabele verloning op
lange termijn
Premies
groepsverzekering
Andere voordelen
De CEO en de overige leden van het Executief Comité ontvangen
geen enkele verloning in de vorm van Proximus-aandelen of
Proximus-aandelenopties.
Er wordt geen andere wezenlijke wijziging aan het verloningsbeleid verwacht
voor de twee volgende jaren.
Vaste verloning
De vaste verloning omvat het vast loon dat wordt verdiend in de
functie van CEO of lid van het Executief Comité voor het
gerapporteerde jaar in dergelijke respectieve rollen. Deze wordt
bepaald door de aard en de specifieke kenmerken van de functie en
door het niveau van de individuele vaardigheden en ervaring,
rekening houdend met de marktpraktijken. Deze verloning wordt
onafhankelijk van enig resultaat toegekend en is contractueel
onderworpen aan de index van de consumptieprijzen
1
.
De vaste verloning van de CEO wordt door de Raad van Bestuur
aan het begin van zijn zesjarig mandaat bepaald voor de duur van
zijn mandaat. De vaste verloning van de overige leden van het
Executief Comité wordt regelmatig door het Benoemings- en
Bezoldigingscomité herzien op basis van een grondige evaluatie van
de voortdurende prestaties en het potentieel van elk lid, aangegeven
door de CEO, alsook op basis van externe benchmark gegevens. De
evolutie van de vaste verloning hangt dus af van
het competentieniveau van het lid van het Executief Comité, van
zijn/haar voortdurend prestatieniveau, de evolutie van zijn/haar
verantwoordelijkheden, evenals van de marktevolutie. Eventuele
aanpassingen worden steeds ter goedkeuring voorgelegd aan de
Raad van Bestuur.
Basisloon over 5 jaar in k vóór werkgeversbijdragen sociale
zekerheid
De bedragen gerapporteerd voor de CEO voor 2017 en 2018 werden
betaald aan de vroegere CEO, Mevrouw Leroy, zoals voor het grootste deel
van 2019 (385 k ) terwijl één maand in 2019 (44 k ) en de bedragen
gerapporteerd sinds 2020 werden betaald aan de huidige CEO, de heer
Boutin.
Specifieke wijzigingen in de samenstelling van het Executief Comité hebben een
invloed gehad op de totale vaste vergoeding die in 2020 en in 2021 werd
betaald aan de andere leden van het Executief Comité, met uitzondering van de
CEO. De functie van Chief Consumer Market Officer is in 2020 gedurende 2
maanden vacant geweest en de functie van Chief Financial Officer is van juni
2020 tot en met maart 2021 vacant geweest. Daarnaast werd in 2021 een
extra rol gecreëerd op het niveau van het Executief Comité om onze digitale
transformatie en ambities te ondersteunen, en daarom is in april 2021 een
nieuw lid tot het Executief Comité toegetreden.
2.632
2017 2018 2019 2020 2021
CEO
Andere leden van het Executief Comité
De ad interim uitgeoefende functies als CEO of als ander lid van het Executief Comité
worden niet in aanmerking genomen voor dit verslag.
1 overeenkomstig de regels voorgeschreven door de wet van 01 maart 1977 houdende inrichting van een stelsel waarbij sommige uitgaven in de overheidssector aan het
indexcijfer van de consumptieprijzen van het Rijk worden gekoppeld, zoals gewijzigd door het Koninklijke Besluit nr. 178 van 30 december 1982.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
116
Variabele verloning op korte termijn
Doel en componenten van de variabele verloning
op korte termijn
De leden van het Executief Comité, CEO inbegrepen, ontvangen
een variabele verloning op korte termijn, uitgedrukt als een
Het Benoemings- en Remuneratiecomité heeft de volgende reeks
KPI’s aan de Raad van Bestuur aanbevolen voor het prestatiejaar
2020:
vooropgesteld percentage van de jaarlijkse vaste verloning. Dit
percentage is hetzelfde voor alle leden van het Executief Comité,
CEO inbegrepen, en bedraagt 40% van de vaste verloning.
Strategische
Doelstelling 2020
STI KPI 2020 KPI type
Bedrijfscashflow Financieel
Duurzame groei
Nettowaarde uit bijkomende
klanten/producten
Gemengd
Ons systeem voor variabele verloning op korte termijn is
ontworpen om de strategie en de waarden van onze Groep te
ondersteunen en om een managementcultuur gebaseerd op
resultaten te versterken.
Digitaal bedrijf
Bruto kostenbesparingen Financieel
Klantenervaring Niet-financieel
Digitalisering Niet-financieel
Onze onderneming beschouwt nauwe samenwerking tussen alle
werknemers inderdaad als een noodzaak. Alle inspanningen
moeten gericht zijn op en gealigneerd zijn met de ambitie van de
Groep om succesvol en duurzaam te zijn.
Daarom hebben de Groepsresultaten een grote impact (60%) op
de variabele verloning op korte termijn van de leden van het
Executief Comité, bovenop de individuele prestaties (40%), en dit
volledig in lijn met de bedrijfswaarden.
Resultaten van de Groep – Key performance Indicators
(KPI’s)
De jaarlijkse variabele verloning op korte termijn wordt voor 60%
gebaseerd op de Groepsprestaties ten opzichte van een reeks van
Key Performance Indicators (KPI’s), die jaarlijks door de Raad van
Bestuur worden vastgelegd op aanbeveling van het Benoemings- en
Bezoldigingscomité. Deze KPI's zijn de zogenaamde STI KPI’s (Short
Term Incentives KPI’s).
De bedragen van de variabele verloning op korte termijn vermeld in
dit verslag zijn de bedragen die in de loop van 2021 aan de leden
van het Executief Comité werden uitbetaald en zijn dus gerelateerd
aan de resultaten van de KPI’s van de Groep voor het prestatiejaar
2020.
Gigabit Netwerk Waardecreatie uit glasvezel Gemengd
Medewerkers Ervaringen van medewerkers Niet-financieel
Elke Strategische Doelstelling heeft een gewicht in het globale STI KPI
kader, in lijn met zijn relatief belang voor de Groep. Aan elke
Strategische Doelstelling is een aantal duidelijk geïdentificeerde,
specifieke, meetbare en actiegerichte KPI’s gekoppeld. Deze KPI’s zijn
van financiële, van niet-financiële, of van gemengde aard.
Om redenen van vertrouwelijkheid worden de STI KPI’s in dit verslag
alleen a posteriori vermeld.
De hoge ESG-ambities ((Milieu, Maatschappij en Bestuur) van onze
Groep komen meer en meer tot uiting in onze STI KPI’s.
De gekozen KPI’s tonen het maatschappelijke engagement van ons
bedrijf om bij te dragen tot een meer digitale toekomst voor ons land,
die voor iedereen toegankelijk is. Naast de hogere snelheden en
energie-efficiëntie die ons nieuwe glasvezelnetwerk biedt, werden er
enkele aanvullende specifieke STI KPI’s toegevoegd
aan het kader van 2021 om onze inspanningen te meten om te
evolueren naar een meer groene, circulaire en veilige samenleving. In
2021 omvatten deze KPI’s het aantal ingezamelde vaste en mobiele
toestellen om op te knappen of voor recyclage, het volume
gerecycleerde koperkabels na het uitfaseren/leegmaken van
gebouwen, wegwerkzaamheden en kabelreparatie en onze
weerstand tegen cyberaanvallen. In het kader van 2022 wordt de
koperrecyclage KPI vervangen door de totale CO
2
-emissiereducties
van het bedrijf. In de loop der jaren zullen meer omvattende KPI’s
voor duurzaamheid en digitalisering worden overwogen voor het
kader van de Groep KPI’s van de Groep, in overeenstemming met het
toegenomen belang van klimaatverandering en digitale inclusie op de
maatschappelijke agenda.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
117
Een gedetailleerde definitie voor elk van de STI KPI’s is te vinden in de volgende tabel.
Strategische
Doelstelling 2020
STI KPI 2020 Gewicht KPI Definitie
Bedrijfs-cashflow 30% Hoeveelheid Cash gegenereerd door de bedrijfsactiviteiten.
Duurzame groei
Nettowaarde
uit bijkomende
klanten/producten
10%
Geannualiseerde waarde gegenereerd/vernietigd door winst en verlies van klanten in de
consumenten- en professionele markten.
Besparingen in Operationele Uitgaven, gerealiseerd door interne initiatieven gericht op
Digitaal bedrijf
Bruto kosten-besparingen 10%
Klanten-ervaring 20%
Digitalisering 10%
het verminderen van onze kostenbasis via verhoogde productiviteit of efficiëntie, of via
verminderd verbruik.
Deze KPI bestaat uit 4 sub-KPI’s, elk berekend als een gewogen gemiddelde van
onderliggende indicatoren per klantensegment. Ze hebben enkel betrekking op het merk
Proximus, niet op Scarlet.
1 Net Promotor Score (NPS)
2.
Klanteninspanningscore 'Nieuwe klant’
3.
Klanteninspanningscore 'Administratieve Bijstand’
4.
Klanteninspanningscore 'Technische Bijstand'
Deze KPI bestaat uit 2 sub-KPI’s:
1 Digitaliseringsgraad van de verkoopsvolumes.
2. Contact Centre interacties: Afname van het aantal Contact Centre interacties als
gevolg van de verdere digitalisering van onze dienstverlening.
Gigabit Netwerk
Waardecreatie
uit glasvezel
Medewerkers
Ervaringen van
medewerkers
10% Uitrol en waardecreatie in ons nieuwe glasvezelnetwerk.
10%
Het meten van de betrokkenheid, wendbaarheid, empowerment, verantwoordelijkheid en
strategische afstemming van onze werknemers ten opzichte van ons bedrijf.
Totaal 100%
Meetmethode: we all go the extra smile!
Voor elke prestatie-indicator werd een eindejaarsdoelstelling
bepaald, evenals een uitbetalingsinterval met een
minimumdrempel (Min) en een maximumdrempel (Max). De
doelstellingen en drempels zijn zo gedefinieerd dat ze de
teams stimuleren om een extra inspanning te leveren – 'to go
the extra (s)mile' – terwijl ze toch realistisch en haalbaar
blijven. Voor een KPI die zijn doelstelling op het einde van het
jaar haalt, bedraagt de uitbetaling van de variabele verloning op
korte termijn ('Multiplicator') 100% van zijn target. In geval het
eindejaarsresultaat beter is dan de eindejaarsdoelstelling, groeit de
multiplicator lineair tot een maximum van 200% waarboven hij
wordt afgetopt, terwijl hij lineair afneemt tot nul in geval het
eindejaarsresultaat onder einderjaarsdoelstelling blijft.
De bedrijfscashflow en de bruto operationele kostenbesparingen
worden gebaseerd op geauditeerde financiële cijfers, welke worden
aangepast om te komen tot ‘onderliggende’ financiële cijfers na
uitsluiting van uitzonderlijke onvoorziene gebeurtenissen. De
niet-financiële en gemengde indicatoren worden gemeten door
interne experten en externe bureaus, gespecialiseerd in markt- en
klantenonderzoek.
De resultaten van deze KPI’s worden regelmatig opgevolgd door
het Executief Comité en worden in het Benoemings- en
Remuneratiecomité en in de Raad van Bestuur besproken.
Individuele prestaties
De individuele prestaties komen voor 40% in rekening van de
jaarlijkse variabele verloning op korte termijn.
Naast de resultaten van de Groep worden de individuele prestaties
jaarlijks geëvalueerd, in de loop van het eerste kwartaal volgend op
het einde van het boekjaar, door de Raad van Bestuur op basis van
de aanbevelingen van de Voorzitter van de Raad van Bestuur voor
de prestaties van de CEO en van de CEO voor de overige leden van
het Executief Comité.
Tijdens elke prestatieperiode worden de prestaties van het lopende
jaar regelmatig gemeten en besproken. De eindevaluatie houdt
rekening met de verwezenlijkingen ten opzichte van vooraf
bepaalde individuele meetbare doelstellingen, alsook met de
verwezenlijkingen van de leden van het Executief Comité in hun
leidinggevende rol en hun actieve rol bij de bevordering van onze
bedrijfscultuur en waarden.
Deze individuele doelstellingen worden elk jaar vastgesteld in functie
van de specifieke rol en verantwoordelijkheden van elk lid van het
Executief Comité en moeten een weerspiegeling zijn van onze
bedrijfsstrategie op lange termijn, die in de hele onderneming wordt
doorgevoerd en in de individuele doelstellingen wordt opgenomen om
onze Groep de middelen te geven om zijn ambities te verwezenlijken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
118
1.106
1.111
1.124
1.071
459
266
227
225
216
We streven ernaar een hoog en duurzaam prestatieniveau te
stimuleren in een geest van innovatie, samenwerking,
wendbaarheid en persoonlijke ontwikkeling.
Naast de individuele differentiatie tussen de leden van het Executief
Comité op vlak van prestaties en talent, zal de Raad van Bestuur er bij
de eindevaluatie ook op toezien dat het totale bedrag dat wordt
toegekend voor de individuele prestaties in overeenstemming is met
de Groepsresultaten, teneinde de onderlinge afhankelijkheid tussen
de individuele bijdrage en de Groepsprestaties te consolideren.
Toewijzing van de variabele verloning op korte termijn
Zoals hierboven vermeld, varieert het werkelijke bedrag dat aan de
CEO en de overige leden van het Executief Comité wordt
toegekend in functie van de Groepsresultaten (voor 60%) en de
evaluatie van de individuele prestaties (voor 40%) door de Raad
van Bestuur.
Bij het realiseren van 100% van de objectieven, ontvangt de CEO
of een ander lid van het Executief Comité 100% van zijn of haar
doelbedrag van de variabele verloning op korte termijn. In geval
van uitstekende prestaties op Groeps- en individueel niveau kan
de toegewezen variabele verloning op korte termijn boven de
100% van het doelbedrag gaan, met een plafond van 200%,
volgens een lineaire toewijzingscurve. Omgekeerd kan dit
percentage dalen tot 0% ingeval van ernstige ondermaatse
prestaties.
Zoals ook hierboven vermeld, zal de Raad van Bestuur er steeds op
toezien dat het totale bedrag dat voor de individuele prestaties wordt
toegekend, in overeenstemming is met de resultaten op
Groepsniveau, teneinde de onderlinge afhankelijkheid tussen
de individuele bijdrage en de prestaties van de onderneming te
consolideren.
Eén van de principes van het verloningsbeleid van onze
onderneming is de mate van vrijheid waarbij de leden van het
topmanagement, de CEO en de overige leden van het Executief
Comité inbegrepen, de betalingswijze van hun variabele verloning
kunnen kiezen. Ze hebben dus de mogelijkheid om een deel van
hun variabele verloning op korte termijn te beleggen in een bonus
pensioenplan, d.w.z. een aanvullend bijkomend pensioenplan,
en om een deel van hun variabele verloning op korte termijn te
ontvangen in contante bonussen, in niet-recurrent voordeel of in
(niet-Proximus) warranten of (niet-Proximus) fondsopties, steeds
binnen de grenzen van de relevante regelgeving.
Variabele verloning op korte termijn over 5 jaar in k vóór
werkgeversbijdragen sociale zekerheid
In 2021 werd een variabele verloning op korte termijn toegekend aan de
CEO voor een totaalbedrag van bruto 265.614. De bedragen
gerapporteerd tot 2019 werden uitbetaald aan de voormalige CEO,
mevrouw Leroy. Het bedrag gerapporteerd voor 2020 omvatte het bedrag
betaald aan de huidige CEO, de heer Boutin ( 18.833 bruto), maar ook het
bedrag ( 440.000 bruto) uitbetaald aan de voormalige CEO, mevrouw Leroy,
voor haar prestatiejaren 2017 tot 2019
De totale variabele verloning op korte termijn die in 2021 effectief wordt
toegekend aan de andere leden van het Executief Comité (prestatiejaar van
2020) bedraagt bruto 1.123.605. De variaties van jaar tot jaar zijn
voornamelijk het gevolg van (i) de variaties in de KPI-resultaten van de
Groep, van (ii) de wijzigingen in de samenstelling van het Executief Comité en
van (iii) de uitzonderlijke bonus die in 2020 werd uitbetaald aan onze
voormalige Chief Financial Officer, mevrouw Dufour, als beloning voor haar
uitstekende prestaties in de loop van 2019 in haar rol van ad interim CEO. Het
gerapporteerde bedrag voor 2020 omvatte ook het bedrag dat werd betaald
aan de huidige CEO, de heer Boutin, voor zijn prestaties in 2019 als lid van het
Executief Comité (vóór zijn benoeming tot CEO).
1.807
2017 2018 2019 2020 2021
CEO Andere leden van het Executief Comité
Variabele verloning op lange termijn
Doel en componenten van de variabele verloning op
lange termijn
Onze onderneming wil haar Executief Comité en de overige
leden van het topmanagement aanmoedigen om duurzame en
rendabele prestaties en groei op lange termijn te genereren, in
overeenstemming met onze strategie op Groepsniveau, onze
maatschappelijke ambities en de verwachtingen van onze
aandeelhouders en al onze andere stakeholders.
Om die ambitie waar te maken koppelt het verloningsbeleid van ons
Executief Comité, CEO inbegrepen, hun variabele verloning in
aanzienlijke mate aan de financiële en niet-financiële strategische
langetermijndoelstellingen van onze Groep via een variabele
verloning op lange termijn.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
119
Toewijzing van de variabele verloning op lange termijn
De leden van het Executief Comité, CEO inbegrepen, ontvangen een
variabele verloning op lange termijn, uitgedrukt in een percentage
van de jaarlijkse vaste verloning. Dit target percentage is identiek aan
het percentage van hun target variabele verloning op korte termijn,
d.w.z. 40% van de jaarlijkse vaste verloning.
De variabele verloning op lange termijn wordt door de
Raad van Bestuur toegekend aan de leden van het
Executief Comité, op basis van aanbevelingen die door het
Benoemings- en Bezoldigingscomité uitgebracht werden. Het
huidige stimuleringsplan op lange termijn bestaat uit een
Prestatiewaardeplan op lange termijn, dat door onze onderneming in
2013 werd goedgekeurd en herzien werd in 2019.
Prestatiewaardeplan op lange termijn
Het stimuleringsplan op lange termijn, aangeboden door ons
bedrijf aan haar leidinggevenden, bestaat momenteel uit een
Prestatiewaardeplan. Onder dit Prestatiewaardeplan worden
doelstellingen gedefinieerd en vastgelegd voor de komende 3 jaar
en bijgevolg worden de toegekende beloningen geblokkeerd voor
een periode van 3 jaar. Het bedrag dat daadwerkelijk wordt
uitbetaald na het verwerven zal afhangen van een uiteindelijke
vermenigvuldigingsfactor zoals hieronder beschreven.
Dit plan werd opgesteld om de variabele verloning op lange termijn
van de leidinggevenden evenwichtig en aantrekkelijk te houden en
tegelijk de langetermijnwaarde van de Proximus Group te
maximaliseren door de belangen van de leidinggevenden van de
Proximus Group af te stemmen op de aandeelhouders en
stakeholders van de Proximus Group. Het heeft tot doel ervoor te
zorgen dat de acties en initiatieven van de leidinggevenden worden
geleid door duurzame langetermijnbelangen. Daarom is deze
verloning dan ook duidelijk een stimulans op lange termijn.
De leden van het Executief Comité die hun arbeidsrelatie met
ons bedrijf zouden beëindigen vóór het einde van deze
blokkeringsperiode, zouden de toegekende bedragen verliezen. Deze
regel is ook van toepassing indien het bedrijf de arbeidsrelatie
verbreekt wegens een ernstige reden in hoofde van een lid van het
Executief Comité.
Stimuleringsplan op lange termijn - Key Performance
Indicators
Net zoals de STI KPI's, de Key Performance Indicators gebruikt in
het kader van het Prestatiewaardeplan op lange termijn
– de zogeheten LTI KPI's – houden ook verband met de
strategische doelstellingen van onze Groep en stellen ons in
staat de vorderingen van onze Groep in de richting van onze
maatschappelijke ambities, strategie en duurzaamheid op de
lange termijn te beoordelen.
In dit respect werden 3 KPI's gedefinieerd om het gevoel van een
duurzame langetermijnvisie bij het senior management van de
Proximus Group te versterken en om Proximus te ondersteunen bij het
realiseren van een duurzame free cashflow en het verbeteren van
onze merkperceptie en reputatie:
•
2 financiële KPI's: het totale rendement voor de aandeelhouders
van Proximus en de free cashflow van de Groep
•
1 niet-financiële KPI: de reputatie-index van Proximus
De KPI's hebben een verschillend gewicht gekregen in het
algemene kader van het Prestatiewaardeplan op lange termijn, in
overeenstemming met hun relatief belang in termen van
duurzaamheid op lange termijn van de Groep. Een gedetailleerde
definitie van elk van de KPI en hun gewichtsfactoren is te vinden in
de volgende tabel.
LTI KPI Gewicht KPI Definitie en meting
Dit criterium weerspiegelt het concurrentievermogen op lange termijn van Proximus op de Europese telecommarkt
door zijn positie te meten ten opzichte van een representatieve korf van vergelijkbare Europese bedrijven met
betrekking tot hun aandeelhoudersrendement.
Totale rendement
40%
voor de aandeelhouders
Het totale rendement voor de aandeelhouders wordt gedefinieerd als de combinatie van de meerwaarde van de
aandelenkoers en de uitgekeerde dividenden om het totale rendement voor de aandeelhouders weer te geven. De
huidige korf van Europese bedrijven is de volgende: Deutsche Telekom, Orange, KPN, BT, Swisscom, Telefonica,
Telecom Italia, Telenor, TeliaSonera en OTE.
Deze KPI wordt jaarlijks gemeten, per kalenderjaar, en het jaarlijks resultaat wordt uitgedrukt in een percentage
tussen 0 en 175, afhankelijk van de rangschikking van Proximus binnen de representatieve korf.
De KPI free cashflow van de Groep zal de gezonde financiële evolutie over de jaren heen meten. De doelstellingen
Free cashflow van
de Groep
40%
van de free cashflow van de Groep worden door de Raad van Bestuur vastgesteld in overeenstemming met het
vijfjarenplan. Deze KPI wordt jaarlijks gemeten ten opzichte van de gestelde doelstellingen en het jaarresultaat
wordt uitgedrukt in een percentage tussen 0 en 175.
De Reputatie-index is een holistische, meetbare en actiegerichte KPI die het mogelijk maakt het concept van
reputatie volledig te integreren in de langetermijnstrategie. Deze KPI meet de bedrijfsreputatie van het bedrijf in de
perceptie van relevante externe stakeholders, en vertegenwoordigt waarde creatie op lange termijn voor deze
Reputatie- index 20%
stakeholders. Hoewel de corporate reputatie wordt beïnvloed door een brede waaier van attributen, is de corporate
reputatie-index gebaseerd op onze prestaties op drie reputatie-attributen (Eerlijk in de manier waarop we zaken
doen, Positieve invloed op de samenleving en Voldoet aan de behoeften van de klant), geselecteerd op basis van hun
statistisch effect op de reputatie en hun strategische relevantie. Een extern bedrijf, het Reputation Institute, meet de
jaarlijkse resultaten die worden uitgedrukt als een percentage tussen 0 en 175.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
120
Voor de Reputatie-index en de Free cashflow van de Groep zijn
de doelstellingen en drempels zo bepaald dat ze de teams
stimuleren om de extra inspanningen te leveren, terwijl ze toch
realistisch en haalbaar blijven op lange termijn.
Elk jaar wordt een jaarresultaat berekend op basis van het
gewogen gemiddelde van de 3 bovenvermelde
prestatiecriteria. Na deze blokkeringsperiode van 3 jaar
worden de Prestatiewaarden verworven en worden deze
aan de begunstigden betaald volgens de definitieve
vermenigvuldigingsfactor die het gemiddelde is van de drie jaarlijkse
vermenigvuldigingsfactoren.
Bij een definitieve vermenigvuldigingsfactor van 100%, ontvangt
het topmanagement 100% van de initieel aan hen toegekende
Variabele verloning op lange termijn over 5 jaar in k vóór
werkgeversbijdragen sociale zekerheid
Aangezien de heer Boutin in december 2019 aan zijn CEO-mandaat is
begonnen, is alleen de variabele verloning op lange termijn die hem in de
loop van 2020 is toegekend voor één maand prestaties in zijn CEO-rol,
opgenomen in het gerapporteerde toegekende bedrag voor 2020. Het in
2021 toegekend bedrag verwijst naar een prestatie over een hele jaar in
2020. De voormalige CEO, Mevrouw Leroy, kwam niet in aanmerking voor
een variabele verloning op lange termijn.
De totale variabele verloning op lange termijn die effectief werd toegekend aan
de leden van het Executief Comité, andere dan de CEO, bedroeg bruto
916.375 in 2020 en 1.097.703 in 2021. De variaties van jaar tot jaar zijn
hoofdzakelijk het gevolg van de wijzigingen in de samenstelling van het
Executief comité.
De CEO en de andere leden van het Executief Comité hebben de afgelopen 5
jaar geen Proximus aandelen of Proximus aandelenopties ontvangen.
1.098
variabele verloning op lange termijn. In geval van voortdurend
uitstekende prestaties op het niveau van de Groep gedurende deze
periode van drie jaar kan de toegewezen variabele verloning op
lange termijn boven de 100% gaan, met een plafond van 175%.
Omgekeerd kan dit percentage dalen tot 0% in geval van ernstige
ondermaatse prestaties.
1.005
1.025
1.055
916
De betaling van de Prestatiewaarden gebeurt in de vorm van een
contante bonus.
0 0
204
19
0
Premies van de groepsverzekering
Aanvullend pensioenplan
De CEO neemt deel aan een aanvullend pensioenplan dat volledig
door Proximus wordt gefinancierd en voorziet in een jaarlijkse vaste
bijdrage ('Defined Contribution Plan'), een premie die wordt berekend
als een percentage van de vaste verloning. Dit percentage bedraagt
10%.
Formule voor het aanvullend pensioenplan van
de CEO = 10% * W
W = referentiesalaris = maandsalaris vermenigvuldigd met 12
De overige leden van het Executief Comité nemen deel aan een
aanvullend pensioenplan dat volledig door Proximus wordt
gefinancierd. Dit plan bestaat uit een 'Defined Benefit Plan' dat
2017 2018 2019 2020 2021
CEO
Andere leden van het Executief Comité
rechten biedt die in lijn liggen met de marktpraktijken. Dit plan komt
dus overeen met een belofte van de onderneming van een bepaald
bedrag op de pensioengerechtigde leeftijd op basis van de regels
van dit plan, een bedrag dat niet afhankelijk is van een
beleggingsrendement.
Formule voor het aanvullend pensioenplan van de andere leden
van het Executief Comité = N/60 * W - N/45 * ELP
N = aantal dienstjaren uitgedrukt in maanden en jaren
W = referentiesalaris = maandsalaris vermenigvuldigd met 12
ELP = geraamd wettelijk pensioen = helft van het wettelijk pensioenplafond
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
121
516
529
494
468
181
180
157
79
69
Andere groepsverzekeringen
De CEO en de overige leden van het Executief Comité
genieten eveneens van andere groepsverzekeringen in
overeenstemming met de marktpraktijken, zoals levens- en
invaliditeitsverzekeringen.
Wat de levensverzekering betreft, zullen, ingeval van overlijden
tijdens de looptijd van zijn of haar contract, de begunstigden van
de CEO of van een ander lid van het Executief Comité
een forfaitair bruto bedrag ontvangen dat gelijk is aan het
maandsalaris vermenigvuldigd met 60.
In geval van arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte of een
privé-ongeval is het beroepsinkomen van de CEO of een ander lid
van het Executief Comité voor 100% gegarandeerd voor de eerste
drie maanden van de arbeidsongeschiktheid. Vanaf de vierde
maand dekt de invaliditeitsverzekering de betaling van een
invaliditeitslijfrente door de verzekeringsmaatschappij bovenop het
plafond van de wettelijke ziekte- en invaliditeitsverzekering
voorzien door de Belgische sociale zekerheid.
Gemiddelde premiekosten voor de onderneming
De gemiddelde premies die onze onderneming betaalt voor de
groepsverzekering van de CEO worden geschat op 13% van zijn
vaste verloning.
Voor de overige leden van het Executief Comité bedroegen de
gemiddelde premies die onze onderneming de voorbije 5 jaar voor
hun groepsverzekering heeft betaald, ongeveer 22% van hun vaste
verloning. In 2021 bedroegen deze premies ongeveer 26% van hun
vaste verloning, maar daarin zijn enkele regularisaties begrepen.
Premies van de groepsverzekering over 5 jaar in k vóór
werkgeversbijdragen sociale zekerheid
De bedragen vermeld tot 2019 voor de CEO werden betaald aan de vroegere
CEO, Mevrouw Leroy. De bedragen gerapporteerd sinds 2020 werden betaald
aan de huidige CEO, de heer Boutin. De daling is te wijten aan de wijziging van
de kenmerken van het aanvullend pensioenplan bij de benoeming van de
huidige CEO, de heer Boutin.
De variaties van jaar tot jaar voor de leden van het Executief Comité zijn
voornamelijk het gevolg van de wijzigingen in de samenstelling van het
Executief Comité en van enkele regularisaties in 2021.
657
2017 2018 2019 2020 2021
CEO Andere leden van het Executief Comité
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
122
146
136
124
108
86
55
13
12
18
Andere voordelen
Onze Groep wil zijn topmanagers stimuleren door middel van een
portfolio van voordelen die competitief zijn op de markt en
verenigbaar met de Groepscultuur. De CEO en de overige leden
van het Executief Comité ontvangen bovenop hun verloning
voordelen zoals een hospitalisatieverzekering, het gebruik van een
bedrijfswagen, welzijnsvoordelen en andere voordelen in natura.
Deze voordelen maken regelmatig het onderwerp uit van
vergelijkende studies en worden aangepast aan de gangbare
marktpraktijken.
Waar mogelijk wordt onze portfolio van voordelen aangepast en
geactualiseerd in lijn met de ambitie van onze onderneming om te
handelen voor een groene en digitale maatschappij. Zo is ons
mobiliteitsprogramma nu gericht op duidelijke doelstellingen van
een groener wagenpark en van een breed aanbod van groene
alternatieven voor autogebruik voor onze medewerkers, leden van
het Executief Comité inbegrepen.
Niet-recurrente kosten - zoals bijvoorbeeld verhuiskosten bij de
aanwerving van nieuwe leden die in het buitenland wonen -
beïnvloeden de evolutie van jaar tot jaar van de totale kosten voor
onze onderneming voor deze voordelen. De ratio ten opzichte van de
vaste verloning kan dus aanzienlijk evolueren van jaar tot jaar.
Andere voordelen over 5 jaar in k vóór werkgeversbijdragen
sociale zekerheid
Voor 2021 wordt deze ratio geraamd op 17% voor zowel de CEO als de
andere leden van het Executief Comité.
De bedragen vermeld tot 2019 werden betaald aan de vorige CEO, Mevrouw
Leroy. De bedragen vermeld voor 2020 en 2021 werden betaald aan de
huidige CEO, de heer Boutin. De stijgingen in 2020 en 2021 van de Andere
voordelen zijn voornamelijk te wijten aan specifieke voordelen in verband met
de status van buitenlands kaderlid van de huidige CEO.
De aanzienlijke stijging van de andere voordelen voor de leden van het
Executief Comité is voornamelijk te wijten aan de specifieke voordelen die
verband houden met de status van buitenlandse kaderlid van enkele leden, met
inbegrip van de specifieke kosten in verband met de aanwerving in 2021 van
twee leden uit het buitenland, zoals de verhuiskosten.
443
Unieke en uitzonderlijke vergoedingen
De Raad van Bestuur kan, in uitzonderlijke omstandigheden en op
aanbeveling van het Benoemings- en Bezoldigingscomité,
eenmalige bonussen toekennen aan één of meer leden van het
Executief Comité.
2017 2018 2019 2020 2021
CEO
Andere leden van het Executief Comité
Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn in het geval van extra
verantwoordelijkheden die een lid van het Executief Comité
uitzonderlijk op zich neemt wanneer een functie in het Executief
Comité vacant is, of in het geval dat een speciale aanwervings- of
retentiepremie nodig zou zijn omwille van marktomstandigheden.
Indien dergelijke bonussen worden toegekend, worden zij samen met
de variabele verloning op korte termijn gerapporteerd.
Terugvordering van onverschuldigde variabele verloning
Een specifieke terugvorderingsclausule maakt deel uit van het
contract van de CEO, waardoor onze onderneming de betaalde
variabele verloning op korte en lange termijn kan terugvorderen
of de betaling van deze variabele verloning kan achterhouden in geval
van bewezen fraude.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
123
Ten aanzien van de overige leden van het Executief Comité
bevatten de arbeidsovereenkomsten van de leden die na 1 januari
2020 zijn benoemd een specifieke clausule met betrekking
tot de terugvordering, ten gunste van onze onderneming, van
de variabele verloning op korte en lange termijn die hen zou zijn
toegekend op basis van foutieve financiële informatie. In de
arbeidsovereenkomsten van de leden die vóór 1 januari 2020
benoemd werden, is een dergelijke bepaling echter niet
opgenomen.
In deze clausules wordt niet vermeld hoe de onverschuldigde
variabele verloning zou worden teruggevorderd. Indien dit ooit het
geval zou zijn, hetgeen ons onwaarschijnlijk lijkt gezien de vele
controles en audits die vóór de publicatie van de resultaten van de
prestatiecriteria zijn uitgevoerd, zou de terugvordering het
voorwerp uitmaken van een analyse, zowel van de terug te
vorderen bedragen als van de wijze waarop dit zou gebeuren.
Voornaamste bepalingen van de contractuele relaties
De contractuele relaties van Proximus met de CEO en de overige
leden van het Executief Comité zijn in overeenstemming met de
huidige marktpraktijk.
Contractuele overeenkomst met de CEO
De CEO heeft een contract als zelfstandig bestuurder met een
vaste termijn van zes jaar.
De CEO is gebonden door een niet-concurrentiebeding dat hem
gedurende 12 maanden na het verlaten van de Groep verbiedt te
werken voor een onderneming in de telecommunicatiesector die
actief is in België, Luxemburg of Nederland. Indien onze
onderneming deze clausule activeert, zal hij ter compensatie een
bedrag ontvangen dat overeenkomt met één jaar vaste verloning.
De CEO is eveneens onderworpen aan de verplichtingen inzake
exclusiviteit en vertrouwelijkheid en dient de reglementen en codes
van de onderneming te respecteren, zoals de Gedragscode en de
Dealing Code.
Als het mandaat van de CEO door onze onderneming wordt
herroepen vóór het einde van de zesjarige termijn, tenzij het
mandaat beëindigd wordt wegens een materiële inbreuk, zal onze
onderneming hem een contractuele verbrekingsvergoeding betalen
gelijk aan één jaar vaste verloning en target variabele verloning op
korte termijn.
Voornaamste contractuele bepalingen van de overige leden
van het Executief Comité
Onze onderneming en de overige leden van het Executief Comité
zijn gebonden door arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur
die in overeenstemming zijn met de Belgische wetgeving inzake
deugdelijk bestuur en die alle onder de Belgische jurisdictie vallen.
Alle leden van het Executief Comité, met uitzondering van de
CEO, zijn gebonden door een niet-concurrentiebeding dat hen
gedurende twaalf maanden na het verlaten van de Groep
verbiedt te werken voor een andere mobiele of vaste operator,
met een licentie, die actief is op de Belgische markt. Indien onze
onderneming deze clausule activeert, zullen ze ter compensatie een
bedrag ontvangen dat overeenkomt met zes maanden vaste
verloning.
Net zoals de CEO, zijn ook de overige leden van het Executief
Comité onderworpen aan de verplichtingen inzake exclusiviteit en
vertrouwelijkheid en dienen ze de reglementen en codes van de
onderneming te respecteren, zoals de Gedragscode en de Dealing
Code.
Ze hebben een contractuele verbrekingsclausule die een
opzeggingsvergoeding van één jaar loon voorziet. Niettemin zullen
we de dwingende Belgische arbeidswetgeving toepassen indien
deze voorziet in een langere opzegtermijn (of een
overeenkomstige hogere opzeggingsvergoeding).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
124
8%
11%
19%
19%43%
8%
6%
18%23%45%
Algemeen overzicht
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de verloning
en de andere vergoedingen die door onze onderneming of een
andere onderneming van de Groep aan de leden van het
Executief Comité over 5 jaar werden toegekend (vergoedingen
gebaseerd op de bruto- of netto verloning, afhankelijk van het
type vergoeding).
Overzicht van de verloning van de CEO
Let wel dat de huidige CEO, Guillaume Boutin, voor 2020 1/12 van de variabele verloning op korte ( 18.833 bruto) en lange termijn ( 18.833 bruto) heeft
ontvangen. In 2021 had hij recht op 12 maanden variabele verloning op korte en lange termijn (respectievelijk STI voor € 265.614 bruto in lijn met de behaalde
KPI's van de Groep en LTI voor € 203.996 bruto).
CEO
2017
2018
2019
2020
2021
Vaste verloning
515.108
55%
522.810
56%
429.498
52%
507.492
45%
512.537
45%
Variabele verloning op korte termijn
227.195
24%
225.295
24%
215.661
26%
458.833
41%
265.614
23%
Variabele verloning op lange termijn
0
0%
0
0%
0
0%
18.833
2%
203.996
18%
Premies van de groepsverzekering
181.243
19%
180.003
19%
157.433
19%
78.550
7%
69.007
6%
Andere voordelen
13.357
1%
12.438
1%
17.619
2%
55.083
5%
86.402
8%
Ontslagvergoedingen
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
Totaal (excl. sociale werkgeversbijdrage)
936.903
940.546
820.211
1.118.791
1.137.556
* CEO: Alle tot 2019 gerapporteerde bedragen werden betaald aan de voormalige CEO, Mevrouw Leroy. De het voor 2020 gerapporteerde bedrag van de variabele verloning op
korte termijn omvat het bedrag van een uitgestelde variabele verloning op korte termijn ( 440.000 bruto) die werd uitbetaald aan de voormalige CEO, Mevrouw Leroy, voor haar
prestatiejaren 2017 tot 2019. Het contract van de huidige CEO voorziet in een variabele verloning op korte en lange termijn ten belope van 40% van de vaste verloning elk. De
daling is te wijten aan de wijziging van de kenmerken van het aanvullend pensioenplan bij de benoeming van de huidige CEO. De stijging sinds 2020 van de Andere voordelen is
voornamelijk te wijten aan specifieke voordelen in verband met de status van buitenlands kaderlid van de huidige CEO.
Al deze bedragen zijn brutobedragen vóór sociale werkgeversbijdragen.
Overzicht van de verloning van de andere leden van het Executief Comité
Let wel dat er in 2021 een extra functie op het niveau van het Executief Comité werd gecreëerd ter ondersteuning van onze digitale transformatie en ambities.
Andere leden van het Executief Comité
2017
2018
2019
2020
2021
Vaste verloning
2.253.540
45%
2.466.946
47%
2.632.038
48%
2.166.045
39%
2.534.773
43%
Variabele verloning op korte termijn
1.105.537
22%
1.110.745
21%
1.070.733
20%
1.807.390
33%
1.123.605
19%
Variabele verloning op lange termijn
1.005.000
20%
1.025.000
20%
1.055.000
19%
916.375
17%
1.097.703
19%
Premies van de groepsverzekering
516.193
10%
494.319
9%
529.369
10%
468.275
9%
657.319
11%
Andere voordelen
108.433
2%
124.172
2%
145.588
3%
135.648
2%
442.935
8%
Ontslagvergoedingen
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
Totaal (excl. sociale werkgeversbijdrage)
4.988.703
5.221.182
5.432.728
5.493.733
5.856.335
* Andere leden van het Executief Comité: De stijging in 2021 van de Andere voordelen is hoofdzakelijk het gevolg van specifieke voordelen in verband met de status van
buitenlandse kaderlid van verschillende leden en de aanwerving van twee van hen.
De ad interim uitgeoefende functies als CEO of als ander lid van het Executief Comité zijn niet in aanmerking genomen voor dit verslag. Al
deze bedragen zijn brutobedragen vóór sociale werkgeversbijdragen.
Relatief belang van de verschillende componenten van de effectieve toegekende verloning in 2021 vóór werkgeversbijdragen sociale
zekerheid (eind 2021)
CEO
Andere leden van
het Executief Comité
Vaste verloning
Variabele verloning
op korte termijn
Variabele verloning op
lange termijn
Premies
groepsverzekering
Andere voordelen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
125
Verloningen en arbeidsvoorwaarden: interne
vergelijkingen en bedrijfsresultaten
De wereldwijde arbeidsvoorwaarden van ons top management,
inclusief de CEO en de leden van het Executief Comité, zijn in hoge
mate vergelijkbaar met de arbeidsvoorwaarden van alle andere
medewerkers.
De weinige verschillen in voordelen die bestaan tussen het
topmanagement en de leden van het Executief Comité enerzijds
en de rest van het personeel anderzijds zijn niet alleen beperkt,
maar houden meestal verband met algemene marktpraktijken of
individuele behoeften. Terwijl bijvoorbeeld de medische dekking
dezelfde is voor de grote meerderheid van onze medewerkers, de
hogere kaderleden inbegrepen, wordt deze medische
dekking uitgebreid voor medewerkers met een belastbaar
gezinsinkomen onder een bepaald plafond - uitbreiding voor
prothesen, hoorapparaten en andere medische prothesen - en
wordt ze ook uitgebreid voor de leden van het Executief Comité
om marktconforme voorwaarden aan te bieden. De verschillen in
voordelen tussen de leden van het Executief Comité en de rest
van het personeel houden in het algemeen meer verband met het
statuut van buitenlands kaderlid van verschillende leden van het
Executief Comité dan met het functieniveau of de rol.
Wat de verloning betreft, zorgen wij voor consistentie tussen de
verloning en de bedrijfsresultaten, alsook voor consistentie
tussen het verloningsbeleid van onze top management en het
verloningsbeleid van alle andere medewerkers, bijvoorbeeld door de
verhouding tussen de daadwerkelijk toegekende variabele verloning op
korte termijn en de doelstelling op elkaar af te stemmen.
Ons verloningsbeleid is altijd gericht geweest op duurzaamheid op
lange termijn, op een uitstekend risicomodel voor
vermogensbeheer en op ondersteuning van de zakelijke belangen
van onze aandeelhouders op lange termijn. Het houdt rekening
met onze verantwoordelijkheid tegenover onze klanten, onze
aandeelhouders, de Belgische samenleving en andere
belanghebbenden. Deze benadering wordt ook consequent
toegepast op elke dochteronderneming van onze Groep.
Wij willen de bijdragen van alle medewerkers erkennen en billijk
belonen. Onze Groep verbindt zich ertoe billijke, genderneutrale en
consistente lonen en arbeidsvoorwaarden te bieden aan
alle medewerkers, ongeacht hun verantwoordelijkheidsniveau of
functie. Het is van cruciaal belang om een competitief en
marktaantrekkelijk Global Rewards Program te hebben voor ons
voltallige personeel om ons bedrijf, met zijn allen, naar de
toekomst te stuwen en samen vooruitgang te boeken in onze
ambitie om deel te nemen aan de bouw van een groen en digitaal
België waarin we willen leven.
Verloningsverhouding en verloningsevolutie
De verloningsverhouding die de kloof weergeeft tussen de
hoogste en de laagste verloning in de onderneming (Proximus
N.V.) op voltijdse basis is gelijk aan 27,3 in 2021. Deze ratio wordt
gemeten door het hoogste (dat van de CEO) en het laagste
totale target verloningspakket (inclusief basisverloning, premies,
variabel loon, groepsverzekeringen en voordelen), exclusief
werkgeversbijdragen sociale zekerheid, met elkaar te vergelijken.
Gezien de omvang van onze organisatie, waar iedereen een rol speelt
maar met zeer verschillende niveaus van strategische
verantwoordelijkheid, is een dergelijke verhouding consistent en in
overeenstemming met de marktpraktijken
2
.
Onderstaande tabel heeft tot doel de evolutie weer te geven van de
gemiddelde verloning op basis van voltijdse equivalenten van de
werknemers van de onderneming (andere dan de leden van de Raad van
Bestuur en van het Executief Comité) tussen 2017 en 2021.
Gemiddelde verloning van de werknemers van de onderneming over de jaren heen, inclusief de evolutie van jaar tot jaar
2017
2018
2019
2020
2021
Gemiddelde verloning*
76.973
77.786
81.802
86.677
87.400
Jaar-tot-jaar evolutie
+1%
+5%
+6%
+1%
* De gemiddelde verloning wordt gemeten door de personeelskosten - zoals gepubliceerd in de Sociale Balans (code 1023) van de Jaarrekening van Proximus NV van het
betrokken jaar - te vergelijken met het aantal voltijdse equivalenten werknemers van Proximus NV op de afsluitingsdatum van de periode (exclusief Executief Comité).
2 Volgens de analyse voor 2020 van de jaarverslagen BEL20 en BELMID 2020, gepubliceerd door Willis Towers Watson - op basis van 23 verloningsverslagen die voor 7 april 2021
waren gepubliceerd - bedroeg de mediaan van de openbaar gemaakte verloningsverhouding 26,6.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
126
Prestaties van de onderneming
De tabel hiernaast toont de prestaties van de onderneming
tussen 2017 en 2021.
Voor meer info, zie het Proximus Financieel Verslag.
Prestaties van de onderneming over de jaren heen, inclusief
de evolutie van jaar tot jaar
(in miljoen
Onderliggende
)
inkomsten
Onderliggende
EBITDA
2021
5.578
+1,8%
1.772
-3,5%
2020
5.479
-3,6%
1.836
-1,8%
2019
5.686
-2,1%
1.870
+0,3%
2018
5.807
+0,5%
1.865
+2,3%
2017
5.778
1.823
Toepassing van het verloningsbeleid en
stemming over het vorige bezoldigingsverslag
Toepassing van het verloningsbeleid en afwijkingen
Proximus verbindt zich ertoe de leden van de Raad van Bestuur,
de CEO en de overige leden van het Executief Comité enkel
te vergoeden in overeenstemming met het verloningsbeleid zoals
hierboven beschreven, goedgekeurd door de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders op 21 april 2021.
De Raad van Bestuur kan echter, in uitzonderlijke
omstandigheden en op voorstel van het Benoemings- en
Bezoldigingscomité, tijdelijk afwijken van het verloningsbeleid.
Uitzonderlijke omstandigheden hebben alleen betrekking op
situaties waarin de afwijking van het verloningsbeleid noodzakelijk
is om de langetermijnbelangen en de levensvatbaarheid van
Proximus als geheel te dienen.
Bij het nemen van een besluit over afwijkingen van het
verloningsbeleid dient de Raad van Bestuur zich te houden aan de
hierboven beschreven besluitvormingsprocedure.
Elke afwijking zal worden gecommuniceerd op de eerste Algemene
Vergadering van Aandeelhouders die volgt op de afwijking en zal
worden toegelicht in het bezoldigingsverslag van
het betreffende
boekjaar.
Stemming van de aandeelhouders over het vorige bezoldigingsverslag
Het document over het verloningsbeleid, waarin de algemene
beginselen worden uiteengezet van het verloningsbeleid van onze
onderneming dat van toepassing is op de leden van de Raad van
Bestuur en het Executief Comité, is tijdens de Algemene
Vergadering van 21 april 2021 voor de eerste keer ter stemming
voorgelegd aan onze aandeelhouders.
De aandeelhouders hebben met een zeer ruime meerderheid
(97,5%) hun steun en vertrouwen betuigd aan ons
verloningsbeleid, wat de keuzes die wij in dit domein voor de
toekomst hebben gemaakt, kracht bijzet.
Het bezoldigingsverslag, dat eveneens op de Algemene
Vergadering van 21 april 2021 aan de stemming van onze
aandeelhouders werd voorgelegd, werd goedgekeurd met 78,9%.
Dit resultaat heeft ons ertoe aangezet in dit verslag nog meer
transparantie aan de dag te leggen en nog verder te gaan in de
leesbaarheid en de gedetailleerdheid van de bekendgemaakte
informatie, want de mening en het vertrouwen van onze
aandeelhouders zijn voor ons van groot belang.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
127
Regelgevend kader
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
128
Regelgeving inzake kabel en breedband
De beslissingen van de Belgische regelgevers van 29 juni 2018 in
verband met de marktanalyses voor breedband en tv hebben
het regelgevingskader geschetst voor de kabelnetwerken en voor
het FTTH-glasvezel- en DSL-netwerk van Proximus. Wat de
tarieven betreft, hebben de regelgevers de verplichting opgelegd
om 'billijke tarieven' te hanteren voor de maandelijkse FTTH-
huurgelden.
Op 1 juli 2020 zijn nieuwe wholesaleprijzen voor kabel van
kracht geworden. Volgens de besluiten van het BIPT moeten
investeringen in glasvezel verder worden gestimuleerd.
Wat de wholesaletarieven voor glasvezel betreft, heeft het BIPT
op 9 maart 2021 geconcludeerd dat de maandelijkse tarieven die
Proximus hanteert voor wholesaletoegang tot zijn FTTH- netwerk
billijk zijn, d.w.z. dat ze niet hoger liggen dan de kosten van een
efficiënte operator, inclusief een redelijke marge, en in
overeenstemming zijn met de regelgeving die het in 2018 heeft
vastgesteld. Dit zijn de toegangsprijzen die andere operatoren
betalen voor het gebruik van het FTTH-glasvezelnetwerk van
Proximus.
Wat de toegang van Proximus tot de kabelnetwerken betreft,
verleent het besluit van juni 2018 Proximus wholesaletoegang in
geografische gebieden zonder eigen 'next-generation'
breedbandtoegangsnetwerk.
In april 2021 heeft het BIPT de eerste stap gezet in de
voorbereiding van de herziening van de breedband- en
televisiemarkt van juni 2018. Het regelgevend kader bepaalt
immers dat de regelgevers een regelmatige herziening moeten
uitvoeren van de markten die voor ex ante regelgeving in aanmerking
komen. Er moet rekening worden gehouden met technische en
concurrentiële ontwikkelingen, en met de evolutie van de behoeften
en consumptiegewoonten.
In 2021 heeft het BIPT ook zijn voornemen aangekondigd om
de verplichtingen van Proximus inzake glasvezeltoegang toe te
passen op Fiberklaar en Unifiber, twee joint ventures van
Proximus. Ze zullen onderworpen zijn aan de verplichtingen inzake
toegang, transparantie, niet-discriminatie en prijscontrole die op basis
van het besluit van 2018 aan Proximus werden opgelegd.
De opstelling van het referentieaanbod en de bepaling van de
onderliggende kosten in de context van een aanpak op basis van
billijke tarieven zullen naar verwachting in 2022 plaatsvinden.
Het besluit van december 2019 betreffende de herziening van
de markt voor de verstrekking op wholesaleniveau van
hoogwaardige toegang (huurlijnen en soortgelijke diensten) is
op 1 februari 2020 in werking getreden. Alternatieve operatoren
kopen deze hoogwaardige toegangsdiensten aan om sites die ze met
hun eigen infrastructuur niet kunnen bereiken te connecteren
(bedrijven, basisstations, interconnectiepunten, enz.). Proximus moet
billijke tarieven toepassen voor de maandelijkse huurgelden.
Aangezien in sommige gebieden al verschillende alternatieve
infrastructuren beschikbaar zijn, stelt het BIPT in deze gebieden een
mildere regelgeving voor, namelijk geen prijsregulering voor actieve
toegang. In 2021 is het BIPT begonnen met de herziening van de lijst
van deze LEX-zones (momenteel 121). Op basis van deze jaarlijkse
analyse kunnen nieuwe gebieden toegevoegd en andere verwijderd
worden van deze lijst. De herziening zal naar verwachting in 2022
plaatsvinden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
129
Overzicht van de totale spectrumbelangenendebandendie indeveilingen zullenwordenopgenomen
Existing spectrum
licenses currently
extended until 15 March
2022
Expirydates
Telenet
2 x10
15/03/21*
15/03/21*
15/03/21*
Dense Air Belgium
1x 45
Citymesh/Cegeka
Telenet
2 x15
OBEL
x 20
Proximus
2600 MHz
Unallocated
2 x14.8
5
Telenet
OBEL
2 14.8
Proximus
Telenet
2
24.8
OBEL
Proximus
24.8
Telenet
2
10.2
OBEL
x11.6
Proximus
2x 12.4
900 MHz
OBEL
2
10
Proximus
2x 10
2100MHz
1800 MHz
800 MHz
Radiospectrum
België
Multibandveiling
Op 23 december 2021 werd het wetgevingspakket voor de
multibandveiling (die de verlenging van de bestaande 2G/3G-
spectrumlicenties (900 MHz, 1800 MHz en 2100 MHz) alsook de
toekenning van nieuw 5G-spectrum (700 MHz, 1400 MHz en
3500 MHz) moet omvatten) bekendgemaakt. Het pakket omvat
de reservering van spectrum voor nieuwkomers (30 MHz duplex in
de 700, 900, 1800 en 2100 MHz-banden).
De aanvragen moesten uiterlijk op 16 februari 2022 worden
ingediend. De veiling zal naar verwachting medio 2022 worden
georganiseerd.
30/06/27
Proposed
Expirydates
All around
2042
* with the possibility toextend these existing licenses by terms ofmax 6 months until an auction will re-allocate the rights
** 2 blocks of 20MHz locallyoccupied by Citymesh/Cegeka andGridmax until 7/5/2025 (regional licenses)
*** licenses granted on a temporary basis until an auctionwillattribute the final rights
Tussentijdse maatregelen van het BIPT
Om de operatoren toe te laten om 5G uit te rollen binnen de door
de Europese Commissie voorziene termijn, heeft het BIPT
verschillende tussentijdse initiatieven genomen.
Op 15 juni 2020 heeft het BIPT tijdelijke licenties in de 3600-
3800 MHz-band toegekend aan vijf operatoren: Proximus,
Orange, Telenet, Cegeka en Entropia, waarbij elke operator
40 MHz heeft gekregen. Na het wegvallen van Entropia heeft het
BIPT op 13 oktober 2020 het spectrum onder de andere actoren
herverdeeld. Proximus, Orange en Telenet hebben nu elk een blok
van 50 MHz TDD, terwijl Cegeka een blok van 40 MHz TDD heeft.
Deze rechten blijven geldig tot nieuwe rechten worden toegekend
na de volgende multibandveiling. De operatoren waren verplicht
hun spectrum vóór 1 maart 2021 in gebruik te
nemen. De operatoren moeten een jaarlijkse vergoeding van
105.000 per blok van 10 MHz betalen. Er is geen eenmalige
vergoeding verschuldigd en deze rechten zijn niet gebonden aan een
specifieke dekkingsverplichting.
Met betrekking tot de huidige 2G- (900 MHz en 1800 MHz) en
3G-licenties (2100 MHz), die in maart 2021 afliepen, heeft het
BIPT op 31 augustus 2021 beslist deze licenties een tweede keer
te verlengen tot 15 maart 2022 (een eerste verlenging werd in
februari toegekend voor de periode van 15 maart tot 15
september). De voorwaarden zijn dezelfde als voor de huidige
licenties. Dergelijke verlengingen mogen worden toegestaan tot
nieuwe rechten worden geveild.
SSppeeccttrruumm
Renewal
2 x 30 MHz
700 MHz
New
spectrum
1400 MHz
90 MHz
3.4 - 3.8
Unallo.
Citymes
h
Gridmax
20**
Unallocated
Citymes
h
Gridmax
20**
Unallocated
Telenet
50***
OBEL
50***
Unallocated
50
Proximus
50***
Citymes
h
Gridmax
20
Citymes
h
Gridmax
20
Unallocated
Citymes
h
Gridmax
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
130
Luxemburg
In Luxemburg hebben vier bieders met succes 5G-spectrum
verworven in de veiling die medio juli 2020 plaatsvond voor de
700 MHz- en 3600 MHz-frequenties.
In totaal werden de licenties verkocht voor 41,3 miljoen,
waarvan Proximus Luxembourg geleidelijk zijn deel betaalt.
De gebruiksrechten zullen worden verleend voor een eerste
periode van vijftien jaar en de licenties zullen ten minste eenmaal
voor een periode van vijf jaar kunnen worden verlengd. Voor de
licentiehouders zullen een aantal dekkingsverplichtingen gelden.
Proximus Luxembourg
Orange Luxembourg
Post Luxembourg
Luxembourg Online SA
700 MHz
2x10 MHz
2x10 MHz
2x10 MHz
-
3600 MHz
100 MHz
110 MHz
110 MHz
10 MHz
Internationale roaming
De ‘Roam like at Home’-verordening (RLAH), die de
roamingtoeslagen volledig heeft afgeschaft, is sinds juni 2017 van
toepassing onder de voorwaarden van de ‘Fair Use Policy’ (FUP), die
misbruik van retailroamingdiensten buiten periodieke reizen binnen
de EU moet tegengaan.
De huidige roamingverordening, met inbegrip van RLAH, verstrijkt op
30 juni 2022. De Commissie heeft een voorstel tot verlenging van
de verordening ingediend, en de tekst werd onderworpen
aan de medebeslissingsprocedure tussen de Commissie, het
Parlement en de Raad.. Er is een definitief politiek akkoord bereikt.
De belangrijkste punten van het akkoord zijn de volgende:
RLAH wordt verlengd tot 2032.
De wholesaletarieven voor roaming, de prijzen die operatoren
elkaar aanrekenen wanneer hun klanten andere netwerken
gebruiken wanneer zij in de EU roamen, zullen vanaf 2022
worden beperkt tot 2 per GB, geleidelijk afnemend tot 1 in
2027. Verder zullen de wholesaleplafonds voor spraak en sms in
2022 en 2025 worden verlaagd op basis van een glijpad in
twee fasen. Als consumenten bij het roamen de limieten van hun
contract overschrijden, mogen de eventuele extra kosten niet
hoger zijn dan de wholesale-roamingplafonds.
Wat de dienstkwaliteit betreft, zullen roaming-aanbieders verplicht
zijn dezelfde roamingkwaliteit te bieden als in eigen land, indien op
het netwerk in het land dat bezocht wordt dezelfde voorwaarden
gelden. Daarom verbiedt een bepaling de kwaliteit van
roamingdiensten te verlagen (bv. door de verbinding van 4G naar 3G
te schakelen). De roaming-aanbieder moet informatie
bekendmaken omtrent de redenen waarom in het buitenland
minder gunstige voorwaarden gelden dan in eigen land.
Roamende klanten moeten kosteloos toegang hebben tot
noodhulpdiensten waarbij de locatie van de beller automatisch
gegarandeerd wordt. Reizigers moeten worden geïnformeerd over
de middelen waarmee zij de noodhulpdiensten kunnen bereiken,
met inbegrip van de diensten voor gehandicapten, in het EU-land
dat zij bezoeken
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
131
Terminatietarieven
In de context van de nieuwe Telecomcode zijn de Europese
instellingen het eens geworden over nieuwe regels met betrekking
tot de plafonds voor mobiele en vaste gespreksafgifte op
wholesaleniveau. Terminatietarieven zijn de kosten die vaste en
mobiele operatoren aan andere vaste en mobiele operatoren
betalen om een gesprek op hun netwerk af te leveren.
Op 18 december 2020 heeft de Commissie een bindende
beslissing genomen betreffende het vaststellen van
een gemeenschappelijk plafond voor mobiele en vaste
wholesaleterminatietarieven binnen de EU (ook ‘Eurorate’
genoemd). Deze beslissing voorziet in een glijpad van drie jaar voor
mobiele terminatietarieven (MTR) en een overgangsperiode voor
vaste terminatietarieven (FTR). Voor België zijn de volgende
tarieven van toepassing:
Voor verkeer van buiten de EU gelden de gereguleerde
wholesaleplafonds van de EU wanneer de terminatietarieven buiten
de EU op of onder het Eurorate-tarief liggen.
Deze verordening is op 1 juli 2021 van kracht geworden.
MTR Voordien 1/7/2021 1/1/2022 1/1/2023
Vanaf
1/1/2024
ct/min 0,99 0,7 0,55 0,4 0,2
FTR Voordien 1/7/2021
Vanaf
1/1/2022
ct/min 0,116 0,093 0,07
Dekking en kwaliteit van netwerken
Via zijn
Atlas-project
publiceert het BIPT gedetailleerde
informatie betreffende de dekking en de kwaliteit van de
gebruikservaring van mobiele en vaste netwerken.
Het BIPT heeft de laatste editie van zijn mobiele kaarten
gepubliceerd op 8 januari 2021 (stand oktober 2020). Deze
kaarten bieden de consumenten de mogelijkheid om de dekking
van het netwerk van elk van de drie mobiele operatoren (Telenet/
Base, Orange en Proximus) apart op de kaart van België na te gaan.
De kaarten tonen verschillende dekkingsniveaus gaande van zeer
goed/deep indoor, goed/indoor en bevredigend/ outdoor. Uit deze
kaarten blijkt dat Proximus voor 4G de meest uitgebreide dekking
heeft voor elk dekkingsniveau, zowel qua grondgebied als qua
bevolkingsaantal. Een update van de mobiele Atlas is voorzien in
2022.
Begin 2022 heeft het BIPT een 'drive test' studie en een 'train
test' studie gepubliceerd over de kwaliteit van de mobiele
gebruikservaring van de drie mobiele operatoren. In deze studie
wordt geconcludeerd dat de prestaties van mobiele netwerken in
België stabiel of verbeterd zijn, zowel voor spraak als voor
data, dankzij de technologische vooruitgang en de investeringen en
optimalisatie door de operatoren. Ze onderstreept dat
de Belgische mobiele operatoren volgens de internationale
ervaring een zeer goede kwaliteit bieden. In drive tests laat
Proximus bijvoorbeeld uitstekende resultaten optekenen voor
gespreksopstarttijden, starttijden voor videostreaming en
Dropbox-prestaties, en in train tests behaalde Proximus de
hoogste score voor 19 van de 21 gemeten indicatoren.
Voor het vaste netwerk blijft het BIPT op tijdelijke basis de
geaggregeerde dekking van het Proximus-netwerk en de
netwerken van de kabeloperatoren bij verschillende
downloadsnelheden van respectievelijk 1 - 10 - 30 - 50 en 100
Mbps publiceren. Een update van de vaste Atlas is voorzien in 2022.
Op 7 december 2021 heeft het BIPT zijn 'fiber-vademecum'
gepubliceerd, waarmee het een breed publiek (eindgebruikers,
eigenaars van gebouwen, operatoren en overheden) wil informeren
over glasvezel en de uitrol ervan. In een latere fase zal het BIPT een
kaart van de glasvezeldekking opnemen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
132
Op 23 december 2021 heeft het BIPT de eerste editie
gepubliceerd van zijn kwalitatieve studie over de kwaliteit en de
dekking van vaste en mobiele breedbandnetwerken in België. De
studie bundelt de resultaten van talrijke eerder gepubliceerde
BIPT-enquêtes, bijvoorbeeld over de vaste en mobiele dekking
van de Atlas van het BIPT, kwaliteitsindicatoren voor de vaste
dienstverlening, kwaliteitsindicatoren voor de mobiele ervaring, enz.
Een update van de studie is gepland voor eind 2022.
Netneutraliteit
In drie arresten van 2 september 2021 heeft het Hof van Justitie
geoordeeld dat de 'zero-rating'-aanbiedingen van DT en Vodafone
Deutschland niet verenigbaar zijn met de verordening betreffende
netneutraliteit, omdat zij de internetklant specifieke voorwaarden
opleggen.
In zijn betoog lijkt het Hof echter een breder oordeel te vellen over
zero-rating, door aan te geven dat dit onverenigbaar is met de
netneutraliteitsregels wanneer het om commerciële redenen
wordt aangeboden
BEREC (het orgaan van Europese regelgevers) herziet
momenteel zijn richtsnoeren inzake netneutraliteit en de
regelgeving in de EU. Zodra de nieuwe richtsnoeren bekend zijn
(juni 2022), wordt een korte overgangsperiode verwacht om de
operatoren de kans te geven hun porfolio aan de nieuwe
richtsnoeren aan te passen
Universele dienst - sociale tarieven
De Belgische regering heeft zich voorgenomen de sociale tarieven
voor telecomdiensten te herzien. Op 25 november 2021 heeft
het BIPT, op verzoek van de minister van Telecommunicatie, een
openbare raadpleging in dit verband opgestart. De voorstellen
bouwen voort op het bestaande systeem met wettelijk
vastgestelde kortingen. Er zou een grotere inspanning van de
sector worden gevraagd: automatische toekenning van kortingen
voor mensen met een laag inkomen, indexering van de kortingen en
invoering van een mobiel tariefplan tegen verlaagde prijs speciaal
voor slechthorenden of slechtzienden die specifieke hulp nodig
hebben. De raadpleging liep tot 18 januari 2022. De definitieve
voorstellen worden verwacht in 2022.
Omzetting van het Europese wetboek
De wet tot omzetting van het nieuwe Europese wetboek van eind
2018 is klaar en werd op 31 december 2021 gepubliceerd.
Sommige verplichtingen zullen een impact hebben op de business
(bv. de mobiele prepaidconsumenten die de mogelijkheid hebben om
het resterende krediet op te eisen indien ze van operator veranderen
of de bescherming van de eindgebruikers
die op verschillende punten wordt uitgebreid tot businessklanten). Wat
de regelgevende/technische aspecten (bv. nummering, spectrum)
betreft, sluit de tekst grotendeels aan bij het Europese wetboek. De
nieuwe regels zijn van toepassing sinds 10 januari 2022. Alvorens
sommige bepalingen in werking kunnen treden moet echter eerst een
Koninklijk Besluit worden gepubliceerd.
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
133
Het Proximus-aandeel
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
134
Source: Nasdaq
Notering van het aandeel
Beurs
Eerste markt van Euronext Brussels
Ticker
PROX
ISIN code
BE0003810273
Bloomberg code
PROX BB
Nasdaq code
PROX-EB
Reuters code
PROX.BR
Prestatie van het Proximus-aandeel in 2021
Proximus sloot 2021 af op 17,1 of 5,7% hoger dan de laatste
slotkoers van 2020.
Het Proximus-aandeel zette het jaar goed in, doordat de
beleggers bijkomend zicht kregen op de fiberplannen van de
onderneming. Fiberpartnerschappen maken een bredere en
snellere fiberdekking mogelijk, terwijl het capexniveau van de
onderneming op peil blijft. Eind februari leidde de prognose van
bijkomende operationele kosten voor 2021 ertoe dat Proximus
een guidance voor een iets lager dan verwachte ebitda voor
2021 meegaf. Het Proximus-aandeel herstelde na de scherpe
koersdaling, waarna het gedurende het jaar enige
volatiliteit vertoonde door aanhoudende onzekerheden op de
Belgische telecommarkt: (i) de voorwaarden voor de uitgestelde
spectrumveiling, vooral met betrekking tot potentiële nieuwe
spelers; (ii) het verkoopproces van VOO en de potentiële impact op
het concurrentielandschap en (iii) de potentieel overlappende
fiberuitrol in België, waarbij de poleposition van Proximus leidde tot
aankondigingen van concurrenten.
Het Proximus-aandeel steeg in de laatste maand van 2021 met
7% na het nieuws dat Proximus van plan is zijn filiaal TeleSign
naar de beurs te brengen.
Evolutie van de koers van het Proximus-aandeel in 2021 vs. 3 indices (herberekend op procentbasis)
25%
20%
15%
10%
5%
0%
-5%
31 dec 31 jan 29 feb 31 maa 30 apr 31 mei 30 jun 31 jul 31 aug 30 sep 31 okt 30 nov 31 dec
Proximus (PROX-BRU) Belgium BEL-20 (BEL-20-ENX) STOXX Europe 600/Telecommunications (Capped) - SS (SXKP) STOXX Europe 600 (SXXP-STX)
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
135
Kerncijfers i.v.m. het Proximus-aandeel
Informatie over
het aandeel
2012 2013 2014 2015 2016 2017
2018
IFRS15
2019
IFRS1
6
2020 2021
Hoogste koers 24,60 23,25 32,29 35,67 31,74 32,81 28,10 28,17 27,12 19,16
Laagste koers 20,80 16,32 20,78 27,93 25,31 26,42 19,31 21,96 15,01 15,95
Slotkoers op 31
22,21 21,55 30,10 30,00 27,36 27,35 23,62 25,52 16,21 17,14
Jaarlijks
verhandeld
volume (aantal
aandelen)
142.139.111
189.753.834
178.802.905
179.825.076
157.368.090 147.754.799
169.849.252
168.509.614
206.692.812
199.060.570
Gemiddeld
verhandeld
volume per
dag (aantal
aandelen)
555.231 744.133 701.188 702.442 612.327 579.431 650.763 660.822 804.252 774.555
Aantal
uitstaande
aandelen
318.321.665
319.204.181 321.230.597
322.003.751 322.637.103
322.638.989 322.703.817
322.982.509
322.690.026 322.741.364
Gewogen
gemiddeld
aantal
uitstaande
aandelen
318.011.049
318.759.360
320.119.106 321.767.821 322.317.201 322.777.440 322.649.917
322.918.006 322.752.015
322.751.990
Markt-
kapitalisatie op
31 december
(in miljard)
1
7,07 6,88 9,67 9,66 8,83 8,82 7,62 8,24 5,23 5,53
ebitda 5,62 5,33 5,48 5,12 5,38 5,49 5,56 5,19 5,95 5,66
Nettowinst
2
2,24 1,98 2,04 1,50 1,62 1,62 1,58 1,16 1,75 1,37
Prijs/winst
ratio op 31
december
3
9,92 10,9 14,73 20,03 16,86 16,90 15,00 22,09 9,27 12,48
Gewoon
1,68 1,68 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,70 0,70
dividend (bruto)
4
Interimdividend
0,81 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50
(bruto)
Bruto dividend-
11,20% 10,10% 4,98% 5,00% 5,48% 5,48% 6,35% 5,88% 7,40% 7,00%
rendement
3
ebitda NA NA 5,15 5,38 5,57 5,65 5,78 5,79 5,69 5,49
Winst NA NA 1,85 1,68 1,71 1,72 1,71 1,76 1,75 1,38
Prijs/winst
ratio op 31
december
NA NA 16,28 17,87 15,96 15,92 13,78 14,51 9,25 12,44
1
Gebaseerd op het gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen en laatste slotkoers van het jaar
2
Nettowinst (aandeel van de Groep) /gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandeelen
3
Berekening gebaseerd op de laatste slotkoers van het respectievelijke jaar
4
Boekhoudkundig standpunt (versus kasstroom standpunt)
december
Kerncijfers per aandeel - op gerapporteerde basis
Kerncijfers per aandeel - op onderliggende basis
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
136
Free float
Aandeel
houderschap
BelgischeStaat
Onze aandeelhouders
De grootste aandeelhouder van Proximus is de Belgische Staat,
die 53,51% van de Proximus-aandelen bezit. Eind 2021 hield
Proximus 4,52% van zijn eigen aandelen aan. De freefloat
vertegenwoordigde 41,97% of bijna 142 miljoen aandelen.
Ongeveer 2/3 was in handen van institutionele aandeelhouders.
Proximus' grootste institutionele aandeelhouders bevinden zich in
de Verenigde Staten en Duitsland, gevolgd door het Verenigd
Koninkrijk en Frankrijk.
Aandeelhouderschap van Proximus – 31 december 2021
Aantal aandelen % aandelen % stemrecht % dividendrecht
Aantal aandelen
met stemrecht
Aantal
aandelen met
Proximus aandeelhoudersstructuur Institutitionele aandelen per locatie
Eigen aandelen
4,52%
Bron: Aandeelhoudersanalyse november 2021
% geïdentificeerde institutionele aandeelhouders - Nasdaq
Andere delen
van de wereld 6%
Andere delen
van Europa 6%
Scandinavië 4%
Benelux 9%
Frankrijk 10%
Locatie
Verenigde
Staten 37%
Duitsland 16%
Verenigd
Koninkrijk 13%
Evolutie van de eigen aandelen
Het stemrecht van alle eigen aandelen is bij wet opgeschort.
Proximus heeft 14.590.069 eigen aandelen waaraan geen
dividendrechten zijn verbonden en 693.702 eigen aandelen met
dividendrechten.
Eind 2021 had Proximus 15.283.771 eigen aandelen in bezit, wat
neerkomt op 4,52% van het totale aantal aandelen. In de loop van
2021 werden 6.438 eigen aandelen gebruikt in het kader van een
Discount Share Purchase Plan (aandelenaankoopplan met korting)
en werden geen aandelenopties uitgeoefend
1
.
De Belgische wet verbiedt een onderneming meer dan 20% van
haar uitstaande aandelenkapitaal aan te houden.
1 Voor meer informatie, zie het Bezoldigingsverslag.
dividendrecht
Belgische Staat
180.887.569
53,51%
56,05%
55,93%
180.887.569
180.887.569
Proximus' eigen aandelen
15.283.771
4,52%
0,00%
0,21%
0
693.702
Freefloat
141.853.795
41,97%
43,95%
43,86%
141.853.795
141.853.795
Totaal
338.025.135
100,00%
100,00%
100,00%
322.741.364
323.435.066
Einde periode 2020
15.335.109
Wijzigingen door liquiditeitscontract
-44.900
Aandelenaankoopplan met korting
-6.438
Einde periode 2021
15.283.771
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
137
Transparantieverklaringen
Volgens de statuten van Proximus moet een participatie worden
bekendgemaakt bij het bereiken van de drempels van 3% en
7,5%, naast de wettelijke drempelwaarden van 5% en elk
veelvoud van 5%.
In 2021 meldde Blackrock Inc. dat het de onderstaande
wijzigingen in zijn participatie in Proximus had doorgevoerd.
Voor zover Proximus weet, zijn er geen andere aandeelhouders
die op 31 december 2021 3% of meer van de uitstaande
Proximus-aandelen in handen hadden.
Meldingen van belangrijke participaties die moeten worden
bekendgemaakt volgens de wet van 2 mei 2007 of volgens de
statuten van Proximus, moeten worden gestuurd naar:
•
FSMA op trp.fin@fsma.be
•
Proximus op investor.relations@proximus.com
Stemrechten
Totaal inc. gelijkgestelde
financiële instrumenten
Datum waarop
de drempel werd
Datum van
Reden van
kennis-
#stemrechten na
kennisgeving van
de transactie
% stemrechten
op een totaal
van 338.025.135
#stemrechten na
kennisgeving van
de transactie
% stemrechten
op een totaal
van 338.025.135
Vergoeding
van de aandeelhouders
Dividendbeleid
Eind maart 2020 kondigde Proximus zijn #inspire2022- strategie
aan op zijn Capital Markets Day. Die strategie omvat een aanzienlijke
verhoging van de netwerkinvesteringen als gevolg van de
vervanging van het historische kopernetwerk door een
toekomstzeker fibernetwerk. Proximus financiert de uitrol van zijn
fibernetwerk via een geoptimaliseerde kapitaalstructuur,
aangevuld met geselecteerde activaverkopen. Niettegenstaande zijn
verhoogde investeringsbehoeften verbindt Proximus zich verder tot
een aantrekkelijk beleid inzake winstuitkering en
is het van plan om over het resultaat van 2021 een jaarlijks
brutodividend van 1,2 per aandeel uit te keren.
overschreden
kennisgeving
Emittent
geving
aandelen
aandelen
22/12/2021
23/12/2021
Blackrock Inc.
<5%
15.703.354
4,65%
19.737.319
5,84%
14/12/2021
15/12/2021
Blackrock Inc.
>5%
17.195.302
5,32%
20.444.804
6,05%
29/11/2021
30/11/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.303.286
4,82%
20.071.991
5,94%
03/05/2021
05/05/2021
Blackrock Inc.
>5%
17.759.882
5,25%
21.428.015
6,34%
19/04/2021
20/04/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.687.485
4,94%
21.218.964
6,28%
19/03/2021
23/03/2021
Blackrock Inc.
>5%
20.310.795
6,01%
21.112.877
6,25%
18/03/2021
19/03/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.571.579
4,90%
17.362.144
5,14%
11/03/2021
15/03/2021
Blackrock Inc.
>5%
17.238.739
5,10%
17.479.702
5,17%
09/03/2021
11/03/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.735.756
4,95%
17.000.310
5,03%
05/03/2021
08/03/2021
Blackrock Inc.
>5%
17.108.986
5,06%
17.447.512
5,16%
19/02/2021
23/02/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.844.452
4,98%
17.383.484
5,14%
12/02/2021
15/02/2012
Blackrock Inc.
>5%
17.113.631
5,06%
17.996.854
5,32%
11/02/2021
12/02/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.834.542
4,98%
17.829.236
5,27%
09/02/2021
10/02/2021
Blackrock Inc.
>5%
17.042.951
5,04%
18.026.365
5,33%
29/01/2021
01/02/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.704.478
4,94%
17.848.810
5,28%
26/01/2021
27/01/2021
Blackrock Inc.
>5%
16.948.539
5,01%
17.971.426
5,32%
25/01/2021
26/01/2021
Blackrock Inc.
<5%
16.850.177
4,98%
17.848.436
5,28%
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
138
Het dividendrendement voor 2021 ligt in de lijn van het
aangekondigde dividendbeleid van Proximus over de periode
2020-2022. Op jaarbasis wordt het voorgestelde dividend
herzien en voorgelegd aan de Raad van Bestuur om een
strategische financiële flexibiliteit voor toekomstige groei te
behouden, organisch of via selectieve M&A’s, met een duidelijke
focus op waardecreatie. Dit omvat tevens het bevestigen van de
geschikte niveaus van uitkeerbare reserves.
Het beleid inzake winstuitkering is gebaseerd op een aantal
veronderstellingen betreffende de toekomstige evolutie van de
business en de markt en kan onderhevig zijn aan wijzigingen in
geval van onvoorziene risico’s of gebeurtenissen waarover het
bedrijf geen controle heeft.
Dividend over het resultaat van 2021
Op 17 februari 2022 heeft de Raad van Bestuur besloten om aan
de Algemene Vergadering van 20 april 2022 voor te stellen om
een brutodividend van 1,20 per aandeel te betalen over het
resultaat van 2021, waarvan 0,50 per aandeel als interim-
dividend werd betaald in december 2021.
Na goedkeuring door de Algemene Vergadering zal het gewone
dividend van 0,70 per aandeel worden uitgekeerd op 29 april
2022, met als registratiedatum 28 april 2022 en als
ex-dividenddatum 27 april 2022.
Dat brengt het totale aangekondigde dividend over het resultaat van
2021 op 387 miljoen.
Investor relations
Proximus Investor Relations (IR) wil regelmatig en open
communiceren met de Belgische en internationale
investeringswereld. Via een transparante en rechtlijnige dialoog
met investeerders en financieel analisten streeft de Groep naar
een eerlijke aandeelwaarde, die gebaseerd is op kwaliteitsvolle
financiële informatie.
Om de bestaande en potentiële aandeelhouders van Proximus op
de hoogte te houden, spreekt de directie van Proximus
regelmatig met de financiële gemeenschap. Na elke aankondiging
van de kwartaalresultaten volgen er een conferentiegesprek en een
presentatie aan investeerders en analisten, die grotendeels bestaan
uit een vraag-en-antwoordsessie.
In de loop van 2021 heeft Proximus verschillende roadshows
georganiseerd met het topmanagement. Die vonden door de
coronapandemie virtueel plaats. Daarnaast nam Proximus deel aan
diverse grote virtuele internationale investeringsconferenties. Het
Investor Relations-team (IR) staat de directie in al deze activiteiten
bij.
Het Proximus IR-team biedt dagelijkse ondersteuning aan kleine en
institutionele aandeelhouders, alsook aan 'sell-side'-analisten.
Er wordt een strikte 'stille periode' in acht genomen vóór de publicatie
van elk kwartaalverslag. De start van de stille periode wordt
gepubliceerd op de website van Proximus Investor Relations.
Financiële kalender
2
11 april 2022
Start van de stille periode vóór de resultaten van Q1 2022
20 april 2022
Algemene Vergadering (AV)
29 april 2022
Dividenduitkering (goed te keuren door de AV)
29 april 2022
Aankondiging resultaten Q1 2022
11 juli 2022
Start van de stille periode vóór de resultaten van Q2 2022
29 juli 2022
Aankondiging resultaten Q2 2022
10 oktober 2022
Start van de stille periode vóór de resultaten van Q3 2022
28 oktober 2022
Aankondiging resultaten Q3 2022
2 Opmerking: deze data kunnen nog worden gewijzigd.
Niet-financiële
verslagen
Proximus Group I
Integrated annual report 2021
I
140
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
139
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
140
Materialiteit en dialoog
met de stakeholders
Materialiteitsbepaling
In 2021 hebben we met de hulp van externe experts een nieuwe
materialiteitsbeoordeling uitgevoerd. Dit heeft ons in staat
gesteld de lijst van relevante thema's bij te werken en daarbij
rekening te houden met de laatste ontwikkelingen op het gebied
van materialiteitsbeoordeling. De daaruit voortvloeiende
materialiteitsmatrix werd door de Raad van Bestuur
gevalideerd. Deze matrix dient als leidraad om strategische
prioriteiten voor de toekomst te bepalen en domeinen te
identificeren waaruit Proximus en al onze stakeholders voordeel
kunnen halen.
De materialiteitsbeoordeling bestond uit de volgende stappen:
Stap 1
Interne en externe analyse
We hebben uitgebreide deskresearch verricht om het volledige
scala van thema's vast te stellen die voor onze strategie
relevant kunnen zijn. Onze analyse omvatte niet alleen
een reeks interne bronnen, zoals vroegere enquêtes onder
stakeholders en strategiedocumenten, maar ook openbaar beschikbare
benchmarks voor de sector en een onderzoek van sectorgenoten.
Stap 2
Betrokkenheid van het senior management
We hebben het Executief Comité geraadpleegd om een shortlist
op te stellen van de thema's die voor Proximus het meest
relevant zijn en om te peilen naar de ingeschatte impact van elk thema
op het succes van Proximus op lange termijn.
Stap 3
Raadpleging van de stakeholders
We hebben online kwantitatief onderzoek verricht en diepgaande
kwalitatieve interviews afgenomen om na te gaan hoe onze
stakeholders het belang van elk relevant thema beoordelen. De
geraadpleegde groepen van stakeholders waren: investeerders,
medewerkers en het Leadership Team van
Proximus, politieke en regelgevende stakeholders, leveranciers,
partners, bedrijfsklanten, journalisten en opinieleiders, en
een steekproef van het grote publiek met inbegrip van zowel residentiële
klanten als niet-klanten.
Stap 4
Ontwikkeling van de materialiteitsmatrix
Op basis van de bevindingen van de raadpleging hebben we
deze belangrijkste thema's en hun potentiële impact op het
succes van Proximus op lange termijn in een matrix geplaatst.
De geïntegreerde materialiteitsmatrix combineert de visie van
onze stakeholders en van het Proximus Leadership Team. De
thema's zijn gegroepeerd in vijf aandachtsgebieden: vertrouwen
van de klant, digitale samenleving, impact op het milieu, welzijn
van de medewerkers en gedrag in de bedrijfscontext.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
141
Relevante thema’s en definities
Vertrouwen van de klant
Beloften aan de klanten nakomen:
kwaliteitsvolle
betrouwbare digitale diensten en een uitstekende
klantenondersteuning leveren.
Waar voor geld voor de klant:
onze klanten de best
mogelijke service bieden tegen de best mogelijke prijs
Gedrag in de bedrijfscontext
Gedrag en ethiek in de bedrijfscontext:
de hoogste
integriteitsnormen handhaven in alle aspecten
van de bedrijfscontext, met inbegrip van ethisch
gegevensbeheer.
Verantwoorde bevoorradingsketen:
materialen afnemen
op een manier die mensen en de planeet respecteert.
Mensenrechten:
de mensenrechten respecteren in onze
volledige bevoorradingsketen.
Impact op het milieu
Energie en CO
2
-uitstoot:
het energieverbruik en de CO
2
-
uitstoot verminderen en gebruikmaken van hernieuwbare
energiebronnen.
Duurzame infrastructuur:
de milieu-impact van de digitale
infrastructuur tot een minimum beperken (bv. grondstoffen
en energie).
Circulaire economie:
elektronische toestellen en
grondstoffen hergebruiken en recycleren.
Milieuoplossingen:
oplossingen voor consumenten en
bedrijven ontwikkelen om hun ecologische voetafdruk te
verkleinen.
Digitale samenleving
Digitale toegang:
de digitale kloof dichten met betaalbaar
ultrasnel internet voor elk Belgisch gezin.
Digitale inclusie:
mensen digitale vaardigheden aanreiken
voor meer kennis, inzetbaarheid en online security.
Privacy en data security:
ervoor zorgen dat gegevens veilig
zijn en persoonlijke informatie wordt beschermd.
Ondersteuning van de digitale infrastructuur voor de
Belgische samenleving:
openbare dienstverlenende
organisaties (ziekenhuizen, overheid, scholen, ...) helpen bij
de uitbouw van hun digitale infrastructuur.
Toegang tot essentiële diensten:
hulpmiddelen
ontwikkelen voor een meer inclusieve toegang tot
essentiële diensten (bv. apps in verband met gezondheid of
bankieren).
Ondersteuning van de ontwikkeling van kleine en
middelgrote ondernemingen:
Belgische kmo's helpen te
groeien door digitale oplossingen en infrastructuur ter
beschikking te stellen.
De bekommernissen met betrekking tot 5G aanpakken:
het publiek informeren over 5G door middel van
wetenschappelijk onderbouwd onderzoek.
Mentale gezondheid:
digitale problemen aanpakken die
de mentale gezondheid kunnen aantasten (bv.
overconsumptie, keuzevrijheid).
Welzijn van de werknemers
Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid van
medewerkers:
medewerkers ondersteunen met
mogelijkheden om hun vaardigheden doorheen hun
loopbaan te ontwikkelen.
Diversiteit en inclusie:
een divers personeelsbestand en
een inclusieve bedrijfscultuur bevorderen, en
minderheden zichtbaar maken in onze marketing.
Welzijn op het werk:
zorgen voor het lichamelijke en
mentale welzijn van onze werknemers.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
142
Hoog
Zeer
hoog
Beloften aan de klanten nakomen
Waarvoor geld voordeklant
Welzijn op het werk
Digitale toegang
Mensenrechten
Gedrag en ethiek de bedrijfscontext
Duurzame infrastructuur
Verantwoordebevoorradingsketen
Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid van
medewerkers
Ondersteuning van de
digitale infrastructuur voor de
Milieuoplossingen
Digitaleinclusie
Toegang tot essentiële diensten
Energie en CO
2
-uitstoot
Ondersteuning van de ontwikkeling van kleine en
Diversiteiten inclusie
Mentale gezondheid
De bekommernissen met betrekking tot 5G aanpakken
Relevant
Zeer hoog
Impact op Proximus
Belangrijkste punten van de materialiteitsbepaling in 2021
In vergelijking met de vorige materialiteitsbepaling, die in 2018 werd
uitgevoerd, werden de volgende belangrijke wijzigingen vastgesteld.
Wat de lijst van relevante thema's betreft:
•
Er zijn drie nieuwe relevante thema's naar voren gekomen:
Welzijn
op het werk, Mensenrechten en Ondersteuning van de digitale
infrastructuur voor de Belgische samenleving.
•
Het vroeger thema
Transparantie van tarieven en facturatie
is nu
opgenomen in het thema
Waar voor geld voor de klant
.
Wat de evolutie van de thema's betreft:
•
De belangrijkste punten voor onze stakeholders zijn
sterk
klantgericht
:
Beloften aan de klanten nakomen, Privacy en
dataveiligheid
, en
Waar voor geld voor de klant
. Dit was reeds het
geval in onze vorige materialiteitsstudie.
•
Thema's in verband met
gedrag in de bedrijfscontext
scoren hoog
op beide assen, vooral
Mensenrechten en Gedrag
en
Ethiek in de
bedrijfscontext
. Deze thema's hebben ook de neiging steeds hoge
verwachtingen te wekken.
•
Dit jaar zien we echter
thema's met betrekking tot de
medewerkers aan belang winnen
:
Welzijn op het werk
en
Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid van medewerkers
zijn naar voren gekomen als belangrijke thema's voor onze
stakeholders en leiders.
•
Er is meer aandacht voor de
impact op het milieu
, met
Energie
en CO
2
-uitstoot, Duurzame infrastructuur
en
Milieuoplossingen
,
die volgens de stakeholders alle aan belang winnen.
•
Thema's in verband met de
digitale samenleving
die de kern van
onze activiteiten vormen (
Digitale toegang, Ondersteuning van de
digitale infrastructuur voor de Belgische samenleving
) scoren het
hoogst in deze categorie. Thema's in verband met gezondheid
(
Mentale gezondheid, Bekommernissen met betrekking tot 5G
) zijn
volgens de stakeholders minder relevant geworden.
We erkennen dat elk van deze 20 thema's relevant is en daarom
worden ze alle in aanmerking genomen bij de uitvoering van onze
strategie.
In de specifieke context van de jaarlijkse verslaggeving beperken we
het aantal relevante thema's waarover in dit jaarverslag wordt
gerapporteerd evenwel tot de 14 belangrijkste thema's, opgenomen in
de zones 'Zeer hoog' en 'Hoog' in de onderstaande matrix.
Materialiteitsmatrix 2021
Vertrouwen van de klant
Impact op het milieu
Welzijn van de werknemers
Gedrag in de bedrijfscontext
Digitale samenleving
Thema's die aan belang winnen
Zeer
hoog
Belang
voor
stakeholders
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
143
Overeenstemming tussen de meest relevante thema's van
Proximus en de sectorspecifieke topics van de SASB
Om ervoor te zorgen dat de prioriteiten die we bepalen in overeenstemming zijn met de sectorspecifieke
topics van de SASB, hebben we onze belangrijkste thema's gekoppeld aan de SASB-topics voor de sector
'Telecommunicatiediensten'. Zie onderstaande tabel:
SASB topics Relevante thema's voor Proximus
Uitstoot van broeikassen Energie en CO
2
-uitstoot
Energiebeheer Energie en CO
2
-uitstoot
Duurzame infrastructuur
Privacy van de klant Privacy en datasecurity
Datasecurity Privacy en datasecurity
Arbeidspraktijken Mensenrechten
Gezondheid en veiligheid van medewerkers Welzijn op het werk
Betrokkenheid van medewerkers, diversiteit en inclusie Diversiteit en inclusie
Bijscholing, omscholing en inzetbaarheid van medewerkers
Productontwerp en levenscyclusbeheer Circulaire economie
Beheer van de bevoorradingsketen Verantwoorde bevoorradingsketen
Aankoop van materialen en efficiëntie Circulaire economie
Dialoog met de stakeholders
We streven een goede relatie met al onze stakeholders na. Daarom
zullen we verder een degelijke governance en een duidelijk ethisch
kompas blijven hanteren. Verantwoordelijk en respectvol.
In de eerste plaats streven we naar een verbetering van onze
ESG-maatregelen (Environmental, Social and Governance) door
een duidelijke verbeteringsstrategie te definiëren, duidelijke
actieplannen op te stellen en deze te integreren in de
stimuleringsplannen op lange termijn voor het topmanagement.
Om relevant te blijven, willen we op een meer gestructureerde en
regelmatige basis met alle stakeholdergroepen in dialoog gaan:
•
We betrekken onze stakeholders op dagelijkse basis bij wat we
doen om te beantwoorden aan specifieke behoeften.
•
In 2021 hebben we een nieuwe materialiteitsbepaling
uitgevoerd. De nieuwe materialiteitsmatrix werd gevalideerd
door onze Raad van Bestuur. Om de drie jaar herhalen we
deze evaluatie. De volgende materialiteitsbepaling zal in 2024
worden gehouden.
•
In 2021 hebben we een Public Affairs-policy (intern
document) opgesteld, waarin wordt omschreven hoe we met
de overheid in contact treden.
Proximus is een autonoom overheidsbedrijf met de Belgische Staat
als meerderheidsaandeelhouder, wat resulteert in regelmatige
interacties met de beleidsmakers. We onderhouden actieve
contacten met besluitvormers op elk politiek niveau en
ondersteunen activiteiten die het publieke debat over de gevolgen
van een snel evoluerende en almaar digitalere wereld stimuleren. Via
ons lidmaatschap van diverse (beroeps)verenigingen onderhouden
we contacten met politici op Belgisch en Europees niveau.
Proximus ziet af van elke financiering aan politieke partijen, politici of
overheidsinstellingen. Ons management hanteert strenge normen
inzake ethisch en transparant gedrag. Proximus heeft
de voorbije jaren altijd de gewoonte gehad om rechtstreeks
toenadering te zoeken tot de beleidsmakers.
We onderscheiden de volgende stakeholdergroepen: particuliere en
bedrijfsklanten, medewerkers, investeerders, partners, leveranciers,
de overheid en regelgevende instanties, de pers, start-
upgemeenschappen en opinieleiders.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
144
Stakeholder-
groep
Wat ze verwachten Hoe we hen betrekken
Belangrijkste thema’s en
bezorgdheden in 2021
Ons antwoord
Medewerkers
• Een veilige en flexibele
werkomgeving die hun
lichamelijk en mentaal
welzijn waarborgt.
•
Kansen en uitdagingen op
maat van ambities krijgen.
•
Vaardigheden kunnen
ontwikkelen om kansen te
hebben op een evoluerende
arbeidsmarkt en zich kunnen
ontwikkelen in een bedrijf dat
nieuwe manieren van werken
aanneemt.
•
Een positieve bijdrage
aan het milieu en de
samenleving.
•
Elk jaar organiseren we
meerdere enquêtes (Speak
Up), om een beter beeld te
krijgen van de betrokkenheid
van de medewerkers.
•
Door een cultuur van
openheid en transparantie te
bevorderen, wordt elke
medewerker aangemoedigd
zich uit te spreken en zijn/
haar bekommernissen
te delen met zijn/haar
management, collega's maar
ook met het departement
HR.
•
Op basis van de feedback van
de medewerkers worden
actieplannen opgesteld en
uitgevoerd om de problemen
aan te pakken.
•
Meer open en transparante
communicatie.
•
Leiderschap dat dichter bij
de medewerkers staat en
strategische alignering.
•
Sterkere klantenfocus.
•
Mentaal welzijn.
•
We hebben onze strategische ambities aan alle
medewerkers meegedeeld tijdens een digitaal
evenement, dat gelijktijdig door 7.300
medewerkers werd bekeken.
•
We bieden mogelijkheden voor bijscholing
en omscholing en investeren massaal in
opleidingen in de domeinen van de toekomst.
•
Tijdens de coronacrisis hebben we onze
medewerkers vaker aangesproken om hen te
informeren, gerust te stellen en te motiveren. We
hebben specifieke initiatieven genomen om
medewerkers als team op een digitale manier
met elkaar in contact te laten komen.
•
Om digitale communicatie en samenwerking te
vergemakkelijken, bieden we onze medewerkers
een reeks veilige en gebruiksvriendelijke digitale
applicaties die op elk toestel kunnen worden
gebruikt.
•
Nauwgezette opvolging van de
medewerkerservaring via regelmatige korte
enquêtes en sneller bijsturen inzake specifieke
onderwerpen (bv. de coronacrisis, ...).
•
We bevorderen een werkomgeving die positief is
voor de lichamelijke en mentale gezondheid
met initiatieven zoals een Work Smarter Charter:
een reeks richtlijnen voor een beter evenwicht
tussen werk en privé.
•
Er werden tal van initiatieven,
peterschapsprogramma's en
samenwerkingsverbanden opgezet om een
meer inclusieve cultuur tot stand te brengen.
Residentiële
klanten en
kleine onder-
nemingen
•
Kwaliteitsvolle producten en
diensten van hoge kwaliteit
tegen een billijke prijs.
•
Ze verwachten dat we onze
beloften aan de klanten
nakomen.
•
Mee zijn met de laatste
trends op het vlak van
connectiviteit en een
naadloze gebruikservaring.
•
Een onbeperkte toegang
tot de digitale wereld
en verbonden zijn met
wat voor hen belangrijk is.
Communiceren met
vrienden en familie, werken
en genieten van het beste
entertainment, gelijk waar.
•
Ze verwachten dat we
hun privacy en gegevens
beschermen.
•
Ze verwachten dat we
onze rol als belangrijke
speler in België opnemen
en bijdragen tot de
samenleving.
•
We communiceren en komen
in contact met klanten en
prospects via
massacommunicatiekanalen
(tv, radio, gedrukte pers,
online), directe kanalen
(sociale media, e-mail,
sms, ...) en zijn bereikbaar
via telefoon, onze shops,
webformulieren, berichten in
sociale media, enz.
•
Onze klanten hebben
toegang tot een uitgebreide
selfserviceportal
(MyProximus) waar ze hun
producten kunnen beheren,
facturen kunnen raadplegen,
enz.
•
De klanten een plaats geven
in onze activiteiten is cruciaal
om optimaal aan hun
behoeften te kunnen
beantwoorden. We creëren
daarom voortdurend
cocreatieopportuniteiten
met de klanten in de vorm
van 'designthinking'-sessies
en focusgroepen.
•
Via ons 'Voice of the
Customer'-project kunnen
we feedback van de klanten
volgen en er snel op
inspelen.
•
Contact houden met hun familie en
vrienden tijdens de coronacrisis en
de mogelijkheid hebben om van
thuis uit te kunnen werken,
studeren of een zaak te runnen.
•
Relevante klantenoplossingen die
het verschil maken.
•
Naadloze en probleemloze
toegang tot de beste content en
digitale ervaringen.
•
Een hoge netwerkkwaliteit met
hoge betrouwbaarheid.
•
Op de hoogte blijven van nieuwe
digitale ontwikkelingen en
innovatieve digitale diensten
ontdekken.
•
Meer aandacht voor het milieu
en de lokale economie in een
globaliserende wereld.
•
Tal van initiatieven tijdens de coronacrisis om
onze klanten in staat te stellen verbonden te
blijven.
•
Met de nieuwe digitale factuur hebben de klanten
een duidelijk en transparant zicht op hun facturen.
•
Verbeterde digitale interacties met de klanten.
•
We hebben de downloadsnelheid in onze
Flex- en Business Flex Fiber-aanbiedingen
verdubbeld en bieden meer data voor dezelfde
prijs in een aantal van onze Flex-packs.
•
We bieden eenvoudige toegang tot essentiële
diensten zoals ons entertainmentplatform Pickx,
het e-healthplatform Doktr en de financiële
app Banx.
•
We geven hun de mogelijkheid inzicht te krijgen in
hun ecologische voetafdruk met MyFootprint en
hun verbruik te monitoren met EnergieID.
•
Versnelde uitrol van fiber en verdere uitrol van
5G.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
145
Stakeholder-
groep
Wat ze verwachten Hoe we hen betrekken
Belangrijkste thema’s en
bezorgdheden in 2021
Ons antwoord
Enterprise-
klanten
Overheid
en
regelgevers
•
Ze verwachten van Proximus
leiderschap,
verantwoordelijkheid en
partnerschap, een perfecte
mix van begeleiding, zorg en
samenwerking.
•
Ze willen niet alleen dat we
hun connectiviteits- en ICT-
behoeften invullen, maar
ook dat we de
vertrouwenspartner zijn in
hun digitale transformatie,
opdat ze zo hun eigen
klanten beter kunnen
bedienen.
•
Ze verwachten een
gepersonaliseerde
kwaliteitsservice en dat we
de beloften aan de klanten
nakomen.
•
Ze verwachten dat we de
hoogste normen inzake
gegevensbeveiliging bieden.
•
Ze verwachten dat we
oplossingen ontwikkelen om
hun ecologische voetafdruk
te verkleinen.
•
Ze verwachten dat we
voldoen aan alle geldende
regels en verplichtingen in
België, Europa en de rest
van de wereld en dat we
op een ethische manier
zakendoen.
•
Ze verwachten dat we als
Belgisch bedrijf dat deels
in handen is van de Staat
meewerken aan en
investeren in de uitbouw
van de digitale maatschappij
en economie van morgen.
Dit omvat bijdragen tot
een groenere digitale
samenleving.
•
Naast de gewone
interactiekanalen met onze
klanten (accountmanagers,
contactcenters, digitale
kanalen en indirecte
partners) komen we ook met
hen in contact via
regelmatige enquêtes,
feedbackmeetings en 'Voice
of the Customer'-forums en
adviespanels.
•
We gaan regelmatig en
proactief samenzitten
met afgevaardigden van
overheid en regelgevers
in bedrijfsverenigingen
als Agoria, de European
Telecommunications
Network Operators’
Association (ETNO), GSMA,
enz.
•
We onderhouden
regelmatige interactieve
contacten met politici en
vertegenwoordigers om
partnerships te ontwikkelen
(bv. om het internetbereik in
witte zones te verhogen).
•
De focus blijft liggen op
bedrijfscontinuïteit tijdens de
coronacrisis, met uitdagingen op
het gebied van telewerk, het
herdenken van de telefonie,
investeringen in de cloud en
webportals en de herziening van
de fysieke werkruimte.
•
Meer dan ooit staat beveiliging
hoog op de prioriteitenlijst van elk
bedrijf.
•
Bepaling van de maandelijkse
huurprijzen voor FTTH in 2021.
•
Eerste stap van de herziening
van de breedband- en tv-
markt in 2021, daadwerkelijk
herzieningsproces verwacht in
2022.
•
De veiling van het multiband-
spectrum zal in Q2 2022 worden
georganiseerd. De definitieve
wetteksten die eind november
2021 werden goedgekeurd,
omvatten nog steeds de
reservering van spectrum voor
nieuwkomers. Huidige 2G- en 3G-
licenties verlengd tot 15 maart
2022 en tot er nieuwe
spectrumrechten worden geveild.
•
De gewesten zijn van plan in
parallelle netwerken te investeren.
•
Wet tot omzetting van de
Europese telecomcode
goedgekeurd op 16 december.
Uitvoering in 2022.
•
Stelsel van sociale tarieven wordt
herzien en uitgebreid in 2022.
•
Roamingverordening wordt
herzien. RLAH wordt verlengd
tot 2032. Verdere verlaging van
de wholesaletarieven voor
roaming na 2022. Bijkomende
verplichtingen inzake
dienstkwaliteit en transparantie.
•
Blijvende focus op projecten voor het verbeteren
van de ervaring van de klant tijdens zijn cruciale
contacten met Proximus (zowel fysiek als
digitaal).
•
Verticale klantensegmentering om de context
van onze klanten beter te begrijpen en onze
portfolio en diensten af te stemmen op hun
behoeften.
•
We helpen bedrijven met hun digitale
transformatie in verschillende domeinen, zoals
digitale werkplekoplossingen, cloudoplossingen,
cyberbeveiliging, softwaregedefinieerde
netwerken, mobiele netwerken van de volgende
generatie en analytics, dingen en applicaties.
•
We bieden strategisch en technisch advies,
helpen hen bij de implementatie van
oplossingen en nemen hen werk uit handen
door het leveren van managed services.
•
We lanceerden een geïntegreerd ICT-aanbod
voor kleine en middelgrote ondernemingen met
een brede mix van telecom- (zowel vast als
mobiel) en ICT-oplossingen en ondersteuning.
•
Proximus en zijn filialen bundelen hun
respectieve expertise om bedrijven te helpen bij
hun digitale transformatie.
•
Bouwen van ecosystemen met onze partners en
klanten om innovatieve oplossingen te creëren
voor zakelijke en maatschappelijke uitdagingen
(eHealth , smart buildings , eEducation of
smart cities) en hen in staat te stellen hun
koolstofuitstoot te verminderen.
•
Versnelde uitrol van fiber, verdere uitrol van 5G
en lancering van ons 5G-innovatieplatform.
•
We verdedigen onze standpunten ten overstaan
van de relevante overheden, voldoen tijdig aan de
nieuwe regels en reageren met passende
commerciële acties op de nieuwe verplichtingen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
146
Stakeholder-
groep
Wat ze verwachten Hoe we hen betrekken
Belangrijkste thema’s en
bezorgdheden in 2021
Ons antwoord
Investeerders
• Een transparante,
accurate en consistente
communicatie van
bedrijfsinformatie en
inzichten op de markt waarop
we actief zijn.
•
Duidelijke informatie over
onze verwezenlijkingen,
strategie en ambities op
korte tot middellange
termijn.
•
Informatie over hoe we
waarde willen creëren en
tijdige en nauwkeurige
updates.
•
Toegang tot het
topmanagement om
toelichting en antwoorden
op vragen te krijgen.
•
Duidelijke parameters en
doelstellingen vaststellen
voor onze prestaties op
het gebied van milieu,
samenleving en governance.
Leveranciers
• Levanciers verwachten dat
we onze engagementen op
lange termijn nakomen en
ons deel van de
overeenkomst respecteren.
•
Transparante contracten
met billijke tarieven.
•
De CEO, de CFO en
Investor Relations hebben
deelgenomen aan
verschillende conferenties
en roadshows die virtueel
plaatsvonden wegens de
coronapandemie. Tijdens
deze vergaderingen ging
de meeste tijd naar het
beantwoorden van vragen
van investeerders.
•
We organiseren elk kwartaal
een conferentiegesprek/
webcast met het
management waarbij een
groot deel van de tijd wordt
besteed aan een vraag- en
antwoordsessie.
•
Organisatie van de jaarlijkse
algemene vergadering
waarop alle investeerders
zijn uitgenodigd.
•
We beschouwen onze
leveranciers als zeer
impactvol en houden
regelmatige audits om
te garanderen dat ze
onze principes inzake
duurzaamheid en ethisch
ondernemen respecteren.
•
We werken nauw samen
met onze leveranciers bij de
uitvoering van projecten en
initiatieven om gezamenlijk
duurzame producten te
ontwerpen.
•
We nodigen onze
leveranciers uit om ons
Manifest te ondertekenen, de
verbintenis van Proximus en
zijn leveranciers om samen te
werken om hun
koolstofvoetafdruk te
verkleinen en meer circulaire
producten te produceren.
•
De fiberstrategie van Proximus,
de voordelen en het risico van
overontplooiing.
•
Concurrentieomgeving: hoe deze
zou kunnen veranderen en de
impact op Proximus. Dit vooral
met het oog op de komende
spectrumveiling en het lopende
overnameproces van de Waalse
kabelmaatschappij VOO.
•
Groeipotentieel bij Consumer-
markt, status van de transformatie
bij Enterprise en het potentieel om
de kosten te verlagen in de
toekomst.
•
Strategische plannen met BICS en
TeleSign.
•
Investeringen kanaliseren naar
projecten die aangetoonde
klimaatvoordelen en
maatschappelijke voordelen
hebben.
•
Betere informatieverschaffing en
ratings in verband met ESG.
•
We streven naar 75% leveranciers
met een positieve MVO-rating
(evaluaties en audits) tegen 2025.
•
Onze koolstofvoetafdruk
verkleinen en meer circulaire
producten produceren.
•
Gedetailleerde informatieverschaffing geeft
investeerders inzicht in de verwezenlijkingen van
Proximus op de Belgische markt via de publicatie
van diverse KPI's voor de belangrijkste producten.
•
In 2021 organiseerden we verschillende
conferentiegesprekken: naar aanleiding van de
volledige overname van BICS, een 'Fiber Update'
waarin we meer details bekendmaakten over de
uitrol van fiber, de joint ventures en de financiële
cijfers rond fiber, en de aankondiging van de
intentie van Proximus om TeleSign naar de beurs
te brengen.
•
In de kwartaalpresentaties kwamen de actuele
thema's op de markt aan bod, zoals updates
over het fiberproject, de belangrijkste KPI's voor
Consumer en Enterprise, en een frequenter
overzicht van de vooruitgang in het ESG-
domein.
•
Opstelling van een actieplan om de ESG-ratings
te verbeteren. Het actieplan moet ervoor zorgen
dat de ratings in de toekomst consequenter
worden verhoogd.
•
Lancering van een kader voor duurzame
financiering en uitgifte van een groene
obligatielening: met de uitgifte van groene,
sociale en duurzame financieringsinstrumenten
wil Proximus zijn financieringsstrategie
afstemmen op zijn missie en op zijn
duurzaamheids- en klimaatstrategie en
-doelstellingen.
•
In 2021 had 71% van de leveranciers die
gescreend werden op mensenrechten en
milieurisico's een positieve score.
•
Eind 2021 hadden 74 leveranciers ons Manifest
ondertekend.
•
100% van de contracten met onze leveranciers
bevatten een clausule en/of zijn gekoppeld
aan onze gedragscode voor leveranciers inzake
sociale, ethische en milieunormen.
Maatschappij
in het
algemeen
•
Kwaliteitsnetwerken en
kwaliteitsvolle betrouwbare
digitale diensten.
•
Een positieve impact op de
Belgische maatschappij.
•
Ze verwachten dat we zorg
dragen voor het milieu.
•
Ze verwachten dat
we handelen als een
verantwoordelijk bedrijf dat
de hoogste normen inzake
integriteit en bedrijfsethiek in
acht neemt.
•
Elk kwartaal houden we
enquêtes onder het grote
publiek in België. We
evalueren onze prestaties
voor belangrijke drivers en
volgen ze op.
•
We werken met
verschillende Belgische ngo's
en verenigingen om
maatschappelijke behoeften
aan te pakken.
•
Het milieu is een belangrijk
maatschappelijk thema en
bedrijven als Proximus worden
steeds meer aangemaand om
actie te ondernemen.
•
De maatschappij verwacht dat
organisaties als Proximus open
communiceren en transparant zijn,
en persoonsgegevens adequaat
beschermen.
•
De samenleving is bezorgd om
de toekomst en de nieuwe
vaardigheden die daarmee
samengaan.
•
We bouwen aan een open gigabitnetwerk voor
België door fiber en 5G versneld uit te rollen.
•
We verschaffen op onze website duidelijke
informatie en advies over het risico van
elektromagnetische straling, met name over 5G.
•
We hebben een solide groene strategie, met de
ambitie om tegen 2040 een net zero CO
2
-
uitstoot te bereiken voor onze totale voetafdruk
en om tegen 2030 een echt circulair bedrijf te
worden.
•
Door samen te werken met onze klanten,
partners en leveranciers ontwikkelen we
innovatieve oplossingen die klanten helpen hun
koolstofvoetafdruk te verkleinen.
•
We dragen bij tot een meer inclusieve digitale
maatschappij door partnerschappen aan te gaan
met organisaties als MolenGeek, Technobel of
school 19 en via het DigitAll-ecosysteem.
•
We maken kinderen bewust van cybersecurity
door samen te werken met Child Focus,
maar werken ook aan de sensibilisering van
de maatschappij in het algemeen door ons
partnerschap met het Centrum voor
Cybersecurity België en de Cyber Security
Coalition.
•
We hanteren strikte regels en richtlijnen voor
onszelf en voor onze hele bevoorradingsketen
met betrekking tot ESG-normen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
147
Sociaal verslag
Algemene nota bij het sociaal verslag
Het sociaal verslag beschrijft de sleutelindicatoren, reikwijdte,
grenzen, berekeningsmethoden en rapporteringsnormen voor alle
sociale domeinen.
De aangevinkte indicatoren worden onderworpen aan een beperkte
externe assurance-audit door Deloitte. Ter aanvulling op het vorige
jaarverslag werd de volgende informatie toegevoegd: nieuwe
indicatoren over het evenwicht tussen werk en privéleven, de
verloning per geslacht, en een nieuwe rubriek over digitale inclusie.
In tegenstelling tot vorig jaar is er geen rapportering in
verband met sponsoring opgenomen, omdat de manier waarop
we over onze sponsoringactiviteiten communiceren momenteel
wordt herzien.
Reikwijdte van het sociaal verslag
De reikwijdte van dit verslag is beperkt tot de activiteiten van
Proximus NV, tenzij anders vermeld. Het sociaal verslag omvat geen
activiteiten die verband houden met onze Belgische filialen. De cijfers
worden uitgedrukt in vte's, tenzij anders vermeld. De gerapporteerde
gegevens hebben betrekking op het volledige jaar.
S1: Personeel
S1 Personeel Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
BICS
Aantal
509
505
467
468
450
TeleSign
Aantal
238
222
322
504
504
Proximus Groep excl. BICS en
Aantal 12.644 12.658 12.143 10.530 10.577
TeleSign
Bedienden
Aantal
10.330,8
10.168,1
9.651,6
8.180,3
8.796,2
Arbeiders
Aantal
1.149,8
1.001,6
904,6
643,7
0
Vrouw
Aantal
3.411,8
3.375,5
3.232,7
2.629,5
2.633,5
Man
Aantal
8.068,8
7.794,2
7.323,5
6.194,5
6.162,7
Top Management
Aantal
160,5
162,3
153,5
164
167
Vrouw
Aantal
32
34,5
35,5
39
37
Man
Aantal
128,5
127,8
118
125
130
Senior Management
Aantal
877,3
905,2
914,8
899,4
953
Vrouw
Aantal
212,2
225,2
234
239,4
268,6
Man
Aantal
665,1
680
680,8
660
684,4
Middle Management
Aantal
2.133,5
2.154,4
2.171,7
2.060,9
2.155,2
Vrouw
Aantal
543,5
566,3
577,2
571,1
614,9
Man
Aantal
1.590
1.588,1
1.594,5
1.489,8
1.540,3
Lower Management
Aantal
675,8
662,5
605,7
539,2
524,5
Vrouw
Aantal
245,8
250,8
235,2
209,2
199,2
Man
Aantal
430
411,7
370,5
330
325,3
Sales
Aantal
1.667,3
1.605,5
1.516,6
1.123,1
1.087,8
Vrouw
Aantal
726,7
693,1
643
435
403,9
Man
Aantal
940,6
912,4
873,6
688,1
683,9
*Externe audit
Totaal aantal medewerkers (vte's)
voor de Proximus Groep
Aantal
13.391
13.385
12.931
11.423
11.532
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
148
per leeftijdsgroep
S1.3
Totaalaantal medewerkers(vte's)
S1
Personeel
Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
Bedienden
Aantal
5.966,3
5.679,8
5.194
4.037,5
3.908,7
Vrouw
Aantal
1.651,7
1.605,6
1.507,8
1.135,9
1.109,9
Man
Aantal
4.314,6
4.074,2
3.686,1
2.901,6
2.798,8
Bepaalde duur
Aantal
161
184
164,8
131,8
99
Vrouw
Aantal
64
84
58,8
65,8
33
Man
Aantal
97
100
106
66
66
Brussel
Aantal
54
51
37,8
28,8
27
Vlaanderen
Aantal
70
83
68
77
42
Wallonië
Aantal
37
50
59
26
30
Vervangingscontract
Aantal
35
1
0
0
1
Vrouw
Aantal
9
0
0
0
0
Man
Aantal
26
1
0
0
1
Brussel
Aantal
8
0
0
0
0
Vlaanderen
Aantal
19
0
0
0
0
Wallonië
Aantal
8
1
0
0
1
Statutair
Aantal
3.746,9
3.238,6
2.768,8
1.879,1
1.737,6
Vrouw
Aantal
690
600,2
512,6
336,6
318,3
Man
Aantal
3.056,9
2.638,4
2.256,6
1.542,5
1.419,3
Brussel
Aantal
1.589,8
1.372,5
1.226,1
955,3
897,1
Vlaanderen
Aantal
1.096,9
954,1
779,3
424,5
384,2
Wallonië
Aantal
1.060,2
912
763,4
499,3
456,3
Onbepaalde duur
Aantal
7.537,7
7.746
7.622,6
6.813,1
6.958,6
Vrouw
Aantal
2.648,8
2.691,2
2.661,5
2.227,1
2.282,2
Man
Aantal
4.888,9
5.054,8
4.961,1
4.586
4.676,4
Brussel
Aantal
5.005,1
5.021,2
4.956,8
4.551,2
4.645,2
Vlaanderen
Aantal
1.217,4
1.341,5
1.312,1
1.127,4
1.180
Wallonië
Aantal
1.315,3
1.383,4
1.353,7
1.134,6
1.133,4
Nederlands
Aantal
6.170,7
5.982,7
5.625,4
4.717,5
4.700,3
Frans
Aantal
5.278,6
5.155,5
4.900,4
4.088,7
4.078,6
Duits
Aantal
31,3
31,5
30,4
17,8
17,3
< 30
Aantal
899,2
1.005,3
861,3
838,9
758,2
30-50
Aantal
6.321,9
6.222,1
5.917,9
5.038,4
4.869
>
50
Aantal
4.259,6
3.942,3
3.777,1
2.946,8
3.169
Voltijds
Aantal
9.578,4
9.362,8
9.125,9
8.093,7
8.063,9
Vrouw
Aantal
2.524,6
2.541,8
2.499,6
2.202,3
2.224,7
Man
Aantal
7.053,8
6.821
6.626,3
5.891,4
5.839,2
Deeltijds
Aantal
1.902,2
1.806,9
1.430,3
730,3
732,3
Vrouw
Aantal
887,2
833,7
733,1
427,2
408,8
Man
Aantal
1.015
973,2
697,2
303,1
323,5
Percentage van het totale aantal
medewerkers dat onder een
%
98,6%
98,5%
98,5%
98,1%
98,1%
collectieve arbeidsovereenkomst valt
*Externe audit
Totaal aantal medewerkers (vte's) per
S1.2 arbeidscontract en per geslacht en per
Aantal
11.480,6
11.169,7
10.556,2
8.824
8.796,2
Totaal aantal medewerkers (vte's)
per taal
Aantal 11.480,6
11.169,7
10.556,2
8.824
8.796,2
Aantal 11.480,6
11.169,7
10.556,2
8.824
8.796,2
Totaal aantal medewerkers (vte's)
per tewerkstellingstype, per geslacht
Aantal
11.480,6
11.169,7
10.556,2
8.824
8.796,2
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
149
Definities
•
Personeel:
aantal actieve medewerkers op de loonlijst van
Proximus NV op het einde van de rapporteringsperiode. Deze
cijfers omvatten deeltijdse medewerkers en medewerkers met
een contract van bepaalde duur/vervangingscontract, maar
niet de medewerkers met een slapend contract, langdurig
zieken, studenten en onderaannemers.
•
Proximus Groep:
Proximus NV en zijn filialen vormen de
Proximus Groep.
•
Bedienden:
medewerkers die voornamelijk intellectueel werk
verrichten.
•
Arbeiders:
medewerkers die voornamelijk handenarbeid
verrichten.
•
Voltijdequivalent (vte):
het vte van een medewerker wordt
berekend door het werkelijke aantal werkuren van deze
medewerker te delen door het totale aantal werkuren
van een voltijdse medewerker op het einde van de
rapporteringsperiode.
•
Statutaire medewerker:
elke medewerker die permanent
in een bepaalde graad is benoemd door de benoemende
overheid van Proximus.
•
Collectieve arbeidsovereenkomsten:
de collectieve
overeenkomst (CO) verwijst naar een overeenkomst tussen
Proximus en zijn sociale partners (de drie representatieve
vakorganisaties). Een CO bestaat uit verschillende thema's,
verdeeld over vier hoofdpijlers, voor de actieve medewerkers:
generiek, welzijn, tewerkstelling (arbeidsvoorwaarden) en
kwantitatief (vergoedingen en voordelen). De maatregelen die
van toepassing zijn op de niet-actieve populatie
worden ondergebracht in een vijfde hoofdpijler. Sommige
maatregelen zijn strikt beperkt tot de duur van de CO, terwijl
andere over een langere periode lopen en nog andere een
terugkerend effect hebben. Onderhandelingen over een CO
worden gestuurd door een eisenkohier opgesteld door de
representatieve vakorganisaties. De CO 2021-2022 werd op 22
december 2021 met eenparigheid van stemmen door het
Paritair Comité goedgekeurd. Alle medewerkers vallen onder de
collectieve arbeidsovereenkomsten, met uitzondering
van het Top en Senior Management. De collectieve
arbeidsovereenkomsten van Proximus lopen systematisch over
twee jaar: 2017-2018, 2019-2020 en 2021-2022.
Toelichtingen
•
S1.1:
Per 20 juli 2021, en in overeenstemming met de
collectieve arbeidsovereenkomst 2019-2020, werd het
statuut van arbeider omgezet naar een bediendenstatuut.
Daardoor zijn er sinds 21 januari geen medewerkers in de
categorie 'arbeiders' meer in dienst bij Proximus NV.
•
S1.2:
Het aantal statutaire medewerkers (vte's) neemt elk jaar af
omdat Proximus in 1996 is gestopt met de aanwerving van
personen met een statutair contract. Aangezien statutaire
personeelsleden tot de oudere leeftijdsgroepen behoren,
evolueren ze op natuurlijke wijze naar pensionering.
•
S1.3:
Als gevolg van de stabiele tewerkstelling bij Proximus
neemt de categorie 50-plussers elk jaar toe. Daardoor was in
2021 ten opzichte van 2020 de toename van het aantal
medewerkers (vte's) in de leeftijdsgroep boven de 50 groter
dan in de andere leeftijdsgroepen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
150
werk hervatten na afloopvan hun
S2.3
in derapporteringsperiode het
S2: Welzijn, tevredenheid en retentie
S2
Welzijn, tevredenheid en retentie
Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
S2.1
Resultaten van de tevredenheids- Gemiddelde
enquête bij het personeel score
72,3%
72,7%
56%
71,5%
70%
Totaal personeelsverloop in vte’s
S2.2
(aantal en percentage) in de %
6,9%
6,6%
7,6%
24,7%
4,4%
rapporteringsperiode, per geslacht (Aantal)
(789,4)
(738,7)
(807)
(2.179,7)
(388,7)
en leeftijdsgroep
Vrouw
%
5,3%
4,9%
6,5%
30,5%
3,8%
Vrouw
%
4,1%
5,2%
3,1%
6,2%
5,5%
Vrouw
Number
172
184
181
261
119
Man
Number
177
167
159
276
112
Vrouw
Number
171
166
180
136
259
Man
Number
161
164
162
138
266
Werkhervatting
%
97,8%
98%
95,2%
88,6%
96,7%
Vrouw
%
97,7%
97,9%
95,8%
85,6%
96%
Man
%
97,8%
98,2%
94,6%
91,7%
97,4%
Retentie
%
94,9%
92,4%
95,5%
76,8%
87,2%
Vrouw
%
96,1%
94,3%
95,7%
72%
85,2%
Man
%
93,6%
90,6%
95,3%
82,1%
89,3%
Thuiswerk
%
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
55%
76%
Goed fysiek en mentaal welzijn
%
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
55%
56%
Goed evenwicht tussen werk en privéleven
%
N.V.T.
N.V.T.
69%
68%
73%
*Externe audit
(Aantal)
(181,2)
(166,2)
(208,5)
(803,3)
(100,7)
Man
%
7,5%
7,4%
8,2%
22,2%
4,7%
(Aantal)
(608,2)
(572,5)
(598,5)
(1.376,4)
(288)
< 30
%
11,9%
9,5%
14,8%
20,1%
13,4%
(Aantal)
(116,7)
(96,1)
(128,1)
(168,9)
(101,6)
30-50
%
2,1%
2,1%
3,2%
16,1%
2,8%
(Aantal)
(135,7)
(119,9)
(189,1)
(810,7)
(135,6)
>
50
13%
12,1%
13%
40,7%
4,8 %
(Aantal)
(537)
(522,7)
(489,8)
(1.200)
(151,5)
Totaal aantal medewerkers die
in de rapporteringsperiode het
werk hervatten na afloop van hun
ouderschapsverlof, per geslacht
%
(Aantal)
3,4%
(390,3)
4,9%
(548)
2,9%
(308,8)
5,2%
(458,9)
5%
(442,5)
(Aantal)
(139)
(177)
(101,8)
(161,9)
(146)
Man
%
3,1%
4,8%
2,8%
4,8%
4,8%
(Aantal)
(251,3)
(371)
(207)
(297)
(296,5)
< 30
%
25,2%
33,2%
18,8%
32,9%
28,1%
(Aantal)
(247)
(341)
(162)
(276)
(213)
30-50
%
2%
3,2%
2,3%
3,5%
4,5%
(Aantal)
(129,3)
(201)
(133,5)
(175,9)
(217,5)
>
50
%
0,3%
15%
0,4%
0,2%
0,4%
(Aantal)
(14)
(6)
(13,3)
(7)
(12)
Totaal aantal medewerkers die
Number
349
351
340
537
231
ouderschapsverlof, per geslacht
Totaal aantal medewerkers die het
werk hervatten na afloop van hun
ouderschapsverlof en 12 maanden na Number
hun terugkeer nog tewerkgesteld waren,
332
330
342
274
525
Werkhervattingen en retentie-
percentages van medewerkers die %
S2.4 Evenwicht tussen werk en privé %
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
151
van mannen en vrouwen
S2.5
Beoordeling van de gelijkeverloning
S2 Welzijn, tevredenheid en retentie Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
verloning in
verloning in
Definities
•
Verloop:
aantal medewerkers (vte's) die het bedrijf in de
rapporteringsperiode hebben verlaten. Dit aantal omvat alle
soorten vertrek (al dan niet vrijwillig, einde contract, pensioen).
Het percentage wordt berekend door het aantal vertrekkers
(vte's) in de rapporteringsperiode te delen door het aantal
medewerkers (vte's) op het einde van de rapporteringsperiode.
•
Nieuwe aanwervingen:
aantal medewerkers (vte's) die
in de rapporteringsperiode werden aangeworven. Het
percentage wordt berekend door het aantal medewerkers
(vte's) aangeworven in de rapporteringsperiode te delen door
het aantal medewerkers (vte's) op het einde van de
rapporteringsperiode. Het is het aantal nieuwe aanwervingen in
de rapporteringsperiode, gedeeld door het totale aantal
medewerkers die op het einde van de rapporteringsperiode in
die categorie werkzaam waren. Bv. (aantal nieuwe
vrouwelijke medewerkers in de rapporteringsperiode/aantal
vrouwelijke medewerkers van Proximus NV op het einde van de
rapporteringsperiode)*100.
•
Percentage werkhervatting:
berekening: (totaal aantal
medewerkers die het werk hervatten na ouderschapsverlof/
totaal aantal medewerkers die verwacht werden het werk te
hervatten na ouderschapsverlof)*100. Deze cijfers worden
uitgedrukt in headcount, niet in vte’s.
•
Retentiepercentage:
berekening: (totaal aantal medewerkers
die 12 maanden na hun terugkeer uit ouderschapsverlof
nog in dienst zijn/totaal aantal medewerkers die
terugkeren uit ouderschapsverlof in de voorgaande
rapporteringsperiode(s))*100.
•
Thuiswerk:
percentage van de totale werkduur dat thuis wordt
verricht.
•
Goed fysiek en mentaal welzijn (het percentage
medewerkers dat een score 'goed' geeft in de Speak
Up-enquête):
'Welzijn verwijst naar je fysieke en mentale
gezondheid, en hoe voldaan je bent in je werk en leven. In het
algemeen is mijn gevoel van welzijn ...'. Schaal van 1-5, Goed
= 4 of 5. Speak Up is een interne enquête die peilt naar de
betrokkenheid van de medewerkers.
•
Goed evenwicht tussen werk en privéleven (het percentage
medewerkers dat een score 'goed' geeft in de Speak Up-
enquête):
'De verantwoordelijkheden van mijn functie zijn
in die mate beheersbaar dat ik een gezond evenwicht kan
vinden tussen mijn werk en privéleven'. Schaal van 1-5, Goed
= 4 of 5. Speak Up is een interne enquête die peilt naar de
betrokkenheid van de medewerkers.
•
Verloning per geslacht:
is een analyse van de verlonings-
structuur per niveau.
Deze KPI gaat over het percentage en de vaste verloning.
Percentage (%): 100% is hier gelijk aan het gemiddelde
Proximus-loon per niveau (management of medewerkers)
waarmee de lonen per geslacht worden vergeleken.
De vaste verloning omvat het vaste loon dat de medewerker in
het gerapporteerde jaar heeft verdiend. Deze wordt bepaald
door de aard en de specifieke kenmerken van de functie en
door het niveau van de individuele vaardigheden en ervaring,
rekening houdend met de marktpraktijken.
*Externe audit
%
Management
Vaste
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
146.617,7
Vrouw % N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
99,8%
Man % N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
100,1%
Medewerkers
Vaste
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
55.765,3
Vrouw % N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
97,1%
Man % N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
101,4%
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
152
Toelichtingen
•
S2.1:
Het percentage voor de enquête naar de betrokkenheid
van de medewerkers is licht gedaald, maar desondanks blijft
de score hoog. Mensen antwoorden positief in verband met de
mate van autonomie en verantwoordelijkheid die ze in hun
werk krijgen en nemen. Ook de punten van de enquête met
betrekking tot de trots om voor Proximus te werken
en het punt met betrekking tot de eNPS (employee Net
Promotor Score) blijven positief. Een typische eNPS vraag is:
'Hoe waarschijnlijk is het dat je je bedrijf zou aanbevelen aan
mensen die je kent als een geweldige plek om te werken?'
Sommige categorieën in de tevredenheidsenquête onder de
medewerkers vertonen een lichte daling.
•
S2.2:
2020 was een bijzonder jaar als gevolg van het
transformatieplan. In 2021 zien we dat de normale
verloopcijfers van de jaren vóór 2020 terugkeren.
•
S2.3:
In 2021 zijn 231 werknemers teruggekeerd uit
ouderschapsverlof. Er werd rekening gehouden met alle
soorten ouderschapsverlof in het jaar, ongeacht of de
betrokkene aan het einde van het jaar vertrok of niet.
•
S2.4:
In 2021 werd het aantal thuiswerkers beïnvloed door de
situatie rond COVID-19.
Het welzijn van de medewerkers wordt ook nog steeds op de
proef gesteld door de context rond COVID-19, zodat de
resultaten in lijn blijven met de resultaten van 2020, waarbij
veel mensen aangeven dat hun gevoel van welzijn niet heel
goed is. Het evenwicht tussen werk en privéleven van de
medewerkers is echter aanzienlijk verbeterd; dit is een
rechtstreeks gevolg van telewerk, dat de medewerkers meer
flexibiliteit biedt inzake werkplaats en -tijd, maar de resultaten
blijven verschillen volgens het niveau van de medewerkers
(positiever voor de lagere niveaus).
De conclusie is dat de resultaten voor 2021 stabiel zijn, met een
zeer hoge score voor de trots om te werken voor Proximus en de
eNPS, ondanks de voortdurende disruptieve context
van COVID-19 en de transformatie naar een agile manier van
werken.
•
S2.5:
In 2021 ontvingen vrouwelijke managers 0,20% minder
dan het gemiddelde loon voor hun status, terwijl vrouwelijke
medewerkers 2,95% minder ontvingen dan het gemiddelde
loon voor hun status. Dit verschil is te wijten aan het feit dat
vrouwen bij Proximus meer deeltijds dan voltijds werken in
vergelijking met hun mannelijke collega's. Het verschil is dus niet
te wijten aan een verschillend verloningsbeleid voor mannen
en vrouwen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
153
S3: Opleiding en ontwikkeling
S3 Opleiding en ontwikkeling Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Totaal aantal interne verschuivingen
S3.1 (functiewijzigingen) in de
rapporteringsperiode
Aantal
1.177
983
519
2.146
782
Gemiddeld aantal uren opleiding
dat de medewerkers (vte’s) van de
S3.2 organisatie hebben gevolgd in de
rapporteringsperiode, per geslacht en
per personeelscategorie
Uren
22
24
39
39,5
41,3
Vrouw
Uren
24
23
30
34,5
30,8
Man
Uren
21
24
42
41,7
45,8
Top Management
Uren
23
35
37
26,1
26,3
Senior Management
Uren
27
28
38
32,3
30,3
Middle Management
Uren
24
24
38
30,3
32,2
Lower Management
Uren
32
25
41
30,8
30,7
Medewerkers
Uren
19
22
39
46,5
50,6
Definities
•
Interne verschuivingen:
aantal medewerkers (vte's) dat in de
rapporteringsperiode van functie is veranderd.
•
Uren opleiding:
gemiddeld aantal uren opleiding dat
de medewerkers (vte's) van de organisatie in de
rapporteringsperiode hebben gevolgd.
Toelichtingen
•
S3.1:
In 2020 hadden we een uitzonderlijk groot aantal
interne verschuivingen (2.146) als gevolg van diverse
reorganisatiedossiers en gunstige effecten (bv. de omscholing
van medewerkers) van het transformatieplan. In 2021
veranderden 782 medewerkers intern van job. We moedigen
interne mobiliteit aan, omdat we ervoor willen zorgen dat
alle medewerkers de vruchten van hun permanente vorming
kunnen plukken en een job kunnen uitoefenen die bij hun
talenten past.
•
S3.2:
Het gemiddeld aantal opleidingsuren per medewerker in
2021 is in lijn met onze interne ambities. Voorts hebben we in
2021 32,34 miljoen in opleiding geïnvesteerd in vergelijking
met 34,45 miljoen in 2020.
We hebben ons ertoe geëngageerd minstens twee dagen
opleiding per medewerker te garanderen. Ondanks tal van
initiatieven zijn we uitgekomen op 65% van de medewerkers die
twee dagen opleiding hebben gevolgd, wat een stijging is met
5% ten opzichte van 2020.
*Externe audit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
154
(ProximusGroep)
S4.1
Cijfersinzake veiligheidpergeslacht
S4: Gezondheid en veiligheid
S4 Gezondheid en veiligheid Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Letselcijfer (injury rate - IR)
Cijfer
0,000006
0,000007
0,000007
0,000008
0,000004
Vrouw
Cijfer
0,000006
0,000005
0,000008
0,000002
0,000001
Man
Cijfer
0,000009
0,000008
0,00001
0,00001
0,000005
Beroepsziektecijfer
(occupational disease rate - ODR)
Cijfer
0,0000003
0,0000003
0,0000007
0,0000005
0,0000003
Vrouw
Cijfer
0,0000004
0
0
0,0000002
0
Man
Cijfer
0,0000003
0,0000004
0,000001
0,0000006
0,0000005
Cijfer van verloren dagen
(lost day rate - LDR)
Cijfer
0,0004
0,0003
0,0001
0,0002
0,0001
Vrouw
Cijfer
0,0002
0,0002
0,0001
0,000004
0,000009
Man
Cijfer
0,0004
0,0004
0,0001
0,0002
0,0002
Afwezigheidscijfer (absentee rate - AR)
%
7,5%
7,7%
7,9%
6,3%
6,3%
Vrouw
%
10,5%
10,8%
11,6%
8,2%
8,2%
Man
%
6,2%
6,3%
6,2%
5,5%
5,4%
Werkgerelateerde sterfgevallen
Aantal
Vrouw
Aantal
0
0
0
0
0
Man
Aantal
0
0
0
0
0
Letselcijfer
Aantal
3
2
28
15
10
Werkgerelateerde sterfgevallen
Aantal
0
0
0
0
0
Definities
•
Letselcijfer:
frequentie van letsels in verhouding tot de totale
gewerkte tijd van alle medewerkers in de rapporteringsperiode.
Berekening: aantal letsels binnen de Proximus Groep/totaal
aantal geplande werkuren van alle medewerkers van de
Proximus Groep.
•
Beroepsziektecijfer:
frequentie van beroepsziekten (ziekte die
voortkomt uit een werksituatie of -activiteit, of een
werkgerelateerd letsel) in verhouding tot de totale gewerkte
tijd van alle medewerkers in de rapporteringsperiode.
Berekening: aantal beroepsziekten/totaal aantal geplande
werkuren van alle medewerkers van de Proximus Groep.
•
Cijfer van verloren dagen:
impact van beroepsziekten en
arbeidsongevallen zoals weerspiegeld in de tijd die de
betrokken medewerkers niet kunnen werken. Een verloren
dag wordt gedefinieerd als tijd ('dagen') die niet kan worden
gewerkt (en dus 'verloren' is) omdat een of meer medewerkers
hun gebruikelijke taken niet kunnen uitvoeren als gevolg
een beroepsziekte of arbeidsongeval. Berekening: totaal
aantal verloren dagen (als gevolg van beroepsziekte of
arbeidsongeval)/totaal aantal geplande werkuren van
medewerkers van de Proximus Groep.
•
Afwezigheidscijfer:
meting van de werkelijk verloren
afwezigheidsdagen, uitgedrukt als het aantal ziektedagen
gedeeld door het aantal theoretische werkdagen, per definitie
rekening houdend met de geplande werkuren van de persoon.
Een afwezige is een medewerker die afwezig is van het werk
omdat hij een ziektedag opneemt (met of zonder attest),
met uitzondering van arbeidsongevallen en zwangerschap.
Berekening (voorbeeld voor vrouwelijke medewerkers): (som
van alle geregistreerde ziektedagen van vrouwelijke
medewerkers/som van alle theoretische werkdagen van
vrouwelijke medewerkers)*100.
*Externe audit
Letselcijfer en werkgerelateerde
sterfgevallen voor alle medewerkers
S4.2 (met uitzondering van bedienden) van Aantal
wie het werk, of de werkplaats, door de
Proximus Groep wordt gecontroleerd
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
155
Toelichtingen
S4.1 en S4.2:
Het afwezigheidscijfer in 2021 is vergelijkbaar met
dat van 2020. Begin maart nam Proximus strenge maatregelen
om de coronapandemie binnen de perken te houden. Ook in 2021
bleven we de veiligheids- en gezondheidsrichtlijnen strikt
toepassen.
Door ons snel en doortastend optreden werden de afwezigheid
wegens ziekte tijdens de piek van de jaarlijkse griepepidemie en
de afwezigheid wegens ziekte door corona beperkt. De strikte
naleving van de richtlijnen heeft wellicht ook een impact gehad
op de lage cijfers voor kortstondige ziekte die in 2021 werden
vastgesteld.
We hebben in 2021 een lager letselcijfer vastgesteld ten
opzichte van het voorgaande jaar. De frequentie van ziekten
die voortkomen uit een werksituatie of -activiteit, of uit een
werkgerelateerd letsel, is nog nooit zo laag geweest.
De dienst voor Preventie en Bescherming (CPP)
is de drijvende
kracht achter de welzijnsactiviteiten van Proximus. Hij bepaalt een
gemeenschappelijk welzijnsbeleid en geeft advies over alle
problemen rond dit thema. Alle producten, goederen en diensten
van Proximus moeten voldoen aan de normen met betrekking tot
welzijn op het werk.
De
Werkgroep Welzijn
houdt zich bezig met het opstellen en
opvolgen van de preventie- en beschermingsplannen en
behandelt aspecten zoals de risicoanalyse van werkplaatsen,
medisch toezicht, persoonlijke beschermingsmiddelen,
brandveiligheidsmaatregelen ter bescherming van de
medewerkers en de evaluatie en oplossing van psychologische
risico's en problemen.
Daarnaast bespreken lokale welzijnscomités onderwerpen als
arbeidsongevallen, lokale preventiekwesties of de naleving van
veiligheidsinstructies.
De
preventie- en beschermingsmaatregelen
die
in de context
van de coronapandemie
in 2020 werden getroffen, zijn nog steeds
van kracht (veiligheidsprotocollen, 0800-hotline en mailbox,
plexiglaswanden, versterkte ventilatie, mondmaskers, handgel en
gezichtsschermen) zodat onze arbeiders en bedienden veilig
kunnen werken in de gebouwen van Proximus.
In juni hebben we in het kader van ons 'Connect together'-project
het programma 'Back to the Office' opgezet om mensen op
vrijwillige basis te laten terugkeren naar kantoor, met een ontbijt,
informatiesessies over hybride werken, informatie en tools voor
teamleaders, psychosociale ondersteuning in het kader van COVID-
19 (Work Smarter Charter, webinar over stressdetectie, Team
Connect-kit).
We hebben een programma voor
bedrijfsgeneeskundig toezicht
voor medewerkers die aan beroepsrisico's worden blootgesteld. Dit
programma werd aangepast aan de coronaregels (de meeste
medische controles werden telefonisch uitgevoerd).
In 2021 hebben we ons
globaal preventieplan
geïmple-
menteerd door een risicoanalyse uit te voeren, de nodige
preventie- en beschermingsmaatregelen te treffen om het
aantal werkgerelateerde ongevallen te verminderen,
veiligheidsinstructies mee te delen aan de medewerkers en de
VCO/VCA-regels te communiceren voor operationele
departementen. We hebben ook een risicoanalyse uitgevoerd
van de installatie van fiber, een update van de risicoanalyse van
werkzaamheden in besloten ruimtes, een psychosociale analyse van
verschillende departementen, een brandveiligheidsanalyse van
verschillende gebouwen en installaties, een update van de
risicoprofielen van medewerkers die onder medisch toezicht staan
en een update van de procedure voor de certificering van de
opleiding van onze onderaannemers. Daarnaast organiseerden we
ook opleidingen over brandbestrijding en BA4/BA5- opleidingen
om veilig aan elektrische installaties te werken.
De komende jaren willen we het VCA/VCO-beleid voortzetten. Ook
zullen we ons beleid op het gebied van ergonomie herzien en de
risico's verbonden aan het gebruik van allerlei apparatuur, zoals onze
nieuwe (digitale) arbeidsmiddelen en telecominstallaties, analyseren
en passende preventie- en beschermingsmaatregelen bepalen.
Daarnaast zullen we doorgaan met het organiseren
van veiligheidstrainingen met behulp van digitale technologie en
het opstellen van een Work Smarter Charter. We zullen ook de
veiligheidsaspecten van het opladen van onze elektrische
voertuigen verder analyseren.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
156
S5.1
Aantal klachtenvanwegede JEP
(#terechte klachten)
Aantal
(aantal)
5 (0)
7 (2)
2 (1)
1 (0)
2 (0)
S5: Verantwoorde marketing
S5 Verantwoorde marketing Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Definities
•
Verantwoorde marketing:
de toepassing van verantwoorde en
ethische methodes in marketingcampagnes. Deze omvatten
transparantie over de kosten en voorwaarden van promoties,
respect voor het schuldprofiel/de kredietsituatie van de klant,
proactief advies over het beste aanbod voor de klant, inzet voor
een beter milieu en het streven naar meer digitale versies om het
gebruik van natuurlijke hulpbronnen te verminderen.
•
JEP:
de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame is het
onafhankelijke zelfregulerende orgaan van de Belgische
reclamesector en heeft als missie eerlijke, oprechte en
maatschappelijk verantwoorde reclame verzekeren. Elke
consument kan een klacht indienen bij de JEP.
Toelichtingen
Proximus besteedt bijzondere aandacht aan verantwoorde
marketingpraktijken en houdt zich aan het verbod op reclame voor
mobiele telefoons bij kinderen jonger dan zeven.
Proximus wil zijn mobiele postpaidklanten actief beschermen
tegen hoge facturen. Met Mobilus Full Control kunnen klanten
hun budget onder controle houden. Met onze nieuwe Flex-
packs met mobiel kunnen klanten zonder extra kosten buiten de
bundel surfen, zij het met een lagere snelheid. Op de
MyProximus-app kunnen mobiele postpaidklanten hun verbruik voor
oproepen, sms'en en data bijhouden. We sturen hun ook
waarschuwingen over hun actuele verbruik binnen en buiten
de bundel en informeren hen over de mogelijkheid om extra
eenmalige databundels aan te kopen of extra data om met een
normale snelheid te surfen wanneer de bundel bijna opgebruikt is.
Daarnaast nemen we proactief contact op met klanten met een
regelmatig verbruik buiten de bundel om beter op maat gesneden
plannen voor te stellen.
In juli 2021 lanceerde Proximus voor al zijn klanten een nieuw
aanbod voor roaming buiten de EU. Met de Daily Roaming Pass
zullen alle residentiële klanten en kleine bedrijven hun mobiele
abonnement buiten de EU kunnen gebruiken voor een vast bedrag
per dag, net zoals ze dat thuis zouden doen. We hebben een
factuurlimiet behouden om onaangename verrassingen te
voorkomen. Om ervoor te zorgen dat de klant niet zonder dienst
komt te zitten, blijven we de dienst leveren, zelfs als de klant de
limiet overschrijdt.
Daarnaast heeft Proximus de leesbaarheid en transparantie van
zijn facturen verder verbeterd. In september 2021 hebben we de
nieuwe digitale Proximus-factuur gelanceerd. Met de
MyProximus-app die nu beschikbaar is, kunnen residentiële
klanten gemakkelijk navigeren en de details van hun factuur
begrijpen. Ze omvat ook een intuïtieve weergave van de evolutie
van de uitgaven over de laatste zes maanden. De webversie van
MyProximus wordt verwacht in het eerste kwartaal van 2022.
Tot slot hebben we ook opgeknapte toestellen geïntroduceerd en
gepromoot in onze joint offers in het kader van 'Back-to-school' om
klanten te begeleiden bij het maken van milieubewuste keuzes.
S5.1:
We ontvingen van de Jury voor Ethische Praktijken twee klachten
die niet gegrond waren, wat opvallend laag blijft, zoals de afgelopen
twee jaar het geval was. De klachten in kwestie hebben enkel
betrekking op reclame van Proximus NV.
*Externe audit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
157
S6: Digitale inclusie
S6
Digitale inclusie
Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
S6.1
Investeren in gemeenschappen
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
436.191
S6.2
Investeren in gemeenschappen
Uren
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
2.961
Geschonken laptops
Aantal
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
445
Geschonken wificodes
Aantal
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
24.693
2.581
Totaal aantal mensen opgeleid via
projecten voor digitale inclusie
Aantal N.V.T. N.V.T. 12.524 10.400 14.144
Geteste toestellen toegankelijk voor
minstens vijf categorieën handicaps
(percentage toestellen)
% N.V.T. N.V.T. 44% 73 % 55%
P
Definities
•
Investeren in gemeenschappen - in geldwaarde:
geldelijke
investering die we doen in maatschappelijke organisaties met
een focus op digitale inclusie.
•
Investeren in gemeenschappen - in uren (vrijwilligers)werk:
uren vrijwilligerswerk door medewerkers in initiatieven voor
digitale inclusie.
•
Geschonken laptops:
aantal computers geschonken aan
DigitalForYouth en aan scholen die oude smartphones
inzamelen.
•
Geschonken wificodes:
aantal gratis toegangscodes tot
het openbare wifinetwerk van Proximus die tijdens de
coronapandemie werden aangeboden aan kansarme
leerlingen en studenten, zodat ze konden connecteren met de
scholen wanneer die gesloten waren.
•
Projecten voor digitale inclusie (# bereikte personen):
aantal
mensen (studenten, leerkrachten, senioren) die werden
opgeleid via initiatieven die we ondersteunen (MolenGeek, 19,
Technobel, diggit, Internet Safe & Fun).
•
Geteste toestellen toegankelijk voor minstens vijf
categorieën handicaps:
aantal geteste smartphones en tablets
die toegankelijk zijn voor mensen met een handicap (in totaal
worden zes categorieën handicaps door Proximus getest).
Toelichtingen
•
S6.1:
We investeren 436.191 in digitale inclusieprojecten voor
werkzoekenden (MolenGeek, 19 en Technobel), kinderen
(Internet Safe & Fun samen met Child Focus), langdurig
zieke kinderen (Bednet en ClassContact), senioren (diggit) en
mensen met een handicap (Passe-Muraille), en in de Digital
Inclusion Alliance, DigitAll.
Meer informatie over deze initiatieven is beschikbaar in de
strategische pijler 'Werken aan een groene en digitale
maatschappij' (p. XXX).
•
S6.2:
Onze medewerkers hebben 2.961 uren besteed aan
initiatieven voor digitale inclusie, als vrijwilliger in het project
Internet Safe & Fun, als General Manager van Technobel en
om internetlijnen aan te leggen voor langdurig zieke kinderen.
•
S6.3:
De daling in 2021 ten opzichte van 2020 is toe te
schrijven aan het feit dat we minder toegankelijke toestellen
van nieuwe leveranciers in ons aanbod hebben opgenomen.
*Externe audit
Digitaal onderwijs Aantal
S6.3 Digitale toegankelijkheid %
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
158
Milieuverslag
Algemene nota bij het milieuverslag
Het milieuverslag beschrijft de sleutelindicatoren, reikwijdte,
grenzen, berekeningsmethoden en rapporteringsnormen voor
alle milieudomeinen. De aangevinkte indicatoren worden
onderworpen aan een beperkte externe assurance-audit door
Deloitte.
Reikwijdte van het milieuverslag
We meten alle activiteiten waarvoor een operationele controle van
toepassing is en die materieel zijn voor de Proximus Groep. Het gaat
onder meer om Proximus NV, Proximus Media House NV, BICS NV,
ConnectImmo NV, Scarlet Belgium NV, Proximus ICT NV, Telindus -
ISIT BV, Proximus Luxembourg SA en Be-Mobile NV. Alle
gerapporteerde cijfers zijn gebaseerd op de Proximus Groep, tenzij
anders vermeld.
E1: Energie
E1
Energie
Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
(vs. het jaar voordien)
(vs. 2015)
(vs. 2007)
organisatie uit niet-hernieuwbare bronnen
organisatie uit hernieuwbare bronnen
koeling of stoom
organisatie
organisatie in GWh
(vs. het jaar voordien)
(vs. 2015)
(vs. 2007)
of eigen productie (RE100 België/
Groep)
*Externe audit
Totaal energieverbruik binnen de
organisatie
TJ
1.967
1.876
1.808
1.652
1.571
P
Evolutie totaal energieverbruik
%
-1%
-5%
-4%
-9%
-5%
Evolutie totaal energieverbruik
%
-5%
-9%
-12%
-20%
-24%
Evolutie totaal energieverbruik
%
-22%
-26%
-29%
-35%
-38%
Totaal brandstofverbruik binnen de
TJ
575
552
525
384
391
P
E1.1
Verwarming: aardgas TJ
101
101
105
62
73
P
E1.2
Verwarming: stookolie TJ
63
50
35
46
25
P
Wagenpark: diesel TJ
409
398
373
262
259
P
E1.3
Wagenpark: benzine TJ
1
4
12
15
30
P
Wagenpark: CNG TJ
/
/
/
/
4
P
Totaal brandstofverbruik binnen de
TJ
0
0
0
0
0
Verbruik van verwarming, koeling of stoom TJ
0
0
0
0
0
Verkochte elektriciteit, verwarming,
TJ
0
0
0
0
0
Elektriciteitsverbruik binnen de
TJ
1.392
1.323
1.283
1.267
1.180
P
Elektriciteitsverbruik binnen de
GWh
387
368
357
352
328
Evolutie elektriciteitsverbruik
%
-1%
-5%
-3%
-1%
-7%
Evolutie elektriciteitsverbruik
%
-4%
-8%
-11%
-12%
-18%
Evolutie elektriciteitsverbruik
%
-17%
-21%
-23%
-24%
-29%
Vast en mobiel netwerk GWh
285
269
268
272
251
Datacenters GWh
56
55
53
51
53
E1.4
Kantoren + shops GWh
45
43
36
28
24
% elektriciteitsverbruik uit
hernieuwbare bronnen met GoO
%
100/98
100/99
100/100
100/100
100/100
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
159
E1 Energie Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Energie-efficiëntieverhouding
(op basis van de omzet)
TJ/mio
0,339
0,322
0,317
0,290
0,280
P
Energie-efficiëntieverhouding
(op basis van vte's)
TJ/vte
0,147
0,140
0,140
0,140
0,136
P
E1.5 Energiebesparing netwerk
TJ
137
47
40
29
22
PUE datacenters
Verhouding
1,63
1,65
1,60
1,56
1,49
Evolutie gemiddeld energieverbruik
%
tv-decoders van klanten vs. 2014
-33%
-41%
-50%
-54%
-58%
Definities
•
TJ:
terajoule is een eenheid van energie.
•
Verwarming aardgas:
berekening op basis van de
factuurgegevens van de leveranciers op basis van de
gasmeterstanden.
•
Stookolie:
berekening op basis van de factuurgegevens
van de leveranciers op basis van de aanvullingen van de
stookolietanks.
•
Elektriciteitsverbruik binnen de organisatie:
berekening op
basis van het intern energiemanagementsysteem GENY
(Belgische activiteiten) van Proximus en de facturen van
energieleveranciers vanaf 2021.
•
GoO:
een Guarantee of Origin of garantie van oorsprong is
een traceerinstrument en labelt elektriciteit uit hernieuwbare
bronnen om de afnemers van elektriciteit informatie te
verschaffen over de bron van hun energie.
•
RE100:
is een wereldwijd initiatief dat honderden grote en
ambitieuze bedrijven samenbrengt die zich inzetten voor
100% hernieuwbare energie.
•
Vte's:
aantal werknemers in voltijdequivalenten.
•
Energiebesparing netwerk:
berekening op basis van de acties
ondernomen in de rapporteringsperiode berekend over een
periode van 12 maanden. Aangezien de besparingsprojecten in
de loop van het rapporteringsjaar werden uitgevoerd, worden de
resultaten pas materieel in het lopende en volgende
rapporteringsjaar, maar de grootteorde blijft jaar op jaar
vergelijkbaar. De besparing voor infrastructuur wordt berekend op
basis van het direct gemeten elektriciteitsverbruik en een geschat
indirect verbruik zoals voor koeling voor en na de
besparingsingreep.
•
PUE:
Power Usage Effectiveness, verhouding die beschrijft hoe
efficiënt een datacenter energie gebruikt, waarbij de nadruk ligt
op hoeveel de computerapparatuur verbruikt in vergelijking met
de koeling en andere vaste bedrijfsuitgaven.
•
Evolutie gemiddeld energieverbruik tv-decoders van
klanten vs. 2014:
de baseline voor de berekening van
besparingen inzake het elektriciteitsverbruik van tv-decoders bij
de klant is gebaseerd op de formule in de gedragscode van de
Europese Unie voor digitale tv-diensten, de technische
verbruiksgegevens verstrekt door de leveranciers en de
basistoestellen per type geïnstalleerd bij de klant. We hebben
ons doel bereikt om het gemiddelde energieverbruik in 2019 te
halveren en werken er nog steeds aan om het verbruik te
minimaliseren door onze toestellen en hun efficiëntie aan te
passen en door de oudste decoders te vervangen.
Toelichtingen
•
E1.1:
Volgens de graaddagen van Synergrid was het in 2021 in
België 22% kouder dan in 2020, wat leidde tot een stijging van
het aardgasverbruik met 17%.
•
E1.2:
Het aanvullen van stookolie is sterk afhankelijk van de
gemiddelde buitentemperatuur in de voorafgaande periode en de
behoefte aan brandstof voor de noodgeneratoren. Volgens de
graaddagen van Synergrid lag de verwarmingsbehoefte in 2020
22% lager, wat leidde tot grotere brandstofreserves in 2021.
Daarnaast was er de impact van de coronamaatregelen. Dit alles
heeft geleid tot een aanzienlijke daling met 45% in 2021.
•
E1.3:
Proximus beschikt over een toenemend aantal PHEV's
(Plug-in Hybrid Electric Vehicle) met een benzinemotor ter
vervanging van dieselvoertuigen.
•
E1.4:
Het elektriciteitsverbruik is gedaald als gevolg van
verplicht thuiswerk door COVID-19, een lagere koelvraag in de
zomer en verschillende energie-efficiëntiemaatregelen.
•
E1.5:
Het cijfer voor 2020 is gewijzigd van 7 TJ in 29 TJ als
gevolg van een vertraging in de berekeningen voor het
jaarverslag 2020.
*Externe audit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
160
E2: Uitstoot
CO
2
e-uitstoot scope 1, 2 en 3 KTons 811,6 847,7 779,3 463,8 459,4
P
(vs. vorig jaar)
(vs. 2015 baseline)
marktgebaseerd (vs.
vorig jaar)
(vs. 2007 baseline)
carbon credits (scope 1 en 2)
koeling en brandstof wagenpark
verwarming
brandstof wagenpark
marktgebaseerde methode
- locatiegebaseerde methode
categorieën
baseline) - Science Based Target WB2C
goederen en diensten - België
kapitaalgoederen - België
distributie upstream - België
afval - België
- België
distributie downstream - België
verkochte producten - België
*Externe audit
E2
Uitstoot
Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 1, 2 en 3
%
6%
4%
-8%
-40%
-1%
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 1, 2 en 3
%
8%
12%
3%
-39%
-39%
CO
2
e-uitstoot scope 1 en 2
KTon
46,5
39,0
36,9
27,4
26,6
P
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 1 en 2
%
-4%
-16%
-5%
-26%
-3%
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 1 en 2
(vs. 2015 baseline) - Science Based %
Target WB2C
-8%
-22%
-27%
-45%
-47%
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 1 en 2
%
-72%
-78%
-79%
-83%
-84%
CO
2
e-uitstoot gecompenseerd door
Kton
47,9
42,2
40,1
27,4
26,6
Koolstofintensiteit (scope 1 en 2)
CO
2
e/mio
8,0 6,7 6,5 4,8 4,8
omzet
Koolstofintensiteit (scope 1 en 2)
Ton
3,5 2,9 2,9 2,4 2,3
CO
2
e/#vte's
CO
2
e-uitstoot scope 1 - verwarming,
Kton
43,9
38,0
36,0
26,6
26,6
P
E2.1
CO
2
e-uitstoot scope 1 -
Kton
11,0
10,0
9,2
7,2
6,4
P
CO
2
e-uitstoot scope 1 - koeling Kton
4,6
0,3
0,3
0,3
0,2
P
CO
2
e-uitstoot scope 1 -
Kton
28,3
27,7
26,5
19,1
20,1
P
E2.2
CO
2
e-uitstoot scope 2 - elektriciteit -
Kton
2,6
1,0
0,9
0,8
0
P
E2.3
CO
2
e-uitstoot scope 2 - elektriciteit
Kton
68,4
65,0
62,5
70,4
52,2
CO
2
e-uitstoot scope 3 - 11 relevante
Kton
765,1
808,7
742,4
436,4
432,8
P
Evolutie CO
2
e-uitstoot scope 3 (vs. 2014
%
0%
5%
-3%
-43%
-44%
E2.4
Scope 3 - categorie 1 - aangekochte
Kton
481,0
540,0
460,4
348,7
339,5
P
E2.5
Scope 3 - categorie 2 -
Kton
176,5
184,5
199,8
0
0
P
Scope 3 - categorie 3 - brandstof en
E2.6
energiegerelateerde activiteiten (niet Kton
in scope 1 en 2) - Groep
9,3
8,9
9,3
8,7
8,9
P
E2.7
Scope 3 - categorie 4 - transport en
Kton
4,4
3,6
2,9
2,8
3,2
P
Scope 3 - categorie 5 - gegenereerd
Kton
0,9
1,0
1,0
0,6
0,5
P
E2.8
Scope 3 - categorie 6 - zakenreizen
Kton
1,4
1,3
1,8
1,4
0,3
P
Scope 3 - categorie 7 - woon-
E2.9
werkverkeer van medewerkers incl. Kton
thuiswerk - België
5,1
5,2
5,4
4,9
7,7
P
E2.10
Scope 3 - categorie 9 - transport en
Kton
/
/
/
/
0,7
P
E2.11
Scope 3 - categorie 11 - verbruik van
Kton
5,7
4,6
4,5
13,4
19,8
P
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
161
E2 Uitstoot Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Scope 3 - categorie 12 - verwerking
E2.12
van verkochte producten (einde
levensduur) - België
Kton / / / / 0
P
E2.13
Scope 3 - categorie 13 - geleasede
goederen downstream - België
Scope 3 - categorie 8, 10, 14, 15 -
niet van toepassing
Kton 80,7 59,7 57,4 55,9 52,1
P
Kton
Definities
•
CO
2
e-uitstoot scope 1+2+3:
het CO
2
e-verbruik staat voor een
CO
2
-equivalent emissiecijfer van alle broeikasgassen samen,
zijnde CO
2
, CH
4
, N
2
O, HFC's, PFC's, SF
6
. Voor Proximus zijn
hoofdzakelijk CO
2
en HFC’s van belang, maar ook CH
4
en N
2
O
werden opgenomen in de berekening, zoals bepaald door het
GHG-protocol. We hanteren sinds jaren het principe van de best
beschikbare datakwaliteit.
•
Science Based Target:
wetenschappelijk onderbouwde
doelstellingen bieden een duidelijk omschreven traject voor
bedrijven om de uitstoot van broeikasgassen (Greenhouse
Gas - GHG) te verminderen, de ergste gevolgen van de
klimaatverandering te helpen voorkomen en bedrijven
toekomstzeker te laten groeien. Uitstootreductiedoelstellingen
worden als 'wetenschappelijk onderbouwd' beschouwd
als ze in overeenstemming zijn met wat de meest recente
klimaatwetenschap noodzakelijk acht om de doelstellingen
van de Overeenkomst van Parijs te halen - beperking van de
opwarming van de aarde tot ruim onder 2°C (WB2C) boven
de pre-industriële temperatuur en voortzetting van de
inspanningen om de opwarming tot 1,5°C te beperken.
Onlangs heeft de Intergouvernementele Werkgroep inzake
Klimaatverandering (IPCC) gewaarschuwd dat de opwarming
van de aarde niet meer dan 1,5°C mag bedragen om
catastrofale gevolgen van de klimaatverandering te voorkomen
en dat de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 moet zijn
gehalveerd en tegen 2050 tot nul herleid.
We volgen onze koolstofuitstoot op ten opzichte van de
goedgekeurde Science Based Target (ruim onder 2°C) die we in
2016 hebben vastgesteld en hebben de doelstelling voor
scope 1+2 en de tussentijdse doelstelling al in 2020 bereikt.
•
Scope 1+2: ons doel was een uitstoot van -30% voor scope 1
en 2 tegen 2025 versus 2015.
•
Scope 3: ons doel was een uitstoot van -10% tegen 2025
en -50% tegen 2040 versus 2014.
In 2021 hebben we ons verbonden tot een SBT van 1,5°C en een
net zero-uitstoot tegen 2040, in overeenstemming met de nieuwe
SBTi Corporate Net-Zero Standard die in oktober 2021 werd
gepubliceerd.
•
Carbon credits:
we hebben een CO
2
®
label voor
onze eigen groepsactiviteiten, meer bepaald wagenpark,
elektriciteit, verwarming en koeling (scope 1 en 2), doordat we
compenseren wat we nog niet kunnen verminderen. Proximus is
de belangrijkste drijvende kracht achter het meerjarige 'Gold
Standard' gecertificeerde klimaatproject TEG STOVE (meer info:
www.tegstove.org). We steunen ook enkele andere projecten
die bijdragen tot verschillende duurzame
ontwikkelingsdoelstellingen. Samen met onze Gold Standard-
partners zijn we koolstofneutraal.
Toelichtingen
•
E2.1:
Volgens de graaddagen van Synergrid was het in 2021 in
België 22% kouder dan in 2020, wat leidde tot een stijging van
het aardgasverbruik met 17%.
•
E2.2:
2021 is het eerste rapporteringsjaar met zero-uitstoot uit
100% hernieuwbare energiebronnen.
•
E2.3:
De koolstofuitstoot berekend volgens de
locatiegebaseerde methode is met 26% gedaald als
gevolg van energiebesparende maatregelen en een lagere
koolstofuitstootfactor in België, Nederland en Luxemburg,
waar de belangrijkste activiteiten van Proximus plaatsvinden.
•
E2.4:
De gegevensbron is gewijzigd en verbeterd met behulp
van SAP-extractie (gefactureerde bedragen). De nieuwe
goederencodes (UNSPC-categorieën 2022) werden herzien en
de koolstofemissiefactoren werden herzien en toegepast
overeenkomstig de nieuwe goederencodes. De berekeningen
werden met terugwerkende kracht geactualiseerd voor 2020.
•
E2.5:
De koolstofuitstoot van aangekochte goederen en
diensten en kapitaalgoederen wordt berekend volgens
dezelfde methode, uitgaande van de jaarlijkse
aankoopuitgaven. Het was niet mogelijk de capex op
kwalitatieve wijze te splitsen van de opex, waardoor de
koolstofuitstoot uit kapitaalgoederen is opgenomen in
cat.1. De berekeningen werden met terugwerkende kracht
geactualiseerd voor 2020.
*Externe audit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
162
•
E2.6:
De vroegere ingebedde koolstofuitstoot uit thuiswerk en
ons uitbesteed distributiecentrum in de periode 2017- 2021
werd verschoven naar respectievelijk cat. 7 en cat. 4, in
overeenstemming met de richtlijnen van het GHG-protocol.
•
E2.7:
De koolstofuitstoot is toegenomen omdat meer werk
werd uitgevoerd door onderaannemers, wat leidde tot een
hoger brandstofverbruik.
•
E2.8:
Het aantal zakenreizen is aanzienlijk gedaald als gevolg
van de coronamaatregelen.
•
E2.9:
De koolstofuitstoot is aanzienlijk toegenomen, maar
het is moeilijk een vergelijking te maken met de voorgaande
jaren door de verschillende coronasituaties. Hoewel dit
niet vereist wordt door het GHG-protocol, kiest Proximus er
bewust voor om de geraamde extra uitstoot uit thuiswerk (bv.
extra verwarming en desktopgebruik) op te nemen in zijn
rapportering. Terwijl de uitstoot in categorie 3.7 toeneemt,
wordt deze toename grotendeels gecompenseerd in de
scope 1-uitstoot, aangezien de uitstoot van bedrijfswagens
drastisch is afgenomen vergeleken met de periode voordat de
homeworkingpolicy werd ingevoerd.
•
E2.10:
2021 is het eerste rapporteringsjaar met een meting in
deze categorie.
•
E2.11:
We hebben de Wi-Fi Booster als nieuw toestel
toegevoegd in 2020 en 2021, naast de mobiele telefoons, wat
leidt tot een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2019.
•
E2.12:
2021 is het eerste rapporteringsjaar met een meting in
deze categorie, maar het is duidelijk dat de impact van deze
categorie met 14,2 ton CO
2
e niet materieel is. De voornaamste reden
is het beperkte gewicht van smartphones en Wi-Fi Boosters.
•
E2.13:
Dit is het eerste jaar dat we deze categorie rapporteren in
overeenstemming met de richtlijnen van het GHG-protocol. Het
gebruik van modems en tv-decoders werd eerder
gerapporteerd in cat. 11.
Overzicht van onze scope 1, 2 en 3-standaarden
Scope (GHG-protocol)
+ activiteit
Mogelijke
impact vanuit
Proximus
Scope/% vs.
groepstotaal
Klimaatneutraliteit/
GWP
hernieuwbare energie
Bron
emissiefactoren
Externe audit
'assurance level'
Brandstof wagenpark Hoog
Proximus
Groep/100%
100% carbon credits -
Gold Standard
AR5 IPCC
Base Carbone +
Bilan Carbone
Beperkt nazicht
Verwarming van
gebouwen/installaties
Hoog
Proximus
Groep/100%
100% carbon credits -
Gold Standard
AR5 IPCC
Gas: GHG-protocol
stookolie: Base
Carbone + Bilan
Carbone
Beperkt nazicht
Koeling van gebouwen/
installaties - koelmiddelen
Hoog
Proximus
Groep/100%
100% carbon credits -
Gold Standard
AR5 IPCC Bilan Carbone Beperkt nazicht
Emissies die vrijkomen bij
het opwekken van
elektriciteit aangekocht
door het bedrijf Dit omvat
ook het opladen van EV.
Hoog
Proximus
Groep/100%
Hernieuwbare
energiebronnen: 100%
AR5 IPCC
IEA (CO
2
-uitstoot
door brandstof-
verbranding -
highlights) - 2021
Beperkt nazicht
Grondstofwinning,
transport en productie van
aangekochte goederen en
diensten
Gemiddeld
Proximus in
Nihil AR5 IPCC
België/95%
LCA-based
(klantproducten)
Bilan Carbone,
IEA, Carnegie-
emissiefactoren
Beperkt nazicht
Kapitaalgoederen Gemiddeld
Proximus in
Nihil AR5 IPCC
België/95%
Carnegie-emissie-
factoren, IEA,
LCA-based
Beperkt nazicht
Scope 1 – Directe emissies
Scope 2 – Indirecte emissies
Scope 3 - Cat. 1
Scope 3 - Cat. 2
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
163
Scope (GHG-protocol)
+ activiteit
Mogelijke
impact vanuit
Proximus
Scope/% vs.
groepstotaal
Klimaatneutraliteit/
GWP
hernieuwbare energie
Bron
emissiefactoren
Externe audit
'assurance level'
Extractie, productie
en transport van
directe brandstoffen en
elektriciteit aangekocht
door de Proximus Groep
die niet in scope 1 en 2
werden gerapporteerd.
Netwerkverliezen e.a.
worden meegerekend
onder transport.
Hoog
Proximus
Groep/100%
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone, IEA Beperkt nazicht
Transport van
onderaannemers voor
netwerkoperaties, opslag
in orderaanneming
Laag
Proximus in
Nihil AR5 IPCC
België/95%
Bilan Carbone
EEIO-model
(overige
onderaannemers
vallen onder cat.1)
Beperkt nazicht
Verwerking van
afvalstromen
Gemiddeld
Proximus in
België/95%
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone Beperkt nazicht
Internationale reizen per
vliegtuig of trein
Laag
Proximus in
België/95%
Nihil AR5 IPCC
Officiële cijfers van
reisbureau - Defra
Beperkt nazicht
Woon-werkverkeer van
medewerkers
Thuiswerk
Bedrijfswagens worden
meegeteld in scope 1
Hoog
Proximus
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone Beperkt nazicht
Groep/98%
Uitgaand transport van
het magazijn naar klanten
en winkels
Laag
Proximus in
Nihil AR5 IPCC
België/98%
Op
Beperkt nazicht
leveranciersbasis
Energieverbruik van
Proximus-toestellen
bij klanten (verkochte
mobiele telefoons en
Wi-Fi Boosters)
Hoog
Proximus in
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone, IEA Beperkt nazicht
België/95%
Verwerking van
mobiele telefoons en
Wi-Fi Boosters (einde
levensduur)
Laag
Proximus in
België/98%
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone Beperkt nazicht
Energieverbruik van
Proximus-toestellen
bij klanten (geleasede
modems en tv-decoders)
Gemiddeld
Proximus in
België/98%
Nihil AR5 IPCC Bilan Carbone, IEA Beperkt nazicht
Investeringen:
opgenomen in cat. 2
N.V.T.
Proximus in
België/95%
Nihil AR5 IPCC N.V.T. Beperkt nazicht
N.V.T. N.V.T. N.V.T. N.V.T. AR5 IPCC N.V.T. N.V.T.
Scope 3 - Cat. 3
Scope 3 - Cat. 4
Scope 3 - Cat. 5
Scope 3 - Cat. 6
Scope 3 - Cat. 7
Scope 3 - Cat. 9
Scope 3 - Cat. 11
Scope 3 - Cat. 12
Scope 3 - Cat. 13
Scope 3 - Cat. 15
Scope 3 – Cat. 8, 10, 14
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
164
E3: Vermindering van de koolstofuitstoot met behulp van
onze producten en diensten
E3 Vermindering van de koolstofuitstoot Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
Homeworking dankzij breedband
Kton CO
2
e
/
/
/
372,53
382,18
Dematerialisatie en leasing van toestellen
Kton CO
2
e
/
/
/
41,19
63,20
Onlineconferenties en -samenwerking
Kton CO
2
e
/
/
/
32,89
36,57
Cloud en IP-communicatie
Kton CO
2
e
/
/
/
1,33
1,46
Proximus en publieke cloud
Kton CO
2
e
/
/
/
3,93
4,04
Voertuigen- en verkeersbeheer
Kton CO
2
e
/
/
/
7,40
8,69
Slimme gebouwen en meters
Kton CO
2
e
/
/
/
5,92
5,72
Definities
•
Vermindering van de koolstofuitstoot:
we kozen ervoor om
onze vermeden emissies te berekenen op basis van de directe
marges op onze producten en oplossingen. De volgende
elementen werden in de berekening opgenomen:
•
Het volume van verkochte producten en oplossingen.
•
De bijdrage van onze oplossing of product aan de
koolstofvermindering.
•
De hoeveelheid CO
2
-uitstoot die het product of de oplossing
zelf genereert.
•
De directe marges op onze producten of oplossingen.
•
Dematerialisatie:
het gebruik van fysiek materiaal
terugdringen door bijvoorbeeld een digitaal alternatief aan te
bieden.
•
IP:
het internetprotocol is een familie van computernetwerk-
communicatieprotocollen die zijn ontworpen voor gebruik op
internet.
•
Slimme gebouwen en meters:
de IoT-oplossing (Internet
of Things) omvat slimme gebouwen met het oog op een
efficiënter verbruik van energie en ruimte. IoT-oplossingen
zullen ook helpen om te monitoren hoe ruimtes worden
gebruikt en om waar mogelijk hun functie aan te passen.
*Externe audit
Totaal Kton CO
2
e / / / 465,19 501,86
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
165
E4: Circulariteit
België
hergebruikt - België
energieterugwinning - België
hergebruikt - België
telefoons (DMTC)
voor recyclage van mobiele telefoons -
nieuwe geïnstalleerde modems - België
- België
België
netwerkapparatuurelementen - België
*Externe audit
E4 Circulariteit Eenheid
2017
2018
2019
2020
2021
P
*
% gevaarlijk afval - België %
4,30%
4,00%
8,70%
5,40%
3,48%
P
E4.2
% hergebruikt/gerecycleerd afval -
%
85%
87%
87%
88%
89%
P
Niet-gevaarlijk afval - gerecycleerd of
Kton
9,60
12,20
10,60
8,82
7,45
P
Gerecycleerde koperkabels - België Kton
/
/
/
/
0,86
P
Niet-gevaarlijk afval - met
Kton
1,70
2,00
1,80
1,32
0,95
P
E4.3
Gevaarlijk afval - gerecycleerd of
Kton
0,50
0,60
1,20
0,57
0,30
P
E4.4
Papierverbruik - België
Kton
1,29
0,97
0,65
0,59
0,38
E4.5
Waterverbruik - België
‘000 l
124.611
146.599
109.392
87.551
77.823
Totaal aantal ingezamelde toestellen
E4.6
(inclusief DMTC) - België en Proximus
Luxembourg
Aantal
/ /
/ /
906.832
P
Totaal aantal ingezamelde mobiele
Aantal
18.493
18.279
31.475
72.764
80.044
P
Mobiele telefoons voor hergebruik en
recyclage ingezameld bij Proximus Aantal
NV en Proximus Luxembourg
4.493
9.237
19.255
64.941
70.830
P
Mobiele telefoons voor hergebruik en
recyclage ingezameld in scholen met Aantal
GoodPlanet Belgium
14.000
9.042
12.220
7.823
9.576
P
Aantal opgeknapte computers
aangeboden aan scholen als beloning
Aantal
België
250
156
189
239
432
E4.7
Aantal opgeknapte modems - België Aantal
122.397
182.553
140.000
164.340
178.520
P
E4.7
Aantal opgeknapte modems/aantal
%
24%
32%
26%
32%
28%
E4.7
Aantal opgeknapte tv-decoders - België Aantal
199.797
222.991
196.000
245.136
314.407
P
Aantal opgeknapte tv-decoders/aantal
E4.7
nieuwe geïnstalleerde tv-decoders - %
België
56%
44%
39%
41%
51%
Aantal opgeknapte afstandsbedieningen
Aantal
/
/
/
/
8.348
P
Aantal opgeknapte PSU's - België Aantal
/
/
/
/
231.357
P
Aantal opgeknapte Wi-Fi Boosters -
Aantal
/
/
/
/
78.400
P
Aantal opgeknapte PABX'en - België Aantal
/
/
/
/
9.250
P
Aantal opgeknapte
Aantal
/
/
/
/
6.506
P
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
166
Definities
•
Afvalberekening:
maandelijkse facturen en attesten
van afvalverwerkers worden samengevoegd tot één
jaarrapport, dat wordt bijgewerkt met extra informatie van de
afvalverwerkers:
•
De gewichten van de abonnementen en de individueel
gemeten gewichten van de afvalophalingen.
•
Onderscheid tussen gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval.
•
Verwerkingsmethodes zoals composteren,
recycleren, herwerken, hergebruiken of restafval met
energieterugwinning.
•
DMTC:
ons inzamelprogramma voor mobiele telefoons, 'Don't
Miss the Call'.
•
PSU's:
power supply units zijn de stroomkabels van de
toestellen die we opknappen.
•
PABX:
Private Automatic Branch Exchange, is een
privételefooncentrale. Dit is een telefooncentrale die privé door
een bedrijf wordt gebruikt.
Toelichtingen
•
E4.1:
Afname van afval als gevolg van de overschakeling van
gemiddelde gewichten, na sortering door de afvalverwerker,
op reële gewichten, vóór sortering door de afvalverwerker. Net
als vorig jaar omvat dit gewicht de gewichten van de
opgeknapte modems en decoders.
•
E4.2:
In 2019 hebben we de ambitie gesteld om een echt
circulair bedrijf te worden. We willen tegen 2025 90% van ons
afval hergebruiken of recycleren en tegen 2030 zero waste zijn.
We zijn goed op weg om dit doel te bereiken, aangezien we reeds
89% van ons afval recycleren of hergebruiken.
•
E4.3:
98% van het gevaarlijk afval houdt verband met
batterijen.
•
E4.4:
De vermindering van het papierverbruik is het gevolg
van drie factoren: er wordt minder papier gebruikt door
kantoorprinters, huis-aan-huisreclame werd vervangen door
inserts in de dagbladen en er werd overgeschakeld op
elektronische facturatie in plaats van papieren facturatie.
•
E4.5:
'Waterverbruik - België' wordt gemeten op basis van
periodieke facturen.
•
E4.6:
In 2021 werden er vijf categorieën van opgeknapte
toestellen toegevoegd: afstandsbedieningen, PSU's, Wi-Fi
Boosters, PABX'en en netwerkapparatuur. Het DMTC-project
ondervond nog steeds de impact van COVID-19 door de
beperkte inzameling in scholen, winkels en bedrijven. Het
aantal opgeknapte toestellen schommelt als gevolg van
beslissingen om oude apparatuur uit te faseren.
•
E4.7:
Correcties van de cijfers voor 2020, voor modems van
171.204 naar 164.340 en voor decoders van 256.907 naar
245.136, om een verschil in de boekhouding tussen 2020 en 2021
in overeenstemming te brengen. Dit heeft ook een kleine invloed op
de totale afvalcijfers.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
167
E5: Toeleveringsketen
E5 Toeleveringsketen Eenheid 2017 2018 2019 2020 2021
P
*
% van de totale uitgaven gedekt door
duurzaamheidsscorecards van Ecovadis %
voor leveranciers - Proximus NV
40%
40%
32%
55%
56%
E5.1
Aantal onsite-audits uitgevoerd in
samenwerking met JAC
Aantal
89
91
84
80
71
E5.2 Ondertekende Circulaire Manifesten
Aantal
/ /
/ 21
53
Door Procurement gecontroleerde
E5.2 uitgaven gedekt door Circulaire %
Manifesten - Proximus NV
/ /
/ /
50%
Definities
•
JAC:
Joint Audit Cooperation, een vereniging van
telecomoperatoren met als doel de implementatie van
MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) in de
productiecentra van de belangrijkste multinationale ICT-
leveranciers te controleren, te beoordelen en te ontwikkelen.
•
Circulair Manifest:
een publieke intentieverklaring die de
duurzame doelstellingen van de leverancier op één lijn brengt
met die van Proximus.
Toelichtingen
•
E5.1:
De daling van het aantal audits is te wijten aan
coronamaatregelen.
•
E.5.2:
Stijging als gevolg van de inspanningen van Proximus
om meer leveranciers bij dit proces te betrekken.
*Externe audit
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
168
E6: Milieubeheersysteem
Het milieubeheersysteem van Proximus bestaat uit
verschillende componenten. Er zijn verschillende betrokken
partijen en het systeem behelst diverse tools en middelen.
Stakeholders
•
Het departement Sustainability, met een sterke focus op de
milieuproblematiek, circulariteit en klimaatverandering
•
Het departement Corporate Prevention & Protection, met
inbegrip van de milieuafdeling
•
Het departement Interne Audit rapporteert aan de Raad van
Bestuur en voert audits betreffende alle milieuaspecten uit
op verzoek van de departementen die bevoegd zijn voor het
milieu of het departement Sustainability, de Raad van Bestuur of
het Executief Comité.
•
Door de overheid geaccrediteerde onafhankelijke externe
organisaties die ons afvalbeleid en onze afvalprocedures
auditen (verpakking, AEEA, batterijen)
Middelen en activiteiten
•
Procedures, richtlijnen, plannen en campagnes betreffende
milieukwesties (bv. enquêtes en infosessies voor het personeel
om ons beleid inzake mobiliteit te verbeteren)
•
Nieuw verpakkingsafvalpreventieplan 2019-2022
voor de Interregionale Verpakkingscommissie en
sensibiliseringscampagnes rond het recycleren van afval
•
Antipollutieplan in geval van zware luchtvervuiling in het
Brusselse Gewest
•
Geactualiseerd milieubeleid
•
Terreinbezoeken betreffende milieukwesties zoals gevaarlijke
producten, afval, controle van vergunningen
•
Communicatiekanalen: intranetnieuws, toolboxen, interne
rapportering aan het Executief Comité
•
Geïntegreerd managementsysteem, ISO9001-certificaat
•
Milieu- en duurzaamheidsclausules in aankoopprocedures
•
Gewestelijke vergunningen voor de 5G-uitrol in Vlaanderen en
Brussel
•
Geluidsstudies en controlemetingen om de geluidsnormen te
respecteren en burenhinder te beperken
•
Bodemonderzoek bij risico-installaties
•
E-learningmodule rond de gezondheidsimpact van mobiele en
draadloze telefonie voor het personeel
•
ISO14001 in voorbereiding
•
Voltooiing van een zeer groot bodemsaneringsproject in
Oostende, waar vroeger een creosootfabriek stond voor
houten palen voor elektriciteits- en telecombekabeling (niet
uitgebaat door Proximus). Het dossier werd goedgekeurd door
de gewestelijke milieu-instanties (OVAM). De site kan nu
worden verlaten en verkocht.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
169
Connectimmo
Proximus
Scarlet
Mobile
ProximusNV
100%
42,4%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Proximus
Opal NV
Proximus Media
House NV
Proximus
ICTNV
Telindus
ISITNV
57,6%
EU Taxonomie
De EU-taxonomie is een groen classificatiesysteem dat de klimaat-
en milieudoelstellingen van de EU vertaalt in criteria voor specifieke
economische activiteiten voor investeringsdoeleinden. Dit jaar
worden in de EU-taxonomiecriteria alleen de activiteiten
gedefinieerd die substantieel bijdragen tot de bestrijding van de
klimaatverandering.
Proximus is van plan af te stemmen op de EU-taxonomie en
maakt daarom dit jaar reeds bekend welke van zijn economische
activiteiten in aanmerking komen. Het gaat om activiteiten van
Proximus die volgens de EU-taxonomieverordening zouden
kunnen worden beoordeeld op hun duurzaamheid.
De economische activiteiten van de Proximus Groep werden
geëvalueerd op basis van de EU-taxonomieverordening en de
gedelegeerde handelingen. De economische activiteiten
voor de sector 'Informatie en communicatie' met NACE-codes
J60, J61, J62 en J63 werden geëvalueerd, zoals beschreven in
bijlage I & II van de gedelegeerde handeling klimaat. Eerst werd
een NACE-codescreening uitgevoerd voor de volgende filialen,
waarvan Proximus 100% van de aandelen in handen heeft.
Daarna werden deze activiteiten getoetst aan de definities van
de economische activiteiten binnen de EU-
taxonomieverordening. Tot slot werden deze activiteiten gematcht met
de overeenkomstige financiële informatie. Het resultaat
is dat Proximus NV, Proximus Media House NV, Proximus ICT NV
en Telindus ISIT NV economische activiteiten hebben die in
aanmerking komen, zoals blijkt uit het onderstaande organigram:
J61
Gegevensgestuurde oplossingen
voor broeikasgasemissiereducties
J62
Computerprogrammering, consultancy
en aanverwante activiteiten
J60
Uitzending van radio- en
televisieprogramma’s*
J62
Computerprogrammering, consultancy
en aanverwante activiteiten
Andere economische activiteiten komen niet in aanmerking,
omdat 1) er momenteel geen technische screeningcriteria zijn
voor bepaalde kernactiviteiten, zoals netwerken, 2) de
inspanningen die nodig zijn voor het evalueren van de activiteit
niet verdedigbaar waren: de middelen die nodig zijn voor de
evaluatie zouden niet opwegen tegen de voordelen van het
melden van de activiteit als in aanmerking komend voor de
taxonomie (in termen van materialiteit).
* Het was in 2021 niet mogelijk deze activiteit, zoals beschreven in de EU taxonomie, te koppelen aan de financiële informatie.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
170
Opex
88
%
niet in
Capex
93
niet in
Omzet
90
%
niet in
aanmerking
Uitsluitend op basis van de NACE-code werd nagegaan of de
activiteiten in aanmerking komen voor de EU-taxonomie (met
uitzondering van Proximus Media House NV). Dit resulteerde in de
volgende cijfers voor de Proximus Groep in 2021:
10%
in aanmerking
7%
in aanmerking
12%
in aanmerking
Het percentage dat in aanmerking komt, omvat hoofdzakelijk de
ICT-diensten van de Proximus Groep aan bedrijven. Het
eindresultaat is een vrij hoog percentage van activiteiten die niet
in aanmerking komen. Als activiteiten niet in aanmerking
komen, betekent dit dat deze activiteiten momenteel niet onder het
EU-taxonomiesysteem vallen. Dat geeft geen informatie over de
overeenstemming met het EU taxonomiesysteem of
de duurzaamheid van de economische activiteiten. Activiteiten die
buiten het toepassingsgebied van de EU-taxonomie vallen, kunnen
toch duurzaam zijn. Proximus publiceerde dit jaar een kader voor
duurzame financiering met als doel zijn investeringen te
kanaliseren naar projecten die aantoonbare klimaat- en
sociale voordelen hebben. Het grootste deel van de toekomstige
capex zal in duurzame projecten worden geïnvesteerd. De
duurzaamheidscriteria die door Proximus worden vastgesteld en
toegepast, kunnen in de rubriek Duurzame Financiering worden
geraadpleegd. Proximus verankert duurzaamheid in al zijn
bedrijfsbeslissingen.
In de toekomst zullen we de EU-taxonomie verder in onze
rapportering integreren en de reikwijdte van de evaluatie verfijnen. In
2022 willen we ons netwerk en de duurzaamheidsvoordelen van
onze bedrijfsactiviteiten opnemen in onze toelichtingen over de EU-
taxonomie.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
171
Tabel
van de Task Force
on Climate-Related
Financial Disclosures (TCFD)
Omdat klimaatverandering steeds belangrijker wordt, zijn we in
2021 begonnen met de uitvoering van de aanbevelingen van de
Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD), een
internationaal kader om klimaatrisico's en -kansen financieel te
beoordelen.
Het is het eerste jaar dat we volgens de TCFD rapporteren; de
komende jaren zullen er nog meer inspanningen gebeuren voor de
verdere integratie van de TCFD-aanbevelingen.
Governance
Toelichten hoe de onderneming omgaat met klimaatrisico's en -kansen.
Aanbevelingen Referenties
a
Beschrijven hoe de Raad toezicht houdt op de klimaatrisico's
en -kansen.
b
Beschrijven van de rol van het management bij het evalueren
en beheren van de klimaatrisico's en -kansen.
Corporate governance verklaring, Bestuur van duurzaamheid,
Risicobeheersverslag, Risk Management & Compliance Committee.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C1.1, C1.1a, C1.1b, C1.2, C1.2a.
Bestuur van duurzaamheid, Bezoldigingsverslag: variabele verloning op korte
en lange termijn, Milieubeheersysteem.
CDP Climate Change antwoorden 2021 : C1.2, C1.2a.
Strategie
Toelichten wat de huidige en potentiële impact is van klimaatrisico's en
-kansen op de activiteiten, strategie en financiële planning van de
onderneming, indien dergelijke informatie relevant is.
Aanbevelingen Referenties
a
De klimaatrisico's en -kansen beschrijven die de onderneming heeft
geïdentificeerd voor de korte, middellange en lange termijn.
b
De impact beschrijven van de klimaatrisico's en -kansen op de
activiteiten, strategie en financiële planning van de onderneming.
c
Beschrijven in hoeverre de strategie van de onderneming
veerkrachtig is, rekening houdend met verschillende
klimaatscenario's.
Hoge ethische normen toepassen, Milieurisico's en klimaatverandering,
Sourcing & bevoorradingsketen
CDP Climate Change antwoorden 2021 : C2.1a, C2.1b, C2.2a, C2.3, C2.3a,
C2.4, C2.4a, C3.1b, C3.1.d.
Bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, Werken
aan een groene en digitale maatschappij, Materialiteit en dialoog met de
stakeholders, EU taxonomie, Duurzame financiering.
CDP Climate Change antwoorden 2021 : C3.1e, C3.1f.
Milieurisico's en klimaatverandering, Operationele risico's.
CDP Climate Change antwoorden 2021 : C2.3a, C2.4a, C3.1.d.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
172
Risicobeheer
Toelichten hoe de onderneming klimaatrisico's identificeert, evalueert
en beheert.
Aanbevelingen Referenties
a
De processen beschrijven die de onderneming gebruikt om
klimaatrisico's te identificeren en te evalueren.
b
De processen beschrijven die de onderneming gebruikt om de
klimaatrisico's te beheren.
c
Beschrijven hoe de processen voor het identificeren, evalueren en
beheren van de klimaatrisico's zijn geïntegreerd in het globale
risicobeheer van de onderneming.
Risicobeheersverslag, Milieurisico's en klimaatverandering.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C2.2, C2.2a, C3.1b.
Werken aan een groene en digitale maatschappij, Risicobeheersverslag.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C2.2, C2.2a, C3.1b
Risicobeheersverslag.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C2
Parameters en doelstellingen
Toelichten welke parameters en doelstellingen worden gebruikt
om relevante klimaatrisico's en -kansen te evalueren en te
beheren, indien dergelijke informatie relevant
Aanbevelingen Referenties
a
Toelichten welke parameters de onderneming gebruikt om
klimaatrisico's en -kansen te evalueren.
b
Scope 1, scope 2 en, indien van toepassing, scope 3 uitstoot van
broeikasgassen (BKG) en de daaraan verbonden risico's toelichten.
c
De doelstellingen beschrijven die de onderneming hanteert om de
klimaatrisico's en -kansen, alsook de prestaties ten opzichte van de
doelstellingen te beheren.
Werken aan een groene en digitale maatschappij, Milieuverslag.
CDP Climate Change antwoorden 2020: C4.1a, C4.1b,C4.2a, C4.2b
Stand van zaken van onze net zero CO2-uitstoot en circulaire ambities,
Emissies, Vermindering van de koolstofuitstoot met behulp van onze
producten en diensten.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C5.1, C6.1, C6.2, C6.3, C6.5, C6.10,
C7.1a, C7.2, C7.3a, C7.5, C7.6a, C7.9a
Milieuverslag.
CDP Climate Change antwoorden 2021: C4.1a, C4.1b, C4.2a, C4.2b, C4.3b,
C4.3c, C4.5a
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
173
Algemeneinformatie-items
GRI content index
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
Profiel van de
organisatie
102-1
Naam van de organisatie Proximus naamloze vennootschap naar Belgisch publiek recht
102-2
Activiteiten, merken, producten en diensten Wie we zijn en de waarde die we voor de maatschappij creëren
102-3
Locatie van hoofdzetel Koning Albert II-laan 27, B - 1030 Brussel
102-4
Locatie van activiteiten Wie we zijn en de waarde die we voor de maatschappij creëren,
102-5
Eigendom en rechtsvorm - Aanpak van de geïntegreerde rapportering 2021
-
Onze aandeelhouders
102-6
Bediende markten Wie we zijn en de waarde die we voor de maatschappij creëren
102-7
Schaal van de organisatie - Sociaal verslag
-
Geconsolideerde jaarrekening
-
Kerncijfers i.v.m. het Proximus-aandeel
102-8
Informatie over medewerkers en andere
werkkrachten
Sociaal verslag (S1: Personeel)
102-9
Bevoorradingsketen - Ons waardecreatiemodel
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij (Scope 3:
indirecte uitstoot afkomstig van onze waardeketen)
-
Hoge ethische normen toepassen
102-10
Significante wijzigingen aan de organisatie en
haar bevoorradingsketen
Overname volledig eigenaarschap van BICS en Telesign in
2021
102-11
Voorzorgsbeginsel of -benadering - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Risicobeheer
102-12
Externe initiatieven - #embracedifference pledge
-
Open@Work
-
Inclusive Panels charter
-
Women on Board
-
#IamRemarkable
-
Decent work for all - Commitment charter
-
AfroPean network
-
CDP
-
CO
2
- neutral company
-
SBT initiative
-
RE100 climate group
-
TCFD
-
SDGs
102-13
Lidmaatschap van verenigingen - ETNO
-
VBO/FEB
-
VOKA
-
Agoria
-
BECI (Union des entreprises de Bruxelles)
-
UWE (Union Wallonne des Entreprises)
-
Cercle de Wallonie
-
TNO
-
VKW
-
Benelux Business Roundtable
-
GSMA
-
Center on Regulation in Europe
-
ISPA Belgium
-
ETIS
-
Guberna
-
Cyber Security Coalition
-
The Shift
-
Be.Face
-
Joint Audit Cooperation
-
Belgian Association of Marketing
-
Greenwin
-
Experience@work
-
Synductis
Niet-exhaustieve
lijst
Niet-exhaustieve
lijst
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
174
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
Strategie
102-14
Verklaring van senior beleidsmaker
Samen naar een duurzamer digitaal leven
Ethiek en
integriteit
102-16
Waarden, principes, standaarden en
gedragsnormen
-
Ons waardecreatiemodel
-
Corporate governance verklaring
-
Compliance
-
Hoge ethische normen toepassen
-
Diversiteit & Inclusie
Governance
102-18
Governancestructuur
Corporate governance verklaring
Stakeholder-
engagement
102-40
Lijst van stakeholdergroepen
-
Aanpak van de geïntegreerde rapportering 2021
-
Ons waardecreatiemodel
-
Dialoog met de stakeholders
102-41
Collectieve arbeidsovereenkomsten
Sociaal verslag
102-42
Stakeholders identificeren en selecteren
Dialoog met de stakeholders
102-43
Benadering van stakeholderengagement
Dialoog met de stakeholders
102-44
Belangrijkste thema's en bekommernissen
Dialoog met de stakeholders
Rapporterings-
praktijk
102-45
Entiteiten opgenomen in de geconsolideerde
jaarrekeningen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
102-46
Bepaling en afbakening van de inhoud van het
verslag en de thema's
Aanpak van de geïntegreerde rapportering 2021
102-47
Lijst van relevante thema's
Materialiteit en dialoog
met de stakeholders
102-48
Aanpassingen van informatie
Er werd geen informatie geherformuleerd, tenzij specifiek
anders aangegeven in de tekst
102-49
Wijzigingen in de rapportering
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
102-50
Rapporteringsperiode
1 januari tot 31 december 2021
102-51
Datum van het recentste verslag
Maart 2021
102-52
Rapporteringscyclus
Jaarlijks
102-53
Contactpunt voor vragen over het verslag
sustainability@proximus.com
102-54
Claims i.v.m. rapportering in overeenstemming
met de GRI-normen
Aanpak van de geïntegreerde rapportering 2021
102-55
GRI content index
GRI content index
102-56
Externe assurance
Verslagen van auditors
Specifieke informatie-items
GRI 203: INDIRECTE ECONOMISCHE IMPACT - Gelinkt met hoogrelevante thema's 'Ondersteuning van de digitale infrastructuur voor de Belgische
samenleving en Ondersteuning van de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen'
GRI 103:
Management-
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Het beste gigabitnetwerk voor België bouwen
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten
-
Het beste gigabitnetwerk voor België bouwen
-
Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering
- Overzicht van #inspire2022
GRI 203:
Indirecte
economische
203-1
Infrastructuur investeringen en
ondersteunende diensten
-
Overzicht van #inspire2022
-
Het beste gigabitnetwerk voor België bouwen
-
Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
impact 2016
Eigen
indicator
Woningen en bedrijven klaar voor fiber
Overzicht van #inspire2022
Eigen
indicator
Aantal steden en gemeenten waar 5G
beschikbaar is
Overzicht van #inspire2022
Eigen
indicator
Aantal use cases van bedrijfsklanten op het
5G-innovatieplatform
Overzicht van #inspire2022
Eigen
indicator
Aantal nieuwe wholesale partners voor fiber
Overzicht van #inspire2022
Eigen
indicator
Aantal MVNO-partners die toegang hebben
tot 5G
Overzicht van #inspire2022
Eigen
indicator
Aantal internet-connecties (consumenten
segment)
Overzicht van #inspire2022
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
175
GRI305: EMISSIES-Gelinkt methoogrelevantthema'Energieen CO
2
-uitstoot'
GRI301: MATERIALEN -Gelinkt methoogrelevant thema'Duurzameinfrastructuur'
GRI205:CORRUPTIEBESTRIJDING Gelinktmethoogrelevant thema'Gedrag en ethiek inde bedrijfscontext'
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
Eigen
indicator
NPS of PXS KMO's (ondernemingsklanten) Overzicht van #inspire2022, For competitive
reasons, we do
not disclose this
information
GRI 103:
Management-
benadering 2018
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Compliance,
-
Hoge ethische normen toepassen,
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders,
103-2
Managementbenadering en componenten - Proximus governance model, p.84
-
Bestuur van duurzaamheid, p.88
-
Compliance,
103-3 Evaluatie van de managementbenadering Compliance
GRI 205:
Corruptie-
bestrijding 2016
Eigen
indicator
Aantal zaken dat door de afdeling
Investigations is onderzocht op overtreding
van de policies/gedragscode
Compliance
P
Eigen
indicator
Aantal klokkenluiders gevallen Compliance
P
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Overzicht van #inspire2022
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Milieuverslag (E4: Circulariteit)
GRI 301:
Materialen 2016
Eigen
indicator
Aantal opgeknapte modems/decoders - Overzicht van #inspire2022
- Milieuverslag (E4: Circulariteit)
P
Eigen
indicator
Eigen
indicator
Totaal aantal ingezamelde mobiele
telefoons (DMTC)
Aantal opgeknapte computers
aangeboden aan scholen als beloning
voor recyclage van mobiele telefoons
-
Overzicht van #inspire2022
-
Milieuverslag (E4: Circulariteit)
P
-
Overzicht van #inspire2022
-
Milieuverslag (E4: Circulariteit)
Energie 2016
302-3 Energie-intensiteit Milieuverslag (E1: Energie)
P
Daling van het energieverbruik Milieuverslag (E1: Energie)
302-5 Daling van de energiebehoeften van
producten en diensten
Milieuverslag (E1: Energie)
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Overzicht van #inspire2022
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Milieuverslag (E2: Uitstoot)
GRI 302: ENERGIE - Gelinkt met hoogrelevant thema 'Energie en CO
2
-uitstoot'
GRI 103:
Management-
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij, p.58-66
-
Bestuur van duurzaamheid, p.88
103-3
Evaluatie van de managementbenadering
-
Overzicht van #inspire2022, p.24-25
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij, p.58-66
-
Milieuverslag (E1: Energie), p.158-59
GRI 302:
302-1
Energieverbruik binnen de organisatie
Milieuverslag (E1: Energie), p.158-159
P
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
176
GRI404:OPLEIDINGEN VORMING Gelinktmet hoogrelevant thema'Bijscholing,omscholing en inzetbaarheid van medewerkers'
GRI 401:TEWERKSTELLING - Gelinktmethoogrelevant thema'Welzijnop hetwerk'
GRI308: LEVERANCIERSEVALUATIEINZAKEMILIEU Gelinkt met hoogrelevantthema 'Verantwoorde bevoorradingsketen'
GRI 306: EFFLUENTEN AFVAL -Gelinktmet hoogrelevant thema 'Circulaire economie'
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
GRI 305:
Emissies 2016
305-1
Directe GHG-uitstoot (scope 1) Milieuverslag (E2: Uitstoot)
P
305-2
Indirecte GHG-uitstoot (scope 2) Milieuverslag (E2: Uitstoot)
P
305-3
Indirecte GHG-uitstoot (scope 3) Milieuverslag (E2: Uitstoot)
P
305-4
Intensiteit van GHG-uitstoot Milieuverslag (E2: Uitstoot)
P
305-5
Reductie van GHG-uitstoot - Milieuverslag (E2: Uitstoot)
- Milieuverslag (E3: Vermindering van de koolstofuitstoot met
behulp van onze producten en diensten)
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
GRI 306:
Effluent en afval
2020
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Overzicht van #inspire2022
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Milieuverslag (E2: Uitstoot)
306-3
Geproduceerd afval Milieuverslag (E4: Circulariteit)
P
306-4
Niet-verwijderd afval Milieuverslag (E4: Circulariteit)
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Bestuur van duurzaamheid
-
Hoge ethische normen toepassen
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen)
GRI 308:
Leveranciers-
evaluatie
Eigen
indicator
% van de totale uitgaven gedekt door
duurzaamheidsscorecards van Ecovadis
voor leveranciers - Proximus NV
Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen)
inzake milieu
2016
Eigen
indicator
Ondertekende Circulaire Manifesten Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen)
GRI 103:
Management-
benadering 2018
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders,
GRI 401:
Tewerkstelling
2016
103-2
Managementbenadering en componenten - Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst,
-
Bestuur van duurzaamheid,
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst,
-
Sociaal verslag (S2: Welzijn, tevredenheid en retentie)
-
401-1 Nieuwe aanwervingen en personeelsverloop Sociaal verslag (S2: Welzijn, tevredenheid en retentie),
GRI 103:
Management-
benadering 2018
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
103-2
Managementbenadering en componenten - Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor
de toekomst
-
Sociaal verslag (S3: Opleiding en ontwikkeling)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
177
GRI 414:LEVERANCIERSEVALUATIE INZAKE SOCIALEOMSTANDIGHEDEN- Gelinkt met hoogrelevant thema 'Verantwoorde bevoorradingsketen'
GRI
413:
LOKALE
GEMEENSCHAPPEN
Gelinkt
met
hoogrelevant
thema
'Digitale
toegang'
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
mensenrecht
2016
Eigen
indicator
Aantal zaken ondzocht door het
Onderzoeksdepartement voor het breken van
de Gedragscode
Compliance
P
GRI 103:
Management-
benadering 2018
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken als een 'digital native' bedrijf
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken als een 'digital native' bedrijf
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Overzicht van #inspire2022
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij
GRI 413:
Lokale
gemeen-
Eigen
indicator
Geteste toestellen toegankelijk voor
minstens vijf categorieën handicaps
(percentage toestellen)
Overzicht van #inspire2022
P
schappen 2016
Eigen
indicator
Eigen
indicator
Geschonken wificodes Sociaal verslag (S6: Digitale inclusie)
Geschonken laptops Sociaal verslag (S6: Digitale inclusie)
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Hoge ethische normen toepassen
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Hoge ethische normen toepassen
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Hoge ethische normen toepassen
-
Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen)
GRI 414:
Leveranciers-
evaluatie
inzake sociale
omstandigheden
2016
Eigen
indicator
Aantal onsite-audits uitgevoerd in
samenwerking met JAC
Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen)
GRI 404:
404-1
Opleiding en
Gemiddeld aantal uren opleiding per jaar per
medewerker
-
Overzicht van #inspire2022
-
Sociaal verslag (S3: Opleiding en ontwikkeling)
vorming 2016
404-2
Bijscholingsprogramma's en transitie-
Onze mensen en onze organisatie klaarstomen voor de
begeleidingsprogramma's voor medewerkers
toekomst
404-3
Percentage medewerkers dat een regelmatige
Evaluatie, ontwikkeling en loopbaancoaching zijn nauw
evaluatie krijgt van hun prestaties en
verbonden met onze cultuur. Ons evaluatieproces focust op de
loopbaanontwikkeling
sterke punten van elke medewerker en de verdere ontwikkeling
van die sterke punten door middel van coaching en feedback.
We zijn ervan overtuigd dat deze aanpak de medewerker ten
goede komt. Een medewerker die zich ontwikkelt en evolueert
zal des te beter presteren. Dit is uiteindelijk ook in het voordeel
van Proximus want het helpt het bedrijf om opnieuw te groeien.
Elke actieve medewerker wordt minstens twee keer per jaar
geëvalueerd.
Eigen
( ) miljoenen geïnvesteerd in het her- en
Overzicht van #inspire2022, p.24-25
indicator
bijscholen van onze werknemers in 2021
GRI 412: EVALUATIE MENSENRECHTEN 2016 - Gelinkt met hoogrelevant thema 'Mensenrechten'
GRI 103:
103-1
Toelichting en afbakening van het relevante
- Hoge ethische normen toepassen, p.104-105
Management-
thema
- Materialiteit en dialoog met de stakeholders, p.140-143
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten
- Bestuur van duurzaamheid, p.88
- Hoge ethische normen toepassen, p.104-105
103-3
Evaluatie van de managementbenadering
- Compliance, p.102-103
- Hoge ethische normen toepassen, p.104-105
- Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen), p.167
GRI 412:
Eigen
Aantal on-site audits in samenwerking met
- Hoge ethische normen toepassen, p.104-105
Evaluatie
indicator
JAC
- Milieuverslag (E5: Toeleveringsketen), p.167
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
178
GRI 418:PRIVACY VANDE KLANT -Gelinktmethoogrelevantthema 'Privacy endatasecurity'
GRI416:GEZONDHEID EN VEILIGHEID VANDEKLANT-Gelinkt methoogrelevantthema'Beloften aandeklantennakomen'en'Waar voor geld voordeklant'
GRI-Standaard # GRI informatie-item Paginanummer(s), URL('s) en/of informatie Weglating
Ext.
audit
GRI 103:
Management-
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders
benadering 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
-
Bestuur van duurzaamheid
103-3
Evaluatie van de managementbenadering - Overzicht van #inspire2022
-
Winstgevend groeien via partners en ecosystemen
GRI 416:
Gezondheid en
veiligheid van de
klant 2016
Eigen
indicator
Eigen
indicator
Eigen
indicator
Beoordeling van MyProximus- en Pickx-app in
Google Play en App Store:
Tevredenheid over internet-, tv- en mobiele
producten
Tevredenheid residentiële klanten
over de prijs-kwaliteitverhouding
Overzicht van #inspire2022
Overzicht van #inspire2022
Winstgevend groeien via partners en ecosystemen,
GRI 103:
Management
103-1 Toelichting en afbakening van het relevante
thema
-
Werken aan een groene en digitale maatschappij,
-
Materialiteit en dialoog met de stakeholders,
approach 2018
103-2
Managementbenadering en componenten - Werken aan een groene en digitale maatschappij,
- Bestuur van duurzaamheid,
103-3
Evaluatie van de managementbenadering Werken aan een groene en digitale maatschappij,
GRI 418:
Privacy van de
klant 2016
Eigen
indicator
Eigen
indicator
Aantal incidenten en alarmen
behandeld door het Cyber
Security Incident Response Team
(CSIRT)
Aantal pogingen tot social
engineering t.o.v. onze
medewerkers.
Werken aan een groene en digitale maatschappij,
Werken aan een groene en digitale maatschappij,
Eigen
indicator
Cyber Security Resilience Index Werken aan een groene en digitale maatschappij,
P
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
179
Consolidated Financial
Statements
Prepared under International Financial Reporting Standards for each of the two years ended 31 December 2021 and 2020.
Consolidated Financial Statements
181
Geconsolideerde Balans
181
Geconsolideerde Resultatenrekening
183
Geconsolideerde staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (‘totaalresultaat’)
184
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
185
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen
187
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
188
Toelichting 1. Informatie betreffende de onderneming
188
Toelichting 2. Materiële opname- en waarderingsregels
189
Toelichting 3. Goodwill
209
Toelichting 4. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur
212
Toelichting 5. Materiële vaste activa
214
Toelichting 6. Leasing
216
Toelichting 7. Contractkosten
217
Toelichting 8. Deelnemingen in dochterondernemingen, joint ventures en geassocieerde ondernemingen
219
Toelichting 9. Andere deelnemingen
227
Toelichting 10. Winstbelasting
228
Toelichting 11. Activa en schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en
beëindigingsvoordelen
231
Toelichting 12. Andere vaste activa
238
Toelichting 13. Voorraden
238
Toelichting 14. Handelsvorderingen en contractactiva
239
Toelichting 15. Andere vlottende activa
242
Toelichting 16. Beleggingen
242
Toelichting 17. Geldmiddelen en kasequivalenten
242
Toelichting 18. Eigen Vermogen
243
Toelichting 19: Rentedragende schulden
244
Toelichting 20. Provisions
250
Toelichting 21. Andere langetermijnschulden
251
Toelichting 22: Andere kortetermijnschulden en contractverplichtingen
251
Toelichting 23. Netto-omzet
252
Toelichting 24. Andere bedrijfsopbrengsten
253
Toelichting 25. Kosten van aan omzet-gerelateerde materialen en diensten
253
Toelichting 26. Workforce kosten
254
Toelichting 27. Non-workforce kosten
255
Toelichting 28. Afschrijvingen
255
Toelichting 29. Netto financiële kosten
256
Toelichting 30. Winst per aandeel
257
Toelichting 31. Betaalde en voorgestelde dividenden
257
Toelichting 32. Bijkomende toelichtingen inzake financiële instrumenten
259
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
180
Toelichting 33. Informatie over verbonden partijen
270
Toelichting 34. Rechten, verbintenissen en voorwaardelijke verplichtingen
273
Toelichting 35. Op aandelen gebaseerde betalingen
277
Toelichting 36. Relatie met de commissaris
279
Toelichting 37. Segmentinformatie
279
Toelichting 38. Recent gepubliceerde IFRS-normen
282
Toelichting 39.Gebeurtenissen na balansdatum
282
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
181
Geconsolideerde Balans
(in miljoen EUR)
Per 31 december
ACTIVA
Toelichting
2020
2021
VASTE ACTIVA
Goodwill
3
Immateriële vaste activa met beperkte levensduur
4
Materiële vaste activa
5
Met een gebruiksrecht overeenstemmende actief
6
Leasevorderingen
Contractkosten
7
Geassocieerde ondernemingen en joint ventures
8
Uitgestelde belastingvorderingen
10
Beleggingen in eigenvermogensinstrumenten gewaardeerd tegen reële waarde
9
Pensioenactiva
11
Andere vaste activa
12
VLOTTENDE ACTIVA
Voorraden
13
Handelsvorderingen
14
Leasevorderingen
Contractactiva
14
Terug te vorderen belastingen
10
Andere vlottende activa
15
Beleggingen
16
Geldmiddelen en kasequivalenten
17
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA
Toelichting
EIGEN VERMOGEN
18
Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de moeder
18
Minderheidsbelangen
18
LANGETERMIJNSCHULDEN
Rentedragende schulden (1)
19
Leaseschulden
6
Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en
beëindigingsvoordelen
11
Voorzieningen
20
Uitgestelde belastingschulden
10
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
182
Andere langetermijnschulden (1)
21
KORTETERMIJNSCHULDEN
Rentedragende schulden
19
Leaseschulden
6
Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en
beëindigingsvoordelen
11
Handelsschulden
Contractverplichtingen
22
Belastingschulden
10
Andere kortetermijnschulden
22
TOTAAL PASSIVA
(1) "Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden" zijn geherclassifiseerd van "rente dragende schulden" naar "niet rente
dragende schulden". Deze herclassificatie bedroeg 4 miljoen in 2020 en 3 miljoen in 2021.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
183
Geconsolideerde Resultatenrekening
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Netto omzet
23
Andere bedrijfsopbrengsten
24
Totale opbrengsten
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
25
-1,901
-1,997
Workforce kosten
26
-1,128
-1,200
Non-workforce kosten
27
-530
-554
Totale bedrijfskosten vóór afschrijvingen
-3,559
-3,751
Bedrijfswinst vóór afschrijvingen
Afschrijvingen
28
-1,116
-1,183
Bedrijfswinst
Financiële opbrengsten
Financiële kosten
-56
-58
Netto financiële kosten
29
-48
-54
Verlies van ondernemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode
-1
-10
Winst vóór belastingen
Belastingen
10
-174
-137
Nettowinst
Toe te rekenen aan:
18
Aandeelhouders van de moedermaatschappij (aandeel van de Groep)
Minderheidsbelangen
Gewone winst per aandeel (in EUR)
30
Verwaterde winst per aandeel (in EUR)
30
Gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen
30
Gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen voor verwaterde winst
per aandeel
30
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
184
Geconolideerde staat van gerealiseerde en niet-
gerealiseerde resultaten (‘totaalresultaat’)
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Nettowinst
Niet-gerealiseerde resultaten:
Items die zullen gereclassificeerd worden naar winst en verlies
Wisselkoersverschillen uit omrekening van buitenlandse activiteiten
-22
Kasstroomafdekkingsinstrumenten
Winst onmiddellijk opgenomen in het eigen vermogen
-13
Overdracht naar resultatenrekening voor de periode
-2
-2
Andere
-1
Totaal voor gerelateerde belastingseffecten
-24
Kasstroomafdekkingsinstrumenten
Verlies uit herwaardering opgenomen in het eigen vermogen
Winstbelasting m.b.t. items die zullen gereclassificeerd worden
Items die zullen gereclassificeerd worden naar winst en verlies - na aftrek van
belastingseffecten
-24
Items die niet zullen gereclassificeerd worden
Herwaardering van de netto toegezegdpensioenregelingen
11
-19
Totaal voor gerelateerde belastingseffecten
-19
Gerelateerde belastingseffecten
Herwaardering van de netto toegezegdpensioenregelingen
-35
Winstbelasting m.b.t. items die niet zullen gereclassificeerd worden
-35
Totaal van de posten die niet worden geherclassificeerd naar de winst-en-
verliesrekening, na aftrek van de daarmee samenhangende belastingeffecten
-15
Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
Toe te rekenen aan:
Aandeelhouders van de moedermaatschappij
Minderheidsbelangen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
185
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Kasstroom uit operationele activiteiten
Nettowinst
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen
4/5/6
Bijzondere waardevermindering op vaste en vlottende activa
3/4/5
Toename van voorzieningen
20
Uitgestelde belastinglasten/ (inkomsten)
10
-12
Aandeel in het verlies van ondernemingen gewaardeerd volgens de
vermogensmutatiemethode
8.3
Herwaardering naar de reële waarde van financiële instrumenten
29
Aanpassingen mbt financieringskosten (1)
-2
Winst uit de verkoop van materiële vaste activa
24
-3
-1
Andere niet-kasbewegingen
-1
Kasstroom uit operationele activiteiten vóór wijzigingen in het bedrijfskapitaal
Daling / (toename) van voorraden
-26
Daling van handelsvorderingen
Daling/toename van andere activa
-54
Daling/ (Toename) van handelsschulden
-68
Daling van andere schulden
-50
-15
Daling van nettoschuld voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding
en beëindigingsvoordelen
11
-238
-74
Afname van het bedrijfskapitaal, netto van aanschaffingen en verkopen van filialen
-201
-13
Nettokasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
4/5
-1,089
-1,137
Geldmiddelen betaald voor investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint
ventures
8.4
-44
Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van dochterondernemingen, na aftrek van
verworven geldmiddelen
8.5
-2
-130
Geldmiddelen uit verkoop van materiële vaste activa en andere langetermijn activa
Nettokasstroom besteed in investeringsactiviteiten
-1,081
-1,305
Kasstroom vóór financieringsactiviteiten
Leasebetalingen exclusief betaalde intresten
6
-82
-79
Vrije kasstroom
Kasstroom uit financieringsactiviteiten andere dan leasebetalingen
Dividenden uitgekeerd aan aandeelhouders
31
-485
-388
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
186
Dividenden aan en transacties met minderheidsbelangen
18.2
-26
-217
Netto Verkoop/ (aankoop) van eigen aandelen
-5
Afname van eigen vermogen (aandeel van de groep)
-1
-1
Cash paid for matured cash flow hedge instrument related to long term debt
-2
-13
Uitgifte van langetermijnschulden
19.3
Aflossing van langetermijnschulden
19.3
-502
Uitgave van kortetermijnschuld
19.3
Kasstroom gebruikt in financieringsactiviteiten andere dan leasebetalingen
-363
-299
wisselkoersimpact
-2
Netto evolutie van geldmiddelen en kasequivalenten
-13
-62
Geldmiddelen en kasequivalenten op 1 januari
Geldmiddelen en kasequivalenten op het einde van de periode
17
(1) Nettokasstroom uit operationele activiteiten bevat de volgende kasbewegingen :
Betaalde intresten
-42
-46
Ontvangen intresten
Betaalde belastingen
-155
-198
(2) Vrije kasstroom: kasstroom voor financieringsactiviteiten en na leasebetalingen
(1) De herclassificatie van winsten en verliezen op renteswaps van niet-gerealiseerde resultaten naar winst-en-verliesrekening
wordt gerapporteerd als een niet-kasbeweging
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
187
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen
vermogen
(in miljoen EUR)
Geplaatst
kapitaal
Eigen
aandelen
(EA)
Wettelijke
reserves
Eigenvermogeni
nstrumenten en
afdekkingsreserv
e
Andere
Herwaar-
derings-
reserve
Omrekenings
verschillen
Vergoeding
en in
aandelen
Overgedra-
gen winsten
Totaal eigen
vermogen
(aandeel van
de Groep)
Minderheids-
belangen
Totaal
eigen
vermogen
Saldo op 1 januari 2020
-421
-194
Totaal van niet-gerealiseerde inkomsten en kosten
-2
-14
-13
Dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2019)
-323
-323
-323
Interim dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2020)
-161
-161
-161
Dividenden van dochterondernemingen aan
minderheidsbelangen
-26
-26
Eigen aandelen (EA)
Netto verkoop van eigen aandelen
-3
-2
-5
-5
Totaal transacties met aandeelhouders en
minderheidsbelangen
-3
-486
-489
-26
-515
Saldo op 31 december 2020
-423
-208
-8
Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
-11
Dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2020)
-226
-226
-226
Interim dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2021)
-161
-161
-161
Aankopen van minderheidsbelangen
-92
-92
-126
-218
Eigen aandelen (EA)
Netto aankoop van eigen aandelen
Opties op aandelen
Vervallen stockopties
-3
Totaal transacties met aandeelhouders en
minderheidsbelangen
-3
-475
-477
-126
-603
Saldo op 31 december 2021
-422
-7
-102
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
188
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Toelichting 1. Informatie betreffende de onderneming
De geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2021 werd goedgekeurd voor publicatie door de Raad van Bestuur van 17 februari
2022. Ze omvat de jaarrekening van Proximus NV, haar dochterondernemingen evenals het aandeel van de Groep in de resultaten van
geassocieerde ondernemingen en joint ventures opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (hierna “de Groep” genoemd).
. De zetel van Proximus NV is gevestigd in de
,
. De aandelen van
Proximus staan genoteerd op Euronext Brussel.
digitale transformatie mogelijk te maken voor bedrijven, opent de Groep een wereld van digitale mogelijkheden, zodat mensen beter
leven en slimmer werken. Dankzij geavanceerde onderling verbonden vaste en mobiele netwerken biedt de Groep overal en altijd
toegang tot digitale diensten en data, en tot een breed aanbod van multimedia-inhoud. De Groep is een pionier in ICT-innovatie, met
geïntegreerde oplossingen op basis van IoT, Data analytics, cloud en security. De Groep heeft de ambitie om de referentieoperator in
Europa te worden via netwerken van de volgende generatie, een echt digitale mentaliteit en een geest van openheid ten aanzien van
partnerschappen en ecosystemen, en tegelijk bij te dragen tot een veilig, duurzaam, inclusief en welvarend digitaal België. In België,
biedt de Groep kern producten en diensten aan onder het Proximus en Scarlet merk. De Groep is ook actief in Luxemburg als, onder de
merknamen Tango en Telindus Luxembourg, en in Nederland via Telindus Netherlands. De internationale carrieractiviteiten van de
Groep worden beheerd door BICS, één vooraanstaande internationale communicatie-enabler, een van de belangrijkste mondiale
spraakcarriers en de belangrijkste aanbieder van mobiele datadiensten wereldwijd. Met TeleSign omvat de Groep ook een snelgroeiende
leider in digitale identiteitsdiensten die de grootste internetmerken, digitale kampioenen en cloud-native bedrijven diensten aanbiedt.
Het aantal werknemers van de Groep (in voltijdse equivalenten) bedroeg 11.423 op 31 december 2020 en 11.532 op 31 december
2021. Voor het jaar 2020 bedroeg het gemiddelde personeelsbestand van de Groep 161 kaderpersoneel 10.667 werknemers en 716
arbeiders; voor het jaar 2021 bedroeg het gemiddelde personeelsbestand van de Groep 169 kaderpersoneel, 11.276 werknemers en
geen arbeiders. In de “collectieve arbeidsovereenkomst 19/20” was met de sociale partners overeengekomen dat alle personeelsleden
met een arbeiderscontract een bedienden contract zouden krijgen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
189
Toelichting 2. Materiële opname- en waarderingsregels
Voorbereidingsbasis
De bijgevoegde geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2021 werd opgesteld in overeenstemming met de International
Financial Reporting Standards (“IFRS”) zoals goedgekeurd voor toepassing binnen de Europese Unie. De Groep opteerde niet voor een
vervroegde toepassing van enige IASB-normen of interpretaties.
Wijzigingen in opname- en waarderingsregels
De Groep anticipeert niet op wijzigingen in de toepassing van normen en interpretaties. De toegepaste opname- en waarderingsregels
zijn consistent met deze van vorige boekjaren behalve voor wat betreft de toepassing door de Groep van de nieuwe of herziene IFRS-
normen of interpretaties zoals goedgekeurd voor toepassing door de Europese Unie en die verplicht zijn vanaf 1 januari 2021, en welke
zijn:
Nieuwe standaarden en aanpassingen aan normen:
●
Wijzigingen in IFRS 9, IAS 39, IFRS 7, IFRS 4 en IFRS 16- Hervorming van de rentebenchmark fase 2
●
Wijzigingen in IFRS 16-Leases: Covid-19-gerelateerde huurconcessies na 30 juni 2021 (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1
april 2021)
De toepassing van deze nieuwe en gewijzigde standaarden heeft geen impact op de jaarrekening van de Groep.
Veranderingen in bedrijfssegmenten
De operationele segmenten van de Groep zijn de componenten van de Groep waarvoor de bedrijfsresultaten regelmatig worden
geëvalueerd door het uitvoerend comité (EXCO). De leden van het EXCO zijn de ‘Hooggeplaatste functionarissen’ (“CODM”) die de
belangrijkste operationele beslissingen nemen’ binnen de Groep, zij nemen beslissingen over de middelen die aan het segment moeten
worden toegewezen en beoordelen de prestaties.
Tot 2020 was deze evaluatie gebaseerd op een klantgerichte organisatie gestructureerd rond: de Consumer Business Unit (CBU), de
Enterprise Business Unit (EBU), Carrier & Wholesale Services (CWS) en International Carrier Services (BICS).
In 2021 werd het vroegere ICS-segment, dat de activiteiten van BICS en TeleSign omvatte, opgesplitst in twee afzonderlijke segmenten
(BICS en TeleSign), om hun individueel beheer en hun toekomstige trajecten beter weer te geven.
Ook is de manier waarop de prestaties door deze hooggeplaatste functionarissen worden beoordeeld veranderd. Bijgevolg werden de
interne rentabiliteitsrapporten, die regelmatig door het CODM worden nagekeken om middelen aan segmenten toe te wijzen en de
prestaties te beoordelen, georganiseerd op basis van de aard van de geleverde producten en diensten en de geografische zone. Als
gevolg daarvan werden de operationele segmenten van de Groep als volgt geherdefinieerd:
●
Domestic
: Segment dat communicatie- en ICT-diensten levert aan de residentiële, de zakelijke en de
telecomgroothandelsmarkt in België / BeNeLux. Dit operationele segment groepeert de vroegere business units CBU, EBU
en CWS.
●
International Carrier Service (BICS):
is verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten op de internationale
communicatiemarkt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
190
●
TeleSign:
is gespecialiseerd in internationale authenticatie en digitale identiteitsdiensten voor de grootste internetmerken,
digitale kampioenen en cloud-native bedrijven.
Aangezien er in 2021 een verandering in rapporteringsegmenten was, werden overeenkomstige bedragen voor 2020 aangepast.
Alternatieve prestatiemaatstaven
De Groep maakt gebruik van zogenoemde alternatieve prestatiemaatstaven (“APM”) in de jaarrekening en toelichting. Een alternatieve
prestatiemaatstaf is een financiële maatstaf van een historische of toekomstige financiële prestatie, financiële positie en kasstromen
andere dan een financiële maatstaf gedefinieerd in het toepasselijke kader voor financiële verslaglegging (IFRS). Hun definities zijn
opgenomen in de begrippenlijst bij de rubriek “Management Discussie” van het geconsolideerd jaarverslag. Ze worden consistent
gebruikt in de tijd en wanneer een wijziging nodig is worden vergelijkbare cijfers vermeld.
Consolidatiebasis
In toelichting 8 is de lijst opgenomen van de dochterondernemingen, gezamenlijke bedrijfsactiviteiten, joint ventures en geassocieerde
ondernemingen. Dochterondernemingen zijn entiteiten waarover de Groep zeggenschap heeft. Er is zeggenschap wanneer de Groep
macht heeft over de deelneming, blootgesteld is aan of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van zijn betrokkenheid bij
de deelneming en over de mogelijkheid beschikt zijn macht te gebruiken om zijn opbrengsten te beïnvloeden.
Een dochteronderneming wordt opgenomen in de consolidatie vanaf de dag waarop zeggenschap wordt verworven over de
dochteronderneming en eindigt wanneer de Groep zeggenschap verliest. Intra-groep-saldi en –verrichtingen en bijhorende niet-
gerealiseerde winsten of verliezen tussen ondernemingen van de Groep worden volledig geëlimineerd. Wanneer de opname- en
waarderingsregels van de dochterondernemingen niet in overeenstemming zijn met die van de Groep, voert de Groep de nodige
aanpassingen uit om ervoor te zorgen dat de geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld volgens uniforme grondslagen.
Wijzigingen in het eigendomsbelang van de Groep in dochterondernemingen die niet leiden tot het verlies van zeggenschap in die
dochterondernemingen worden verwerkt als eigenvermogenstransacties. Elk verschil tussen de reële waarde van de betaalde of
ontvangen vergoeding en de wijziging in de belangen zonder overheersend zeggenschap worden rechtstreeks in het eigenvermogen
verwerkt en toegerekend aan de eigenaars van de onderneming. Transactiekosten in verband met de aankoop of verkoop van een
minderheidsbelang in een dochteronderneming worden, wanneer de zeggenschap behouden blijft, in mindering gebracht van het eigen
vermogen als het om meerkosten gaat die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de vermogenstransactie.
Gezamenlijke bedrijfsactiviteiten zijn gemeenschappelijke overeenkomsten waarbij de partijen die gezamenlijke zeggenschap over de
overeenkomst hebben, rechten hebben op de activa, en aansprakelijk zijn voor de verplichtingen, die verband houden met de
overeenkomst. Overeenkomsten waarvan de opzet en het doel zodanig zijn dat de partijen in wezen de enige bron van kasstromen zijn
die bijdraagt tot de continuïteit van de activiteiten van de overeenkomst, worden opgenomen als gezamenlijke bedrijfsactiviteiten.
Wanneer de Groep zijn activiteiten uitoefent in het kader van gezamenlijke bedrijfsactiviteiten erkent de Groep zijn aandeel in de activa
en verplichtingen en kosten en opbrengsten op basis van zijn eigendomsbelang, na intragroep eliminatie. Opbrengsten worden pas
opgenomen als de gezamenlijke bedrijfsactiviteit haar producten aan derden verkoopt.
Een joint venture is een gezamenlijke overeenkomst waarbij de partijen die gezamenlijk zeggenschap over de overeenkomst hebben,
rechten hebben op de netto activa van de overeenkomst. Gezamenlijke zeggenschap is het contractueel afgesproken deel van de
zeggenschap over een overeenkomst, waarvan slechts sprake is wanneer besluiten over de relevante activiteiten unanieme instemming
vereisen van de partijen die de zeggenschap delen. Joint ventures worden opgenomen in deze geconsolideerde jaarrekeningen volgens
de vermogensmutatiemethode.
Geassocieerde ondernemingen zijn ondernemingen waarover de Groep een invloed van betekenis heeft, meer bepaald deelnemingen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
191
waarin de Groep de macht heeft om deel te nemen (geen zeggenschap) aan de financiële en operationele beleidsbeslissingen. Deze
deelnemingen worden ook opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Volgens die methode worden de investeringen in
geassocieerde deelnemingen of joint ventures aanvankelijk erkend tegen verkrijgingsprijs en vervolgens aangepast voor het aandeel van
de Groep in de winst of het verlies of andere niet-gerealiseerde resultaten van de geassocieerde deelneming of de joint venture, en dit
vanaf de aanschaffingsdatum. Deze investeringen en het vermogensaandeel van de resultaten voor de periode zijn respectievelijk
weergegeven in de balans en de resultatenrekening als deelnemingen in geassocieerde ondernemingen en joint ventures en als aandeel
in de resultaten van geassocieerde ondernemingen en joint ventures.
Bedrijfscombinaties
Verwerving van bedrijven wordt verwerkt volgens de overnamemethode. De overgedragen vergoeding wordt gewaardeerd tegen reële
waarde, die berekend wordt als de som van de reële waarden van de overgedragen activa op overnamedatum, de aangegane
verplichtingen jegens voormalige eigenaars van de overgenomen partij en de door de overnemende partij uitgegeven
aandelenbelangen in ruil voor zeggenschap over de overgenomen partij. De aan de overname gerelateerde kosten worden erkend in de
resultatenrekening in de periode wanneer ze zich voordoen. Op overnamedatum worden de verworven identificeerbare activa en
overgenomen verplichtingen gewaardeerd aan hun reële waarde op die datum, en deze inclusief de reële waardering van de niet-
erkende activa en verplichtingen in de balans van de overgenomen partij welke hoofdzakelijk klantenbestanden en merknamen
omvatten.
Minderheidsbelangen worden initieel gewaardeerd tegen het evenredige deel in de identificeerbare netto-activa van de overgenomen
partij.
Beoordelingen en schattingen
Bij de opmaak van de geconsolideerde jaarrekening dient het management beoordelingen en schattingen te maken die een impact
hebben op de in de jaarrekening opgenomen bedragen.
Beoordelingen en schattingen die gemaakt worden op elke rapporteringsdatum weerspiegelen de omstandigheden die bestonden op
die datum (zoals marktprijs, intrestvoeten en wisselkoersen, alsook bestaande boekhoudkundige regels en advies in domeinen waar er
weinig gezaghebbende literatuur voor handen is). Hoewel het management deze schattingen baseert op haar beste kennis van de
huidige gebeurtenissen en van de acties die de Groep zou kunnen ondernemen, kunnen werkelijke resultaten afwijken van deze
schattingen.
De Groep heeft de directe en indirecte impact van de klimaatverandering op zijn bedrijfsrisico's, zijn activiteiten en zijn financiële
rapportering geëvalueerd en heeft momenteel geen materiële oordelen en ramingen geïdentificeerd die door de klimaatverandering
worden beïnvloed.
Kritische beoordelingen bij het toepassen van de waarderingsregels van de Groep
Hieronder volgen de kritische beoordelingen die de bestuurders hebben gemaakt, naast de schattingen (die hieronder afzonderlijk
worden gepresenteerd), bij de toepassing van de grondslagen voor financiële verslaggeving van de Groep en die het meest significant
effect hebben op de bedragen die in de jaarrekening zijn opgenomen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
192
Opbrengsterkenning volgens IFRS 15
In IFRS 15 wordt de transactieprijs toegewezen aan de aan de klant geleverde goederen of diensten op basis van de relatieve
opzichzelfstaande verkoopprijs. Beoordeling is vereist bij het bepalen van deze opzichzelfstaande verkoopprijs en de transactieprijs
rekening houdend met de contractduur.
●
Bepaling van de contractduur
Bij de bepaling van de contractduur heeft de Groep rekening gehouden met de contractuele periode waarin de partijen in
het contract afdwingbare rechten en verplichtingen hebben. Een contract heeft een duur wanneer het een substantiële
beëindigingsvergoeding bevat. De duur loopt tot de beëindigingsvergoeding niet meer verschuldigd is. Indien er geen
materiële beëindigingsclausule is, dan heeft het contract geen duur (d.w.z. contracten van onbepaalde duur).
●
Bepalen van de opzichzelfstaande verkoopprijs
In situaties waarin de opzichzelfstaande verkoopprijs niet direct waarneembaar is, beoordeelt de Groep deze aan de hand van alle
informatie (met inbegrip van de marktomstandigheden, Proximus-specifieke factoren en informatie over de klant of klantengroep) die
redelijkerwijs voor hem beschikbaar is. Deze situatie doet zich voornamelijk voor in de context van gecombineerde offertes met
gesubsidieerde toestellen, waarvoor een cost plus-methode wordt toegepast op één van de componenten. Kortingen die worden
toegekend omdat een klant een contract heeft afgesloten, worden toegewezen aan alle prestatieverplichtingen die aanleiding geven tot
het toekennen van de korting.
●
Identificatie van de prestatieverplichtingen
De identificatie van de prestatieverplichtingen vereist beoordeling en een grondig begrip van de beloftes opgenomen in het contract en
de samenhang tussen deze beloftes.
Leaseovereenkomsten onder IFRS 16
●
Bepalen of een contract een leaseovereenkomst bevat
IFRS 16 definieert een lease als een contract of deel van een contract dat in ruil voor een vergoeding het recht verleent gedurende een
bepaalde periode de zeggenschap over het gebruik van een geïdentificeerd actief uit te oefenen. Voor sommige contracten is een
aanzienlijke mate van beoordeling nodig om te bepalen of een contract het recht geeft om het gebruik van een actief te bepalen, dan
wel of het een contract is voor een dienst die met behulp van dat actief wordt verleend. Wanneer een contract niet kwalificeert als een
lease onder IFRS 16, worden alle vooruitbetaalde bedragen onder dergelijke contracten behandeld als vooruitbetaalde kosten
(dienstverlening), wat het geval is voor specifieke vezel gerelateerde capaciteit die door de Groep is verworven.
●
De leaseperiode
Wanneer de Groep als lessee optreedt bestaat de leaseperiode uit de niet-opzegbare periode van de leaseovereenkomst, samen met
de perioden die onder opties tot verlenging van de leaseovereenkomst vallen indien het redelijk zeker is dat de Group deze opties zal
uitoefenen en de perioden die onder de opties tot beëindiging van de leaseovereenkomst vallen indien het redelijk zeker is dat de Groep
deze opties niet zal uitoefenen.
Bij het beoordelen of het redelijk zeker is dat deze opties al dan niet zullen worden uitgeoefend, is een beoordeling vereist, welke
rekening houdt met alle feiten en omstandigheden die een economische incentive vormen om een verlengings- of beëindigingsoptie uit
te oefenen. De beoordeling wordt herzien als zich een belangrijke gebeurtenis of een belangrijke wijziging in de omstandigheden
voordoet die van invloed is op deze beoordeling.
Functionele valuta van de entiteiten van de Groep.
De individuele jaarrekening van iedere dochteronderneming binnen de Groep wordt opgemaakt in de valuta van de
voornaamste economische omgeving waarin de entiteit actief is. Wanneer de factoren die door IAS 21 worden
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
193
uiteengezet om de functionele valuta te bepalen niet éénduidig zijn en de functionele valuta niet voor de hand ligt, moet
het management beoordelen welke functionele valuta het meest getrouw de economische effecten weergeeft van de
onderliggende transacties, gebeurtenissen en voorwaarden. De functionele valuta voor de Groep is Euro met
uitzondering voor dochteronderneming TeleSign voor dewelke US Dollar beschouwd wordt als functionele valuta.
Winstbelastingen
●
Excess profit ruling
Op 11 januari 2016 kondigde de Europese Commissie zijn beslissing aan dat de Belgische rulings, toegestaan aan
multinationals inzake “Excess Profit”, als illegale staatsteun worden beschouwd (hierna “Beslissing” genoemd).
BICS paste dergelijke ruling toe voor de periode 2010-2014 en betaalde de terugvorderingsaanslag van de vermeende
staatssteun. Bovendien hebben BICS en de Belgische staat beroep aangetekend voor het Europees Gerecht tegen de
beslissing van de Europese Commissie. Het Gerecht van de EU heeft in zijn arrest van 14 februari 2019 de Belgische
Staat in het gelijk gesteld tegen de Europese Commissie op grond van het argument dat er geen sprake is van een
"staatssteunregeling". De Europese Commissie heeft op 24 april 2019 beroep aangetekend bij het Europese Hof van
Justitie (EHJ) tegen deze beslissing. Daarnaast heeft de Europese Commissie op 16 september 2019 een afzonderlijk,
diepgaand onderzoek ingesteld naar 39 excess profit rulings inclusief de excess profit ruling toegekend aan BICS. De
individuele besluiten tot inleiding van de procedure werden uiteindelijk op 31 augustus 2020 bekendgemaakt. BICS
diende haar opmerkingen bij de Commissie in op 29 september 2020. Op 16 september 2021 oordeelde het EHJ dat in
het besluit terecht was vastgesteld dat het stelsel van excess profit ruling een "steunregeling" vormt en verwees de zaak
terug naar het Gerecht, voor een beslissing over de vraag of de EPR-"regeling" al dan niet ook neerkwam op
onrechtmatige staatssteun, aangezien hierover nog geen beslissing is genomen (noch door het Gerecht van de EU, noch
door het CJEU). Het management meent dat de positie zoals opgenomen in deze jaarrekening de beste schatting
weergeeft van het verwachte finale resultaat.
●
Indian Case
BICS heeft aanslagen roerende voorheffing ontvangen uitgaande van de Indische belastingautoriteiten in verband met
betalingen gedaan door een klant met Indisch rijksinwonerschap gedurende de periode 1 april 2007 tot 31 maart 2012.
BICS heeft beroep aangetekend voor de periode van 1 april 2007 tot 31 maart 2012 tegen bovenstaande aanslagen bij
de bevoegde Indische rechtbanken tegen de zienswijze van de Indische belastingautoriteiten dat Indiase bronbelasting
verschuldigd is op de betalingen. Verder is verzet aangetekend op procedurele gronden tegen de aanslagen met
betrekking tot betalingen in de periode 1 april 2008 tot 31 maart 2011. Het bedrag van de mogelijke verplichting,
inclusief laattijdigheidsinteresten, zal nooit hoger liggen dan 33 miljoen EUR. BICS heeft de geschatte bedragen niet
betaald en heeft geen belastingvoorzieningen geboekt. Management beoordeelt dat de positie zoals opgenomen in deze
jaarrekening de beste schatting van het waarschijnlijke eindresultaat weergeeft.
Schattingsonzekerheden
Claims en voorwaardelijke verplichtingen (zie toelichting 34)
Voor claims en voorwaardelijke verplichtingen is beoordeling vereist over het bestaan van een verplichting die het gevolg
is van een gebeurtenis uit het verleden, het bepalen van de waarschijnlijkheid van een economische uitstroom, en van het
kwantificeren van deze waarschijnlijke uitstroom van economische middelen. Deze inschatting wordt herzien wanneer
nieuwe informatie beschikbaar is en met behulp van advies van externe experten.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
194
Realiseerbare waarde van kasstroom genererende eenheden met goodwill
In toelichting 3 (Goodwill) worden de belangrijkste veronderstellingen besproken die gebruikt zijn bij het testen op bijzondere
waardeverminderingen, voor het bepalen van de realiseerbare waarde van de kasstroom genererende eenheden met goodwill.
Actuariële veronderstellingen betreffende de waardering van de verplichtingen voor personeelsbeloningen
en fondsbeleggingen
De Groep heeft verschillende personeelsbeloningsplannen zoals pensioenplannen, andere plannen na uitdiensttreding en
beëindigingsvoordelen. In toelichting 11 (Activa en schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en
beëindigingsvoordelen) worden de belangrijkste veronderstellingen besproken die gebruikt zijn bij de waardering van de verplichting, de
fondsbeleggingen en de netto kost over de periode.
Schatting van de gebruiksduur
Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode om het af te schrijven bedrag op systematische basis over de
gebruiksduur te spreiden. Het af te schrijven bedrag is de kostprijs verminderd met de geraamde restwaarde.
De gebruiksduur van een actief wordt geraamd op een realistische basis, gebaseerd op de ervaring van de Groep met soortgelijke activa,
en wordt minstens jaarlijks herzien. Het effect van wijzigingen in de gebruiksduur wordt prospectief geboekt.
Omrekening van vreemde valuta
Transacties in vreemde valuta worden erkend in de functionele munt bij initiële opname, omgerekend aan de wisselkoers die geldt op de
transactiedatum. Monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde munt worden op balansdatum in de functionele valuta van de
entiteit omgerekend aan de slotkoers van die dag. Niet-monetaire activa en passiva in vreemde valuta's worden niet geherwaardeerd.
Netto wisselkoersverschillen bij de omrekening van monetaire activa en passiva worden in het resultaat opgenomen onder “andere
bedrijfskosten” in de periode waarin ze zich voordoen.
Buitenlandse activiteiten
De Groep bepaalt de functionele valuta (d.w.z. de valuta van de primaire economische omgeving waarin de dochteronderneming actief
is) van elke afzonderlijke dochteronderneming die in haar geconsolideerde cijfers is opgenomen. . Een bedrijf dat integraal deel uitmaakt
van de moedermaatschappij (Proximus SA), d.w.z. dat zijn activiteiten uitoefent alsof het een verlengstuk is van de activiteiten van de
moedermaatschappij, heeft de euro als functionele valuta. Resultaten en financiële positie van entiteiten met een andere functionele
valuta dan de euro zijn als volgt in de rekeningen van de Proximus Groep opgenomen:
●
Activa en passiva (met inbegrip van de vergelijkende cijfers) worden omgerekend tegen de slotkoers op de verslagdatum.
●
Inkomsten en lasten worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum.
●
Minderheidsbelangen worden omgerekend tegen de wisselkoersen op de datum van de transactie.
●
Alle resulterende wisselkoersverschillen worden opgenomen in de andere elementen van het totaalresultaat. Bij afstoting
van een dergelijke entiteit wordt het uitgestelde cumulatieve bedrag dat in niet-gerealiseerde resultaten is opgenomen in
verband met die buitenlandse activiteit, opgenomen in winst of verlies.
Goodwill
Goodwill vertegenwoordigt het bedrag waarmee de som van de overgedragen vergoeding, het bedrag van enig minderheidsbelang, en
de reële waarde van het voorheen aangehouden aandelenbelang, indien toepasselijk, de netto reële waarde van de identificeerbare
activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen verworven via bedrijfscombinaties overschrijdt. Wanneer de Groep zeggenschap
verwerft, wordt enig voorheen aangehouden belang in de overgenomen partij geherwaardeerd naar reële waarde via de winst- en
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
195
verliesrekening.
Veranderingen in de voorwaardelijke vergoeding die deel uitmaakt van de overgedragen vergoeding worden aangepast ten opzichte
van goodwill, indien deze zich voordoen tijdens de voorwaardelijke aankoopprijstoewijzingsperiode en indien ze verband houden met
feiten en omstandigheden die bestonden op datum van overname. In de andere gevallen, afhankelijk van het al dan niet classificeren
van de voorwaardelijke vergoeding als eigen vermogen of niet, worden de aanpassingen via eigen vermogen of via de winst- en
verliesrekening opgenomen.
Aankoopkosten worden in kosten opgenomen en belangen zonder overheersende zeggenschap (‘minderheidsbelangen’) worden
berekend op overnamedatum aan hun proportioneel deel in de identificeerbare activa en schulden van de overgenomen partij, en dit op
een transactie-per-transactie basis.
Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs en wordt niet afgeschreven maar jaarlijks getest op bijzondere waardeverminderingen op
het niveau van de kasstroomgenererende eenheid alsook telkens wanneer er een aanwijzing is dat de kasstroomgenererende eenheid
aan wie de goodwill werd toegewezen een bijzondere waardevermindering zou kunnen hebben ondergaan. De Groep volgt de goodwill
op het niveau van de operationele segmenten, aangezien dit de manier weerspiegelt waarop de Groep zijn activiteiten beheert.
Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur
De immateriële vaste activa bestaan hoofdzakelijk uit de Global System for Mobile Communications (“GSM”)-licentie, de Universal
Mobile Telecommunications Systems (“UMTS”)-licentie, 4G-licenties, merknamen, patenten en klantenbestanden verworven via
bedrijfscombinaties, intern en extern ontwikkelde software en andere immateriële vaste activa zoals voetbalrechten, uitzendrechten.
Afzonderlijk verworven immateriële vaste activa met een beperkte gebruiksduur worden bij de eerste opname gewaardeerd tegen
kostprijs. Alleen het vaste gedeelte van de vergoeding wordt gekapitaliseerd. De kostprijs van de in een bedrijfscombinatie verworven
immateriële activa is hun reële waarde op de overnamedatum.
De Groep activeert bepaalde uitgaven gemaakt met betrekking tot de ontwikkeling of de aankoop van software voor intern gebruik
indien zij identificeerbaar zijn, indien de Groep zeggenschap heeft over de activa en indien de toekomstige economische voordelen
waarschijnlijk zijn.
De Groep heeft SAAS- overeenkomsten (‘software as a service’) afgesloten en betaalt een vergoeding in ruil voor een recht om toegang
te krijgen tot de softwareapplicatie van de leverancier voor een bepaalde duur. De Groep erkent een software actief in een cloud
computing overeenkomst op de aanvangsdatum van het contract indien zij op die datum de controle over de software verkrijgt. Dit is
wanneer, bij het begin van de regeling:
●
De Groep het contractuele recht heeft om de software tijdens de hostingperiode in bezit te nemen zonder significante boete,
en
●
Het voor de Groep haalbaar is de software op zijn eigen hardware te installeren of een contract te sluiten met een andere, niet
met de leverancier verbonden partij om de software te hosten
De waarderingsregels van de Groep voorzien dat de uitzendrechten voor live sportseizoenen worden gekapitaliseerd als immateriële
activa bij het begin van elk nieuw seizoen, aangezien op dat moment de inhoud identificeerbaar is. Toekomstige betalingsverplichtingen
met betrekking tot toekomstige seizoenen worden in de toelichting vermeld als contractuele verplichtingen (zie toelichting 34).
Voor contracten met andere TV-zenders activeert de Groep de kosten voor de totale duur van het contract, aangezien de inhoud geacht
wordt voldoende identificeerbaar te zijn (het grootste deel van de inhoud is reeds geproduceerd) voor de niet-opzegbare duur van het
contract (over het algemeen 18 maanden-3 jaar).
De onderneming blijft de desbetreffende boekhoudkundige regels en richtlijnen opvolgen in dit domein waarvoor er beperkte
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
196
gezaghebbende literatuur bestaat.
Immateriële vaste activa met een bepaalde gebruiksduur worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde
afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De restwaarde van zulke immateriële vaste activa wordt verondersteld nul te zijn.
Merknamen en klantenbestanden verworven in bedrijfscombinaties worden lineair afgeschreven over hun geraamde gebruiksduur (3 tot
20 jaar). Behalve wanneer de gebruiksduur gebaseerd is op de contractuele beperkingen of de intentie van het management weergeeft,
wordt deze vastgesteld in overeenstemming met de verwachte kasstromen die in het waarderingsmodel voor een dergelijk actief
worden gebruikt. Hij wordt zo gedefinieerd dat de verwachte gecumuleerde gedisconteerde kasstromen die door het betrokken actief
over zijn gebruiksduur worden gegenereerd, ongeveer 90% vertegenwoordigen van de totale gecumuleerde gedisconteerde
kasstromen die van het actief worden verwacht.
GSM-, UMTS- en 4G licenties, andere immateriële vaste activa en intern gegeneerde activa met beperkte gebruiksduur worden lineair
afgeschreven over hun geraamde gebruiksduur. De afschrijving begint zodra het immaterieel vast actief beschikbaar is voor beoogd
gebruik. De gebruiksduur van licenties zijn vastgelegd bij Koninklijk Besluit en variëren van 5 tot 20 jaar.
De gebruiksduur werd als volgt bepaald:
Gebruiksduur (jaren)
GSM, UMTS, 4G en andere netwerklicenties
GSM (2G)
UMTS (3G)
LTE (4G)
800 Mhz (4G)
volgens licentieduur
5 tot 6
16
15
20
Via een bedrijfscombinatie verworven merknamen,
klantenbestanden, patenten en software
3 tot 20
Software
Uitzendrechten voor sportseizoenen
Gebruiksrechten en andere uitzendrechten
5
Over de duur van het seizoen
Over de contractduur
(meestal van 2 tot 5)
De afschrijvingsperiode en de afschrijvingsmethode voor immateriële vaste activa met een bepaalde gebruiksduur worden minstens aan
het einde van elk boekjaar herzien. Veranderingen in de voorziene gebruiksduur of in het voorziene patroon van toekomstige
economische voordelen vervat in het actief, worden verwerkt door de afschrijvingsperiode en afschrijvingsmethode te veranderen al
naargelang het geval en worden behandeld als wijzigingen in de boekhoudkundige ramingen.
Materiële vaste activa
Materiële vaste activa, met inbegrip van activa die door middel van operationele lease aan derden zijn verhuurd, worden gepresenteerd
volgens hun aard en worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
197
waardeverminderingen. De kosten voor de uitbreidingen of substantiële verbeteringen van de materiële vaste activa worden
geactiveerd. De onderhouds- en herstellingskosten voor materiële vaste activa worden opgenomen in de bedrijfskosten indien ze de
gebruiksduur van het actief niet verlengen of wanneer het toekomstig economische nut niet beduidend verhoogd wordt. De kostprijs
van materiële vaste activa bevat de kosten voor hun ontmanteling, verwijdering en herstelling, indien de Groep hiervoor een verplichting
heeft ten gevolge van de installatie van het actief.
Een element dat tot de materiële vaste activa hoort wordt niet langer op de balans opgenomen na vervreemding of wanneer er geen
economische voordelen meer te verwachten zijn van het gebruik of de vervreemding van het actief. Een eventuele winst of verlies
voortvloeiend uit het niet meer opnemen van het actief (berekend als het verschil tussen de geschatte netto-opbrengst en de
boekwaarde van het actief) wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening van het jaar waarin het actief niet langer wordt
opgenomen.
De afschrijving van een actief start zodra het klaar is voor zijn beoogd gebruik. De afschrijvingen worden lineair berekend over de
geraamde gebruiksduur van het actief.
De gebruiksduur wordt als volgt bepaald:
Gebruiksduur (jaren)
Terreinen en gebouwen
Terreinen
Gebouwen en uitrustingen in gebouwen
Faciliteiten in gebouwen
Werken in gehuurde gebouwen en reclame uitrustingen
onbeperkt
22 tot 33
3 tot 10
3 tot 10
Technische en netwerkuitrustingen
Kabels en buizen
Centrales
Transmissie
Radio Toegang Network
Mobiele sites en uitrusting voor faciliteiten in sites
Uitrustingen geïnstalleerd in de gebouwen van de klant
Data en andere netwerkuitrustingen
15 tot 20
8 tot 10
6 tot 8
6 tot 7
5 tot 10
2 tot 8
2 tot 15
Meubilair en voertuigen
Meubilair en kantooruitrusting
Voertuigen
3 tot 10
5 tot 10
De restwaarden, gebruiksduur en afschrijvingsmethoden van activa worden aan het eind van elk boekjaar herzien en aangepast indien
nodig.
Kosten van verkochte materialen en diensten, workforce- en non-workforcekosten worden weergegeven in de resultatenrekening na
aftrek van de werkzaamheden uitgevoerd en geactiveerd door de onderneming voor de uitbouw van materiële vaste activa.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
198
Contractkosten
Contractkosten die in aanmerking komen voor activering als bijkomende kosten voor het verkrijgen van een contract, omvatten
commissie betaald aan dealers met betrekking tot post-paid contracten. Contractkosten worden opgenomen als langtermijnactiva,
gezien de economische voordelen verbonden aan deze activa naar verwachting in de periode langer dan twaalf maanden zullen worden
ontvangen.
Contractkosten met betrekking tot post-paid contracten worden systematisch gespreid op een basis die consistent is met de overdracht
van de diensten aan de klant, zijnde het tijdstip waarop de gerelateerde opbrengsten worden erkend. De Groep heeft voor de
contractkosten gekozen voor een portefeuillebenadering. De contractkosten met betrekking tot de residentiële markt worden gespreid
over drie jaar en voor de professionele markt over vijf jaar.
Alle andere commissies worden ten laste genomen wanneer ze worden gemaakt.
Bijzondere waardeverminderingen van niet-financiële activa
De Groep onderzoekt op iedere balansdatum of de niet-financiële activa geen tekenen van bijzondere waardevermindering vertonen.
De Groep vergelijkt minstens één keer per jaar de boekwaarde met de geschatte realiseerbare waarde van immateriële vaste activa in
aanbouw en kasstroom genererende eenheden die goodwill omvatten. De Groep voert deze jaarlijkse bijzondere
waardeverminderingstest uit tijdens het vierde kwartaal van het jaar.
Er wordt een bijzondere waardevermindering erkend wanneer de boekwaarde van een actief of kasstroomgenererende eenheid de
geraamde realiseerbare waarde overschrijdt. De realiseerbare waarde van een actief is de hoogste waarde tussen de reële waarde van
een actief of een kasstroomgenererende eenheid na aftrek van de verkoopkosten en de bedrijfswaarde voor de Groep.
Bij de bepaling van de bedrijfswaarde worden de geschatte toekomstige kasstromen geactualiseerd, waarbij een disconteringsvoet vóór
belasting wordt toegepast die rekening houdt met de huidige marktbeoordelingen van de tijdwaarde van geld en de specifieke risico’s
van het actief of de kasstroomgenererende eenheid.
Uitgestelde belastingen
Uitgestelde belastingen worden geboekt voor de tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en passiva in de geconsolideerde
balans en hun respectievelijke belastbare basis.
Uitgestelde belastingvorderingen verbonden aan verrekenbare tijdelijke verschillen en niet-gebruikte overgedragen belastingverliezen
worden opgenomen in zoverre het waarschijnlijk is dat er voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn waarmee het verrekenbare
tijdelijke verschil of de niet-gebruikte belastingverliezen kunnen worden verrekend.
De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt bij iedere balansdatum opnieuw beoordeeld en wordt verminderd in die
mate dat het niet waarschijnlijk is dat toekomstige belastbare winst zal toelaten de belastingvordering geheel of gedeeltelijk te
realiseren. Niet erkende belastingvorderingen worden op iedere balansdatum herschat en worden erkend in die mate dat het
waarschijnlijk geworden is dat de toekomstige belastbare winst de realisatie van de belastingvordering mogelijk zal maken.
Uitgestelde belastingvorderingen en –schulden worden berekend tegen de aanslagvoeten die naar verwachting zullen worden
toegepast in de periode waarin het actief zal worden gerealiseerd of het passief zal worden afgewikkeld; op basis van de aanslagvoeten
(en belastingwetgeving) waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten op balansdatum.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
199
Wijzigingen in uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen worden erkend in de winst- en verliesrekening tenzij ze betrekking
hebben op elementen die rechtstreeks erkend worden in het eigen vermogen; in dit geval zal de belastingsimpact ook rechtstreeks
erkend worden in het eigen vermogen.
Pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen
De Groep beheert verschillende toegezegdpensioenregelingen waarvoor bijdragen worden gestort in afzonderlijk beheerde fondsen. De
Groep is eveneens overeengekomen om bijkomende vergoedingen na uitdiensttreding uit te keren aan bepaalde personeelsleden. De
kost voor het verstrekken van de beloningen voorzien in de plannen wordt voor elk plan afzonderlijk bepaald gebruikmakend van de
actuariële ‘Projected Unit Credit’-waarderingsmethode.
Actuariële winsten en verliezen, het rendement op fondsbeleggingen, exclusief bedragen opgenomen in de nettorente op de
nettoverplichting uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen (actief) en eventuele wijzigingen in het effect van het actiefplafond-
indien van toepassing, worden opgenomen in de niet-gerealiseerde resultaten. Eventuele pensioenkosten van verstreken diensttijd en
winsten of verliezen bij afwikkeling worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij zich voordoen.
De Groep classificeert de periodieke kosten in bedrijfs- en financieringsactiviteiten voor hun respectieve componenten.
De Groep beheert ook verschillende toegezegdbijdrageregelingen. Voor plannen met een gewaarborgd minimumrendement heeft het
management, de “Projected Unit Credit” waarderingsmethode toegepast.
De gebruikte verdisconteringsvoet om de huidige waarde van de brutoverplichting uit hoofde van de toegezegd-pensioenregelingen te
berekenen, wordt bepaald op basis van het rendement van bedrijfsobligaties van hoge kwaliteit (aan het einde van de verslagperiode)
met een valuta en looptijd die consistent zijn met die van de verplichtingen. De nettoverplichting uit hoofde van toegezegd-
pensioenregelingen wordt gedefinieerd als de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen,
verminderd met de reële waarde van de fondsbeleggingen (indien van toepassing).
De Groep voert verschillende herstructureringsplannen uit die beëindigingsvoordelen en andere vormen van bijkomende voordelen
inhouden. Vrijwillige beëindigingsvoordelen om personeelsleden te stimuleren het dienstverband te beëindigen worden erkend wanneer
de personeelsleden het aanbod van die voordelen aanvaarden. Niet-vrijwillige beëindigingsvoordelen worden erkend wanneer de Groep
haar beëindigingsplan heeft meegedeeld aan de betrokken werknemers en het plan voldoet aan specifieke criteria. De daarmee
samenhangende voorzieningen worden opgenomen wanneer bij de betrokkenen geldige verwachtingen zijn gewekt en met de
uitvoering van de plannen is begonnen, d.w.z. wanneer met de vakbonden overeenstemming is bereikt over de kenmerken van de
plannen en deze kenmerken aan de betrokkenen zijn medegedeeld.
Beloningen die afhankelijk zijn van toekomstige prestaties worden niet beschouwd als ontslagvergoedingen maar als
personeelsbeloningen op lange termijn. De verplichting voor deze vergoedingen wordt opgenomen over de periode van de toekomstige
prestaties.
Voor bepaalde deelnemers aan de herstructureringsplannen worden de uitkeringen betaald tot de vroegste pensioendatum.
Veronderstellingen die worden gebruikt om een betrouwbare schatting te maken van de uiteindelijke kosten voor de Groep zijn de
pensioenleeftijd, de disconteringsvoet en de toekomstige prijsinflatie. De veronderstellingen worden herzien op het einde van de
rapporteringsperiode. De actuariële winsten en verliezen op de verplichtingen voor herstructureringsprogramma’s worden in de
resultatenrekening opgenomen wanneer ze zich voordoen.
Korte- en langetermijnvoordelen voor personeelsleden
De kost van alle korte- en langetermijnvoordelen voor personeelsleden, zoals lonen en salarissen, betaald verlof, bonussen, medische
interventies en andere worden opgenomen gedurende de periode waarin het personeelslid de desbetreffende dienst verleent. De
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
200
Groep neemt deze kosten enkel op indien zij wettelijk of feitelijk verplicht is om een dergelijke betaling te doen en indien er een
betrouwbare raming van de schuld kan worden gemaakt.
Financiële instrumenten
Classificatie
De Groep presenteert de financiële activa in volgende categorieën:
●
reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of verlies (“FVTPL”); of
●
reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in het totaalresultaat (“FVOCI”); of
●
afgeschreven kostprijs.
De Groep presenteert de financiële verplichtingen in volgende categorieën:
●
reële waarde met verwerking in winst of verlies (“FVTPL”); of
●
afgeschreven kostprijs.
Financiële activa
De Groep bepaalt de classificatie van de financiële activa op het moment van initiële erkenning. Deze classificatie is gedreven door het
business model van de Groep voor het beheren van financiële activa (‘aangehouden om te ontvangen’, ‘aangehouden om te ontvangen
en te verkopen’ en ‘andere’) en de contractuele cash flow karakteristieken (kasstromen die uitsluitend aflossingen en rentebetalingen op
het uitstaande hoofdsombedrag betreffen (“SPPI” test).
Indien een niet-eigenvermogen financieel actief niet voldoet aan de SPPI test, classificeert de Groep het tegen reële waarde met
verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening (FVTPL).
Als het de SPPI-test doorstaat, wordt het geclassificeerd tegen afgeschreven kostprijs als aan de 'hold to collect' business modeltest is
voldaan, of tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in het totaalresultaat (FVTOCI) als aan de 'hold to collect and
sell' business modeltest is voldaan.
Voor andere financiële activa dan belangen in dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures maakt de Groep
bij de eerste opname een onherroepelijke keuze (per instrument) om ze aan te wijzen als FVTOCI of FVTPL.
Eigenvermogensinstrumenten aangehouden voor handelsdoeleinden worden steeds toegewezen als FVTPL.
Financiële verplichtingen
Financiële verplichtingen worden opgenomen aan afgeschreven kostprijs tenzij deze dienen opgenomen te worden als FVTPL (zoals
instrumenten aangehouden voor handelsdoeleinden of derivaten) of wanneer de Groep ervoor heeft gekozen om ze te presenteren als
FVTPL.
Waardering
●
Financiële activa aan FVTOCI
Investeringen in eigenvermogensinstrumenten aangewezen als FVTOCI worden initieel opgenomen tegen reële waarde plus direct
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
201
toerekenbare transactiekosten. Daarna worden ze gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij winsten en verliezen als gevolg van
wijzigingen in de reële waarde worden opgenomen in de overige gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, zonder verdere
verwerking in de winst- en verliesrekening.
Bij afstoting of afwikkeling worden cumulatieve herwaarderingen op FVTOCI geboekte eigenvermogensinstrumenten
geherclassificeerd van niet-gerealiseerde resultaten naar overgedragen resultaat.
De Groep heeft geen andere beleggingen gewaardeerd aan FVTOCI.
Inkomsten van dividenden worden erkend in de winst en verliesrekening.
●
Financiële activa en verplichtingen worden erkend aan de afgeschreven kostprijs.
Financiële activa, andere dan handelsvorderingen, en passiva tegen afgeschreven kostprijs worden initieel opgenomen tegen reële
waarde plus of minus direct toerekenbare transactiekosten. Handelsvorderingen worden gewaardeerd tegen de transactieprijs indien de
handelsvorderingen geen belangrijke financieringscomponent bevatten. Deze financiële instrumenten worden vervolgens gewaardeerd
tegen afgeschreven kostprijs op basis van de effectieve1rentemethode, verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingen,
indien van toepassing.
●
Financiële activa en verplichtingen aan FVTPL
Financiële activa en verplichting opgenomen aan FVTPL worden initieel erkend aan reële waarde en de transactiekosten worden
opgenomen in de kosten. Gerealiseerde en niet-gerealiseerde winsten en verliezen uit wijzigingen in de reële waarde van financiële
activa en verplichtingen worden opgenomen in het geconsolideerde netto winst/verlies van de periode. De Groep heeft geen financiële
verplichtingen aangewezen als FVTPL (FV option). Derivaten worden gewaardeerd aan FVTPL.
Te verwachten kredietverliezen
De Groep past het toekomstgerichte verwachte kredietverliesmodel (ECL model) toe.
Het ECL model houdt rekening met alle verliezen die het gevolg zijn van alle mogelijke gevallen van wanbetalingen gedurende de
verwachte looptijd van het financieel instrument (verwachte kredietverliezen gedurende de looptijd van het instrument) of die het
gevolg zijn van mogelijke gevallen van wanbetaling gedurende de komende 12 maanden (verwachte kredietverliezen over 12 maanden)
afhankelijk van de vraag of het kredietrisico van het financieel actief sinds de eerste opname aanzienlijk is toegenomen (het algemeen
ECL model).
De Groep erkent een voorziening voor verwachte kredietverliezen voor financiële activa die worden opgenomen aan afgeschreven
kostprijs. Dit wordt ook toegepast voor contractactiva die ontstaan uit de toepassing van IFRS 15 en leasevorderingen, zelfs indien deze
activa niet worden opgenomen als financiële activa.
Op iedere verslagdatum waardeert de Groep de voorziening voor verliezen op deze activa.
De Groep heeft beperkte handelsvorderingen met een financieringscomponent. De Groep past een vereenvoudigde methode toe en
meet de voorziening voor verliezen op handelsvorderingen, ongeacht of ze individueel of collectief worden beoordeeld, op basis van alle
redelijke en gefundeerde informatie met inbegrip van toekomstgerichte informatie.
Voor klantenvorderingen op de residentiële en professionele markt is de betalingsachterstand ten opzichte van de contractuele
vervaldagen en de status van de gerechtelijke stappen die zijn ondernomen om de verschuldigde vorderingen te innen, de belangrijkste
informatie die in aanmerking wordt genomen om te beoordelen of het kredietrisico aanzienlijk is toegenomen sinds de eerste opname.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
202
Er wordt een provisiematrix gebruikt.
Voor het BICS segment houdt de Groep rekening met de ervaringen uit het verleden en met redelijke en onderbouwde informatie over
de verwachtingen voor de toekomst om voorzieningspercentages op individuele basis vast te stellen.
In het bijzonder worden volgende indicatoren in overweging genomen:
●
Bestaande of verwachte significante verslechtering van de credit rating (extern of intern) van klanten;
●
significante verslechtering van het landenrisico (waarin de klant actief is);
●
bestaande of verwachte negatieve wijzigingen in de business, financieel of economische condities dewelke een significante
invloed zouden hebben op de mogelijkheid van de klant om te kunnen voldoen aan de schuldverplichtingen;
●
Bestaande of verwachte significante verslechtering van de operationele resultaten van de klant;
●
Bestaande of verwachte significante negatieve wijzigingen in het regelgevend, economisch of technologisch kader waarin de
klant actief is welk een negatieve impact hebben op de mogelijkheid van de klant om te kunnen voldoen aan de
schuldverplichtingen.
Dezelfde methodiek wordt gebruikt voor contractactiva.
Voor financiële activa opgenomen aan geamortiseerde kosten, contractactiva en leasevorderingen worden voorzieningen en
waardevermindering erkend in de winst en verliesrekening.
De Groep schrijft een financieel actief af indien informatie aangeeft dat de schuldenaar in aanzienlijke financiële moeilijkheden verkeert
en dat er geen realistisch vooruitzicht is tot herstel, zoals bijvoorbeeld als hij in vereffening is gesteld of in staat van faillissement
verkeert of, ingeval van handelsvorderingen wanneer de bedragen geacht worden niet invorderbaar te zijn door een externe
invorderingsinstantie, afhankelijk van wat zich het eerst voordoet. Afgeschreven financiële activa kunnen nog steeds het voorwerp
uitmaken van terugvorderingsprocedures door de Groep, rekening houdend met juridisch advies. Teruggevorderde bedragen worden
opgenomen in de winst- en verliesrekening.
Criteria voor de initiële opname en het niet meer opnemen van financiële activa en passiva
De financiële instrumenten worden initieel opgenomen wanneer de Groep de contractuele bepalingen van de instrumenten
onderschrijft. “Regular way” (spot) aankopen en verkopen van financiële activa worden geboekt op de afwikkelingsdatum.
Financiële activa (of een gedeelte ervan) worden niet meer opgenomen wanneer de rechten op de vergoedingen, bepaald in het
contract, aflopen. Voor beleggingen in eigenvermogensinstrumenten wordt de gecumuleerde aanpassing aan reële waarde van het
totaalresultaat (OCI) (bij het niet langer opnemen in het overzicht van de financiële positie) overgebracht naar het overgedragen
resultaat.
Financiële passiva (of een gedeelte ervan) worden niet meer opgenomen wanneer aan de verplichting bepaald in het contract is
voldaan, deze wordt ingetrokken of geannuleerd. Het verschil tussen de boekwaarde (bepaald op de datum van verwijdering uit het
overzicht van de financiële positie) en de betaalde of nog te betalen vergoeding (vermeerderd met elk nieuw verkregen actief en
verminderd met elke nieuw aangegane verplichting) wordt in winst of verlies opgenomen.
Reële waarde van financiële instrumenten
Volgende methodes en veronderstellingen werden gebruikt om de reële waarde van de financiële instrumenten in te schatten:
●
Beleggingen in niet beursgenoteerde bedrijven worden gewaardeerd aan reële waarde. Voor ondernemingen andere dan
start-ups, wordt reële waarde geschat op basis van recente verkooptransacties, en indien er geen dergelijke transacties
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
203
hebben plaatsgevonden, door andere waarderingstechnieken te gebruiken zoals modellen op basis van toekomstige
kasstromen en veelvouden;
●
Voor langetermijnschulden met een variabele rentevoet, wordt verondersteld dat de afgeschreven kostprijs een goede
benadering is voor de reële waarde;
●
Voor langetermijnschulden met een vaste interestvoet wordt de reële waarde ingeschat op basis van de marktwaarde (indien
beschikbaar), zo niet wordt deze gebaseerd op verdisconteerde toekomstige kasstromen.
●
Voor derivaten wordt de reële waarde geschat op basis van de genoteerde prijs op een actieve markt of, indien deze niet
beschikbaar is, door het toepassen van verschillende waarderingsmethodes, in het bijzonder verdisconteerde kasstromen.
Criteria voor de saldering van financiële activa en passiva
Indien er een wettelijk afdwingbaar compensatierecht bestaat voor opgenomen financiële activa en passiva en de intentie aanwezig is
om het passief af te wikkelen en het actief tegelijk ten gelde te maken of op netto basis af te wikkelen, worden alle financiële gevolgen
gecompenseerd.
Handelsvorderingen
Handelsvorderingen worden in de balans gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (SPPI-model van toepassing), verminderd met
een voorziening voor verwachte kredietverliezen.
Geldmiddelen en kasequivalenten
Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten liquide middelen, lopende bankrekeningen en beleggingen met een initiële looptijd van
minder dan drie maanden, die zeer liquide zijn, onmiddellijk kunnen worden omgezet in geldmiddelen waarvan het bedrag bekend is en
die geen materieel risico van waardevermindering in zich dragen. Geldmiddelen en kasequivalenten worden geboekt tegen de
afgeschreven kostprijs.
Rentedragende schulden
Alle kredieten en leningen worden initieel opgenomen tegen kostprijs, die meestal overeenkomt met de reële waarde van de ontvangen
vergoeding na aftrek van de uitgiftekosten verbonden aan de leningen.
Na de initiële opname worden de niet-afgedekte schulden gewaardeerd tegen afgeschreven kostprijs op basis van de effectieve-rente
methode met afschrijving van verdiscontering of premies in de winst- en verliesrekening.
Derivaten
De Groep heeft geen derivaten (en geeft er ook geen uit) voor handelsdoeleinden, maar sommige van haar derivaatcontracten
beantwoorden niet aan de criteria van IFRS 9 om als hedge-accounting te worden verwerkt. Ze worden daarom erkend als derivaten
aangehouden voor handelsdoeleinden. Wijzigingen in hun reële waarde worden opgenomen in de winst- en verliesrekening.
De Groep maakt gebruik van derivaten zoals IRS, IRCS, rentetermijncontracten en valutaopties om haar risico’s verbonden aan
schommelingen in vreemde valuta voor onderliggende activa, passiva en toekomstige transacties in te perken. De derivaten worden
tegen reële waarde erkend onder volgende rubrieken: andere activa (lange en korte termijn), niet-rentedragende schulden (lange en
korte termijn) en andere schulden (lange en korte termijn).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
204
Een IRCS wordt gebruikt om het groepsrisico van schommelingen van de rentevoet en vreemde valuta op een langetermijnschuld in
JPY in te perken. De Groep past hiervoor geen hedge accounting toe.
Deze langetermijnschuld in JPY omvat een in een contract besloten derivaat. Dergelijk derivaat wordt gescheiden van het basiscontract
en geboekt tegen de reële waarde waarbij wijzigingen in de reële waarde in de winst- en verliesrekening worden opgenomen. De mark-
to-market effecten op dit derivaat worden gecompenseerd door die op het IRCS.
De Groep maakte gebruik van renteswaps om het risico op renteschommelingen af te dekken tussen de aanvangsdatum van de
afdekking en de uitgiftedatum van zeer waarschijnlijke langetermijnschulden aan vaste rente. Het effectieve gedeelte van de wijzigingen
in reële waarde van afdekkingsinstrumenten die aangemerkt zijn in een kasstroomafdekking wordt erkend in de niet-gerealiseerde
resultaten en achtereenvolgens geherclassificeerd naar de resultatenrekening in dezelfde periode als het afgedekte item.
De Groep sluit derivaten (termijnwisselcontracten) af voor het indekken van de risico’s op wisselkoersschommelingen van zeer
waarschijnlijke verwachte toekomstige transacties. De Groep verwerkt de kasstroomafdekking administratief als volgt: het deel van de
winst of het verlies op het afdekkingsinstrument waarvan is vastgesteld dat het een effectieve afdekking is, wordt in het totaalresultaat
genomen tot het afgedekte feit zich voordoet. Indien de afgedekte transactie leidt tot de erkenning van een actief, wordt de waarde van
het actief bij de initiële erkenning aangepast met het bedrag dat voorheen was opgenomen in het totaalresultaat. Het “niet-effectieve”
gedeelte van de kasstroomafdekking wordt altijd erkend in de winst- en verliesrekening.
De andere termijnwisselcontracten voldoen niet aan de voorwaarden voor hedge- accounting en worden bijgevolg erkend aan reële
waarde, waarbij de wijzigingen in die reële waarde worden opgenomen in de winst- en verliesrekening in financieel resultaat tenzij het
onderliggend is opgenomen in de balans en betrekking heeft op kosten die erkend zijn in het operationeel resultaat of geactiveerde
uitgaven. In dit geval worden de wijzigingen in reële waarde erkend in de winst- en verliesrekening in het operationeel resultaat.
De Groep past IAS 32 toe op optiecontracten die op aandelen gebaseerde betalingen zijn die niet worden toegekend in ruil voor
goederen of diensten, noch worden toegekend aan werknemers in hun hoedanigheid van werknemer. Optiecontracten, zoals warrants,
die kwalificeren als derivaten en financiële verplichtingen, worden geclassificeerd als financiële verplichtingen tegen reële waarde met
verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening (financieel resultaat).
Netto winsten / (verliezen) op financiële instrumenten
Dividenden, renteopbrengsten en lasten uit financiële instrumenten worden verantwoord onder de financiële resultaten.
Wijzigingen in de reële waarde van financiële instrumenten gewaardeerd aan FVTPL worden opgenomen onder de financiële
opbrengsten (kosten) indien de instrumenten betrekking hebben op financieringsactiviteiten.
Wijzigingen in de reële waarde van financiële instrumenten gewaardeerd aan FVTPL en die betrekking hebben op operationele of
investeringsactiviteiten (anders dan hierboven vermeld), worden opgenomen als overige bedrijfsopbrengsten (kosten).
Cumulatieve herwaarderingen van eigen-vermogensinstrumenten gewaardeerd aan FVTOCI worden geherclassificeerd van niet
gerealiseerde resultaten naar overgedragen resultaat.
Nettowinsten en -verliezen op derivaten die worden gebruikt voor het indekken van het valutarisico gelinkt aan operationele activiteiten
en die niet in aanmerking komen voor hedge-accounting volgens IFRS 9, worden opgenomen als bedrijfskosten.
Nettowinsten en -verliezen die voortvloeien uit de waardering tegen reële waarde van derivaten die worden gebruikt voor het indekken
van renterisico op rentedragende verplichtingen en die niet in aanmerking komen voor hedge accounting volgens IFRS 9, worden
opgenomen in de financiële opbrengsten/(kosten).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
205
Contractactiva
Een contractactief is het recht van de Groep op een vergoeding in ruil voor goederen of diensten die de Groep aan een klant heeft
overgedragen en komt voornamelijk voor in de context van contracten met een gebundeld aanbod (Mobiel en vast) met een
gesubsidieerd toestel en diensten die over 24 maanden worden geleverd. De contractactief komt overeen met het surplus van de aan
de toestellen toegerekende opbrengsten ten opzichte van de ontvangen geldmiddelen. De contractactiva worden overgeboekt naar
handelsvorderingen over de duur van het contract.
Deze activa worden op korte termijn gepresenteerd omdat wordt verwacht dat deze zullen worden gerealiseerd in de normale
bedrijfscyclus van de Groep.
In geval van vroegtijdige beëindiging moet de klant een boete betalen die overeenkomt met het pro rata van de korting die in het
gezamenlijke aanbod voor de resterende contractduur wordt aangeboden. Deze boete is altijd hoger dan het resterende saldo van het
contractactief. Het verschil tussen de terugboeking van het contractactief en de boete wordt erkend als opbrengst.
Contractactiva zijn voorwaardelijke rechten die worden opgenomen op de balans tegen kostprijs verminderd met voorzieningen voor
verliezen, zoals bepaald in het model te verwachten kredietverliezen gedurende de looptijd van een contract.
Voorraden
De voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs of tegen netto realiseerbare waarde indien deze lager is.
De kostprijs wordt bepaald volgens de gewogen-gemiddelde-kostprijsmethode behalve voor IT-uitrusting (FIFO methode) en voor
wederverkoop als onderdeel van specifieke contracten die een prestatieverplichting inhouden betreffende de bouw van een actief
(individuele aankoopprijs).
Voor voorraden welke bedoeld zijn om verkocht te worden in een joint offer, wordt bij de berekening van de netto realiseerbare waarde
rekening gehouden met de toekomstige marge die verwacht wordt op de telecommunicatiediensten, die samen met het voorraaditem
worden aangeboden in het joint offer.
Voor contracten die prestatieverplichtingen inhouden betreffende de constructie van een actief, worden de opbrengsten voor die
prestatie in de tijd opgenomen op basis van de methode van winstneming. De methode van winstneming wordt bepaald op basis van de
kost van het uitgevoerde werk op balansdatum in verhouding tot de geraamde totale kost voor het project. De projectkosten omvatten
alle directe kosten die betrekking hebben op het specifieke project en een toewijzing van vaste en variabele kosten opgelopen met
betrekking tot projectactiviteiten, gebaseerd op normale bedrijfscapaciteit.
Leaseovereenkomsten
De Groep beoordeelt bij het aangaan van een contract of het een leaseovereenkomst is of bevat. Volgens IFRS 16 is of bevat een
contract een leaseovereenkomst indien daarmee het recht wordt verleend om gedurende een bepaalde periode zeggenschap uit te
oefenen over het gebruik van een geïdentificeerd actief (het onderliggende actief) in ruil voor een vergoeding.
De Groep als lessee (ontvangt een gebruiksrecht over een actief van een leverancier)
Wanneer de Groep optreedt als lessee, past het één enkel opname- en waarderingsmethode toe voor alle leaseovereenkomsten. De
Groep erkent een met een gebruiksrecht overeenstemmend actief en een overeenkomstige leaseverplichting voor alle
leaseovereenkomsten waarbij ze lessee is. De Groep past de vrijstelling van opname van leaseovereenkomsten van korte duur en
leaseovereenkomsten waarvan het onderliggende actief een lage waarde heeft, niet toe. De Groep heeft vier grote categorieën van
huurcontracten gedefinieerd:
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
206
●
Gebouwen: betreffen voornamelijk huurcontracten voor commerciële (verkooppunten) of dienstverlenende activiteiten
(kantoren en hoofdkantoren), alsmede huurcontracten voor technische gebouwen die geen eigendom zijn van de Groep
●
Mobiele sites: omvat enkel de huur van sites voor mobiele antennes en de huur van R-layers (d.w.z. goed afgebakende zone
van een pyloon) op pylonen van een andere operator
●
Wagenpark: omvat de leasing van voertuigen (management, verkoop, en bedrijfswagens)
●
Overige: bestaat voornamelijk uit ICT-apparatuur
●
Leaseschulden
De Groep neemt een verplichting op (d.w.z. een leaseverplichting) op de datum waarop het onderliggende actief ter beschikking wordt
gesteld. De leaseverplichting is gelijk aan de contante waarde van de leasebetalingen die op die datum nog niet zijn betaald,
vermeerderd met alle bedragen waarvan de Groep redelijkerwijs zeker is dat ze aan het einde van de lease zullen worden betaald, zoals
de uitoefenprijs van een koopoptie (indien het redelijkerwijs zeker is dat deze zal worden uitgeoefend) of boetes die aan de lessor
verschuldigd zijn voor de beëindiging van de lease (indien het redelijkerwijs zeker is dat een dergelijke beëindigingsoptie zal worden
uitgeoefend).
De Groep bepaalt systematisch de leaseperiode als de periode tijdens dewelke de leaseovereenkomsten niet kunnen worden
geannuleerd, plus de perioden die worden gedekt door eventuele verlengingsopties waarvan het redelijk zeker is dat de leasingnemer
ze zal uitoefenen en door eventuele beëindigingsopties waarvan het redelijk zeker is dat de leasingnemer ze niet zal uitoefenen.
De leaseverplichting wordt gewaardeerd op basis van de impliciete rentevoet van het contract. Indien de rentevoet niet gemakkelijk kan
worden bepaald, gebruikt de Groep zijn ‘Incremental Borrowing Rate ‘(IBR) waarvan wordt aangenomen dat het de theoretische
rentevoet is die de Groep zou moeten betalen bij de uitgifte van financiële middelen over een soortgelijke termijn als in de
leaseovereenkomst.
Het toepasselijke tarief per contract is voornamelijk afhankelijk van de totale verwachte looptijd van een lease-overeenkomst op de
aanvangsdatum (nieuwe lease-overeenkomsten) of de totale verwachte resterende looptijd in geval van een herwaardering van een
lease-overeenkomst.
Het bedrag van de leaseverplichting wordt na de aanvangsdatum van de lease opnieuw beoordeeld om rekening te houden met
wijzigingen die in de volgende belangrijke gevallen zijn aangebracht:
●
een wijziging in de looptijd als gevolg van een wijziging in een contract of een wijziging in de beoordeling van de redelijke
zekerheid dat een optie tot verlenging zal worden uitgeoefend of een optie tot beëindiging niet zal worden uitgeoefend.
●
Een wijziging in het bedrag van de leasebetalingen, bijvoorbeeld als gevolg van de toepassing van een nieuwe index of
rentevoet in geval van variabele betalingen.
●
een wijziging in de analyse of een koopoptie zal worden uitgeoefend.
●
elke andere contractuele wijziging, bijvoorbeeld een wijziging in de reikwijdte van de lease-overeenkomst of het
onderliggende actief.
The leaseschulden zijn opgenomen in de rentedragende schulden (zie toelichting 19).
●
Met een gebruiksrecht overeenstemmend actief
Een gebruiksrecht wordt opgenomen als een actief, met een overeenkomstige leaseverplichting. De Groep erkent het met een
gebruiksrecht overeenstemmend actief op de aanvangsdatum van de leaseovereenkomst (d.i. de datum .waarop de lessor het
onderliggend actief beschikbaar stelt voor gebruik). Het met een gebruiksrecht overeenstemmende actief wordt gewaardeerd tegen
kostprijs verminderd met eventuele geaccumuleerde afschrijvingen en geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen; en
aangepast voor eventuele herwaarderingen van de leaseverplichting. De kostprijs van het met een gebruiksrecht overeenstemmende
actief bevat het bedrag van de eerste waardering van de leaseverplichting, alle op of voor de aanvangsdatum verrichte leasebetalingen,
verminderd met alle ontvangen lease-incentives; en een schatting van de door de Groep te maken kosten van ontmanteling en
verwijdering van het onderliggende actief, en van het herstel van het terrein waar het zich bevindt, dan wel van het herstel van het
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
207
onderliggende actief in de toestand die in de voorwaarden van de leaseovereenkomst is beschreven.
Met het gebruiksrecht overeenstemmende activa worden lineair afschrijven tot het vroegste van de volgende twee momenten: het
einde van de gebruiksduur van het onderliggend actief of het einde van de leaseperiode.
De met een gebruiksrecht overeenstemmende activa zijn eveneens onderhevig aan bijzondere waardeverminderingen.
De Groep als een verhuurder (kent een gebruiksrecht over een actief toe aan een klant)
Een contract waarbij de klant niet nagenoeg alle voordelen verkrijgt van het geïdentificeerde actief of waarbij de klant niet het recht
heeft om het gebruik van het actief te sturen, kwalificeert niet als een lease-out. Dit is het geval voor modems en decoders die door de
Groep worden gebruikt om diensten te verlenen aan de klant. Inkomsten voor deze contracten worden lineair geboekt over de periode
van gebruik door de klant en worden opgenomen onder opbrengsten in de winst- en verliesrekening vanwege het operationele
karakter.
Leaseovereenkomsten waarbij de Groep vrijwel alle aan de eigendom van het onderliggend actief verbonden risico's en voordelen
overdraagt aan de lessee, worden geclassificeerd als financiële leases. Voor financiële leases neemt de Groep een vordering op voor
een bedrag dat gelijk is aan de netto-investering in de lease, dit is de bruto-investering in de lease verdisconteerd tegen de impliciete
rentevoet van de lease. De Groep heeft geen materiële financiële leasecontracten afgesloten.
Voorzieningen
Voorzieningen worden opgenomen indien de Groep een bestaande wettelijke of feitelijke verplichting heeft die voortvloeit uit
gebeurtenissen uit het verleden waarvoor waarschijnlijk een uitstroom van middelen die economische voordelen inhouden, vereist zal
zijn om de verplichting af te wikkelen en het bedrag van deze verplichting op betrouwbare wijze kan worden geschat. Een gebeurtenis
uit het verleden wordt geacht aanleiding te geven tot een bestaande verplichting indien, rekening houdend met de beschikbare
bewijsstukken, het meer dan waarschijnlijk is dat er een bestaande verplichting is op de balansdatum. Het bedrag dat als voorziening
wordt opgenomen is de beste schatting van de vereiste kost om de bestaande verplichting op het einde van het boekjaar af te wikkelen.
Voorzieningen worden geactualiseerd wanneer het effect van de tijdwaarde van geld belangrijk is. De afwikkeling wordt opgenomen in
de financiële kosten.
De totale geraamde kosten vereist voor de ontmanteling en de herstelling in zijn oorspronkelijke staat worden opgenomen als materiële
vaste activa en afgeschreven over de volledige gebruiksduur van het actief. Deze totale kost wordt verdisconteerd tot de huidige
waarde en geboekt als voorziening. In het geval van verdiscontering, wordt de toename in de voorziening wegens het verstrijken van de
tijd geclassificeerd als financieringskosten in de winst- en verliesrekening.
Op aandelen gebaseerde betaling
In eigen-vermogensinstrumenten en in geldmiddelen afgewikkelde, op aandelen gebaseerde betalingstransacties worden opgenomen
aan de reële waarde op de toekenningsdatum, rekening houdend met de karakteristieken en voorwaarden waartegen de rechten
toegekend worden.
Voor in eigen-vermogensinstrumenten afgewikkelde overeenkomsten wordt de reële waarde als personeelskost erkend over de
wachtperiode, samen met een verhoging van de rubriek “vergoedingen in aandelen” in het eigen vermogen, voor wat betreft het
vermogensdeel, en een erkenning van een dividendschuld voor het dividenddeel.
De reële waarde van dit recht wordt regelmatig geherwaardeerd wanneer de aandelenopties recht geven op dividenden uitgekeerd na
de toewijzing van de opties.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
208
Voor in geldmiddelen afgewikkelde overeenkomsten wordt de reële waarde als personeelskost geboekt over de wachtperiode, samen
met een verhoging van de schulden. Schulden worden regelmatig geherwaardeerd om de evolutie van de reële waarden te
weerspiegelen.
Wij verwijzen naar Toelichting 35 voor de verklaring van de gebruikte waarderingstechnieken.
Contractverplichtingen
Deze omvatten de verplichting van de Groep om goederen of diensten aan een klant te leveren voor dewelke de Groep reeds een
vergoeding heeft ontvangen of waarvan het bedrag verschuldigd is.
Opbrengsten
De Groep beoordeelt bij het aangaan van het contract de goederen of diensten die beloofd zijn in het contract met een klant en
identificeert als prestatieverplichting elke belofte om aan de klant een goed of dienst (of een bundel van) te leveren of een reeks van
verschillende goederen of diensten die in wezen hetzelfde zijn en die hetzelfde patroon van overdracht aan de klant hebben.
Prestatieverplichtingen worden geïdentificeerd wanneer volgende criteria voldaan zijn:
●
het goed of de dienst is in staat onderscheiden te worden: de klant kan het goed of de dienst op zichzelf of samen met andere
middelen die gemakkelijk beschikbaar zijn voor de klant, gebruiken
●
het goed of de dienst is onderscheiden binnen de context van het contract: een belofte in het kader van een contract is
onderscheiden als de Groep van mening is dat het zijn contractuele verplichtingen nakomt door het leveren van de bepaalde
belofte onafhankelijk van andere beloftes. Beloften zijn niet onderscheiden in de context van het contract indien deze volgens
hun aard worden overgedragen in combinatie met andere beloftes.
Volgende beloften kunnen prestatieverplichtingen zijn afhankelijk van hun aard en de samenhang met andere beloften in het contract:
●
Verkeers- en dataverbruiksdiensten; opbrengsten worden erkend op basis van gebruik;
●
TV diensten: opbrengsten worden erkend over de contractduur;
●
Onderhoudsdiensten: opbrengsten worden erkend over de contractduur;
●
Verkoop van materiaal: opbrengsten worden erkend als de klant controle heeft over het materiaal;
●
Huur van materiaal: huurinkomsten worden erkend over de contractduur;
●
Setup/installatie vergoedingen: opbrengsten worden erkend bij levering;
●
IP licenties: opbrengsten worden erkend op moment van transfer naar de klant.
Indien de beloften niet onderscheiden zijn, combineert de Groep deze met andere beloftes in het contract totdat de gecombineerde
beloften onderscheiden beloften vormen (d.i. prestatieverplichtingen). Het tijdstip van opbrengsterkenning is gebaseerd op de
overdracht naar de klanten van de overheersende belofte in deze bundel.
Wanneer de ‘serierichtlijn’ van toepassing is, dit is een reeks van onderscheiden goederen of diensten die in wezen hetzelfde zijn en
hetzelfde patroon van overdracht aan de klant vertonen, worden deze beschouwd als één prestatieverplichting. Ieder tariefplan post
paid en prepaid (Mobile voice, fix voice, internet, TV) wordt daarom beschouwd als één enkele prestatieverplichting.
Indien een contract meerdere prestatieverplichtingen omvat die niet in wezen dezelfde zijn, wordt de transactieprijs toegewezen aan de
verschillende prestatieverplichtingen van het contract op basis van de relatieve opzichzelfstaande verkoopprijzen.
Indien een contract opties voor de klant omvat (i.e. unilaterale rechten toegekend aan de klant) om additionele diensten of producten te
verwerven met een korting, met inbegrip van verkoopstimulansen, spaarpunten voor klanten, contracthernieuwingsopties or andere
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
209
kortingen op toekomstige diensten en producten, worden opbrengsten toegewezen aan deze opties in de mate dat deze een materieel
recht aan de klant geven, i.e. een unilateraal recht voor de klant om een voordeel te bekomen als gevolg van het aangaan van een
contract.
Indien een andere partij betrokken is bij het leveren van goederen of diensten aan een klant, zal de Groep per prestatieverplichting
nagaan of de aard van de belofte is om de goederen of diensten zelf te leveren (i.e. de Groep is principaal handelende entiteit) of dat
deze goederen en diensten te laten leveren door de andere partij (i.e. de Groep is agent). Indien de Groep optreedt als agent, wordt
enkel de commissie erkend als opbrengst.
Bedrijfskosten
De kosten van de verkochte materialen en diensten omvatten de kosten voor de aankoop van het materiaal en de diensten die
rechtstreeks verbonden zijn aan de opbrengsten.
De workforce-kosten zijn gerelateerd aan kosten voor eigen personeel en externe personeelsleden.
De bedrijfskosten worden gerapporteerd na aftrek van de door de Groep verrichte werkzaamheden, die worden geactiveerd. Zij worden
per aard gerapporteerd.
Incrementele kosten om een contract te bekomen worden gespreid over een periode van 3 jaar voor contracten binnen de residentiële
markt en 5 jaar voor contracten binnen de professionele markt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
210
Toelichting 3. Goodwill
(in miljoen EUR)
Goodwill
Op 31 december 2019
2,477
Omrekeningsverschillen
-13
Op 31 december 2020
2,465
Aankoopprijstoewijzing van Mobile Vikings
114
Omrekeningsverschillen
9
Op 31 december 2021
2,588
In vergelijking met jaar einde 2020 is de goodwill met 123 miljoen EUR gestegen door de acquisitie in 2021 van Mobile Vikings (114
miljoen EUR) alsook door de USD/EUR conversie van de TeleSign goodwill (9 miljoen EUR). TeleSign heeft de US Dollar als functionele
valuta.
Goodwill wordt op bijzondere waardevermindering getoetst op het niveau van de operationele segmenten, aangezien de prestaties en
de toewijzing van middelen binnen de groep op het niveau van de operationele segmenten gebeurt.
In 2021 werden de operationele segmenten van de Group geherdefinieerd als zijnde Domestic, International Carrier Services en
TeleSign (zie toelichting 2).
-
De goodwill die voorheen werd toegerekend aan CBU en EBU is nu toegewezen aan het segment Domestic, aangezien dit segment
voordeel zal halen uit de bedrijfscombinaties binnen CBU en EBU (die werden opgenomen in Domestic) die de goodwill hebben
gegenereerd.
-
De goodwill eerder toegewezen aan BICS, wanneer het de controle verwierf over TeleSign werd herverdeeld tussen BICS en TeleSign,
pro rata op basis van de verwachte synergieën voor elk van de twee filialen individueel. De synergiën werden geïdentificeerd op de
datum van overname van TeleSign door BICS.
Op 31 december 2021 werden alle verworven bedrijfsactiviteiten volledig toegewezen aan één enkel operationeel segment, met
uitzondering van de goodwill die voortvloeit uit de verwerving van de zeggenschap over TeleSign door BICS, die in 2021 werd
herverdeeld tussen BICS en TeleSign, zoals hierboven uitgelegd.
De boekwaarde van de goodwill is als volgt toegewezen aan de operationele segmenten:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Domestic
2,074
2,188
Internationale Carrierdiensten
252
298
TeleSign
139
102
Totaal
2,465
2,588
Resultaten Goodwill toetsing op bijzondere waardevermindering
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
211
TeleSign en North Atlantic Acquisition Corporation kondigden in December 2021 aan dat ze in een definitieve bedrijfscombinatie-
overeenkomst hadden afgesloten met de intentie naar de beurs te gaan. Verwacht wordt dat de transactie zal worden afgerond in
2022. De waarde van TeleSign in het kader van deze toekomstige transactie wordt op 1,3 miljard USD geraamd. Deze waarde minus
kosten van vervreemding werden door de groep aanzien als de realiseerbare waarde bij het testen van de goodwill toegewezen aan
TeleSign.op bijzondere waardevermindering.
De reële waarde minus verkoopkosten van TeleSign werd gecategoriseerd in Niveau 3 van de reële waarde hiërarchie, als zijnde het
resultaat van een waarderingstechniek waarbij alle inputs, die een significant effect hebben op de geboekte reële waarde, niet
gebaseerd zijn op waarneembare marktgegevens. De reële waardering van de entiteit was het resultaat van onderhandelingen tussen
de betrokken partijen en werd verder onderbouwd door een waardering die onder meer gebaseerd was op handelsmultiples van aan
TeleSign genoteerde sectorgenoten. Veelgebruikte equity multiples in de CPaaS- en Digital Identity-sector omvatten de
ondernemingswaarde op basis van omzet en/of brutowinst.
De realiseerbare waarde van de andere operationele segmenten werd geraamd op basis van hun bedrijfswaarde, die werd verkregen
door middel van een verdisconteerd vrije-kasstroommodel.
De belangrijkste variabelen die bij de bepaling van de bedrijfswaarde zijn gebruikt, zijn:
●
de bedrijfswinst vóór afschrijvingen voor Domestic en directe marge voor BICS ;
●
de investeringen ;
●
de lange termijngroeivoet;
●
de gemiddelde gewogen vermogenskost na belastingen;
De bedrijfswinst vóór afschrijvingen van Domestic is zeer gevoelig voor volgende operationele parameters: aantal klanten per type
dienst (TV, vast…), verkeer (indien van toepassing), de netto ARPU per klant voor elk type dienst en de eenheidsprijs van de
arbeidskrachten. De waarde verbonden aan deze operationele parameters is het resultaat van een intern proces dat in elk segment en
op groepsniveau wordt gevoerd, door het samenbrengen van gegevens van de markt, marktvooruitzichten, en strategieën die de groep
overweegt te implementeren om zo adequaat mogelijk voorbereid te zijn op toekomstige uitdagingen.
De directe marge van BICS is voor spraak- en messaging business zeer gevoelig voor de transactievolumes samen met de prijzen voor
mobiele terminatie, marktprijzen voor het termineren van verkeer per land, en voor de prijszetting voor mobiliteits- en
capaciteitsproducten.
De berekeningen van de bedrijfswaarde van de operationele segmenten zijn gebaseerd op het vijfjarenplan (2022-2026) zoals
voorgelegd door het management aan de Raad van Bestuur. De volgende jaren werden geëxtrapoleerd op basis van een groeiratio van
0.4% voor Domestic en 0.0% voor BICS. De groeiratio van Domestic voor de volgende jaren is gelijk aan de gemengde groeicijfers in
aanmerking genomen bij de toetsing op bijzondere waardevermindering van 2020 voor de operationele segmenten nu gegroepeerd in
het Domestic segment. De groeiratio voor de verschillende segmenten waren tussen 0.0% en 0.5% in 2020.
De vrije kasstromen die in aanmerking werden genomen voor de berekening van de bedrijfswaarde van de activa zijn geraamd op basis
van hun huidige toestand en omvatten niet de kasinstromen en uitstromen die verband houden met eventuele toekomstige
reorganisaties waartoe de Groep zich nog niet heeft verbonden en deze die de prestaties van de activa verbeteren of verhogen.
Het Vijfjarenplan voorziet geen of bijna geen impact meer van Covid.
De vrije kasstromen van elk operationeel segment werden verdisconteerd aan de hand van specifieke gewogen gemiddelde
kapitaalkosten na belastingen.
Bij de raming van deze gewogen gemiddelde kapitaalkosten is rekening gehouden met:
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
212
●
De specifieke kenmerken van de activiteiten van de bedrijfssegmenten die van segment tot segment voldoende verschillen
om afzonderlijke berekeningen te rechtvaardigen.
●
Het relatieve gewicht van hun kapitaalstructuurcomponenten en omvatten risicopremie die specifiek is voor hun inherente
risico's.
●
Andere risico's, zoals het landenrisico, het marktrisico & het sectorrisico (en hoe de Groep zich verhoudt tot de andere
bedrijven in hetzelfde land en dezelfde sector), het kredietrisico en het risico van de bedrijfsgrootte. Deze laatste risico's
worden verwerkt in de gewogen gemiddelde kapitaalkost, door een zorgvuldige selectie van een risicovrije rentevoet, een
bèta, een marktrisicopremie en een kredietspread die aan de entiteit worden gekoppeld.
De berekende gewogen gemiddelde kapitaalkost na belastingen voor de operationele segmenten was:
-
Domestic: 3,65% in 2021 en 4,23% in 2020
-
BICS: 7,73% in 2021 en 7,99% in 2020
De respectieve gewogen gemiddelde kapitaalkosten vóór belastingen van de operationele segmenten, afgeleid van de gewogen
gemiddelde kapitaalkosten na belastingen via een iteratieve methode waren begrepen tussen 5,2% en 8,9% in 2021 en 5,6% en 5,7%
in 2020. In 2020 hield deze vork kapitaalkosten vóór belastingen geen rekening met BICS. De Groep herziet jaarlijks het
groeipercentage en de gewogen gemiddelde kapitaalskosten in het licht van de markteconomie.
De betrouwbaarheid van het resultaat van de bijzondere waardeverminderingstest hangt ook af van de nauwkeurigheid van de
budgetoefening waarop het is gebaseerd. Het vijfjarenplan van de groep geeft de mening van het management weer over het meest
waarschijnlijke scenario, gebaseerd op hun inzicht in de evolutie van het bedrijf en de langetermijnstrategie van de onderneming.
Uit een vergelijking van de in 2020 begrote waarden voor het bedrijfsresultaat vóór afschrijvingen en waardeverminderingen van 2021
voor Domestic en de directe marge van BICS met de actuele cijfers blijkt dat de schattingen, alhoewel ambitieus, realistisch of zelfs
lichtjes conservatief waren.
Op 31 december 2021 was geen van de goodwill aan een bijzondere waardevermindering onderhevig.
Een gevoeligheidsanalyse van de WACC en het groeipercentage van de eindwaarde afzonderlijk (-0,5%/+ 0,5%) heeft geen risico op
waardevermindering aan het licht gebracht.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
213
Toelichting 4. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur
(in miljoen EUR)
Licenties
Klantenbestand
en handelsnaam
TV rechten
Vast&Mobiel
netwerk
Software
toepassingen
Overige
immateriële
activa en
immateriële
activa in aanbouw
Totaal
Aanschaffingswaarden
Op 1 januari 2020
391
919
363
424
2,138
39
4,273
Aanschaffingen
13
0
114
67
223
8
425
Niet langer opgenomen in de
balans
0
0
-136
-10
-65
1
-210
Overboekingen
0
-10
0
-4
6
11
3
Omrekeningsverschillen
0
-7
0
0
0
0
-8
Op 31 december 2020
404
901
341
476
2,301
59
4,483
Aanschaffingen
23
0
156
77
253
15
523
Aanschaffingen van
dochterondernemingen
0
27
0
0
12
1
40
Niet langer opgenomen in de
balans
0
-2
-97
-18
-43
25
-134
Overboekingen
0
0
1
31
-4
-1
27
Omrekeningsverschillen
0
7
0
0
1
0
8
Op 31 december 2021
427
934
401
566
2,521
98
4,946
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen
Op 1 januari 2020
-263
-705
-253
-308
-1,650
-14
-3,193
Afschrijvingen van het jaar
-33
-52
-117
-44
-204
-5
-456
Niet langer opgenomen in de
balans
0
0
136
9
65
0
210
Overboekingen
0
10
0
2
-2
-10
0
Omrekeningsverschillen
0
2
0
0
0
0
3
Op 31 december 2020
-296
-745
-234
-341
-1,791
-29
-3,435
Afschrijvingen van het jaar
-30
-52
-134
-51
-211
-11
-489
Waardeverminderingen
0
0
0
0
-1
0
-1
Aanschaffingen van
dochterondernemingen
0
0
0
0
-8
0
-8
Niet langer opgenomen in de
balans
0
2
97
17
42
-25
132
Overboekingen
0
0
2
-28
1
-2
-27
Omrekeningsverschillen
0
-3
0
0
-1
0
0
Op 31 december 2021
-326
-797
-269
-404
-1,969
-68
-3,833
Netto boekwaarde per 31
december 2020
108
157
107
135
510
30
1,047
Netto boekwaarde per 31
december 2021
101
137
133
162
551
30
1,113
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
214
De aanschafwaarden van de GSM en UMTS licenties omvatten kosten met betrekking tot het Global System for Mobile Communications
(“GSM”) en het Universal Mobile Telecommunications System (“UMTS”).
De Groep bezit de volgende licenties in België:
Aanschaf-
fingsjaar
Omschrijving
Aanschaffingswa
arde
Netto
boekwaarde
Periode
Betalingsmethode
Begin van afschrijving
(in miljoen EUR)
1998
ILT 2238
2
0
1998 -
afgelopen
1/1/1998
2015
900 MHz spectrum
75
0
2015-2021
over de periode
4/8/2015
2021
900 MHz spectrum
15
3
2021-2022
afgelopen
3/15/2021
2001
UMTS
150
0
2001-2021
afgelopen
6/1/2004
2021
UMTS
7
2
2021-2022
afgelopen
3/15/2021
2011
4G
20
7
2012-2027
afgelopen
7/1/2012
2013
800 Mhz spectrum
120
71
2013-2033
over de periode
11/30/2013
2014
900 MHz spectrum
16
0
2015-2021
over de periode
11/27/2015
2019
800 Mhz sepctrum
2
1
2019-2027
halfjaarlijks
1/1/2019
2019
900 MHz spectrum
2
1
2019-2027
halfjaarlijks
1/1/2019
2019
1800 Mhz spectrum
2
1
2019-2027
halfjaarlijks
1/1/2019
2019
2100 Mhz spectrum
2
1
2019-2033
halfjaarlijks
1/1/2019
2019
2600Mhz spectrum
1
0
2019-2027
halfjaarlijks
1/1/2019
2020
800Mhz spectrum
6
5
2020-2035
voorschot+jaarlijks
10/1/2020
2020
3600Mhz spectrum
8
7
2020-2035
voorschot+jaarlijks
10/1/2020
Total
427
101
Immateriële activa verworven in een bedrijfscombinatie hebben betrekking op klantenbestanden, handelsnamen en octrooien,
voornamelijk als gevolg van de toewijzing van de aankoopprijs bij de verwerving van de controle door de Groep over BICS en TeleSign.
Na de bedrijfscombinatie in 2021 met Mobile Vikings heeft de Groep de reële waarde van het klantenbestand en merk erkend voor 27
miljoen EUR.
In 2021 heeft de Groep TV-rechten verworven ten bedrage van 156 miljoen EUR, voornamelijk uitzendrechten. In juli 2020 hebben de
Groep en Eleven een overeenkomst gesloten waarbij de Groep het recht heeft verworven om de specifieke kanalen (nationaal) van de
Pro League van Eleven uit te zenden naar zijn klanten. Het contract werd afgesloten voor een duur van 5 jaar. Het contract met Eleven
met betrekking tot internationale voetbalevenementen werd verlengd tot 2025. Een immaterieel actief werd geactiveerd voor de
uitzendrechten met betrekking tot het seizoen 2021/2022. Toekomstige betalingsverplichtingen in verband met toekomstige
seizoenen worden vermeld als investeringsverplichtingen in toelichting 34.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
215
Toelichting 5. Materiële vaste activa
(in miljoen EUR)
Terreinen en
gebouwen
Vast netwerk
Mobiel
netwerk
Netwerk voor
geconvergeerde
diensten
Technische
uitrusting
Overige materiële
vaste activa en
activa in aanbouw
Totaal
Aanschaffingswaarden
Op 1 januari 2020
546
8,421
1,415
33
1,552
287
12,254
Aanschaffingen
7
421
57
8
113
22
628
Niet langer opgenomen in de
balans
-8
-206
-21
0
-140
-12
-388
Overboekingen
-6
-1
2
1
28
-26
-3
Op 31 december 2020
538
8,634
1,453
43
1,553
270
12,490
Aanschaffingen
6
553
82
6
100
9
756
Aanschaffingen van
dochterondernemingen
0
0
0
0
1
-1
0
Niet langer opgenomen in de
balans
-3
-95
-5
-1
-303
-2
-407
Overboekingen
0
-1
6
-11
-10
-12
-27
Omrekeningsverschillen
0
0
0
0
1
0
1
Op 31 december 2021
541
9,091
1,535
37
1,342
265
12,812
Op 1 januari 2020
-311
-6,300
-1,005
-15
-1,254
-241
-9,127
Afschrijvingen van het jaar
-20
-316
-117
-5
-113
-8
-579
Niet langer opgenomen in de
balans
7
206
21
0
139
12
385
Overboekingen
2
0
0
-1
-1
0
0
Op 31 december 2020
-322
-6,409
-1,101
-21
-1,229
-238
-9,320
Afschrijvingen van het jaar
-17
-321
-141
-6
-122
-7
-614
Aanschaffingen van
dochterondernemingen
0
0
0
0
-1
0
-1
Niet langer opgenomen in de
balans
2
95
5
1
304
2
408
Overboekingen
0
1
0
2
24
0
27
Op 31 december 2021
-337
-6,634
-1,237
-24
-1,025
-244
-9,500
Netto boekwaarde per 31
december 2020
216
2,225
352
22
323
32
3,169
Netto boekwaarde per 31
december 2021
204
2,457
298
13
316
22
3,311
De stijging van de materiële vaste activa met 142 miljoen EUR (tot 3.311 miljoen EUR) is voornamelijk het gevolg van de versnelling van
de fiber uitrol, de start van de upgrade van het mobiele netwerk en de consolidatie en investeringstoename binnen IT Transformatie.
Deze investeringen dragen bij tot de ambities van de Groep inzake groei en efficiëntie.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
216
Per december 2021 bedroeg de aanschaffingswaarde van volledig afgeschreven materiële vaste activa die nog in gebruik zijn 6.820
miljoen EUR, waarvan het grootste deel technische uitrusting betreft, en uitrusting gelinkt aan het netwerk.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
217
Toelichting 6. Leasing
De Groep heeft leasecontracten voor verschillende activa, waaronder gebouwen (kantoren, winkels, technische gebouwen, …),
voertuigen (utilitaire voertuigen en wagens voor sales & management) en faciliteiten voor de installatie van mobiele
communicatieapparatuur. Deze huurcontracten hebben over het algemeen een looptijd van 4 tot 15 jaar. De gemiddelde leasetermijn is
9 jaar.
De boekwaarden van de met een gebruiksrecht overeenstemmende activa en de bewegingen gedurende de periode worden hieronder weergegeven
(in miljoen EUR)
Gebouwen
Faciliteiten
voor mobiele
communicatie
Voertuigen
Andere
Totaal
Op 1 januari 2020
153
93
54
6
307
Nieuwe contracten
11
6
14
0
31
Afschrijvingen
-26
-29
-23
-4
-82
Contract modificaties/stopzettingen en herbeoordelingen
7
20
0
2
29
Op 31 december 2020
145
91
45
4
285
Nieuwe contracten
5
6
21
2
34
Afschrijvingen
-25
-33
-22
0
-80
Contract modificaties/stopzettingen en herbeoordelingen
10
25
-1
0
34
Op 31 december 2021
135
89
43
7
274
In 2020 betroffen de wijzigingen van contracten voornamelijk het mobiele netwerk. Bij de gebouwen was de verlenging van het contract
voor het warehouse in Courcelles de belangrijkste wijziging.
In 2021 worden de contracten voor mobiele locaties verder verlengd. Als gevolg van het digitaliseringsproces is het aantal winkels
verder afgenomen, terwijl andere contracten voor gebouwen werden verlengd. De contracten voor auto’s worden over het algemeen
niet verlengd, maar vervangen door nieuwe contracten.
De boekwaarden van de leaseverplichtingen en de mutaties gedurende de periode worden hieronder weergegeven:
(in miljoen EUR)
Gebouwen
Faciliteiten voor
mobiele
communicatie
Voertuigen
Andere
Sub-leases
Totaal
Op 1 januari 2020
148
91
54
7
8
307
Nieuwe contracten
11
6
14
0
0
31
Contract modificaties/stopzettingen en herbeoordelingen
11
15
0
1
1
28
Intrestkosten
1
1
0
0
0
2
Terugbetalingen
-27
-30
-24
-4
0
-84
Op 31 december 2020
144
83
44
5
8
284
Nieuwe contracten
5
6
21
2
0
34
Contract modificaties/stopzettingen en herbeoordelingen
10
24
1
1
0
35
Intrestkosten
1
1
0
0
0
2
Terugbetalingen van het kapitaal
-25
-28
-24
-3
0
-80
Terugbetalingen van de interesten
-1
-1
0
0
0
-2
Op 31 december 2021
134
85
42
5
8
273
Deel op korte termijn
23
23
19
2
3
69
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
218
Deel op lange termijn
111
62
24
3
5
204
Er is geen materiële toekomstige uitstroom van kasmiddelen met betrekking tot leaseovereenkomsten met aanvangsdatum na 31
december 2021.
(in miljoen EUR)
2020
2021
(in miljoen EUR)
Afschrijvingen
-82
-80
Intrestkosten
-2
-2
Totaal
-84
-82
De Groep had volgende kasuitstromen voor leases
Terugbetalingen van de leaseschulden (kasuitstroom voor
financieringsactiviteiten)
-82
-79
Intrestkosten (in de operationele kasstroom)
-2
-2
Totaal
-84
-82
De vervaldagtabel van de niet-verdisconteerde verwachte toekomstige kasstromen voor de leaseverplichtingen wordt hieronder
weergegeven:
Op 31 december 2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027- 2048
Total
(in miljoen EUR)
Niet- verdisconteerde
leasebetalingen
71
55
44
32
25
19
50
296
Op 31 december 2021
Niet- verdisconteerde
leasebetalingen
71
54
41
31
24
60
281
Toelichting 7. Contractkosten
De contractkosten omvatten hoofdzakelijk commissies betaald aan de dealer voor het verwerven van post-paid-contracten. Deze
kosten houden rechtstreeks verband met deze contracten, worden alleen gemaakt omdat de Groep contracten is aangegaan, en zullen
naar verwachting worden gerecupereerd over de duur van het contract.
Voor commissies met betrekking tot het verwerven van mobiele prepaid klanten paste de Groep de praktische oplossing toe zoals
voorzien in IFRS 15, waardoor incrementele kosten voor het verkrijgen van een contract in resultaat worden erkend in de mate dat deze
kosten anderszins zouden worden uitgesteld over een periode van 1 jaar of minder.
Het actief wordt lineair gespreid over 3 jaar voor contracten behorende tot de residentiële markt en 5 jaar voor contracten behorende
tot het bedrijfssegment. Het uitstellen van deze kosten wordt geboekt naar hun aard zijnde 'aan omzet gerelateerde materialen en
diensten’.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
219
De evolutie van de contractkosten is als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Saldo op 1 januari
113
108
Afname/Toename van de contractactiva met betrekking tot bestaande contracten in de openingsbalans
Normale evolutie
-68
-66
Nieuwe contract kosten
63
68
Saldo op 31 december
108
110
Het gedeelte van het saldo per 31 december 2020 en 2021 van de contractkosten dat op minder dan één jaar is overgedragen en het
gedeelte dat op meer dan één jaar is overgedragen, is als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Contractkosten
108
110
Overgedragen binnen 12 maand
55
55
Overgedragen op meer dan 12 maand
54
55
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
220
Toelichting 8. Deelnemingen in dochterondernemingen, joint
ventures en geassocieerde ondernemingen
Toelichting 8.1. Deelnemingen in dochterondernemingen
De geconsolideerde jaarrekening omvat de jaarrekeningen van Proximus NV en haar dochterondernemingen zoals opgenomen in de
volgende tabel:
Naam
Maatschappelijke zetel
Land
2020
2021
Proximus NV van Publiek
Recht
Koning Albert-II-laan 27
België
Moedermaatschappij
1030 Brussel
BTW BE 0202.239.951
PXS Re
Rue de Merl 74
Luxemburg
100%
100%
2146 Luxemburg
Connectimmo NV
Koning Albert-II-laan 27
België
100%
100%
1030 Brussel
BTW BE 0477.931.965
Proximus Media House (PmH)
Carlistraat 2
België
100%
100%
1140 Evere
BTW BE 0875.092.626
Telindus - ISIT BV
Krommewetering 7
Nederland
100%
100%
3543 AP Utrecht
Proximus Luxembourg SA
18 rue du Puits Romain
Luxemburg
100%
100%
8070 Bertrange
Proximus ICT NV
Koning Albert II laan 27
België
100%
100%
1030 Brussels
BTW BE 0826.942.915
(2)
Proximus ICT - Expert
Community CVBA
Ferdinand Allenstraat 38
België
82%
100%
3001 Heverlee
BTW BE 0841.396.905
Proximus OPAL NV
Koning Albert-II-laan 27
België
100%
100%
1030 Brussel
BTW BE 0861.585.672
Be-Mobile SA
Kardinaal Mercierlaan 1A
België
93%
93%
9090 Melle
BTW BE 0881.959.533
Mediamobile Nordic OY
Äyritie 8B
Finland
100%
100%
01510 Vantaa, Finland
FI 23364202
Mediamobile SA
Rue du Gouverneur Général Eboué 24
Frankrijk
100%
100%
F-92130 Issy Les Moulineaux
Flitsmeister BV
Landjuweel 24
Nederland
93%
93%
3905 PG Veenendaal
Cascador BV
Kardinaal Mercierlaan 1, bus A
België
100%
100%
9090 Melle
VAT BE 0648 964 048
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
221
Naam
Maatschappelijke zetel
Land
2020
2021
Scarlet Belgium NV
Carlistraat 2
België
100%
100%
1140 Evere
BTW BE 0447.976.484
ClearMedia NV
Merksemsesteenweg 148
België
100%
100%
2100 Deurne
BTW BE 0831.425.897
Davinsi Labs NV
Borsbeeksebrug 28/2verd
België
100%
100%
2600 Antwerpen
BTW BE 0550.853.793
Unbrace BV
Merksemsesteenweg 148
België
100%
0%
2100 Deurne
(3)
BTW BE 0867.696.771
Belgacom International Carrier
Services Mauritius Ltd
Chancery House 5th floor , Lislet, Geoffrey Street
Mauritius
58%
100%
Port Louis 1112-07
(1)
Belgacom International Carrier
Services NV
Koning Albert-II-laan 27
België
58%
100%
1030 Brussels
BTW BE 0866.977.981
(1)
Belgacom International Carrier
Services Deutschland G.M.B.H.
Eichweisenring 11
Duitsland
58%
100%
70567 Stuttgart
(1)
Belgacom International Carrier
Services UK Ltd
2 New Bailey, 6 Stanley Street, Salford
Verenigd Koninkrijk
58%
100%
Greater Manchester M3 5GS
(1)
Belgacom International Carrier
Services Nederland BV
Wilhelminakade 173, unit 41 32
Nederland
58%
100%
3072 AP Rotterdam
(1)
Belgacom International Carrier
Services North America Inc
Corporation trust center - 1209 Orange street
Verenigde Staten
van Amerika
58%
100%
USA - 19801 Willington Delaware
(1)
Belgacom International Carrier
Services Asia Pte Ltd
80 Robinson Road #02-00
Singapore
58%
100%
Singapore 068898
(1)
Belgacom International Carrier
Services (Portugal) SA
Avenida da Republica, 50, 10de verdieping
Portugal
58%
100%
1069-211 Lisboa
(1)
Belgacom International Carrier
Services Italia Srl
Via della Moscova 3
Italië
58%
100%
20121 Milano
(1)
Belgacom International Carrier
Services Spain SL
Calle Salvatierra, 4, 2c
Spanje
58%
100%
28034 Madrid
(1)
Belgacom International Carrier
Services Switzerland AG
Gesellschaftsstrasse 27
Zwitserland
58%
100%
3001 Bern
(1)
Belgacom International Carrier
Services Austria GMBH
Wildpretmarkt 2-4
Oostenrijk
58%
100%
1010 Wien
(1)
Belgacom International Carrier
Services Sweden AB
Drottninggatan 30
Zweden
58%
100%
411-14 Goteborg
(1)
Belgacom International Carrier
Services JAPAN KK
#409 Raffine Higashi Ginza, 4-14
Japan
58%
100%
Tsukiji 4 - Chome - Chuo-ku
Tokyo 104-0045
(1)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
222
Naam
Maatschappelijke zetel
Land
2020
2021
Belgacom International Carrier
Services China Ltd
Hopewell Centre - level 54
China
58%
100%
183, Queen's road East
Hong Kong
(1)
Belgacom International Carrier
Ghana Ltd
20 Jones Nelson Road, Adabraka, PO Box GP 821
Ghana
58%
100%
Accra
(1)
Belgacom International Carrier
Services Australia Pty Ltd
1 Margaret Street - Level 11
Australië
58%
100%
Sydney NSW 2000
Australië
(1)
Belgacom International Carrier
Services Dubai FZ-LLC
Dubai Internet City
Verenigde Arabische
Emiraten
58%
100%
Premises 306 - Floor 03- Building 02 -PO box
502307
Dubai
(1)
Belgacom International Carrier
Services South Africa
Proprietary Ltd
Central Office Park n°5
Zuid Afrika
58%
100%
257 Jean Avenue, Centurion
Gauteng 0157
(1)
Belgacom International Carrier
Services Kenya Ltd
5th Floor, West Wing, ICEA Lion Center
Kenia
58%
100%
Riverside Park, PO Box 10643
00100 Nairobi
(1)
Belgacom International Carrier
Services France SAS
Rue du Colonel Moll 3
Frankrijk
58%
100%
75017 Paris
(1)
Belgacom International Carrier
Services Malaysia
Level 6, Menara 1 Dutamas
Maleisië
58%
100%
Solaris Dutamas, No. 1 Jalan Dutamas 1,
50480 Kuala Lumpur
No. 202001015524 (1371844-D)
(1)
TeleSign Holdings Inc
13274 Fiji Way , Suite 600
Verenigde Staten
van Amerika
58%
100%
Marina del Rey, CA 90292
TeleSign Corporation
13274 Fiji Way , Suite 600
Verenigde Staten
van Amerika
58%
100%
Marina del Rey, CA 90292
TeleSign UK
2 New Bailey, 6 Stanley Street, Salford
Verenigd Koninkrijk
58%
100%
Greater Manchester M3 5GS
TeleSign Mobile Ltd
2 New Bailey, 6 Stanley Street, Salford
Verenigd Koninkrijk
58%
100%
Greater Manchester M3 5GS
TeleSign Doo
Tresnjinog cveta 1
Servië
58%
100%
11070 Novi Beograd
TeleSign Netherlands B.V.
2 New Bailey, 6 Stanley Street, Salford
Verenigd Koninkrijk
58%
100%
Greater Manchester M3 5GS
TeleSign Singapore Pte. Ltd.
1 Robinson Road, #17-00
Singapore
58%
100%
AIA Tower
Singapore (048542)
TeleSign (Beijing) Technology
Co., Ltd.
Office 1551, 15/F, Office Building A, Parkview Green,
China
58%
100%
9 Dongdaqiao Road, Chaoyang District
Beijing 100020
Codit Holding BV
Gaston Crommenlaan 14, box 301
België
100%
100%
9050 Ledeberg
VAT BE 662.946.401
Codit BV
Gaston Crommenlaan 14, box 301
België
100%
100%
9050 Ledeberg
VAT BE 0471.349.823
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
223
Naam
Maatschappelijke zetel
Land
2020
2021
Codit Switzerland AG
The Circle 6
Zwitserland
100%
100%
8058 Zurich
VAT CHE-335.776.516
Codit Integration Ltd.
Landmark House, Station Road
Verenigd Koninkrijk
100%
100%
VAT GB 241.5781.10
Codit Managed Services BV
Gaston Crommenlaan 14, box 301
België
100%
100%
9050 Ledeberg
VAT BE 0835.734.875
Codit Mare Limited
International House, Mdina Road
Malta
100%
100%
BKR 3000 Mriehel
C55412
Codit Nederland B.V
Atoomweg 350,
Nederland
100%
100%
3542AB Utrecht
Votijnit Lda. (Codit Portugal)
Rua de Igreja n° 79-Aveiro Business Center
Portugal
100%
100%
N Senhora de Fatima 3810-744 Aveiro
NIPC 510.595.251
Codit Software Limited
International House, Mdina Road
Malta
100%
100%
BKR 3000 Mriehel
Codit France S.A.S.
18, Boulevard Malesherbes
Frankrijk
100%
100%
75008 Paris 08
VAT FR 0478.300.189
UMBRiO Holding BV
Bisonspoor 3002-A501
Nederland
100%
100%
3605 LT Maarssen
Mobile Vikings NV
Kempische Steenweg 309 - bus1
België
0%
100%
3500 Hasselt
(4)
BTW BE 0886.946.917
(1) Onderneming binnen de BICS Groep
(2) Voorheen Proximus Spearit NV genoemd
(3) Entiteit in Codit BV gefuseerd
(4) Entiteit verworven in 2021
Toelichting 8.2. Details van dochterondernemingen met belangrijke belangen
zonder overheersende zeggenschap.
In februari 2021 verwierf de Groep 42,4% minderheidsbelang in BICS van MTN en Swisscom. Aangezien Proximus reeds vóór deze
transactie zeggenschap had over BICS, is het negatieve verschil tussen de betaalde vergoeding (217 miljoen EUR) en de boekwaarde
van minderheidsbelangen (126 miljoen EUR) in mindering gebracht van het eigen vermogen toerekenbaar aan de moedermaatschappij.
Minderheidsaandeelhouders hebben 7,26% minderheidsbelang in Be-Mobile. De Groep heeft aan deze minderheidsaandeelhouders
een put option toegekend op hun belangen en houdt een call-optie onder dezelfde voorwaarden en tegen dezelfde prijs. De Groep
boekte een brutoschuld tot aan de verwachte uitoefenprijs van de put-optie. Deze financiële verplichting wordt gewaardeerd tegen de
reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
224
In juli 2021 heeft de Groep een nieuwe aandeelhoudersovereenkomst gesloten met Be-Mobile wat heeft geleid tot een herwaardering
van de put optie (stijging van 1 miljoen EUR tot 3 miljoen EUR) als gevolg van de wijziging in de methodologie voor de berekening van de
uitoefenprijs van de putoptie die aan de voormalige minderheidsbelangen is toegekend . Zoals in de vorige overeenkomst heeft
Proximus een call-optie op deze aandelen, met dezelfde uitoefeningsvoorwaarden als de put optie.
Toelichting 8.3. Deelneming in gezamenlijke bedrijfsactiviteiten
De Groep heeft een materiële gezamenlijke bedrijfsactiviteit in MWingz gevestigd Bld Simon Bolivar 34 in 1000 Brussel (BTW BE
0738 987 372). In november 2019 sloten Proximus en Orange België een strategische overeenkomst af om een deel van hun mobiele
toegangsnetwerk te delen. Het gedeelde mobiele toegangsnetwerk wordt gepland, gebouwd en beheerd door dit gezamenlijke bedrijf,
dat 50/50 eigendom is van Proximus en Orange Belgium en dat in april 2020 zijn diensten aan de aandeelhouders heeft opgestart. De
overeenkomst is gebaseerd op de volgende principes:
●
De operatoren delen contractueel de controle over de overeenkomst, d.w.z. dat beslissingen over de relevante activiteiten
unanieme instemming van de partijen vereisen
●
Mwingz levert uitsluitend diensten aan de moedermaatschappijen.
activa en passiva op basis van haar eigendomsbelang en haar aandeel in de kosten van Mwingz van derden. Inkomsten uit de verkoop
van diensten van de gezamenlijke operatie aan Proximus en Orange Belgium worden geëlimineerd.
Toelichting 8.4. Deelnemingen in geassocieerde ondernemingen
De Groep heeft volgende belangen in geassocieerde ondernemingen en joint ventures:
Naam
Maatschappelijke zetel
Land
Aandeel van de Groep
2020
2021
Belgian Mobile ID SA/NV
Sinter-Goedeleplein 5
België
15%
15%
1000 Brussel
VAT BE 541.659.084
Synductis CV
Brusselsesteenweg 199
België
17%
17%
9090 Melle
VAT BE 502.445.845
Experience@work CV
Minderbroedersgang 12
België
30%
30%
2800 Mechelen
VAT BE 627.819.632
Tessares SA/NV
Avenue Jean Monnet 1
België
23%
23%
1348 Ottignies-Louvain-la-Neuve
VAT BE 600.810.278
Co.station Belgium NV
Sinter-Goedeleplein 5
België
20%
20%
1000 Brussel
VAT BE 599,786,434
Fiberklaar Midco BV
Raymonde de Larochelaan 13
België
50%
50%
9051 Sint-Denijs-Westrem
VAT BE 760,489,106
Fiberklaar BV
Raymonde de Larochelaan 13
België
50%
50%
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
225
9051 Sint-Denijs-Westrem
VAT BE 760,540,475
I.Leco NV
Kleinhoefstraat 6
België
0%
38%
2440 Geel
(4)
VAT BE 471,967,356
Belgian Parking Register NV
Kardinaal Mercierlaan 1A
België
0%
50%
9090 Melle
(4)
VAT BE 0778.406.687
Unifiber Midco SA
Waterloo Office Park
België
0%
50%
Drève Richelle 161 D, Boite 20
(4)
1410 Waterloo
0771.814.647 RPR/RPM
Unifiber SA
Waterloo Office Park
België
0%
50%
Drève Richelle 161 D, Boite 20
(4)
1410 Waterloo
0771.870.372 RPR/RPM
Ads&Data
Harensesteenweg 226
België
0%
50%
1800 Vilvoorde
(4)
VAT BE 0809.309.701
(4) Entiteit verworven in 2021
Als onderdeel van de Delta Fiber-overeenkomst voor het noordelijke deel van België werd in december 2020 een nieuwe entiteit
opgericht onder de naam Nexus Midco BV met als doel het ontwerpen, bouwen en onderhouden van dat netwerk. De naam van de
entiteit werd in het eerste kwartaal gewijzigd in Fiberklaar Midco BV en Proximus droeg EUR 30 miljoen in contanten bij aan zijn kapitaal.
Proximus bezit 49,9% van de entiteit, die wordt verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode.
Het glasvezelpartnerschap voor het zuidelijke deel van België werd in juli 2021 door de Europese autoriteiten goedgekeurd en de
nieuwe entiteit Unifiber werd onmiddellijk opgericht. Proximus heeft EUR 10 miljoen in contanten ingebracht in het kapitaal en bezit
49,99% van de entiteit. Unifiber wordt ook verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode.
Per 31 december 2021 is de som van alle individuele immateriële geassocieerde ondernemingen als volgt:
(EUR miljoen)
2020
2021
Boekwaarde
0
34
Verlies door voortzetting activiteiten
-1
-10
Toelichting 8.5. Aanschaffingen en verkopen van dochterondernemingen, joint
ventures en geassocieerde ondernemingen
Verwervingen in 2021
Mobile Vikings
Na de positieve beslissing van de Belgische mededingingsautoriteit in juni 2021, verwierf de Groep een 100% belang in Mobile Vikings
NV voor een bedrag van 128 miljoen EUR na aftrek van verworven cash.
De voltooiing van de toerekening van de aankoopprijs heeft geleid tot de opname, tegen hun reële waarde op de overnamedatum, van
vaste activa, bestaande uit het klantenbestand en het merk, voor een bedrag van EUR 27 miljoen. De boekwaarde van de andere
verworven activa en passiva stemt overeen met hun reële waarde op de overnamedatum.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
226
Dientengevolge heeft de Groep een goodwill van 114 miljoen EUR opgenomen.
De reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van Mobile Vikings op de
overnamedatum wordt als volgt gedetailleerd (in miljoen euro):
Reële waarde erkend op
verwevingsdatum
Immateriële vaste activa met beperkte levensduur
31
Uitgestelde belastingvorderingen
1
Handelsvorderingen
6
Beleggingen en geldmiddelen en kasequivalenten
24
TOTAAL ACTIVA
63
Uitgestelde belastingschulden
-7
Handelsschulden
-15
Belastingschulden
-1
Overige kortlopende schulden en overige te betalen bedragen
-2
Totaal minderheidsbelangen en schulden
-24
Netto verworven activa
39
Vergoeding
153
Goodwill ontstaan bij de verwerving
114
Betaalde vergoeding
153
Netto verworven geldmiddelen van de dochteronderneming (na aftrek
van de lening)
24
Netto kasuitstroom
128
Zeggenschap over BICS/TeleSign
De Groep had tot februari 2021, 57,6% van de BICS/TeleSign aandelen en 57,6% van de stemrechten op de
aandeelhoudersvergadering van BICS. De Groep concludeerde dat zij zeggenschap had over BICS/TeleSign dankzij de
besluitvormingsregels en de procedures voor impasses voorzien in de aandeelhoudersovereenkomst van 1 januari 2010.
In overeenstemming met de overeenkomst van 9 februari 2021 verwierf Proximus op 23 februari 2021 het 42,4% aandeel van de
minderheidsaandeelhouders van BICS/TeleSign, (MTN 20% en Swisscom 22,4%) voor een totale vergoeding in contanten van 217
miljoen EUR en bezit nu 100% van de aandelen.
Fiberklaar en Unifiber
Proximus en delta Fiber tekenden in maart 2021 een samenwerkingsovereenkomst met het oog op het versnellen van de uitrol van
glasvezel in Vlaanderen. Proximus bezit 49,9% van Fiberklaar, dat volgens de vermogensmutatiemethode wordt geconsolideerd (see
note 8.3).
In juli 2021 werd hetzelfde project ontwikkeld in Wallonië dankzij de oprichting van de joint venture Unifiber, die tot stand is gekomen via
een partnerschap tussen Proximus en Eurofiber. Proximus bezit 49,99% van Unifiber, dat wordt opgenomen volgens de
vermogensmutatiemethode (zie toelichting 8.3).
De "geldmiddelen betaald voor de verwerving van andere deelnemingen" gerapporteerd in de netto geldmiddelen gebruikt in
investeringsactiviteiten omvatten EUR 40 miljoen voor Fiberklaar en Unifiber en EUR 4 miljoen voor investeringen in andere
geassocieerde deelnemingen
Verwervingen in 2020
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
227
In april 2020 is Mwingz een gezamenlijk bedrijf, 50/50 eigendom van Proximus en Orange Belgium, gestart met zijn diensten aan zijn
aandeelhouders (zie toelichting 8.3).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
228
Toelichting 9. Beleggingen in eigenvermogensinstrumenten
gewaardeerd tegen reële waarde
Op 31 december 2021 en 2020 had de Groep deelnemingen in niet-beursgenoteerde ondernemingen met een reële waarde van
minder dan 1 miljoen EUR.
De Groep heeft ervoor gekozen om deze belangen bij de eerste opname te classificeren als gewaardeerd tegen reële waarde met
verwerking van niet-gerealiseerde resultaten, aangezien ze niet worden aangehouden met het oog op verhandeling, maar zijn
verworven met een strategische langetermijnvisie.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
229
Toelichting 10. Winstbelasting
(in miljoen EUR)
Per 31 december
2020
2021
Versnelde afschrijvingen
-60
-45
Reële waardeaanpassingen met betrekking tot acquisities
-35
-33
Statutaire voorziening, niet weerhouden onder IFRS
-6
-7
Herwaardering van financiële instrumenten naar reële waarde
-1
-2
Uitgestelde belastingen op de verkopen van materiële vaste activa
-8
-7
Vergoedingen na uitdiensttreding, beëindigingsvoordelen en andere voordelen
0
-7
Uitgestelde belastingen op contractactiva en contractkosten
-52
-56
Andere
-4
-2
Bruto uitgestelde belastingschulden
-166
-159
Reële waardeaanpassingen van materiële vaste activa
14
12
Vergoedingen na uitdiensttreding, beëindigingsvoordelen en andere voordelen
30
0
Overdraagbare fiscale verliezen
6
3
Voorzieningen voor risico's en lasten
11
12
Andere
2
2
Bruto uitgestelde belastingvorderingen
63
29
De netto uitgestelde belastingvorderingen/(schulden), gegroepeerd per wettelijke entiteit, zijn als
volgt :
Netto uitgestelde belastingschulden
-115
-136
Netto uitgestelde belastingvorderingen
12
6
De bewegingen in de uitgestelde belastingposities in 2021 zijn als volgt:
(in miljoen EUR)
Op 31 december 2020
-103
Beweging tgv de toewijzing van de aankoopvergoeding
-6
Daling erkend via de niet-gerealiseerde resultaten
-32
Beweging erkend via de resultatenrekening
12
Op 31 december 2021
-129
De bewegingen in de uitgestelde belastingposities in 2020 zijn als volgt=
(in miljoen EUR)
Op 31 december 2019
-95
Daling erkend via de niet-gerealiseerde resultaten
6
Beweging erkend via de resultatenrekening
-15
Op 31 december 2020
-103
De uitgestelde belastingkost 2021 in de resultatenrekening is voornamelijk het gevolg van de bijkomende afschrijvingen erkend in
BGAAP op sommige netwerkcomponenten en van de degressieve afschrijvingen toegepast in BGAAP op aanschaffingen van materiële
vaste activa en broadcasting immateriële vaste activa in 2018 en 2019. Deze kost wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de afname
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
230
van de uitgestelde belastingsverplichting op reële waardeaanpassing bij acquisities
De uitgestelde belastingvorderingen op reële waardeaanpassing van vaste activa hebben voornamelijk betrekking op de eliminatie van
de winst die voortvloeit uit de intragroepsverkoop tegen reële waarde van bepaalde vaste activa.
Er zijn geen uitgestelde belastingvorderingen opgenomen voor verliezen van dochterondernemingen die al enkele jaren verlieslatend
zijn. Cumulatieve overgedragen fiscale verliezen en belastingverminderingen beschikbaar voor dergelijke bedrijven bedroegen 50
miljoen EUR op 31 december 2021 (25 miljoen EUR in 2020), waarvan 39 miljoen EUR geen vervaldatum heeft en 10 miljoen EUR een
vervaldatum na 2023 heeft.
De uitgestelde belastingopbrengsten/(kosten) in de resultatenrekening betreffen:
Boekjaar afgesloten op 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Versnelde afschrijvingen
-21
14
Reële waardeaanpassingen met betrekking tot acquisities
12
10
Herwaardering van financiële instrumenten naar reële waarde
-1
-4
Uitgestelde belastingen op de verkopen van materiële vaste activa
3
1
Reële waardeaanpassingen van materiële vaste activa
-2
-2
Vergoedingen na uitdiensttreding, beëindigingsvoordelen en andere voordelen
0
-2
Overdraagbare fiscale verliezen
1
-4
Contractactiva en contractkosten
-5
-4
Andere
-3
3
Uitgestelde belastingslasten van het jaar
-15
12
De geconsolideerde resultatenrekening omvat de volgende belastinglasten:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Courante winstbelastingen
Courante winstbelastingen van het jaar
-160
-149
Uitgestelde belastingen
-15
12
Winstbelastingen geboekt in de geconsolideerde resultatenrekening
-174
-137
De aansluiting tussen de belastinglasten berekend aan het wettelijke tarief voor winstbelasting en de belastinglasten aan het effectieve
tarief van de groep voor elk van de twee afgesloten jaren, is als volgt:
(in miljoen EUR)
2020
2021
Winst vóór belastingen
756
581
Tegen de Belgische wettelijke aanslagvoet van 25%
189
145
Niet-belastbare winst uit dochterondernemingen
-23
-20
Fiscaal niet-aftrekbare uitgaven
10
10
Niet-aftrekbare verliezen van dochterondernemingen
1
7
Andere
-3
-6
Belastingkost
174
137
Reële aanslagvoet
23.04%
23.51%
Het effectieve inkomstenbelastingtarief voor 2021 bedraagt 23,51%, wat hoger is dan het effectieve inkomstenbelastingtarief van
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
231
23,04% in 2020. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van het verlies van uitgestelde belastingvorderingen op de voorwaarts
gecompenseerde fiscale verliezen van groepsentiteiten.
De niet-belastbare inkomsten van dochterondernemingen resulteren voornamelijk uit de toepassing van algemene beginselen van de
belastingwetgeving, zoals de aftrek van innovatie-inkomsten die in België van toepassing is.
De niet-aftrekbare uitgaven voor de inkomstenbelasting in 2021 hebben voornamelijk betrekking op diverse uitgaven die fiscaal niet
toegestaan zijn.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
232
Toelichting 11. Activa en schulden voor pensioenen, andere
vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen
De Groep heeft verschillende plannen waarvan hieronder een overzicht wordt weergegeven:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen in verband met herstructureringsprogramma's
209
140
Aanvullende pensioenplannen nettoschuld /(nettoactiva)
67
-79
Andere pensioen plannen
0
1
Andere vergoedingen na uitdiensttreding andere dan pensioenen
368
365
Nettoactiva opgenomen in de balans
0
79
Nettoschuld opgenomen in de balans
645
508
Nettoschuld (korte termijn)
86
62
Nettoschuld (lange termijn)
559
447
De berekening van de netto schuld is gebaseerd op de veronderstellingen die werden vastgelegd op balansdatum. De
veronderstellingen voor de verschillende plannen werden bepaald op basis van macro-economische gegevens en de specifieke
voorwaarden inzake duur en begunstigden van elk plan.
De disconteringsvoet die gebruikt wordt voor de waardering van pensioenplannen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en
beëindigingsplannen is gebaseerd op het rendement van hoogwaardige ondernemingsobligaties uit de Eurozone met een looptijd die
overeenkomt met de looptijd van dergelijke plannen.
De toename in de nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten resulterend uit de pensioenverplichting, andere vergoedingen na
uitdiensttreding en ontslagvergoedingen is het gevolg van lagere betalingen in 2021 ten opzichte van 2020 voor de regelingen inzake
Early Leave Plan en Fit for Purpose plan.
Toelichting 11.1. Beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen in verband
met herstructureringsprogramma’s
Beëindigingvoordelen en bijkomende vergoedingen in deze toelichting hebben betrekking op
werknemersherstructureringsprogramma’s. Er worden geen fondsbeleggingen opgebouwd voor deze voordelen.
In 2007 heeft de Groep een vrijwillig programma van externe mobiliteit naar de Belgische Staat geïmplementeerd voor haar statutaire
werknemers en een programma voor statutaire werknemers die medisch ongeschikt zijn. Volgens de bepalingen van dit plan zal de
Groep vergoedingen betalen tot aan pensioendatum van de deelnemer.
In 2016 heeft de Groep een vrijwillig vertrekplan (Early Leave Plan) geïmplementeerd welk voorziet in de mogelijkheid om vervroegd de
prestaties te beëindigen vanaf 60 jaar (of 58 voor een kleine groep). Voor bepaalde deelnemers aan het herstructureringsplan voor
vervroegde uittreding worden de uitkeringen betaald vanaf de leeftijd van 60 jaar tot de vroegste pensioneringsdatum. Voor degenen
die aan het plan deelnemen vóór de leeftijd van 60 jaar en die derhalve tot 60 jaar in dienst bleven, werden de kosten van het plan
opgenomen voor de nog te presteren diensttijd tussen het moment van toetreding tot het programma en 60 jaar. De kosten evolueren
met de index. De discontovoet en de omzet worden verondersteld nul te zijn.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
233
In 2019 heeft Proximus zijn transformatieplan Fit for Purpose (FFP) opgestart. Een analyse op basis van de toekomstige uitdagingen
van het bedrijf heeft geleid tot de identificatie van activiteitsdomeinen die ofwel moesten aangepast worden ofwel verdwijnen. In deze
context verlieten 1.347 FTE Proximus. De volledige provisie voor beëindigingsvergoedingen (288 miljoen EUR) was erkend in 2019
gezien een gedetailleerde en formele mededeling had plaatsgevonden naar alle betrokkenen bij het plan en de uitkeringen niet
afhankelijk waren van het verderzetten van het dienstverband. De voorziening omvat alle uitkeringen die aan de deelnemers worden
betaald, hetzij op de datum van hun ontslag, hetzij tot de eerdere pensioendatum. De voorzieningen omvatten ook de kosten van
outplacement. De kosten van herscholing en bijscholing van werknemers zijn niet in de voorziening opgenomen. Het langetermijndeel
van de voorziening heeft betrekking op de uitkeringen die na meer dan een jaar moeten worden verricht (hoofdzakelijk tot de
pensioendatum). Deze evolueren met de index. Bij de berekening wordt uitgegaan van een personeelsverloop van nul. De voorziening is
verminderd met 27 miljoen EUR in 2020 en met 1 miljoen EUR in 2021.
en verliesrekening opgenomen.
De financieringstoestand van de plannen voor beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen is als volgt :
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Bruto pensioenschuld
209
140
Schuld die de fondsbeleggingen overschrijdt
209
140
De beweging van de nettoschuld werd als volgt opgenomen in de balans:
Per 31 december
2020
2021
In het begin van het jaar
447
209
Totale kosten van de periode
-30
-3
Bijdrage aan de deelnemers
-208
-66
Op het einde van het jaar
209
140
De schuld voor beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen werd bepaald op basis van de volgende assumpties:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Discontovoet
0%
0%
Toekomstige prijsinflatie
2.00%
2.15%
Sensitiviteitsanalyse
Een verhoging of verlaging met 0,5% van de werkelijke disconteringsvoet resulteert in een schuldvariatie van ongeveer 2 miljoen EUR.
De Groep voorziet dat een bedrag van 46 miljoen EUR zal betaald worden als beëindigingvoordelen en bijkomende vergoedingen in
2022. De betalingen in 2021 bedroegen 65 miljoen EUR.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
234
Toelichting 11.2. Toegezegdbijdragenregelingen en toegezegdpensioenregelingen
voor aanvullende pensioenen.
Toegezegdpensioenregelingen van Proximus NV en sommige filialen
Proximus NV en sommige Belgische dochterondernemingen bieden hun personeelsleden toegezegdpensioenregelingen aan. Deze
plannen verstrekken pensioenvoordelen voor diensten geleverd ten vroegste vanaf 1 januari 1997. Ze verschaffen voordelen gebaseerd
op salaris en dienstjaren. Ze worden gefinancierd via het Proximus pensioenfonds, een aparte juridische entiteit die voor dat doel werd
opgericht in 1998.
De financieringsmethode heeft tot doel de huidige waarde van de toekomstige pensioenverplichtingen (toegezegdpensioenverplichting
- DBO) te financieren voor de voorbije dienstjaren binnen het bedrijf en rekening houdend met toekomstige loonverhogingen. De
financieringsmethode is afgeleid van berekeningen volgens de IAS 19 norm. De jaarlijkse bijdrage is gelijk aan de som van de aan het
dienstjaar toegerekende pensioenkosten, de netto financiële kost (intrestkost op de toegezegdpensioenverplichtingen verminderd met
het verwacht rendement op fondsbeleggingen) en de afschrijving van actuariële winsten en verliezen boven 10% van het hoogste van
de toegezegdpensioenverplichting en de activa. Daarom kan het bijgedragen bedrag verschillen van het in de winst- en verliesrekening
opgenomen bedrag.
Per 31 december 2021 overtreffen de activa van het pensioenfonds het door de pensioenregulator vereiste minimum, zijnde de
technische provisie. De technische provisie vertegenwoordigt het bedrag dat nodig is om het korte- en lange-termijnevenwicht van het
pensioenfonds te garanderen. Ze is samengesteld uit de verworven rechten verhoogd met een bijkomend bufferbedrag ten einde de
lange-termijnbestendigheid van de pensioenfinanciering te garanderen. De verworven rechten vertegenwoordigen de huidige waarde
van de gecumuleerde voordelen die betrekking hebben op de reeds geleverde dienstjaren binnen de onderneming en is gebaseerd op
huidige salarissen. Ze worden berekend in overeenstemming met de pensioenregelgeving en de van toepassing zijnde wettelijke
bepalingen in verband met de actuariële assumpties.
Zoals voor de meeste toegezegdpensioenregelingen kan de pensioenkost beïnvloed worden (zowel positief als negatief) door
parameters als interestvoeten, toekomstige salarisverhogingen, inflatie en rendement op activa. Deze risico’s zijn niet ongewoon voor
toegezegdpensioenregelingen.
Voor de complementaire toegezegdpensioenregeling worden op 31 december door onafhankelijke externe actuarissen actuariële
waarderingen uitgevoerd. De huidige waarde en de aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten en pensioenkosten voor verstreken
diensttijd worden berekend met gebruik van de ‘projected unit credit’ methode.
De financieringstoestand van de pensioenplannen is als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Bruto pensioenschuld
837
825
Fondsbeleggingen tegen reële waarde
-770
-904
Tekort / (surplus)
67
-79
De elementen opgenomen in de resultatenrekening en de staat van het totaalresultaat zijn als volgt
Jaar eindigend op 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Servicekost - werkgever
52
52
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
235
Servicekost van vroegere dienstjaren
3
0
Opgenomen in de resultatenrekening
56
52
Herwaarderingen
Actuarieel verlies t.g.v. wijziging in financiële assumpties
14
-40
Actuariële (winst)/ verlies t.g.v. ervaringsaanpassingen
3
-11
Actuariële (winst) / verlies t.g.v. van fondsbeleggingen exclusief interesten
1
-95
Opgenomen in de staat van het totaalresultaat
18
-146
Totaal
74
-93
De beweging van de nettoschuld werd als volgt opgenomen in de balans:
Jaar eindigend op 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
In het begin van het jaar
46
67
Kost van de periode opgenomen in de resultatenrekening
56
52
Herwaardering opgenomen in de staat van het totaalresultaat
18
-146
Bijdrage aan de deelnemers
-52
-52
Netto tekort/ (Netto surplus)
67
-79
Wijziging in de fondsbeleggingen :
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
In het begin van het jaar
729
770
Interesten
7
6
Rendement van fondsbeleggingen exclusief intresten
-1
95
Bijdrage aan de deelnemers
52
52
Uitkeringen aan begunstigden en kosten
-18
-20
Op het einde van het jaar
770
904
Wijziging in de bruto schuld:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
In het begin van het jaar
776
837
Servicekost
52
52
Intrestkost
7
7
Servicekost van vroegere dienstjaren - verworven rechten
3
0
Uitkeringen aan begunstigden en kosten
-18
-20
Actuariële verliezen/ (winsten)
17
-51
Op het einde van het jaar
837
825
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
236
De pensioenschuld werd bepaald op basis van de volgende assumpties:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Discontovoet
0.80%
1.05%
Toekomstige prijsinflatie
1.90%
2.15%
Nominaal toekomstige loonsverhoging
3,10% - 3,40%
3.30%-3.40%
Nominaal toekomstige barema-stijging
3,00%- 3,05%
3.15%-3.30%
Sterfte
BE Prospective IA/BE
BE Prospective IA/BE
Bij de berekening van de pensioenverplichting wordt rekening gehouden met het verloop. Voor statutaire werknemers wordt ervan
uitgegaan dat dit nul is en voor contractuele werknemers wordt uitgegaan van een degressief percentage op basis van de leeftijd. De
pensioenschuld werd bepaald op basis van de beste schatting door de entiteiten van de financiële en demografische veronderstellingen
en welke ieder jaar worden herbekeken.
De duur van de verplichting is 14.4 jaar.
Sensitiviteitsanalyse
De meest significante actuariële veronderstellingen voor het bepalen van de toegezegdpensioenregelingen zijn de disconteringvoet, de
inflatie en de reële salarisverhogingen. De sensitiviteitsanalyse is gebaseerd op aanvaardbare mogelijke wijzigingen van de
respectievelijke veronderstellingen waarbij de andere veronderstellingen constant worden gehouden.
Indien de disconteringsvoet stijgt (of daalt) met 0,5% zou de geschatte impact op de toegezegdpensioenverplichting een daling (of
stijging) betekenen van ongeveer 7 tot 8%.
Indien de inflatie stijgt (of daalt) met 0,25% zou de toegezegdpensioenverplichting stijgen (of dalen) met ongeveer 3%. Een stijging (of
daling) van de reële salarisverhoging met 0,25% zou een stijging (of daling) van de toegezegdpensioenverplichting inhouden met
ongeveer 5% tot 6%.
Pensioenplan activa
De activa van de pensioenenplannen zijn als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Eigenvermogeninstrumenten
45.5%
49.8%
Schuldinstrumenten
38.2%
34.8%
Converteerbare leningen
6.3%
5.2%
Anderen (infrastructuur, private investeringsfondsen, verzekeringsdeposito's)
10.0%
10.2%
Het reële rendement van de activa van de plannen
Per 31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
237
(in miljoen EUR)
2020
2021
Reële rendement van de activa van de plannen
6
101
De beleggingsstrategie van het pensioenfonds is bepaald met het oog op het bekomen van het beste rendement op de beleggingen,
binnen de strikte limieten van risicocontrole en rekening houdend met het profiel van de pensioenverplichtingen. De relatief lange
looptijd van de pensioenverplichtingen (14.4 jaar) laat toe om een redelijk deel van de portefeuille toe te wijzen aan aandelen.
Gedurende de laatste vijf jaar heeft het pensioenfonds de beleggingsportefeuille op significante wijze gediversifieerd zowel in type
activa als regio en munt om het algehele risico te beperken en het verwacht rendement te verbeteren.
Per eind 2021 was ongeveer 49.8% van de portefeuille belegd in genoteerde aandelen (in Europa, de VS en opkomende markten),
34.8% in vastrentende waarden (staatsobligaties, bedrijfsobligaties, en senior leningen) en ongeveer 5.2% in converteerbare obligaties
(Wereld ex. VS); het overige deel was geïnvesteerd in Europese infrastructuur, global private equity en Europees niet genoteerd
vastgoed en cash. Het feitelijk uitvoeren van de investeringen is uitbesteed aan gespecialiseerde vermogensbeheerders.
Nagenoeg alle beleggingen werden gedaan via wederzijdse beleggingsfondsen. Directe investeringen bedragen minder dan 1% van de
activa. Vrijwel alle aandelen, schuldinstrumenten en converteerbare leningen hebben genoteerde prijzen op een actieve markt. De
andere activa, ten bedrage van 10% van de portfolio, zijn niet genoteerd. Het pensioenfonds investeert niet rechtstreeks in Proximus
aandelen of –obligaties maar het is niet uitgesloten dat er enige Proximusaandelen of –obligaties opgenomen zijn in de
gemeenschappelijke beleggingsfondsen waarin het pensionfonds belegt.
Het Proximus Pensioenfonds heeft een proactieve benadering gekozen voor het opnemen van ESG-criteria in zijn beleggingsbeleid.
Aangezien bijna alle beleggingen gebeuren via collectieve fondsen die door externe beheerders worden beheerd, impliceert deze
aanpak een permanente dialoog met de beheerders, waarbij hen wordt gevraagd om met deze criteria rekening te houden.
De Groep verwacht in 2022 50 miljoen EUR bij te dragen aan het Proximus Pensioenfonds.
Andere pensioenplannen
De Groep heeft ook een andere toegezegd-pensioenregeling met een beperktere omvang, namelijk een toegezegd-
pensioenverplichting van 7 miljoen EUR en fondsbeleggingen van 6 miljoen EUR, hetgeen resulteert in een nettoverplichting van 1
miljoen EUR.
De Groep heeft een aantal regelingen gebaseerd op bijdragen voor in aanmerking komende personeelsleden.
Voor de plannen welke beheerd worden door buitenlandse filialen, geeft de Groep geen garantie van minimum rendement op de
bijdragen.
Voor alle plannen die in België beheerd worden is er wel een gegarandeerd rendement.
Alle regelingen, zowel in België als in buitenland, lopend of afgesloten, zijn niet materieel op groepsniveau en vertegenwoordigen geen
materiële netto schuld voor de Groep.
Toelichting 11.3. Andere vergoedingen na uitdiensttreding
Historisch kent de Groep haar gepensioneerden naast pensioenen andere voordelen toe onder de vorm van een socio-culturele premie,
trein tickets en andere sociale voordelen zoals hospitalisatie. Er worden geen activa opgebouwd voor dergelijke voordelen.
Het hospitalisatieplan is gebaseerd op een geïndexeerd vast bedrag per begunstigde.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
238
De financieringstoestand van de plannen is als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Bruto pensioenschuld
368
365
Nettoschuld opgenomen in de balans
368
365
De elementen opgenomen in de resultatenrekening en de staat van het totaalresultaat zijn als volgt
Jaar eindigend op 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Servicekost - werkgever
4
4
Intrestkost
3
3
Kosten opgenomen in de resultatenrekening voor inperkingen, stopzettingskosten en speciale
beëindigingsvoordelen
7
7
Inperkings- en stopzettingskosten/(baten) en servicekost van vroegere dienstjaren
2
0
Opgenomen in de resultatenrekening
9
7
Herwaarderingen
Actuarieel verlies t.g.v. wijziging in financiële assumpties
5
6
Impact van ervaringsaanpassingen
-4
-1
Opgenomen in de staat van het totaalresultaat
1
4
Totaal
10
11
De beweging van de nettoschuld werd als volgt opgenomen in de balans:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
In het begin van het jaar
371
368
Kost van de periode opgenomen in de resultatenrekening
9
7
Herwaardering opgenomen in de staat van het totaalresultaat
1
4
Bijdrage aan de deelnemers
-13
-14
Op het einde van het jaar
368
365
De schuld voor andere vergoedingen na uitdiensttreding was bepaald op basis van volgende assumpties :
Per 31 december
2020
2021
Discontovoet
0.75%
1.00%
Toekomstige evolutie van de kosten (index inbegrepen)
1.90%
2.15%
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
239
Sterfte
BE Prospective IA/BE
BE Prospective IA/BE
De schuld voor de andere vergoedingen na uitdiensttreding werd bepaald op basis van de beste schatting door het bedrijf van de
financiële en demografische hypotheses, welke elk jaar worden herbekeken.
De looptijd van de schuld bedraagt 14,4 jaar.
Sensitiviteitsanalyse
De belangrijke actuariële veronderstellingen voor het bepalen van de toegezegde pensioenregelingen zijn de disconteringsvoet, de
inflatie, toekomstige kostentrends en mortaliteit. De sensitiviteitsanalyse is gebaseerd op aanvaardbare mogelijke wijzigingen van de
respectievelijke veronderstellingen, terwijl de andere veronderstellingen constant worden gehouden.
Indien de disconteringsvoet stijgt (of daalt) met 0,5% zou de toegezegde pensioenverplichting dalen (of stijgen) met ongeveer 7%
Indien de toekomstige kostentrend stijgt (of daalt) met 1%, stijgt( of daalt) de toegezegde pensioenverplichting met ongeveer 13% tot
16% en voor een stijging of daling van 0,5%, stijgt (of daalt) de toegezegde pensioenverplichting met ongeveer 7%.
Indien een correctie van 1 jaar zou toegepast worden op de mortaliteitstabellen, zou de toegezegdpensioenverplichting wijzigen met
ongeveer 4% tot 5%.
De Groep verwacht in 2022 een bedrag van 16 miljoen EUR aan deze plannen bij te dragen.
Toelichting 11.4. Overige verplichtingen
De Groep participeert in een toegezegde pensioenregeling opgezet door de staat. Op 31 december 2003 heeft Proximus haar
verplichtingen met betrekking tot het wettelijk pensioen voor de statutaire medewerkers en hun nabestaanden overgedragen aan de
Belgische staat, door middel van een betaling van 5 miljard EUR aan de Belgische staat. De overdracht van deze verplichtingen ging
gepaard met een verhoogde werkgeversbijdrage voor de sociale zekerheid voor ambtenaren met ingang van 2004 en een jaarlijks
vergoedingsmechanisme voor verschuiving van bepaalde toekomstige stijgingen of dalingen in de Belgische staat verplichtingen ten
gevolge van acties ondernomen door Proximus. Naar aanleiding van een wetswijziging (Programma Wet van 25 december 2017), is
vanaf 2018 de verplichting tot compensatie voor de Belgische Staat stopgezet.
Toelichting 12. Andere vaste activa
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Andere derivaten
32.1
4
3
Andere financiële vaste activa tegen
geamortiseerde kostprijs
20
20
Totaal
24
24
Andere financiële activa betreffen kaswaarborgen op lange termijn en niet-commerciële vorderingen op lange termijn.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
240
Toelichting 13. Voorraden
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Bruto bedrag
Afgeschreven
Nettobedrag
Bruto bedrag
Afgeschreven
Nettobedrag
Grondstoffen, hulpstoffen en reserveonderdelen
36
-6
29
46
-6
40
Werken in uitvoering en afgewerkte producten
19
0
19
20
0
20
Handelsgoederen
61
-4
58
75
-4
71
Totaal
116
-10
106
142
-10
132
De aanschaffingswaarde van de totale voorraad bedraagt 142 miljoen EUR en bestaat hoofdzakelijk uit volgende producten:
handelsgoederen(63%) en materiaal voor het netwerk (37%).
De belangrijkste subcategorie apparatuur zijn smartphones en de bijbehorende accessoires (38%), gevolgd door apparatuur voor
internet en TV (decoders (20%), modems (13%), TV ’s (6%)).
Een ander deel van de door consumenten gekochte apparatuur is bestemd voor de professionele markt: ICT (14%) en PABX (7%).
Toelichting 14. Handelsvorderingen en contractactiva
14.1 Handelsvorderingen
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Handelsvorderingen
868
879
Handelsvorderingen - bruto bedrag
967
977
Waardevermindering
-99
-98
Handelsvorderingen zijn bedragen die klanten verschuldigd zijn voor gekochte goederen of diensten in het kader van de normale
bedrijfsuitoefening. De meeste handelsvorderingen zijn niet-rentedragend en hebben meestal een looptijd van 30-90 dagen. Voor
TeleSign hebben de meeste klanten een betalingstermijn van 30 dagen, met enkele uitzonderingen die een termijn van 60 dagen
hebben. De termijnen zijn iets langer voor de vorderingen van het International Carrier Services-segment (ICS), aangezien het grootste
deel van de handelsvorderingen betrekking heeft op andere Telco-operatoren. Gezien de bilaterale aard van BICS-activiteiten, is netting
van onderlinge positie gebruikelijk, maar dit proces kan vrij lang duren. De gerelateerde verrekeningsovereenkomsten zijn juridisch niet
afdwingbaar.
Aangezien de activiteiten van BICS vrij volatiel zijn, moeten bij de analyse van variaties in de cashflow die in verband met
handelsvorderingen en handelsschulden samen worden bekeken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
241
Voor de Domestic activiteiten wordt de netting ook toegepast bij een aantal andere telecomoperators.
Voor de gepresenteerde jaren werden geen handelsvorderingen in onderpand gegeven. In 2021 ontving de Groep bankgaranties en
garanties van moederondernemingen voor 2 miljoen EUR (in 2020 2 miljoen EUR) als zekerheden voor de betaling van openstaande
facturen.
14.2 Contractactiva
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Bruto Contractactiva
118
127
Afloop binnen 12 maanden na de
rapporteringsperiode
86
92
Afloop 12 maanden na de rapporteringsperiode
32
35
Waardevermindering
-7
-7
Netto contractactiva
111
120
De evolutie van het brutobedrag van de contractactiva gedurende het jaar kan als volgt worden verklaard:
(in miljoen EUR)
2020
2021
Balans op 1 januari
103
118
Afname van contractactiva met betrekking tot
bestaande contracten in de openingsbalans
-113
-131
Normale evolutie
-98
-112
Verwachte beëindiging
-15
-19
Nieuwe contractactiva
128
140
Balans op 31 december
118
127
14.3 Voorziening voor kredietverlies op handelsvorderingen en contractactiva
De Groep past de vereenvoudigde IFRS 9-benadering toe voor het waarderen van de verwachte kredietverliezen. Deze benadering
maakt gebruik van een verwacht kredietverlies over de looptijd voor alle handelsvorderingen en contractactiva. Om de verwachte
kredietverliezen te meten, zijn handelsvorderingen en contractactiva van de residentiële- en zakelijke-segmenten gegroepeerd op basis
van gedeelde kredietrisicokarakteristieken en de achterstallige dagen. De contractactiva hebben betrekking op een recht op vergoeding
in ruil voor goederen en diensten die al zijn overgedragen en hebben grotendeels dezelfde risicokenmerken als de handelsvorderingen
voor dezelfde soorten contracten. De Groep heeft daarom geconcludeerd dat de verwachte verliespercentages voor
handelsvorderingen van de residentiële- en zakelijke-segmenten een redelijke benadering zijn van de verliespercentages voor de
contractactiva. Deze verwachte verliespercentages komen overeen met historische kredietverliezen aangepast om huidige en
toekomstgerichte informatie weer te geven over macro-economische factoren die van invloed zijn op het vermogen van de klanten om
de vorderingen te verrekenen.
De Groep actualiseerde in de loop van 2021 het verwachte kredietverlies voor de uitstaande handelsvorderingen die in het kader van
Covid 19 opnieuw werden beoordeeld, op basis van dezelfde criteria als 2020: de sector waarin de klant actief is, de relatie met de klant
en hun respectieve ouderdom. Deze actualisering had een zeer geringe invloed op de voorziening voor dubieuze vorderingen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
242
Voor het BICS en TeleSign segmenten werden de verwachte kredietverliezen voor handelsvorderingen bepaald op individuele basis,
rekening houdend met verschillende factoren die bepalend zijn voor een kredietscore, zoals micro- en macro-economische criteria,
evenals kredietrating, landenrisico, klanthistoriek, mogelijke compensatie en andere interne en externe bronnen.
De analyse van de vervallen handelsvorderingen waarop geen waardevermindering werd geboekt, is als volgt:
Per 31 december
Vervallen
(in miljoen EUR)
Bruto
vorderinge
n
Waardevermind
eringen voor
dubieuze
vorderingen
Netto
boekwaar
de
Niet
vervalle
n
< 30
dagen
30-60
dagen
60-90
dagen
90-180
dagen
180-360
dagen
> 360
dagen
Handelsvorderingen
2019
1,084
-99
985
569
100
41
29
58
63
126
2020
967
-99
868
512
79
35
21
44
43
133
2021
977
-98
879
519
77
44
26
46
45
123
2021 % waardevermindering op
handelsvorderingen
10%
2%
2%
4%
6%
15%
15%
34%
Contractactiva
Contractactiva
127
-7
120
120
2021 % waardevermindering op
contractactiva
6%
6%
De voorziening voor kredietverlies op afsluitdatum voor handelsvorderingen en contractactiva op 31 december 2021 wordt als volgt
aangesloten met de openingsbalansen
De evolutie van de waardeverminderingen voor dubieuze vorderingen is als volgt:
(in miljoen EUR)
Handelsvorderingen
Contractactiva
Total
Op 31 december 2020
99
7
106
Stijging in de voorziening voor verliezen via de
resultatenrekening
26
1
27
Afgechreven vorderingen als niet inbaar
-29
0
-29
Aanschaffingen van dochterondernemingen
2
0
2
Andere bewegingen
-1
0
-1
Op 31 december 2021
98
7
105
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
243
Toelichting 15. Andere vlottende activa
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Terug te vorderen B.T.W.
12
7
Afgeleide producten
31.1
0
1
Over te dragen kosten
113
109
Verkregen opbrengsten
2
2
Andere vorderingen
12
22
Totaal
139
140
De vooruitbetaalde kosten bestaan voornamelijk uit vergoedingen voor ICT (67 miljoen EUR in 2021 tegenover 74 EUR
miljoen in 2020), huurkosten voor vastgoed, software en het mobiele netwerk (8 miljoen EUR in 2021 tegenover 11 EUR
miljoen in 2020), SAAS-contracten (4 miljoen EUR in 2021 tegenover 2 miljoen EUR in 2020), uitgaven voor onderhoud
van hardware, software en infrastructuur (11 miljoen EUR in 2021 tegenover 11 miljoen EUR in 2020) en vergoedingen
voor consultancy (3 miljoen EUR in 2021 tegenover 2 miljoen EUR in 2020).
Toelichting 16. Beleggingen
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichtin
g
2020
2021
Termijnrekening tegen geamortiseerde kostprijs
32.4
3
0
Totaal
3
0
Beleggingen omvatten deposito's met een oorspronkelijke looptijd van meer dan drie maanden, maar minder dan een jaar.
Toelichting 17. Geldmiddelen en kasequivalenten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichtin
g
2020
2021
Termijnrekening tegen geamortiseerde kostprijs
32.4
115
10
Kas en banktegoeden
32.4
195
239
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
244
Totaal
310
249
Korte termijndeposito's worden, afhankelijk van de onmiddellijke kasbehoeften van de Groep, aangegaan voor periodes variërend van
één dag tot drie maanden, en kosten of leveren interesten op tegen de respectieve korte termijndepositorente. De rentevoeten op
banktegoeden zijn vlottend en stemmen overeen met de dagelijkse bankdepositorente.
De geldmiddelen en kasequivalenten worden aangehouden bij banken en financiële instellingen met een hoge lange
termijnkredietbeoordeling tussen A- en A met een minimum van A-. Daarom wordt het verwachte kredietverlies op geldmiddelen en
kasequivalenten als immaterieel beschouwd.
Toelichting 18. Eigen Vermogen
Toelichting 18.1. Eigen vermogen
Per 31 december 2021 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van Proximus NV 1 miljard EUR (volledig volstort), vertegenwoordigd door
338.025.135 aandelen, zonder nominale waarde en alle met dezelfde rechten voor zover deze rechten niet geschorst of ingetrokken
werden in het geval van eigen aandelen. De Raad van Bestuur van Proximus NV heeft het recht het kapitaal te verhogen met een
maximumbedrag van 200 miljoen EUR.
De vennootschap kan eigen aandelen verwerven en de aldus verworven aandelen vervreemden overeenkomstig de bepalingen van het
Wetboek van Vennootschappen. De Raad van Bestuur is krachtens artikel 13 van de statuten gemachtigd om het wettelijk maximum
toegelaten aantal eigen aandelen te verwerven. De prijs die voor deze aandelen wordt betaald, mag niet meer dan vijf procent hoger zijn
dan de hoogste slotkoers van de dertig beursdagen die aan de verrichting voorafgaan en niet meer dan tien procent lager dan de
laagste slotkoers van diezelfde periode van dertig beursdagen. Deze machtiging werd verlengd en verleend voor een periode van vijf
jaar met ingang van 21 april 2021.
Proximus NV heeft een statutaire verplichting om 5% van de winst vóór belastingen van de moedermaatschappij uit te keren aan haar
werknemers. In de bijgevoegde geconsolideerde jaarrekening wordt deze winstuitkering geboekt als personeelskost.
In december 2015 werd door het Belgische Parlement een nieuwe wet aangenomen met het oog op de modernisering van de wet van
1991 tot hervorming van bepaalde overheidsbedrijven, met name door de versoepeling van bepaalde organisatorische beperkingen om
een gelijk speelveld met concurrerende bedrijven te creëren, door de corporate governance in overeenstemming te brengen met de
gangbare regels voor beursgenoteerde bedrijven in België en door het kader te bepalen waarbinnen de overheid haar participatie kan
terugbrengen tot minder dan 50%. De Algemene Vergadering van 2016 besliste de statuten aan te passen, zodat de wijzigingen in de
wet van 1991 konden worden opgenomen.
Op 31 december 2021 bedraagt het aantal eigen aandelen 15.283.771.
In 2021 en 2020 verkocht de Groep respectievelijk 6.438 en 3.092 eigen aandelen aan haar senior management voor minder dan 1
miljoen EUR onder een aandelenaankoopplan met een korting van 16,70% (zie toelichting 35).
In 2020 oefenden werknemers 16.583 aandelenopties uit. Om deze verplichting met betrekking tot de uitoefening van opties na te
komen, gebruikte Proximus eigen aandelen (zie toelichting 35). Alle aandelenoptieplannen liepen af in 2020.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
245
Aantal aandelen (inclusief eigen aandelen):
2020
2021
Op 1 januari
338,025,135
338,025,135
Per 31 december
338,025,135
338,025,135
Aantal eigen aandelen:
2020
2021
Op 1 januari
15,042,626
15,335,109
Verkoop onder een aandelenaankoopplan met korting
-3,092
-6,438
Aankoop en verkoop van eigen aandelen
312,158
-44,900
Uitoefening van opties op aandelen
-16,583
0
Per 31 december
15,335,109
15,283,771
Toelichting 18.2. Minderheidsbelangen
In overeenstemming met de overeenkomst van 9 februari 2021 verwierf Proximus op 23 februari 2021 een belang van 42,4% van de
minderheidsaandeelhouders van BICS (MTN 20% en Swisscom 22,4%), voor een totale contante vergoeding van 217 miljoen EUR.
Aangezien Proximus reeds vóór deze transactie zeggenschap had over BICS, kwalificeert deze overname als een aandelentransactie.
Dit betekent dat het negatieve verschil tussen (1) het bedrag waarmee de minderheidsbelangen worden aangepast, en (2) de reële
waarde van de betaalde vergoeding rechtstreeks in mindering wordt gebracht van het eigen vermogen dat toerekenbaar is aan de
moedermaatschappij.
Toelichting 19: Rentedragende schulden
Toelichting 19.1 Rentedragende schulden op lange termijn
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
2,104
2,337
Kredietinstellingen
401
401
Andere leningen
1
0
Totaal
2,507
2,737
Op 22 december 2021 heeft de Groep vervroegd en zonder boete een obligatielening terugbetaald van 500 miljoen EUR met
vervaldatum 22 maart 2022 en een jaarlijkse vaste coupon van 0,5%.
Op 10 november 2021 heeft de Groep haar eerste Groene Obligatie van 750 miljoen euro uitgegeven, die inging op 17 november 2021
en vervalt op 17 november 2036, met een jaarlijkse vaste coupon van 0,75%.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
246
De Groep heeft een nieuwe Private Placement Note met een looptijd van 20 jaar (onder EMTN) van EUR 150 miljoen toegekend met
ingang van 14 mei 2020 met een jaarlijkse vaste coupon van 1,5% met vervaldatum op 14 mei 2040.
Alle langetermijnschulden zijn zonder waarborgen. Tijdens 2021 en 2020 zijn er geen wanbetalingen of schendingen m.b.t. aangegane
leningen.
In de twee voorgestelde jaren werden rente- en valutaswaps (IRCS) gebruikt om de rentevoet- en wisselkoersrisico’s op de niet-
achtergestelde obligatieleningen in JPY te beheren. Deze swaps geven de Groep de mogelijkheid om de rentevoet op deze
obligatieleningen, welke economisch volledig afgedekt zijn, om te zetten van een vaste rentevoet naar een vlottende rentevoet en de
resterende schulden in JPY om te zetten in vast rente-schulden in EUR (zie toelichting 32).
De niet-achtergestelde obligatieleningen in EUR en JPY worden door Proximus NV uitgegeven. De nominale waarde van deze schulden
is volledig terugbetaalbaar op hun vervaldatum.
De Groep heeft renteswaps gebruikt om het risico te beperken van renteschommelingen tussen de aanvangsdatum van de afdekking en
de uitgiftedatum van zeer waarschijnlijke vastrentende schulden op lange termijn, en die zich hebben voorgedaan zoals gepland. De
effectieve rentevoeten van de schulden waarop deze afdekkingen betrekking hebben, weerspiegelen de effecten van deze afdekkingen.
De langlopende rentedragende verplichtingen per 31 december 2021 kunnen als volgt worden samengevat:
Boekwaarde
Nominale waarde
Waardering
volgens IFRS 9
Vervaldatum
Interest-
betalingen /
herprijsbaar
Betaalde
rentevoet
Reële rentevoet
(in miljoen EUR)
(in miljoen EUR)
(b)
Niet-achtergestelde
obligatieleningen
Leningen met vlottende
interestvoet
JPY (a)
11
11
Afgeschreven kost
Dec-26
Halfjaarlijks
-0.72%
-0.72%
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
150
150
Afgeschreven kost
Mar-28
Jaarlijks
3.19%
3.22%
EUR
100
100
Afgeschreven kost
Mei-23
Jaarlijks
2.26%
2.29%
EUR
599
600
Afgeschreven kost
Apr-24
Jaarlijks
2.38%
2.46%
EUR
497
500
Afgeschreven kost
Oct-25
Jaarlijks
1.88%
2.05%
EUR
150
150
Afgeschreven kost
Mei-40
Jaarlijks
1.50%
1.52%
EUR
100
100
Afgeschreven kost
Sep-31
Jaarlijks
1.75%
1.78%
EUR
730
750
Afgeschreven kost
Nov-36
Jaarlijks
0.75%
1.05%
Kredietinstellingen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
400
400
Afgeschreven kost
Mar-28
Jaarlijks
1.23%
1.04%
EUR
1
1
Afgeschreven kost
Oct-23
Maandelijks
0.60%
0.60%
Totaal
2,737
2,762
(a) omgezet in een variable rentelening in EUR via rente - en valuataswaps.
(b) voor leningen met variabele rente is de rentevoet die van de laatste herprijzingsdatum voor 31 December 2021
(c) gemiddelde duur
(d) maandelijks, per kwartaal, halfjaarlijks, jaarlijks
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
247
De rentedragende langetermijnleningen per 31 december 2020 zijn als volgt:
Boekwaarde
Nominale
waarde
Waardering
volgens IFRS 9
Vervaldatum
Interest-
betalingen /
herprijsbaar
Betaalde
rentevoet
Reële rentevoet
(in miljoen EUR)
(in miljoen EUR)
(b)
Niet-achtergestelde
obligatieleningen
Leningen met vlottende
interestvoet
JPY (a)
12
11
Afgeschreven kost
Dec-26
Halfjaarlijks
-0.70%
-0.70%
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
150
150
Afgeschreven kost
Mar-28
Jaarlijks
3.19%
3.22%
EUR
100
100
Afgeschreven kost
Mei-23
Jaarlijks
2.26%
2.29%
EUR
598
600
Afgeschreven kost
Apr-24
Jaarlijks
2.38%
2.46%
EUR
496
500
Afgeschreven kost
Oct-25
Jaarlijks
1.88%
2.05%
EUR
499
500
Afgeschreven kost
Mar-22
Jaarlijks
0.50%
0.34%
EUR
149
150
Afgeschreven kost
Mei-40
Jaarlijks
1.50%
1.52%
EUR
100
100
Afgeschreven kost
Sep-31
Jaarlijks
1.75%
1.78%
Kredietinstellingen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
400
400
Afgeschreven kost
Mar-28
Jaarlijks
1.23%
1.04%
EUR
1
1
Afgeschreven kost
Oct-23
Maandelijks
0.60%
0.60%
Andere leningen
EUR
1
1
Afgeschreven kost
2024
Verschillende
betalingsmetho
den (d)
0%-6%
0%-6%
Totaal
2,507
2,514
(a) omgezet in een variable rentelening in EUR via rente - en valuataswaps.
(b) voor leningen met variabele rente is de rentevoet de rentevoet die geldt op de laatste renteherzieningsdatum vóór 31 december
2020
(c) gemiddelde duur
(d) maandelijks, per kwartaal, halfjaarlijks, jaarlijks
Toelichting 19.2 Kortlopende rentedragende schulden
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Kortetermijndeel van andere schulden > 1 year
Kredietinstellingen
1
1
Kredietinstellingen
0
150
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
150
100
Andere leningen
12
1
Totaal
163
252
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
248
De onderstaande tabellen geven een overzicht van het kortlopende gedeelte van de niet-achtergestelde obligatieleningen met
vervaldatum binnen het jaar.
De kortlopende rentedragende verplichtingen per 31 december 2021 kunnen als volgt worden samengevat:
Boekwaarde
Nominale waarde
Waardering
volgens IFRS 9
Vervaldatum
Interest-
betalingen /
herprijsbaar
Betaalde
rentevoet
Reële rentevoet
(in miljoen EUR)
(in miljoen EUR)
Kortetermijndeel van rentedragende schulden > 1 year
Kredietinstellingen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
1
1
Afgeschreven kost
Dec-22
Maandelijks
0.60%
0.60%
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
100
100
Afgeschreven kost
Jan-22
Bij aanvang
0.60%
0.60%
Kredietinstellingen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
150
150
Afgeschreven kost
Jan-22
Jaarlijks
0.61%
0.61%
Andere leningen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
1
1
Afgeschreven kost
Jan-22
Jaarlijks
0.00%
0.00%
Totaal
252
252
(a) maandelijks, per kwartaal, halfjaarlijks, jaarlijks
Kortetermijnschulden per 31 december 2020 zijn als volgt:
Boekwaarde
Nominale
waarde
Waardering
volgens IFRS 9
Vervaldatum
Interest-
betalingen /
herprijsbaar
Betaalde
rentevoet
Reële rentevoet
(in miljoen EUR)
(in miljoen EUR)
Kortetermijndeel van rentedragende schulden > 1 year
Kredietinstellingen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
1
1
Afgeschreven kost
Maandelijks
0.60%
0.60%
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
150
150
Afgeschreven kost
Feb-21
Bij aanvang
-0.40%
-0.40%
Andere leningen
Leningen tegen vaste
interestvoet
EUR
12
12
Afgeschreven kost
Jan-21
0.43%
0.43%
Totaal
163
163
(a) maandelijks, per kwartaal, halfjaarlijks, jaarlijks
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
249
Toelichting 19.3 Informatie over de financieringsactiviteiten van de Groep in
verband met rentedragende schulden
Per 31
december
Kasstroom
uitgifte
Kasstroom
aflossingen
Niet kas
wijzigingen
Per 31
december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Langetermijn
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
2,104
730
0
-498
2,337
Kredietinstellingen
401
0
-1
0
401
Andere leningen
1
0
-1
0
0
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
4
0
0
-1
3
Korte termijn deel van andere schulden > 1 year
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
0
0
-500
500
0
Beleggingen aangehouden tot vervaldag
1
0
0
0
1
Andere kortlopende rentedragende verplichtingen
Kredietinstellingen
0
150
0
0
150
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
150
100
-150
0
100
Andere leningen
12
0
-11
0
1
Totale schulden uit financieringsactiviteiten
exclusief leasingschulden
2,673
980
-663
1
2,992
Leasingschulden op korte en lange termijn
284
0
-79
68
273
Totale schulden uit financieringsactiviteiten inclusief
leasingschulden
2,957
980
-742
69
3,265
Per 31
december
Kasstroom
uitgifte
Kasstroom
aflossingen
Niet kas
wijzigingen
Per 31
december
(in miljoen EUR)
2019
2020
Langetermijn
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
1,953
149
0
2
2,104
Kredietinstellingen
402
0
-1
0
401
Andere leningen
0
1
0
0
1
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
5
0
0
-1
4
Korte termijn deel van andere schulden > 1 year
Beleggingen aangehouden tot vervaldag
1
0
0
0
1
Andere kortlopende rentedragende verplichtingen
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
156
-6
0
0
150
Andere leningen
0
12
0
0
12
Totale schulden uit financieringsactiviteiten
exclusief leasingschulden
2,517
157
-1
1
2,673
Leasingschulden op korte en lange termijn
307
0
-82
59
284
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
250
Totale schulden uit financieringsactiviteiten inclusief
leasingschulden
2,824
157
-82
60
2,957
De non-cash wijzigingen betreffen de overdracht van de obligatie van 500 miljoen EUR, die vervroegd wordt terugbetaald in december
2021 (zie toelichting 19.1), van langlopend naar kortlopend en de herwaardering naar reële waarde van het besloten derivaat dat
verband houdt met, maar gescheiden is van de langlopende schuld uitgedrukt in JPY, het basiscontract.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
251
Toelichting 20. Provisies
(in miljoen EUR)
Arbeids-
ongevallen
Geschillen
Ziektedagen
Ontmanteling
masten
Andere risico's
Totaal
Op 1 januari 2020
29
19
17
39
34
137
Toevoegingen
0
9
0
6
3
18
Aanwendingen
-2
-1
0
0
-6
-9
Terugnemingen
0
-4
-1
0
-2
-7
Actualisatie
1
0
0
0
0
1
Op 31 december 2020
28
23
16
45
28
139
Toevoegingen
0
20
0
0
5
25
Aanwendingen
-3
-2
0
0
-1
-6
Terugnemingen
0
-6
-1
0
0
-7
Actualisatie
1
1
0
0
0
2
Op 31 december 2021
26
36
15
44
32
153
De voorziening voor arbeidsongevallen betreft de vergoedingen die Proximus NV desgevallend zal betalen aan personeelsleden die
gewond geraakt zijn (met inbegrip van beroepsziekten) tijdens de uitoefening van hun functie en op de weg van en naar het werk. Tot 31
december 2002 werd de vergoeding volgens de wet van 1967 (openbare sector) op de arbeidsongevallen, gedekt en rechtstreeks
uitbetaald door Proximus. Deze voorziening (gedeelte annuïteiten) is gebaseerd op actuariële gegevens met inbegrip van de
sterftetafels, vergoedingspercentages, rentevoeten en andere factoren bepaald door de wet van 1967 en berekend met de hulp van
een professioneel verzekeraar. Rekening houdend met de sterftetafel wordt ervan uitgegaan dat het grootste gedeelte van deze kosten
zal worden uitbetaald tot 2062.
Sinds 1 januari 2003 zijn de contractuele personeelsleden onderworpen aan de wet van 1971 (privésector) en blijven de statutaire
personeelsleden onder de toepassing van de wet van 1967 (openbare sector). Zowel voor de contractuele als de statutaire
personeelsleden is Proximus sinds 1 januari 2003 gedekt door verzekeringspolissen voor arbeidsongevallen en zal zij dus geen
rechtstreekse betalingen meer uitvoeren aan de personeelsleden.
De voorziening voor geschillen geeft de beste raming van het management weer voor waarschijnlijke verliezen ten gevolge van
hangende geschillen waarvoor de Groep door een derde partij wordt vervolgd of waarvoor zij betrokken is in een juridisch geschil.. De
verwachte timing van de bijbehorende uitstroom van kasmiddelen hangt af van de vooruitgang en de duur van de onderliggende
gerechtelijke procedures. De toevoeging van 2021 aan de voorzieningen voor geschillen heeft voornamelijk betrekking op claims van
leveranciers.
De voorziening voor ziektedagen is de beste raming van het management van de waarschijnlijke kosten ingevolge de toekenning door
Proximus aan haar statutaire personeelsleden van een recht op cumulatie van niet-opgenomen ziektedagen.
De voorziening voor de ontmanteling van pylonen omvat de verwachte kosten voor de ontmanteling en het herstel van de sites waarop
de antennes zich bevinden. Verwacht wordt dat het grootste deel van deze kosten in de periode 2022-2050 zal worden betaald. De
voorziening voor herstelkosten wordt geraamd aan de huidige prijzen en verdisconteerd tegen een discontovoet van 1,05% op basis
van het verwachte tijdschema voor de afwikkeling van de verplichting.
De voorziening voor andere risico's omvat hoofdzakelijk de milieurisico's en de diverse risico's..
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
252
Toelichting 21. Andere langetermijnschulden
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Andere langetermijnschulden - handelsschulden
95
98
Andere langetermijnschulden - niet-handelsschulden
7
5
Totaal
102
102
Alle overige schulden op lange termijn zijn niet-rentedragende verplichtingen.
Schulden op meer dan één jaar omvatten licenties (zie toelichting 4), uitzend- en inhoudsrechten die verschuldigd zijn over het deel van
de contractduur dat meer dan één jaar bedraagt (meestal minder dan 5 jaar).
Schulden op meer dan één jaar - andere dan handelsverplichtingen omvatten het besloten derivaat dat verband houdt met maar
gescheiden is van de schuld op lange termijn uitgedrukt in JPY, het basiscontract (zie Derivaten in toelichting 2). De cijfers per 31
december 2020 zijn aangepast om deze verplichting op te nemen, die voorheen was ingedeeld bij de rentedragende langlopende
verplichtingen.
Toelichting 22: Andere kortetermijnschulden
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Te betalen B.T.W.
6
6
Schulden aan werknemers
115
113
Voorziening voor vakantiegeld
77
87
Voorziening voor sociale zekerheidsbijdrage
45
46
Voorschot ontvangen op contracten
9
8
Andere belastingen
102
108
Over te dragen opbrengsten
4
2
Toe te rekenen kosten
27
25
Andere schulden
30
37
SubTotaal overige huidige schulden
416
432
Contractuele verplichtingen
157
135
Totaal
573
567
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
253
Contractverplichtingen omvatten de verplichting van de Groep om goederen of diensten in de toekomst te leveren aan een klant
waarvoor de Groep een betaling van de klant heeft ontvangen of het bedrag verschuldigd is.
De daling van deze rubriek in 2021 ten opzichte van 2020 werd veroorzaakt door:
●
een daling van de bedrijfsactiviteiten voor MediaMobile en BICS (minder klanten die langlopende capaciteitscontracten aangingen)
●
de beëindiging van ICT-contracten (voornamelijk Proximus SA) en heronderhandelingen van deze contracten in 2022.
Toelichting 23. Netto-omzet
Netto-omzet komt overeen met de omzet uit contracten met klanten. De Groep genereert inkomsten uit de overdracht van goederen
en diensten in de tijd en op een bepaald moment als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Netto omzet erkend op een bepaald moment in de tijd
542
560
Netto omzet erkend in de tijd
4,901
4,977
Totaal
5,443
5,537
De uitsplitsing van de netto-omzet volgens de aard van de geleverde goederen en diensten en de markt en het soort klanten is als volgt:
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Domestic
Consumer
Omzet van Consumer afkomstig van X-play klanten
2,203
2,188
Prepaid
42
35
Toestellen
235
247
Lux. Telco (1)
116
125
Andere
52
98
Totaal Consumer
2,648
2,692
Enterprise
Telecom opbrengsten
758
769
ICT (2)
541
536
Advanced Business Services (3)
39
37
Andere producten
6
10
Totaal Enterprise
1,344
1,352
Wholesale
Vaste en mobiele wholesale diensten
126
120
Interconnect (4)
187
164
Totaal Wholesale
313
284
Andere
9
4
Totaal Domestic
4,313
4,333
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
254
BICS
962
997
TeleSign
273
326
Eliminaties
-105
-120
Totaal netto-inkomsten
5,443
5,537
(1) Lux. Telco: : inclusief vaste en mobiele diensten, toestellen en overige diensten
(2) ICT: informatie- en communicatietechnologie (ICT) is een meer omvattende term dan informatietechnologie (IT), die de rol van eengemaakte communicatie en de
integratie van telecommunicatie (telefoonlijnen en draadloze signalen), computers en de noodzakelijke bedrijfssoftware, middleware, opslag en audiovisuele systemen
benadrukt, en die gebruikers in staat stelt om informatie te raadplegen, op te slaan, door te sturen en te behandelen. De ICT-oplossingen van Proximus omvatten, maar zijn
niet beperkt tot veiligheid, cloud, 'Network & Unified Communication', 'Enterprise Mobility Management' en 'Servicing en Sourcing'.
(3) Advanced Business services: nieuwe oplossingen aangeboden naast traditionele telecom en ICT, zoals Road User Charging, convergente oplossingen, big data en slimme
mobiliteit.
(4) Wholesale Interconnect: het proces waarbij een netwerk van een operator wordt verbonden met een netwerk van een andere operator. Hierdoor kunnen de klanten van
de ene operator communiceren met de klanten van een andere operator. Interconnectie omvat vaste spraak, mobiele spraak en mobiele SMS/MMS-diensten.
De volgende tabel geeft de transactieprijs weer die per 31 december 2021 is toegewezen aan nog niet vervulde prestatieverplichtingen.
Niet-vervulde prestatieverplichtingen zijn de diensten die de Groep verplicht is te leveren aan klanten gedurende de resterende vaste
termijn van het contract en de vergoeding die van klanten is ontvangen voordat aan de prestatieverplichtingen is voldaan, zoals
voorschotten voor zendtijd:
Verwacht tijdstip van erkenning
(in miljoen EUR)
2022
2023
> 2024
Transactieprijs toegewezen aan prestatieverplichtingen die nog niet werden geleverd
169
54
39
Toelichting 24. Andere bedrijfsopbrengsten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Meerwaarde op de verkoop van immateriële en materiële vaste activa
3
1
Meerwaarde bij realisatie van financiële vaste activa
0
0
Diverse refacturaties en recuperatie van uitgaven
31
36
Andere opbrengsten
4
4
Totaal
38
42
De "Diverse herfacturerings- en recuperatiekosten" omvatten de vergoedingen voor schade aan het netwerk door derden (EUR 9
miljoen in 2021 en EUR 9 miljoen in 2020), alsook de werknemersbijdragen en de bijdragen van derden voor diverse diensten.
De stijging met EUR 5 miljoen in 2021 ten opzichte van 2020 is voornamelijk te wijten aan de terugbetaling van de
verzekeringsmaatschappij in verband met de waterschade van juli 2021 voor EUR 7 miljoen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
255
Toelichting 25. Kosten van aan omzet-gerelateerde materialen en
diensten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Aankopen van materialen
421
444
Aankopen van diensten
1,480
1,554
Totaal
1,901
1,997
Goederen en diensten die rechtstreeks verband houden met de omzet zijn externe variabele kosten die worden gemaakt in het kader
van een verkooptransactie, en die evolueren in verhouding tot de omzet. In de Groep omvatten ze voornamelijk kosten voor verkeer
(interconnectiekosten, afsluitkosten...), kosten voor het verwerven en behouden van abonnees, externe kosten die rechtstreeks verband
houden met ICT-contracten (zoals apparatuur, onderhoud, ondersteuning van verkopers die worden doorgerekend aan de klanten) en
kosten in verband met Proximus TV (zoals kosten voor content en variabele uitzendrechten). Ze omvatten ook de kosten van goederen
en werk in uitvoering die aan klanten worden gefactureerd.
De aankopen van materialen worden weergegeven na aftrek van het werk uitgevoerd door de onderneming, dat werd geactiveerd ten
bedrage van 63 miljoen in 2021 en 64 miljoen EUR in 2020. Deze omvatten hoofdzakelijk modems en set up boxes die bij de klant zijn
geïnstalleerd.
Toelichting 26. Workforce kosten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Wedden en lonen
648
661
Sociale zekerheidsbijdragen
166
162
Pensioenkosten
55
51
Vergoedingen na uitdiensttreding (andere dan pensioenen) en beëindiginsvoordelen
-24
3
Extern Personeelsbestand
218
256
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
256
Andere workforce kosten
65
66
Totaal
1,128
1,200
Workforce kosten zijn kosten die verband houden zowel met eigen personeelsleden als met externe arbeidskrachten (opgenomen in
andere workforce kosten).
Wedden en lonen en sociale zekerheidsbijdragen worden getoond na aftrek van eigen werken die gekapitaliseerd worden voor een
bedrag van 128 miljoen in 2021 en 119 miljoen EUR in 2020.
Vergoedingen na uitdiensttreding ( andere dan pensioenen) en beëindigingsvergoedingen omvatten de impact van het FFP-
transformatieplan (2021 1 miljoen EUR, 2020 -27 miljoen EUR) en andere ontslagvergoedingen (2021 1 miljoen EUR, 2020 -3 miljoen
EUR). Ze omvatten ook de aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten en pensioenkosten van verstreken diensttijd van andere
vergoedingen na uitdiensttreding (2021 4 miljoen EUR, 2020 6 miljoen EUR).
De uitgaven voor extern personeel omvatten de kosten voor consultancy en outsourcing.
De overige personeelskosten omvatten andere kosten met betrekking tot intern personeel (zoals maaltijdcheques, sociale activiteiten,
ongevallenverzekering voor werknemers, treinkaartjes voor actieve medewerkers).
Toelichting 27. Non-workforce kosten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Diensten en capaciteitscontracten
40
43
Onderhoud en nutsvoorzieningen
166
170
Publiciteit en public relations
71
86
Administratie, opleiding, studies en honoraria
130
137
Kosten voor telecommunicatie, post en kantooruitrusting
29
28
Waardevermindering
33
26
Andere belastingen dan winstbelastingen
26
28
Andere non-workforce kosten
36
35
Totaal
530
554
Andere belastingen dan winstbelastingen: Belasting op pylonen
In 2020 waren er zowel positieve als negatieve evoluties in de rechtspraak die tot een herziening van de voorzieningen hebben geleid,
met een beperkte netto- impact. De in de financiële staten opgenomen positie weerspiegelt de beste raming van het management van
het waarschijnlijke eindresultaat.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
257
Toelichting 28. Afschrijvingen
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Afschrijvingen op licenties en andere immateriële vaste activa
456
489
Afschrijvingen op materiële vaste activa
579
614
Afschrijving van een met een gebruiksrecht overeenstemmende activa
82
80
Totaal
1,116
1,183
Toelichting 29. Netto financiële kosten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Financiële opbrengsten
Rentebaten op financiële instrumenten
Tegen geamortiseerde kosten
2
2
Waardering aan de reële waarde van financiële instrumenten
Niet in een hedgerelatie - FVTPL
6
0
Andere financiële inkomsten
1
2
Financiële kosten
Interesten en kosten van schulden op financiële instrumenten tegen geamortiseerde kostprijs
Niet-achtergestelde obligatieleningen
-42
-43
Rentelasten op leaseverplichtingen
-3
-2
Kortetermijnschuld
-1
0
Schulden op lange termijn
-2
-4
Actualisatie kosten
op pensioenen en andere vergoedingen na uitdiensttreding
-4
-4
Waardering aan de reële waarde van financiële instrumenten
Niet in een hedgerelatie - FVTPL
0
-2
Andere financiële kosten
-4
-2
Totaal
-48
-54
De herwaardering tegen reële waarde van de verplichting met betrekking tot de verkoopoptie die aan de voormalige eigenaars van Be-
Mobile op hun eigen aandelen werd toegekend, leidde tot een winst van 6 miljoen EUR in 2020. In 2021 leidde deze herwaardering tot
een verlies van 2 miljoen EUR.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
258
Toelichting 30. Winst per aandeel
De gewone winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst van het jaar die kan toegekend worden aan de gewone
aandeelhouders, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal gewone uitstaande aandelen tijdens het jaar.
De verwaterde winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst van het jaar die toegekend wordt aan de gewone aandeelhouders,
te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal gewone uitstaande aandelen, beiden gecorrigeerd voor de effecten van alle
potentiële gewone aandelen die tot verwatering kunnen leiden.
Hierna worden de resultaten- en aandelengegevens weergegeven die worden gebruikt bij de berekening van de gewone en verwaterde winst per aandeel:
Per 31 december
2020
2021
Nettowinst toe te rekenen aan gewone aandeelhouders (in miljoen EUR)
564
443
Aangepaste nettowinst voor de berekening van de verwaterde winst per aandeel (in miljoen EUR)
564
443
Gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen
322,752,015
322,751,990
Correctie voor aandelenopties
3,742
0
Gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen voor verwaterde winst per aandeel
322,755,758
322,751,990
Gewone winst per aandeel (EUR)
1.75
1.37
Verwaterde winst per aandeel (EUR)
1.75
1.37
In 2020 waren alle toegekende aandelenopties verwaterd en dus opgenomen in de berekening van de verwaterde winst per aandeel.
Alle aandelenoptieplannen werden in 2021 afgesloten. De verkoop van aandelen aan het management van de onderneming in het
kader van aandelenaankoopplannen met een korting van 16,70% had een verwaterend effect, maar dit was niet significant in 2021 en
2020.
Toelichting 31. Betaalde en voorgestelde dividenden
2020
2021
Dividenden op gewone aandelen:
Voorgestelde dividenden (in miljoen EUR)
387
387
Aantal uitstaande aandelen met dividendrechten
322,690,026
322,741,364
Dividend per aandeel (EUR)
1.2
1.2
Interim dividend betaald aan de aandeelhouders (in miljoen EUR)
161
161
Interim dividend per aandeel (EUR)
0.5
0.5
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
259
De voorgestelde dividenden voor 2020 werden effectief uitbetaald in april 2021. De interim dividenden voor 2021 werden uitbetaald in
december 2021.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
260
Toelichting 32. Bijkomende toelichtingen inzake financiële
instrumenten
Toelichting 32.1. Derivaten
De Groep maakt gebruik van derivaten zoals renteswaps (IRS), rente- en valutaswaps (IRCS), termijnwisselcontracten en valuta opties.
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Vaste activa
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
12
4
3
Vlottende activa
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
15
0
1
Totaal activa
4
4
Langetermijnschulden
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
21
4
3
Kortetermijnschulden
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
22
0
1
Totaal schulden
4
3
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de positieve en negatieve reële waarden van de derivaten in de balans, opgenomen als
respectievelijk vaste/vlottende activa of passiva.
Op 31 december 2021
Reële waarde
(in miljoen EUR)
Activa
Passiva
Rente- en valutaswaps
3
0
Rente - en valutagerelateerd - anderen derivaten
0
-3
Termijnwisselcontracten
1
-1
Derivaten die niet kwalificeren voor boekhoudkundige afdekking
4
-3
Op 31 december 2020
Reële waarde
(in miljoen EUR)
Activa
Passiva
Rente- en valutaswaps
4
0
Rente - en valutagerelateerd - anderen derivaten
0
-4
Derivaten die niet kwalificeren voor boekhoudkundige afdekking
4
-4
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
261
Rente- en valutaswaps (IRCS) worden gebruikt om wisselkoers- en renterisico’s m.b.t. de overblijvende niet-achtergestelde
obligatieleningen van JPY 1,5 miljard te beheren (zie toelichting 19).
Toelichting 32.2. Financieel risicobeheer: objectieven en beleid
De belangrijkste financiële instrumenten van de Groep bestaan uit niet-achtergestelde obligaties, handelsvorderingen en
handelsschulden. De belangrijkste risico’s verbonden met deze financiële instrumenten zijn het rentevoetrisico, het wisselkoersrisico, het
liquiditeitsrisico en het kredietrisico.
Het principe van risicominimalisatie wordt op alle financiële transacties toegepast. Om dit te bereiken wordt het beheer met betrekking
tot de financiering, wisselkoers, rentevoet en kredietrisico gecentraliseerd bij het Groep Treasury departement. Simulaties worden
uitgevoerd gebruikmakend van verschillende marktscenario’s (“worst case” scenario inbegrepen) om hun impact in verschillende
marktomgevingen in te schatten. Alle financiële transacties en financiële risico’s worden beheerd en opgevolgd in een centraal treasury
managementsysteem.
Het Groep Treasury departement voert zijn activiteiten uit in het kader van de regels en richtlijnen die door het Executief Comité en de
Raad van Bestuur goedgekeurd werden. Het Groep Treasury departement is verantwoordelijk voor de toepassing van deze richtlijnen.
Volgens deze regels, worden de derivaten gebruikt om het rentevoetrisico en het wisselkoersrisico af te dekken. Derivaten worden enkel
gebruikt als dekkingsinstrument, en kunnen niet gebruikt worden voor handels- of andere speculatieve doeleinden. De belangrijkste
door de Groep gebruikte derivaten zijn termijnwisselcontracten, renteswaps en valutaopties.
De tabel hieronder geeft een overzicht van de wijziging in het Eigen vermogen en het totaalresultaat per type dekkingsinstrument voor
2021:
(in miljoen EUR)
Toelichtin
g
Overdracht naar
resultatenrekening voor de
periode
Renteswapinstrumenten
OCI
-13
Afschrijving van gecumuleerde herwaarderingen van afgewikkelde renteswaps
OCI
2
Mutaties in niet-gerealiseerde resultaten in verband met kasstroomafdekkingen
-11
Het interne auditdepartement van de Groep controleert regelmatig de interne controleomgeving binnen het Groep Treasury
departement.
Rentevoetrisico
De blootstelling van de Groep aan de veranderende marktrentevoeten betreft voornamelijk zijn lange-termijn financiële schulden. Het
Groep Treasury departement beheert de blootstelling van de Groep aan wijzigingen van de rentevoeten en de financieringskost, door
een mix van vaste en vlottende rentedragende schulden te gebruiken, in lijn met de door de Groep opgestelde regels voor financieel
risicobeheer. Deze regels streven naar het bereiken van een optimaal evenwicht tussen de totale financieringskost, de risicobeperking en
het vermijden van de volatiliteit van de financiële resultaten, rekening houdend met zowel de marktcondities en opportuniteiten als met
de globale handelsstrategie van de Groep.
De onderstaande tabellen tonen de rentedragende langetermijnschulden per munt (inclusief het kortetermijngedeelte, exclusief
leasing- en soortgelijke schulden), de rente- en valutaswaps (IRCS) en de netto wisselverplichtingen van de Groep, op 31 december
2021 en 2020.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
262
Op 31 december 2021
Directe lening
IRCS overeenkomsten
Netto verplichtingen
Notioneel
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
Te betalen
(terug te
vorderen)
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
Te betalen
(terug te
vorderen)
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
EUR
Vast
2,750
1.42%
8
2,750
1.42%
8
Variabel
11
-0.72%
4.96
11
-0.72%
5
JPY
Vast
11
5.04%
5
-11
-5.04%
4.96
Totaal
2,761
1.43%
8
0
2,761
1.41%
8
(1) Gewogen gemiddelde interestvoet rekening houdend met de recentste rentevoeten voor variabele rentedragende leningen.
Op 31 december 2020
Directe lening
IRCS overeenkomsten
Netto verplichtingen
Notioneel
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
Te betalen
(terug te
vorderen)
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
Te betalen
(terug te
vorderen)
bedrag
Gewogen
gemiddelde
interestvoet
(1)
Gemiddelde
looptijd tot
vervaldag
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
(in miljoen
EUR)
(in jaren)
EUR
Vast
2,500
1.72%
5
2,500
1.77%
5
Variabel
11
-0.70%
6
11
-0.70%
6
JPY
Vast
11
5.04%
6
-11
-5.04%
6
Total
2,511
1.73%
5
0
2,511
1.70%
5
(1) Gewogen gemiddelde interestvoet rekening houdend met de recentste rentevoeten voor variabele rentedragende leningen.
Op 29 juni 2021 sloot de Groep een renteswapcontract af om het risico op renteschommelingen af te dekken tussen de
aanvangsdatum van de dekking en de uitgiftedatum van een vaste rente langetermijnschuld van 750 miljoen EUR die naar verwachting
in November 2021 zou worden uitgegeven en effectief werd uitgegeven op 10 november 2021 voor dat bedrag. De afdekking, voor een
nominaal bedrag van 600 miljoen euro met een vaste rente van 0,44%, werd op die datum afgewikkeld en resulteerde in de betaling
van een bedrag van 13 miljoen euro aan de tegenpartijen bij de afdekking.
Wisselkoersrisico’s
De operationele activiteiten zijn de belangrijkste bron van wisselrisico voor de Groep. Dit risico komt voort uit de aankopen of verkopen
die door de operationele afdelingen in een andere valuta dan EUR worden uitgevoerd. Transacties in andere valuta dan EUR komen
voornamelijk voor in het segment International Carrier Services (“BICS”), en nog meer sinds de verwerving van TeleSign. De
internationale activiteiten van dit segment genereren betalingen in verschillende valuta’s van en naar andere telecommunicatie
operatoren. Buiten BICS voeren zowel Proximus als een aantal van zijn dochterondernemingen internationale activiteiten uit (ICT,
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
263
roaming, investeringen en operationele uitgaven), welke een bron zijn van wisselrisico’s.
De wisselkoersrisico’s worden ingedekt voor zover ze de kasstromen van de Groep beïnvloeden. De wisselkoersrisico’s die de
kasstromen van de Groep niet beïnvloeden (bijvoorbeeld risico’s die voortvloeien uit de omzetting van activa en schulden van de
buitenlandse operaties naar de functionele valuta) worden gewoonlijk niet ingedekt. Niettemin zou de Groep kunnen overwegen om
deze zogenaamde omrekeningsverschillen in te dekken indien hun mogelijke impact belangrijk zou worden voor de geconsolideerde
jaarrekening.
De typische instrumenten die gebruikt worden om het wisselkoersrisico in te dekken zijn de termijnwisselcontracten en valutaopties.
In 2021 en 2020 was de Groep enkel voor zijn operationele activiteiten aan het wisselkoersrisico’s blootgesteld. Transacties in vreemde
valuta worden erkend in de functionele munt bij initiële opname, omgerekend aan de wisselkoers die geldt op de transactiedatum.
Monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde munt worden op balansdatum in de functionele valuta van de entiteit omgerekend
aan de slotkoers van die dag. Netto wisselkoersverschillen bij de omrekening van monetaire activa en passiva worden in het resultaat
opgenomen onder “andere bedrijfskosten” in de periode waarin ze zich voordoen. Echter in een beperkt aantal gevallen wordt hedge
accounting toegepast, waarbij de herwaarderingsresultaten tijdelijk op de balans worden opgenomen in afwachting van de finale
afwikkeling van de onderliggende zogenaamde “hedge effective” blootstelling, om uiteindelijk als wisselkoersresultaten opgenomen te
worden in de resultatenrekening.
De Groep voerde een sensitiviteitsanalyse uit op de wisselkoersen EUR/USD, EUR/GBP
,
EUR/ CHF, EUR/CDR, EUR/ZAR , EUR/AUD
en EUR/HKD, munten waarin de Groep typisch een risico heeft uit zijn operationele activiteiten en dit voor 2021.
Vreemde valuta
Nettopositie van de
Groep per
31/12/2021
(In KEUR)
Effect op de winst-en-verliesrekening (in EUR) als de vreemde valuta ten opzichte van de EUR varieert
met :
Slotkoers
(In EUR)
-15.0%
-10.0%
-5%
-2.5%
2.5%
5%
10%
15%
1 EUR = xxx
(In KEUR)
-4,640
USD
615
410
205
102
-102
-205
-410
-615
1.13
-318
GBP
57
38
19
9
-9
-19
-38
-57
0.84
-672
CHF
98
65
33
16
-16
-33
-65
-98
1.03
696
SDR
-129
-86
-43
-22
22
43
86
129
0.81
4,459
ZAR
-37
-25
-12
-6
6
12
25
37
18.06
925
AUD
-89
-59
-30
-15
15
30
59
89
1.56
2,189
HKD
-37
-25
-12
-6
6
12
25
37
8.83
Totaal
476
318
159
79
-79
-159
-318
-476
Opmerkingen:
- 15% betekent dat de vreemde valuta 15% verliest ten opzichte van de EUR
- Een positief teken betekent winst in P&L
- Een negatief teken betekent een verlies in de winst- en verliesrekening
Kredietrisico en belangrijke concentraties van kredietrisico
Kredietrisico is het risico van financieel verlies voor de Groep als een klant of tegenpartij van een financieel instrument zijn contractuele
verplichtingen niet nakomt.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
264
Kredietrisico omvat alle vormen van tegenpartijblootstelling, d.w.z. wanneer tegenpartijen hun verplichtingen jegens Proximus niet
kunnen nakomen met betrekking tot leningen, afdekkingstransacties, afwikkelingen en andere financiële activiteiten.
De maximale blootstelling van de Groep aan het kredietrisico (zonder rekening te houden met de waarde van alle zakelijke of andere
zekerheden), in geval de tegenpartij haar verplichtingen niet nakomt en dit voor elke categorie van erkende financiële activa (waaronder
derivaten met positieve marktwaarde), is gelijk aan de boekwaarde van deze activa op de balans en verleende bankgaranties.
Om het kredietrisico te beperken dat met de financieringsactiviteiten en het beheer van de liquide middelen van de Groep verbonden is,
worden dergelijke transacties in regel enkel met financiële instellingen van eerste rang afgesloten, waarvan de lange termijn rating
minimaal A- (S&P) bedraagt.
De Groep past de vereenvoudigde IFRS 9-benadering toe voor het waarderen van de verwachte kredietverliezen voor
handelsvorderingen en contractactiva, d.w.z. het verwachte kredietverlies tijdens de levensduur. De bepaling van deze verliesuitkering
kan op portefeuille- of individueel niveau plaatsvinden, afhankelijk van het beoordeelde risico dat aan de klant is verbonden.
Het kredietrisico dat uit operationele activiteiten met grote klanten voortvloeit, wordt op individuele basis beheerd en gecontroleerd.
Indien nodig, vraagt de Groep bijkomende zakelijke zekerheden. Deze belangrijke klanten zijn niet materieel voor de Groep, aangezien
het portfolio van Proximus vooral uit een groot aantal kleine klanten bestaat. Het kredietrisico en de concentratie van het kredietrisico
verbonden aan handelsvorderingen is dus beperkt. De concentratie van het kredietrisico is ook beperkt voor handelsvorderingen op
andere telecommunicatieondernemingen, door middel van nettingovereenkomsten met handelsschulden (zie toelichting 14.3), de
verplichtingen tot vooruitbetaling, bankgaranties, de waarborgen uitgegeven door moederondernemingen en kredietlimieten
toegestaan door kredietverzekeraars.
De Groep is blootgesteld aan kredietverliezen ingeval de tegenpartij haar verplichtingen op derivaten niet nakomt (zie toelichting 32.1).
De Groep anticipeert echter niet op niet-nakoming door één van deze tegenpartijen, aangezien deze enkel zaken doet met
vooraanstaande financiële instellingen, zeer beperkt gebruik maakt van derivaten op schuldinstrumenten zoals weergegeven in tabel
32.1, en in de regel alleen in zeer hoge mate belegt in liquide en kortlopende effecten (voornamelijk geldmiddelen en kasequivalenten),
waarvoor de Groep, gezien de uitstekende rating van de tegenpartijen, geen voorzieningen voor kredietverlies opneemt.
Bovendien volgt de Groep mogelijke veranderingen in het kredietrisico van tegenpartijen op, door hun externe kredietratings op continue
basis te volgen alsook de evolutie van de credit default swap rates van deze tegenpartijen (een leidende indicator die vaak anticipeert op
toekomstige ratingwijzigingen).
Daarnaast is de Groep blootgesteld aan kredietrisico door incidenteel bankgaranties zonder verhaal toe te kennen aan enkele van haar
institutionele of overheidsklanten. Op 31 december 2021 werden bankgaranties afgegeven voor een bedrag van 49 miljoen EUR en 57
miljoen EUR op 31 december 2020.
Ten slotte heeft de Groep geen financiële activa verpand en heeft zij geen enkel onderpand tegenover een van haar tegenpartijen.
Liquiditeitsrisico
In overeenstemming met het treasurybeleid, beheert het Groep Treasury departement de financieringskost door een mix van schulden
met vaste rentevoet en schulden met vlottende rentevoet.
Een liquiditeitsreserve in de vorm van kredietlijnen en cash wordt aangehouden om de solvabiliteit en de financiële flexibiliteit van de
Groep te allen tijde te garanderen. Daartoe is Proximus gecommitteerde bilaterale kredietovereenkomsten aangegaan met
verschillende looptijden en een heropneembare kredietlijn gekoppeld aan duurzaamheidsdoelstellingen voor een totaal bedrag van 751
miljoen EUR.
Voor de financiering op middellange tot lange termijn maakt de Groep gebruik van obligaties en obligaties op middellange termijn. Het
looptijdprofiel van de schuldportefeuille is gespreid over verschillende jaren. Group Treasury beoordeelt regelmatig zijn
financieringsbronnen rekening houdend met zijn eigen kredietrating en de algemene marktomstandigheden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
265
De onderstaande tabel geeft een overzicht van het maturiteitsprofiel van de leasingschulden en rentedragende schulden van de Groep,
exclusief derivaten, zoals vermeld in toelichting 19, op elke verslagdatum Dit looptijdprofiel is gebaseerd op contractuele niet-
gedisconteerde rentebetalingen en kapitaalaflossingen en houdt rekening met het effect op de kasstromen van rentederivaten die
worden gebruikt om vastrentende verplichtingen om te zetten in variabel rentende verplichtingen en omgekeerd. Voor verplichtingen
met variabele rentevoeten zijn de rentevoeten die gebruikt zijn om de kasstromen te bepalen, de rentevoeten die golden op hun laatste
prijsvaststellingsdatum vóór de verslagdatum (respectievelijk op 31 december 2021 en 2020).
De verwachte uitstroom van kasmiddelen in 2021 voor het verslagjaar 2020 en de verwachte uitstroom van kasmiddelen in 2022 voor
het verslagjaar 2021 worden beïnvloed door Proximus commercial papers en leningen op korte termijn.
(in miljoen EUR)
2021
2022
2023
2024
2025
2026-2048
Per 1 januari 2021
Kapitaal
163
502
101
600
500
811
Interesten
43
43
40
38
24
74
Totaal
206
545
141
638
524
885
Op 31 december 2021
Kapitaal
252
101
600
500
1,550
Interesten
46
46
44
29
147
Totaal
297
146
644
529
1,697
Bankkredietfaciliteiten op 31 december 2021
Behalve de rentedragende schulden op lange termijn zoals weergegeven in toelichting 19.1 en 19.2 kan de Groep beroep doen op
langetermijnkredietfaciliteiten ten belope van 751 miljoen EUR. Deze faciliteiten worden verstrekt door een gediversifieerde groep van
banken. Op 31 december 2021 was er geen enkel uitstaand saldo onder deze faciliteiten. Een totaal van kredietlijnen voor 751 miljoen
EUR is daarom beschikbaar voor opname op 31 december 2021.
De Groep maakt ook gebruik van een Euro Medium Term Note (“EMTN”)-programma van 3,5 miljard EUR en een Commercial Paper
(“CP”)-programma van 1 miljard EUR.
Op 31 december 2021 was er een uitstaand bedrag onder het EMTN-programma van 2.350 miljoen EUR, terwijl het CP-programma
een opgenomen en uitstaand bedrag toonde van 100 miljoen EUR.
Toelichting 32.3. Netto financiële positie van de Groep en beheer van kapitaal
De Groep definieert de netto financiële positie als het nettobedrag van de beleggingen, geldmiddelen en kasequivalenten, verminderd
met alle rentedragende financiële schulden en bijbehorende derivaten (met inbegrip van de herwaardering naar de reële waarde) en
leasingschulden. De netto financiële positie omvat geen langetermijnhandelsschulden.
De aangepaste netto financiële positie verwijst naar de totale rentedragende schulden (korte en lange termijn) minus geldmiddelen en
kasequivalenten exclusief leaseverplichtingen.
Per 31 december
Per 31 december
(in miljoen EUR)
Toelichting
2020
2021
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
266
Beleggingen, kas en kasequivalenten
16 / 17
313
249
Afgeleide producten
12
4
3
Activa
318
252
Langetermijnschulden (*)
19.1
-2,727
-2,944
Kortetermijnschulden (*)
19.2
-230
-321
Schulden
-2,957
-3,265
Netto financiële positie (*)
-2,639
-3,013
Waarvan leasingschulden
-284
273
Aangepaste financiële positie (**)
-2,356
-2,740
(*) inclusief derivaten en leasingschulden
(**) de aangepaste financiële positie exclusief leasingschulden
Het doel van de Groep inzake het kapitaalbeheer bestaat erin een netto financiële schuldenlast en eigen vermogen-ratio’s te behouden
die zorgen voor voldoende liquiditeit op elk moment via een flexibele toegang tot de kapitaalmarkten, en dit om strategische projecten
te kunnen financieren, en een aantrekkelijke vergoeding aan de aandeelhouders te bieden. Over de twee voorgestelde jaren, heeft de
Groep geen nieuwe aandelen of andere verwaterende instrumenten uitgegeven.
Toelichting 32.4. Categorieën van financiële instrumenten
Occasioneel gebruikt de Groep rente- en valutaswaps (IRCS) om de risico’s verbonden aan wijzigingen in rentevoeten en wisselkoersen
op de rentedragende langetermijnschulden te beheersen (zie toelichting 32.2).
De volgende tabellen geven een overzicht van de financiële instrumenten van de Groep per categorie zoals gedefinieerd in IFRS 9,
alsook van de winsten en verliezen ten gevolge van de herwaardering tegen reële waarde. Op basis van de marktvoorwaarden per 31
december 2021 ligt de reële waarde van de niet-achtergestelde obligatieleningen en van de lening van de Europese Investeringsbank
(EIB), die tegen geamortiseerde kostprijs worden geboekt, 145 miljoen EUR, of 5,3%, hoger dan hun boekwaarde.
De reële waarden, berekend voor elke obligatie afzonderlijk, werden verkregen door de gecumuleerde kasuitstromen gegenereerd door
elke obligatie te verdisconteren met de rentevoeten waartegen de Groep op 31 december 2021 zou kunnen lenen voor gelijkaardige
obligaties met dezelfde resterende looptijden.
De Groep heeft gedurende de periode de classificatie van de financiële instrumenten niet gewijzigd.
De volgende tabel bevat de oorspronkelijke waarderingscategorieën onder IFRS 9 voor elke categorie van activa en financiële
verplichtingen per 31 december 2021:
Per 31 december 2021 (in miljoen EUR)
Toelichting
Classificatie onder
IFRS 9
Boekwaarde onder
IFRS 9
Reële waarde
ACTIVA
Vaste activa
Eigenvermogeninstrumenten
9
FVOCI
1
1
Andere vaste activa
Andere derivaten
32
FVTPL
3
3
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
267
Andere financiële activa
Afgeschreven kost
10
10
Vlottende activa
Handelsvorderingen
14
Afgeschreven kost
879
879
Rentedragend
Andere vorderingen
Afgeschreven kost
2
2
Niet-rentedragend
Andere vorderingen
Afgeschreven kost
19
19
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
FVTPL
1
1
Geldmiddelen en kasequivalenten
Kortetermijndeposito's
17
Afgeschreven kost
10
10
Kas en banktegoeden
17
Afgeschreven kost
239
239
SCHULDEN
Langetermijnschulden
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.1
Afgeschreven kost
2,337
2,456
Kredietinstellingen
19.1
Afgeschreven kost
401
423
Niet-rentedragende schulden
Andere derivaten
32
FVTPL
3
3
Andere schulden op meer dan één jaar
21
Afgeschreven kost
100
100
KORTETERMIJNSCHULDEN
Rentedragende schulden, korte termijn deel
Kredietinstellingen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Rentedragende schulden
Kredietinstellingen
Afgeschreven kost
150
150
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.2
Afgeschreven kost
100
100
Andere leningen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Handelsschulden
Afgeschreven kost
1,515
1,515
Andere kortetermijnschulden
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
33
FVTPL
1
1
Andere schulden
FVTPL
3
3
Andere schulden
Afgeschreven kost
286
286
FVTPL: Financiële activa/schulden herwaardeerd aan de reële waarde via de resultatenrekening
FVTOCI: Financiële activa tegen reële waarde via niet-gerealiseerde resultaten
De volgende tabel bevat de oorspronkelijke waarderingscategorieën onder IFRS 9 voor elke categorie van activa en financiële
verplichtingen per 31 december 2020:
Per 31 december 2020 (in miljoen EUR)
Toelichting
Classificatie onder
IFRS 9
Boekwaarde onder
IFRS 9
Reële waarde
ACTIVA
Vaste activa
Eigenvermogeninstrumenten
9
FVOCI
1
1
Andere vaste activa
Andere derivaten
32
FVTPL
4
4
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
268
Andere financiële activa
Afgeschreven kost
7
7
Vlottende activa
Handelsvorderingen
14
Afgeschreven kost
868
868
Rentedragend
Andere vorderingen
Afgeschreven kost
3
3
Niet-rentedragend
Andere vorderingen
Afgeschreven kost
10
10
Beleggingen
16
Afgeschreven kost
3
3
Geldmiddelen en kasequivalenten
Kortetermijndeposito's
17
Afgeschreven kost
115
115
Kas en banktegoeden
17
Afgeschreven kost
195
195
SCHULDEN
Langetermijnschulden
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.1
Afgeschreven kost
2,104
2,286
Kredietinstellingen
19.1
Afgeschreven kost
401
434
Andere leningen
19.1
Afgeschreven kost
1
1
Niet-rentedragende schulden
Andere derivaten
32
FVTPL
4
4
Andere schulden op meer dan één jaar
21
Afgeschreven kost
99
99
KORTETERMIJNSCHULDEN
Rentedragende schulden, korte termijn deel
Kredietinstellingen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.2
Afgeschreven kost
150
150
Andere leningen
19.2
Afgeschreven kost
12
12
Handelsschulden
Afgeschreven kost
1,213
1,213
Andere kortetermijnschulden
Andere schulden
FVTPL
1
1
Andere schulden
Afgeschreven kost
276
276
FVTPL: Financiële activa/schulden herwaardeerd aan de reële waarde via de resultatenrekening
FVTOCI: Financiële activa tegen reële waarde via niet-gerealiseerde resultaten
Toelichting 32.5. Activa en passiva aan reële waarde
Financiële instrumenten die gewaardeerd zijn aan reële waarde worden in de onderstaande tabel getoond volgens de gebruikte
waarderingstechniek. De hiërarchie tussen de technieken geeft het belang aan van de gebruikte inputs om tot de waardering te komen.
●
Niveau 1
: (Niet aangepaste) prijsnotering op actieve markten voor identieke activa of passiva;
●
Niveau 2
: Waarderingstechnieken voor dewelke alle inputs die een belangrijk effect hebben op de geboekte reële
waarde, gebaseerd zijn op direct of indirect waarneembare gegevens voor activa of passiva;
●
Niveau 3
: Waarderingstechnieken voor dewelke alle inputs die een belangrijk effect hebben op de geboekte reële
waarde, niet gebaseerd zijn op waarneembare marktgegevens.
De Groep houdt alleen financiële instrumenten aan van niveau 1, 2 en 3.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
269
De waarderingstechnieken voor de reële waardeberekening van de financiële instrumenten van niveau 2 zijn:
Andere derivaten van niveau 2
Andere derivaten omvatten hoofdzakelijk rente- en valutaswaps (IRCS) om de risico’s van de Groep met betrekking tot schommelingen
van de rentevoet en vreemde valuta te beperken voor sommige van haar langetermijnschulden. De reële waarden van deze
instrumenten worden bepaald door het verdisconteren van de verwachte contractuele kasstromen gebruikmakend van rentegrafieken
in de betreffende valuta’s en wisselkoersen waarneembaar op actieve markten.
Niet achtergestelde obligatieleningen
De niet achtergestelde obligatieleningen worden opgenomen aan afgeschreven kostprijs. De reële waarden, voor elke obligatielening
apart berekend, worden bekomen door het verdisconteren van de rentevoeten aan dewelke de Groep zou kunnen lenen op 31
december 2021 voor gelijkaardige obligaties met dezelfde resterende looptijden.
De financiële instrumenten die geclassificeerd zijn onder niveau 3, zijn gewaardeerd op basis van de reële waarde van uitgaande
kasstromen in verschillende scenario’s, elk gewogen op zijn kans van voorkomen. De wegingen zijn ofwel gebaseerd op statistische data
die zeer stabiel zijn over de jaren, ofwel gebaseerd op de beste schatting van Proximus van het voorkomen van het scenario. De reële
waarde van het instrument is sterk afhankelijk van maar in verhouding tot veranderingen in de geschatte uitgaande kasstromen.
Op 31 december 2021
Classificatie onder
IFRS 9
Saldo per 31
december 2021
Gebruikte waarderingsmethode op het
einde van het boekjaar:
(in miljoen EUR)
Toelichting
Laag 1
Laag 2
Laag 3
ACTIVA
Vaste activa
Eigenvermogeninstrumenten
FVOCI
1
1
Andere vaste activa
Andere derivaten
32.1
FVTPL
3
3
Vlottende activa
Niet-rentedragende vorderingen
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden
33.1
FVTPL
1
1
SCHULDEN
Langetermijnschulden
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde obligatieleningen behalve voor
hun "niet-nauw verwante" besloten derivaten
19.1
Afgeschreven kost
2,337
2,456
Kredietinstellingen
19.1
Afgeschreven kost
401
423
Niet-rentedragende schulden
Andere derivaten
33.1
FVTPL
3
3
Kortetermijnschulden
Rentedragende schulden, korte termijn deel
Kredietinstellingen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Rentedragende schulden
Kredietinstellingen
19.1
Afgeschreven kost
150
150
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.2
Afgeschreven kost
100
100
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
270
Andere leningen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Niet-rentedragende schulden
Andere derivaten
33.1
FVTPL
1
1
Andere schulden
FVTPL
3
3
FVTPL: Financiële activa/schulden herwaardeerd aan de reële waarde via de resultatenrekening
FVTOCI: Financiële activa tegen reële waarde via niet-gerealiseerde resultaten
Op 31 december 2020
Classificatie onder
IFRS 9
Saldo per 31
december 2020
Gebruikte waarderingsmethode op het
einde van het boekjaar:
(in miljoen EUR)
Toelichting
Laag 1
Laag 2
Laag 3
ACTIVA
Vaste activa
Eigenvermogeninstrumenten
FVOCI
1
1
Andere vaste activa
Andere derivaten
32.1
FVTPL
4
4
SCHULDEN
Langetermijnschulden
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde obligatieleningen behalve voor
hun "niet-nauw verwante" besloten derivaten
19.1
Afgeschreven kost
2,104
2,286
Kredietinstellingen
19.1
Afgeschreven kost
401
434
Andere leningen
19.1
Afgeschreven kost
1
1
Niet-rentedragende schulden
Andere derivaten
33.1
FVTPL
4
4
Kortetermijnschulden
Rentedragende schulden, korte termijn deel
Kredietinstellingen
19.2
Afgeschreven kost
1
1
Rentedragende schulden
Niet-achtergestelde schuld (obligaties, notes)
19.2
Afgeschreven kost
150
150
Andere leningen
19.2
Afgeschreven kost
12
12
Niet-rentedragende schulden
Andere schulden
FVTPL
1
1
FVTPL: Financiële activa/schulden herwaardeerd aan de reële waarde via de resultatenrekening
FVTOCI: Financiële activa tegen reële waarde via niet-gerealiseerde resultaten
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
271
Toelichting 33. Informatie over verbonden partijen
Toelichting 33.1. Geconsolideerde ondernemingen
De dochterondernemingen, joint ventures, gezamenlijke bedrijfsactiviteiten en geassocieerde ondernemingen zijn opgenomen in
toelichting 8.
Leveringen van goederen en diensten tussen ondernemingen van de Groep gebeuren aan commerciële voorwaarden en marktprijzen.
De transacties tussen Proximus NV en haar dochterondernemingen en gezamenlijke bedrijfsactiviteiten, als verbonden partijen, worden
geëlimineerd voor de opmaak van de geconsolideerde jaarrekening. De transacties tussen Proximus NV en haar dochterondernemingen
zijn als volgt:
Transacties tussen Proximus NV en haar dochterondernemingen en gezamelijke
bedrijfsactiviteiten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Opbrensgten
156
154
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
-140
-137
Netto financiële kosten
1
1
Dividenden ontvangen
391
220
Meerwaarde bij inbreng van financiële vaste activa
94
0
Transacties tussen Proximus NV en haar dochterondernemingen en gezamelijke
bedrijfsactiviteiten
Per 31 december
(in miljoen EUR)
2020
2021
Handelsvorderingen
27
34
Handelsschulden
-33
-30
Rentedragende vorderingen/schulden
-767
-684
Andere vorderingen/schulden
-1
0
Toelichting 33.2. Relaties met aandeelhouders en andere met de staat verbonden
entiteiten
De Belgische Staat is de meerderheidsaandeelhouder van de Groep met een deelneming van 53,51 %. De Groep houdt eigen aandelen
aan voor 4,54%. De resterende 41,95 % worden verhandeld op de Eerste Markt van Euronext Brussels.
Relatie met de Belgische Staat
De Groep levert telecomdiensten aan de Belgische Staat en met de Staat verbonden entiteiten. Met de Staat verbonden
ondernemingen zijn diegene waarover de Staat zeggenschap heeft, gezamenlijk zeggenschap heeft of een invloed uitoefent. Al deze
transacties verlopen op basis van normale klant/leverancier-relaties en aan voorwaarden die niet voordeliger zijn dan die waarop
andere klanten en leveranciers een beroep kunnen doen. De diensten aan de Staat verbonden ondernemingen vormen geen belangrijk
deel van de netto omzet van de Groep, namelijk minder dan 5%.
Relatie met de Belfius Bank NV
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
272
Proximus en Belfius Bank NV hebben dezelfde meerderheidsaandeelhouder, de Belgische Staat. Belfius wordt derhalve beschouwd als
een "verbonden partij" in de zin van de Internationale Standaarden voor Financiële Verslaglegging zoals goedgekeurd door de Europese
Unie. Bijgevolg werd de samenwerkingsovereenkomst met Belfius in verband met de Banx dienst goedgekeurd door de Raad van
Bestuur van 29 april 2021 in lijn met de conclusie van het bijzonder verslag opgesteld door drie onafhankelijke bestuurders in
overeenstemming met Art. 7.97 van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen. In 2021 had het Banx-project geen impact op
de geconsolideerde cijfers, het project gaat van start vanaf 2022.
Toelichting 33.3. Relaties met top management personeel
De bezoldiging en vergoeding van de bestuurders is vastgelegd in de algemene vergadering van 2004.
De principes van deze vergoeding blijven van toepassing in 2021 en er worden ook geen substantiële veranderingen verwacht: ze
voorziet een jaarlijkse vaste vergoeding van 50.000 EUR voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur en van 25.000 EUR voor de
andere leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de CEO. Alle leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de
CEO, hebben recht op een zitpenning van 5.000 EUR per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur. Voor de Voorzitter wordt
het bedrag van de zitpenningen verdubbeld. Een zitpenning van 2.500 EUR per vergadering is voorzien voor ieder lid van een
adviserend Comité van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de CEO. Voor de Voorzitter van de respectievelijke adviserende
Comités wordt het bedrag van de zitpenningen verdubbeld.
De leden ontvangen ook een vergoeding van 2.000 EUR per jaar voor communicatiekosten. Voor de Voorzitter van de Raad van
Bestuur wordt dit bedrag eveneens verdubbeld.
De Voorzitter van de Raad van Bestuur is ook Voorzitter van het Paritair Comité en van het Pensioenfonds. Mevrouw Catherine
Vandenborre is lid van de Raad van Bestuur van het Pensioenfonds. Zij ontvangen geen vergoeding voor dit bestuurdersmandaat.
Voor het uitvoeren van hun bestuurdersmandaat ontvangen de niet-uitvoerende bestuurders geen prestatiegebonden bezoldiging
zoals bonussen of langlopende incentive plannen, alsook geen voordelen verbonden aan aanvullende pensioenplannen of andere
groepsverzekeringen.
De totale vergoeding voor de bestuurders bedroeg bruto 1.192.366 EUR voor 2021 en bruto 1.231.116 EUR voor 2020. De bestuurders
hebben geen lening of voorschot ontvangen van de Groep.
Het aantal vergaderingen van de Raad van Bestuur en van de Comités van de Raad van Bestuur is hieronder gedetailleerd.
2020
2021
Raad van Bestuur
10
9
Audit-en Toezichtscomité
5
5
Benoemings-en Bezoldigingscomité
9
6
Transformatie en Innovatiecomité
2
2
Op zijn vergadering van 24 februari 2011 heeft de Raad van Bestuur een nieuwe versie van de 'policy inzake transacties met verbonden
partijen aangenomen. Deze policy welke werd aangepast in September 2016, regelt alle transacties of andere contractuele
verhoudingen tussen de onderneming en de leden van de Raad van Bestuur. Proximus heeft contractuele relaties en levert eveneens
telefonie-, internet- en/of ICT-diensten aan diverse ondernemingen waarin de leden van de Raad een uitvoerend of niet-uitvoerend
mandaat hebben. Deze relaties hebben plaats in het normale verloop van de bedrijfsvoering en zijn marktconform van aard.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
273
Voor het jaar eindigend op 31 december 2021 werd een totaal brutobedrag (prestatiegerelateerde betalingen op lange termijn) van
6.993.891 EUR (vóór patronale sociale zekerheid) betaald of toegekend aan de leden van het Executief comité inclusief de Chief
Executive Officer ). In 2021 waren de leden van het Directiecomité Guillaume Boutin, Dirk Lybaert, Geert Standaert, Renaud Tilmans,
Jan Van Acoleyen, Anne-Sophie Lotgering, Jim Casteele, Antonietta Mastroianni (9 maanden) en Mark Reid (8 maanden).
Voor het jaar eindigend op 31 december 2020 werd een totaal brutobedrag (prestatiegerelateerde betalingen op lange termijn) van
6.612.523 EUR (vóór patronale sociale zekerheid) betaald of toegekend aan de leden van het Executief comité inclusief de Chief
Executive Officer ). In 2020 waren de leden van het Directiecomité Guillaume Boutin, Dirk Lybaert, Geert Standaert, Renaud Tilmans,
Jan Van Acoleyen, Anne-Sophie Lotgering (6 maanden), Jim Casteele (10 maanden), Sandrine Dufour (5 maanden) en Bart Van Den
Meersche (6 maanden).
Dit totale bedrag voor de vergoedingen van het top management omvat de volgende elementen:
●
Kortetermijnpersoneelsbeloningen: jaarsalaris (basis en variabel op korte termijn) en andere
kortetermijnpersoneelsbeloningen zoals ziekteverzekering, privé-gebruik van directiewagens, maaltijdcheques, en exclusief
de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid die op deze beloningen worden betaald;
●
Vergoedingen na uitdiensttreding: verzekeringspremies betaald door de Groep in naam van de leden van het excecutief
comité. De premies dekken hoofdzakelijk een aanvullend pensioenplan na de pensionering;
●
Op performantiewaarde gebaseerde betalingen (op lange termijn): brutobedragen toegekend onder het
performancewaardeplan, dat uitbetalingsrechten creëert in mei 2023 (toegekend in 2020) of in mei 2024 (toegekend in
2021), afhankelijk van het behalen van 3 bedrijfsgebonden prestatiecriteria die bestaan uit de vrije cashflow van de Groep, de
reputatie-index en de Total Shareholder Return van het bedrijf in vergelijking met een vooraf gedefinieerde groep van andere
Europese telecomoperatoren
Per 31 december
EUR
2020
2021
Korte termijn vergoedingen
5,130,490
4,965,866
Vergoedingen na uitdiensttreding
546,825
726,326
Prestatievergoedingen
935,208
1,301,699
Totaal
6,612,523
6,993,891
* Alle bedragen zijn brutobedragen voor sociale bijdragen van de werkgever
Toelichting 33.4. Regelgeving
De telecommunicatiesector wordt gereguleerd door de Europese wetgeving, Belgische federale- en regionale wetgeving en via
beslissingen van specifieke sectoriële regulatoren (Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie, gewoonlijk “BIPT”
genoemd, en regionale regulatoren bevoegd voor media) of administratieve organen zoals de mededingingsautoriteiten.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
274
Toelichting 34. Rechten, verbintenissen en voorwaardelijke
verplichtingen
Claims en gerechtelijke procedures
Onze policies en procedures worden zo ontworpen dat zij in overeenstemming zijn met de toepasselijke wetten, boekhoudkundige en
rapporteringsvoorschriften, regulatoire en fiscale voorschriften, met inbegrip van deze in het buitenland, de Eu, alsook met de
toepasselijke sociale wetgeving.
De complexiteit van de wettelijke en regulatoire omgeving binnen welke wij opereren, alsook de kosten om compliant te zijn, nemen
beide toe ten gevolge van de eveneens toenemende verplichtingen. Daarenboven zijn de buitenlandse en supranationale regels soms
tegenstrijdig met de nationale wetgeving. De niet-naleving van de verschillende wetten en reglementen en wijzigingen aan deze wetten
en reglementen of de wijze waarop zij worden geïnterpreteerd of toegepast kunnen leiden tot schade aan onze reputatie,
aansprakelijkheid, boetes en penalties, evenals een stijging van de fiscale last of regulatoire conformiteitskost en impact op de
jaarrekening.
De telecommunicatiesector en aanverwante dienstverlenende bedrijven worden gekenmerkt door het bestaan van een groot aantal
octrooien en handelsmerken. Geschillen gebaseerd op basis van beschuldigingen van octrooi-inbreuk of andere schendingen van de
intellectuele eigendomsrechten zijn is gebruikelijk. Naarmate Gezien het aantal nieuwkomers in de markt groeit en de overlapping van
productfuncties toeneemt, neemt de mogelijkheid van claims voor inbreuk op intellectuele eigendomsrechten tegen Proximus toe.
Proximus is thans betrokken bij verschillende geschillen en juridische procedures, met inbegrip van deze waarvoor een provisie werd
aangelegd en deze, hieronder beschreven, waarvoor geen of slechts een beperkte provisie werd aangelegd, in rechtsgebieden waarin
Proximus actief is en voor zaken die verband houden met zijn bedrijfsvoering. Deze procedures omvatten ook procedures voor het
Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie ("BIPT"), beroepen tegen beslissingen genomen door het BIPT en procedures
met de Belgische fiscale administraties.
Zaken in verband met breedband-/broadcasttoegang
Tussen 12 en 14 oktober 2010, heeft de Belgische Algemene Directie Mededinging een huiszoeking uitgevoerd in de kantoren van
Proximus te Brussel. Het onderzoek kadert in de aantijgingen van Mobistar en KPN betreffende de Wholesale diensten voor DSL,
waarvoor Proximus obstructiepraktijken zou hebben gehanteerd. Met deze maatregel wordt geen enkele uitspraak gedaan over het
eindresultaat van het volledige onderzoek. Volgend op de huiszoeking, moet de Algemene Directie Mededinging nu alle relevante
elementen van de zaak onderzoeken. Uiteindelijk kan het Auditoraat een voorstel van beslissing voorleggen aan de Raad voor de
Mededinging. Tijdens deze procedure zal Proximus zijn standpunten kunnen voorleggen (deze procedure kan verschillende jaren duren).
Tijdens het onderzoek van oktober 2010 werd een groot aantal documenten in beslag genomen (elektronische data zoals een volledige
kopie van mailboxen en archieven, evenals andere bestanden). Proximus en de auditeur van de Mededingingsautoriteiten wisselden
uitgebreid van mening inzake de wijze waarop de inbeslaggenomen data behandeld werden. Proximus wou zekerheid hebben dat het
legal privilege (LPP) van de advocaten en de vertrouwelijkheid van adviezen van de bedrijfsjuristen gewaarborgd bleven
.
Bovendien
trachtte Proximus te verhinderen dat de Mededingingsautoriteiten toegang kregen tot (gevoelige) data die buiten het toepassingsgebied
van het onderzoek vielen. Door het feit dat Proximus de auditeur niet van haar standpunt kon overtuigen, spande Proximus twee
procedures aan, waarvan één vóór het Hof van Beroep van Brussel en één vóór de Voorzitter van de Raad voor de Mededinging, dit met
het oog op de opschorting van de mededeling aan de onderzoeksteams van de LPP data en van data die buiten het toepassingsgebied
van het onderzoek vielen. Op 5 maart 2013 sprak het Hof van Beroep in deze beroepsprocedure een positief vonnis uit waarin werd
beslist dat de onderzoekers niet gemachtigd waren tot inbeslagname van documenten waarin adviezen van bedrijfsjuristen waren
opgenomen en van documenten die buiten het toepassingsgebied vielen en dat de betreffende documenten dienden te worden
verwijderd/vernield. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het hier een beslissing op de procedure zelf betreft en niet op de op de grond
van de zaak.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
275
Op 14 oktober 2013 diende de Raad voor de Mededinging een verzoek tot cassatie in tegen de beslissing. Proximus sloot zich bij deze
cassatieprocedure aan. Uiteindelijk besliste het Hof van Cassatie op 22 januari 2015 om het arrest van 5 maart 2013 te bevestigen,
behalve voor wat een restrictie betreft met betrekking tot oudere documenten, welke nietig werd verklaard. Het is nu aan het Hof van
Beroep om een nieuwe beslissing te nemen inzake deze restrictie.
In maart 2014, heeft KPN zijn klacht ingetrokken. Mobistar blijft de enige aanklager.
Op basis van de feiten en de informatie die eind december 2021 beschikbaar was, heeft het management voor deze zaak geen
voorziening aangelegd.
Zaken in verband met mobiele on-net
In de procedures volgend op een klacht van KPN Group Belgium in 2005 met de Belgische Mededingingsautoriteit, bevestigde deze
laatste op 26 mei 2009 een van de vijf tenlasteleggingen inzake misbruik van machtspositie die op 22 april 2008 door het Auditoraat
werden geformuleerd, namelijk het hanteren van wurgprijzen op de professionele markt in 2004-2005. De Belgische
Mededingingsautoriteit ging ervan uit dat de tarieven voor oproepen tussen Proximus-klanten ('on-net-tarieven’) lager waren dan de
tarieven die het aan concurrenten aanrekende voor de routering van een oproep van hun eigen netwerk naar dat van Proximus (=
beëindigingstarieven), verhoogd met een aantal andere kosten die hij relevant achtte. Alle andere tenlasteleggingen van het Auditoraat
werden verworpen. De Mededingingsautoriteiten hebben daarbij aan Proximus (voorheen Belgacom Mobile) ook een boete opgelegd
van 66,3 miljoen EUR wegens misbruik van een machtspositie tijdens de jaren 2004 en 2005. Proximus was verplicht deze boete te
betalen voor 30 juni 2009 en heeft deze (net van bestaande provisies) geboekt als een niet weerkerende uitgave in de
resultatenrekening voor het tweede kwartaal van 2009.
Proximus heeft bij het Hof van Beroep te Brussel hoger beroep ingesteld tegen de beslissing van de Mededingingsautoriteit. Zij betwist
daarbij een groot aantal elementen van de beslissing, o.m. het feit dat de impact op de markt niet was onderzocht. Ook KPN Group
Belgium en Mobistar hebben tegen de genoemde beslissing hoger beroep ingesteld.
In gevolge de minnelijke schikking van 21 oktober 2015, werden de beroepen van Base en Mobistar tegen de beslissing van de Belgische
mededingingsautoriteit ingetrokken. Proximus zet de beroepsprocedure tegen deze beslissing verder.
Met zijn tussenarrest van 7 oktober 2020, heeft het Hof van Beroep van Brussel de beslissing van 26 mei 2009 van de Raad voor de
Mededinging gedeeltelijk geannuleerd, daarbij steunend op de redenering dat (i) de Belgische Mededingingsautoriteit het bestaan van
het misbruik van machtspositie in 2004 niet had kunnen vaststellen zonder de documenten die in beslag waren genomen tijdens de
illegale huiszoeking, terwijl (ii) de documenten die in beslag genomen waren tijdens de illegale huiszoeking niet onmisbaar waren om het
bestaan van een misbruik in 2205 vast te stellen.
Bijgevolg besliste het Hof dat de procedure enkel nog diende te worden verdergezet voor laatstgenoemde periode (zowel voor andere
procedurale gronden als ten gronde). Proximus heeft een “voorziening in cassatie” ingeleid tegen het arrest in zoverre, volgens
Proximus, de beslissing niet gedeeltelijk (2004), maar volledig (2004 en 2005) vernietigd had moeten worden, precies omwille van de
onwettigheid van de huiszoeking.
In oktober 2009 hebben zeven partijen (Telenet, KPN Group Belgium (voorheen Base), KPN Belgium Business (voorheen Tele 2
Belgium), KPN BV (voorheen Sympac), BT, Verizon, Colt Telecom) een vordering ingesteld tegen Belgacom Mobile (nu Proximus en
hierna Proximus genoemd) bij de Rechtbank van Koophandel te Brussel en hebben daarbij aantijgingen geformuleerd die sterk lijken op
deze vermeld in voornoemde zaak (met inbegrip van de Proximus-naar-Proximus-tarieven die een misbruik van machtspositie op de
Belgische markt zouden uitmaken), maar voor telkens andere periodes afhankelijk van de betrokken partij, zij het tussen 1999 tot op
heden (vordering van 1 EUR provisioneel en verzoek om een gerechtelijk deskundige aan te duiden die de precieze schade moet
berekenen). In november 2009 heeft Mobistar opnieuw een gelijkaardige vordering ingesteld voor de periode vanaf 2004. Deze zaken
zijn voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Na de schikkingen met Telenet, KPN, BASE Company en Orange, zijn de enige betrokken partijen nog BT, Verizon en Colt Telecom.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
276
Per eind december 2021 heeft het management een voorziening voor deze zaak opgenomen op basis van hun beste raming en de
beschikbare informatie.
MWingz - delen van mobiele radiotoegangsnetwerken
Op 22 november 2019 hebben Orange Belgium en Proximus een overeenkomst afgesloten voor het delen van hun mobiel
radiotoegangsnetwerk (RAN). Telenet, dat de overeenkomst betwist, heeft een klacht ingediend bij de Belgische Mededingingsautoriteit
en een verzoek om voorlopige maatregelen ingediend. Op 8 januari 2020, heeft de Belgische Mededingingsautoriteit, hoewel zij de
voordelen van de overeenkomst erkende, beslist om de overeenkomst gedurende 2 maanden te schorsen om aan Orange Belgium en
Proximus de tijd te geven om discussies te voeren met de telecommunicatieregulator. Ondertussen konden verschillende
voorbereidende handelingen worden gesteld. In afwezigheid van een nieuw initiatief van de onderzoekers van de Belgische
Mededingingsautoriteit, heeft de schorsing een einde genomen na het verstrijken van deze 2 maanden, wat Proximus toelaat om de
overeenkomst voor het delen van hun mobiel radiotoegangsnetwerk (RAN) volledig ten uitvoer te brengen. Ondertussen zetten de
onderzoekers van de Belgische Mededingingsautoriteit hun onderzoek van de overeenkomst verder. Het nemen van een beslissing ten
gronde, zo deze er komt, kan verschillende jaren duren.
Gial dossier
Op 19 juni 2019 werd Proximus in verdenking gesteld door een Brusselse onderzoeksrechter naar aanleiding van een klacht wegens
corruptie en misdrijven betreffende nijverheid, koophandel en openbare veilingen in de zogenaamde "GIAL"-zaak.
Proximus betwist formeel een strafbaar feit te hebben gepleegd in deze zaak. Wegens het geheim van het onderzoek kunnen de details
van de zaak vanzelfsprekend niet in dit verslag worden uiteengezet.
Desalniettemin wenst Proximus het bestaan van de zaak te vermelden om de transparantie te verzekeren.
Ter informatie: indien Proximus, in tegenstelling tot haar analyse van haar rol in deze zaak, schuldig zou worden bevonden aan de feiten
die haar worden verweten en gezien de inverdenkingstelling door de onderzoeksrechter, zou de maximumboete die aan Proximus kan
worden opgelegd in het kader van deze zaak 972.000 EUR bedragen. Op dit ogenblik en op basis van de informatie waarover Proximus
in het kader van deze zaak beschikt, heeft Proximus geen provisie aangelegd voor de betaling van een boete.
Ten slotte herinnert Proximus er, voor zover nodig, aan dat de inverdenkingstelling geenszins impliceert dat er tegen haar een bezwaar
of een bewijs van schuld bestaat en benadrukt ze dat ze onschuldig wordt geacht en over solide elementen beschikt voor een gunstige
afloop van deze zaak.
Fiscale procedures
BICS is verwikkeld in een belastingprocedure met de Indiase belastingdienst. Zie toelichting 2.
Investeringsverplichtingen
Op 31 december 2021 had de Groep contractuele verbintenissen aangegaan voor een bedrag van 866 miljoen EUR (immateriële activa
155 miljoen EUR; materiële activa 710 miljoen EUR). De verplichtingen in verband met de immateriële activa bevatten deze m.b.t.
contracten van Eleven Sports (zie toelichting 4).
De materiële activa hebben voornamelijk betrekking op verplichtingen in verband met technische en netwerkuitrusting in het kader van
het versnelde investeringsplan voor Fiber.
Verplichtingen tot aankoop van aandelen
In het kader van diverse overnames, bestaan er voorwaardelijke betalingsverplichtingen (earn outs & put options&
aankoopverplichtingen) voor een totaalbedrag van 12 miljoen euro eind 2021. De meeste van deze verplichtingen worden betaald in
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
277
2022 in de mate dat wordt voldaan aan de overeengekomen voorwaarden.
Mobtexting verbintenis
BICS Singapore heeft zich voorwaardelijk verbonden tot de overname van 3m Digital Networks Pvt Ltd, een specialist op het gebied van
Communications Platform as a Service (CPaaS). De deal zal de strategie van BICS Group versnellen om een
communicatieplatformbedrijf te worden, dat naast zijn bestaande portfolio een reeks cloud-gebaseerde omnichannel
communicatiediensten aanbiedt. Dit zal het aanbod van BICS aanzienlijk verrijken naar zowel de telecommunicatie- als de
ondernemingsmarkt, met de ambitie om zijn Software-as-a-Service (SaaS)-oplossingen uit te breiden om bedrijven te ondersteunen bij
hun digitale transformatie. De overname werd op 10 februari 2022 afgerond.
Verbintenissen in verband met Fiberklaar en Unifiber
Fiberklaar en Unifiber zullen hun financiering maximaliseren via schulden en operationele kasstromen. Aandeelhouders zullen de
resterende financieringsbehoeften aanvullen via een kapitaalinjectie, naar rato van hun aandeel.
Andere rechten en verbintenissen
Op 31 december 2021 had de Groep de volgende andere rechten en verbintenissen:
Garanties
De Groep heeft garanties ontvangen van haar klanten voor een bedrag van 2 miljoen EUR om de betaling van haar handelsvorderingen
te garanderen, en van haar leveranciers voor een bedrag van 26 miljoen EUR om het goede verloop van de door de Groep bestelde
werken of contracten te garanderen;
De Groep heeft garanties aan haar klanten en andere derde partijen verleend om onder meer de voltooiing te garanderen van de
contracten en werken, die werden besteld door haar klanten, en om de betaling van huurkosten voor gebouwen en sites voor antenne
installaties te garanderen voor een bedrag van 125 miljoen EUR (inbegrepen de bankgaranties vermeld in toelichting 32.2).
Universal Services
Proximus heeft krachtens de wet van 13 juni 2005 ‘betreffende de elektronische communicatie’ een recht om compensatie te vragen
voor het aanbieden van de universele dienst inzake sociale tarieven aangeboden vanaf 1 juli 2005. Het BIPT moet per operator
vaststellen of er een netto-kost en een onredelijke last is alvorens op dit verzoek in te gaan. In mei 2014 startte het BIPT tezamen met
een externe consulent een analyse van de netto-kosten die Proximus droeg voor het aanbieden van de wettelijke kortingen aan sociale
abonnees aangeboden over de periode 2005-2012, met het oog op het beoordelen van de mogelijkheid van een onredelijke last in
hoofde van Proximus, en dus de mogelijkheid van een bijdrage door de bijdrageplichtige operatoren aan een compensatiefonds. Op 1
april 2015 trok Proximus haar vraag om compensatie bij het BIPT evenwel in, verwijzend naar het advies van de Advokaat-Generaal bij
het Europese Hof van Justitie van 29 januari 2015 naar aanleiding van de prejudiciële vraag van het Grondwettelijk Hof inzake de wet
van 10 juni 2012 (zaak C-1/14), meer bepaald betreffende de (on)mogelijkheid van een kwalificatie van mobiele sociale tarieven als
element van universele dienstverlening. Proximus behield zich bij deze evenwel het recht voor om een nieuw verzoek in te dienen nadat
er meer klaarheid zou zijn inzake de gevolgen van het arrest. Bij arrest van 11 juli 2015 verklaarde het Europese Hof van Justitie dat
mobiele sociale tarieven niet kunnen worden gefinancierd door middel van een mechanisme waaraan specifieke ondernemingen
moeten deelnemen.
Het Grondwettelijk Hof heeft, gevolg gevend aan dit arrest van het Hof van Justitie in haar arrest van 3 februari 2016 (nr. 15/2016)
aangegeven dat aangezien het de lidstaten vrij staat diensten voor mobiele communicatie (spraak en internet) te beschouwen als
aanvullende verplichte diensten, de Wetgever de mobiele operatoren mocht verplichten om mobiele kortingen toe te kennen aan
sociale abonnees. Het stelt evenwel dat er geen regeling ter financiering van deze diensten voor specifieke ondernemingen kan worden
opgelegd en dat het aan de Wetgever toekomt te beslissen of voor het verstrekken van die diensten een compensatie moet geschieden
volgens een ander mechanisme, waarbij geen specifieke ondernemingen worden betrokken.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
278
Het BIPT heeft in haar mededeling van 27 december 2017 met betrekking tot de monitoring van de universele dienst het volgende
aangegeven: ‘In navolging hiervan besloot het Grondwettelijk Hof op 3 februari 2016 dat België de telecomoperatoren niet mag
verplichten sociale tarieven aan te bieden voor mobiele telefonie of mobiel internet. De regering zou evenwel kunnen besluiten de
diensten als “aanvullende verplichte diensten” algemeen beschikbaar te stellen, zij het dat deze niet kunnen gefinancierd worden door
een sectoraal compensatiefonds. Dit is evenwel tot op heden nog niet gebeurd.’ Onder deze lezing door het BIPT, werd beslist om voor
mobiele standalone internetformules geen sociale kortingen meer toe te kennen. Sociale kortingen op bundels met mobiel internet
blijven behouden.
In 2015 kondigde de bevoegde telecomminister een hervorming aan van het wettelijk systeem van sociale tarieven, waarbij een
vereenvoudiging van het huidige systeem vooropstaat evenals een evolutie naar een systeem van vrijwilligheid.
Deze intentie werd niet omgezet naar een concreet voorontwerp van wet. De aanvraag om compensatie voor sociale tarieven werd niet
vernieuwd. De omzetting van de Europese Elektronische Communicatie Code in Belgisch recht zal mogelijks wijzigingen meebrengen in
de definitie van het aanbod van het sociaal voordeel. Minister De Sutter consulteert de sector over een nieuw systeem van sociale
tarieven met meer begunstigden en een toegenomen voordeel.
TeleSign Bedrijfscombinatie
De 100% dochteronderneming van Proximus, TeleSign, een toonaangevende leverancier van digitale identificatie en CPaas Software
oplossingen voor wereldwijde ondernemingen heeft de intentie naar de beurs te gaan voor een bedrijfswaarde van 1,3 miljard USD door
middel van een bedrijfscombinatie North Atlantic Acquisition Corporation is een SPAC (Special Purpose Acquisition Company) (“NAAC”). .
Dit is een special purpose acquisitiebedrijf dat zich richt op wereldwijde kansen in de technologiesector. Het totale opgehaalde kapitaal
zal tot ongeveer 487 miljoen USD bedragen, inclusief een toegezegde Private Investment in Public Equity (PIPE) van 107,5 miljoen USD
van SFPI-FPIM, Finance Brussels en een groep Belgische investeerders en tot 379,5 miljoen USD van NAAC. De transactie zal naar
verwachting in 2022 worden afgerond, mits aan de afsluitvoorwaarden wordt voldaan.
Partnership met HCL Technologies
Proximus is een partnership aangegaan met HCL Technologies waarbij dit bedrijf de private cloud-infrastructuur van Proximus zal
beheren en onderhouden en de overgang tot een leverancier van hybride cloud-oplossingen zal ondersteunen. De infrastructuur blijft
aanwezig in de datacenters van Proximus en onder controle van Proximus. Alle nieuwe activa die worden verworven, en de
gerelateerde ontwikkeling die wordt uitgevoerd door HCL Technologies in het kader van dit contact, zullen onder een IFRS leasemodel
erkend worden. Proximus verwacht dat deze in de toekomst van beperkte omvang zullen zijn.
Het partnerschap voorziet in een overgangsfase, die startte in oktober 2021, waarin HCL Technologies geleidelijk de
verantwoordelijkheid op zich neemt voor de overgang van de relevante diensten van Proximus en zich voorbereidt om de diensten die in
het kader van het partnerschap zullen worden geleverd, met de hoogste kwaliteitsnormen te leveren.
Toelichting 35. Op aandelen gebaseerde betalingen
Aandelenaankoopplannen met korting
In 2018 en 2019 heeft de Groep aandelenaankoopplannen met korting gelanceerd.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
279
Onder de 2018 en 2019 plannen verkocht Proximus respectievelijk 14.431 en 3.033 aandelen aan het senior management van de
Groep met een korting van 16,66% in vergelijking met de marktprijs (prijs na korting van tussen 19,18 tot 23,12 EUR per aandeel in
2018 en 20.64 EUR en 21.35 in 2019). De kost van deze kortingen bedroeg minder dan één miljoen in 2018 en 2019 en is opgenomen
onder de rubriek “workforce kosten” (zie toelichting 26).
Performantiewaardeplan
In 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 en 2018 lanceerde Proximus verschillende schijven van het “performantiewaardeplan” voor zijn
senior management. Onder dit langlopend performantiewaardeplan zijn de toegekende beloningen verbonden aan voorwaarden,
namelijk een dienstverband van 3 jaar waarna de performantiewaarde is verworven. De mogelijke uitoefening van de rechten is
afhankelijk van het voldoen van marktgerelateerde voorwaarden gebaseerd op het “Totaal rendement voor de aandeelhouders’” (TSR),
welke vergeleken wordt met een Groep van soortgelijke ondernemingen.
Na de verwervingsperiode kunnen de rechten gedurende 4 jaar worden uitgeoefend. In geval van vrijwillig vertrek gedurende de
verwervingsperiode vervallen echter alle niet-verworven rechten en verworven maar niet uitgeoefende rechten. In geval van onvrijwillig
vertrek (behalve voor zware fout) of pensioen, blijven de rechten verder ‘vesten’ gedurende de normale 3 jaar durende
verwervingsperiode.
De Groep bepaalt de reële waarde van de overeenkomst op de toekenningsdatum en spreidt de kost lineair over de verwervingsperiode
met daarbij horende stijging van het eigen vermogen voor de aandelenafwikkeling (niet materieel) en van de schulden voor in
geldmiddelen afgewikkelde betalingstransacties.
Voor in geldmiddelen afgewikkelde betalingstransacties wordt de schuld regelmatig herberekend.
De reële waarde van de schijven 2017 en 2018 bedroegen 0 miljoen EUR voor elke tranche per 31 december 2021. De jaarlijkse kost
van deze tranche bedroeg 0 miljoen EUR. De berekening van het gesimuleerde totale rendement voor de aandeelhouders onder het
Monte Carlo model voor de overblijvende prestatieperiode voor beloningen met marktvoorwaarden, omvatten volgende
veronderstellingen per 31 december 2021.
Per 31 december
2020
2021
Gewogen gemiddelde risicovrije rentevoet
-0.55%
-0.38%
Verwachte volatiliteit - onderneming
26.53%-27.05%
24.27%-24.84%
Verwachte volatiliteit - sectorgenoten
15.33%-41.43%
12.03%-49.51%
Gewogen gemiddelde resterende duur van de waarderingsperiode
2.15
1.65
In 2019,2020 en 2021 lanceerde Proximus tranches van het nieuwe “Performance Value Plan” voor haar senior management. Onder
dit nieuwe Long-Term Performance Value Plan worden de toegekende beloningen geblokkeerd voor een periode van 3 jaar, waarna de
Performance Values onvoorwaardelijk worden. Het uiteindelijk uit te keren bedrag is afhankelijk van de resultaten van 3 KPI's, te weten:
de Total Shareholder Return van Proximus in vergelijking met een groep vergelijkbare bedrijven (40%), de Free Cash Flow van de
Groep (40%) en de Reputatie Index (20%). De laatste KPI is het gemiddelde van de intermediaire resultaten van de 3 kalenderjaren.
De reële waarde van de tranches 2019, 2020 en 2021 bedroeg per 31 december 2021 respectievelijk 6,3 miljoen EUR en 1 miljoen
EUR op basis van een actuele berekening. De jaarlijkse kosten van deze tranches bedroegen 1 miljoen EUR.
Aandelenoptieplannen voor werknemers
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
280
In 2012 lanceerde Proximus een laatste jaarlijkse tranche van het Employee Stock Option Plan voor het key management en senior
management van de Groep. De regels van het plan werden begin 2011 aangepast aan de Belgische wetgeving. Daarom lanceerde de
Groep vanaf 2011 twee verschillende reeksen: één voor het Directiecomité, Chief Executive Officer inbegrepen, en één voor het andere
key management en senior management. Black&Scholes werd gebruikt als optiewaarderingsmodel.
De jaarlijkse last wordt opgenomen als personeelskosten en bedroeg in 2020 minder dan EUR 0,1 miljoen. Niet-uitgeoefende of
vervallen aandelenopties leverden in 2020 een winst op van EUR 0,2 miljoen.
Alle tranches die van 2004 tot 2012 zijn toegekend, zijn in 2020 afgesloten.
In 2020 werden 16.583 aandelenopties uitgeoefend en vervielen er 7.474 voor het laatste overblijvende plan.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
281
Toelichting 36. Relatie met de commissaris
De kosten van de Groep voor auditmandaten en andere controleopdrachten voor 2021 bedroegen 1.652.218
EUR en voor andere
opdrachten 97.682 EUR.
Dit laatste bedrag kan als volgt gedetailleerd worden:
EUR
Auditor
Netwerk van de
auditor
Auditmandaten
1,028,577
577,270
Andere controleopdrachten
171,371
875,000
Andere opdrachten
55,436
42,246
Totaal
1,255,384
1,494,516
Toelichting 37. Segmentinformatie
De operationele segmenten van de Groep worden bepaald op basis van die componenten die regelmatig worden geëvalueerd door de
‘hoogstgeplaatste functionaris’ (chief operating decision maker - CODM) bij het nemen van beslissingen over de toewijzing van
middelen en de beoordeling van de prestaties.
De Groep heeft bepaald dat de
chief operating decision maker
De operationele segmenten zijn grotendeels georganiseerd volgens de aard van de geleverde producten en diensten en het geografisch
gebied en zijn:
●
Domestic
:
segment dat communicatie- en ICT-diensten levert aan particulieren, bedrijven en telecomgroothandelsmarkten
in België.
●
International Carrier Services (BICS)
is verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten op de internationale
communicatie markt.
●
TeleSign
is gespecialiseerd in authenticatie en digitale identiteitsdiensten voor de grootste internet merken, digitale
kampioenen en cloud-native bedrijven.
De
Chief Operating Decision Maker
basis van de EBITDA na aftrek van incidentele kosten. Binnen Domestic worden de netto-opbrengsten door de Chief Operating
Decision Maker beoordeeld per markt, zijnde residentieel (CBU-component), professioneel (EBU-component) en groothandelsmarkten
(CWS-component).
De CODM krijgt geen informatie over de investeringen per bedrijfssegment, maar per kerndomein, bijv. glasvezel, mobiel, inhoud,…
De financiering van de Groep (met inbegrip van financiële kosten en financiële opbrengsten) en de winstbelastingen werden beheerd op
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
282
groepsbasis en worden niet toegewezen aan operationele segmenten.
De waarderingsregels van de operationele segmenten zijn dezelfde als de voornaamste waarderingsregels van de Groep. De resultaten
van de segmenten worden derhalve op een soortgelijke basis gemeten als het bedrijfsresultaat in de geconsolideerde jaarrekening. De
Groep definieert ‘incidentals’ als materiële items die niet tot de normale bedrijfsactiviteit behoren.
Intergroeptransacties tussen de legale entiteiten van de groep worden gefactureerd volgens het ‘arm’s length’ principe.
Vanaf januari 2021 zijn de volgende wijzigingen aangebracht in de segmentrapportage
:
●
Het vroegere ICS segment is opgesplits in “BICS” en “TeleSign” en “Domestic” is het operationele segment voornamelijk voor
de Belgische markt.
●
De Domestic opbrengsten omvat niet langer de eliminaties tussen Domestic en BICS. Deze worden nu afzonderlijk
gerapporteerd in de «
Eliminatie
» categorie.
Op 31 december 2021
Proximus Groep
Onderligggend per segment
(in miljoen EUR)
Gerappor-
teerd (IFRS
16)
Lease-
afschriivingen
en interesten
Incidenteel
Onder-
liggend
Domestic
BICS
TeleSign
Eliminaties
Netto omzet
5,537
0
-1
5,537
4,333
997
326
-120
Andere bedrijfsopbrengsten
42
0
0
41
48
2
1
-10
Totale opbrengsten
5,579
0
-1
5,578
4,381
999
327
-130
Kosten van aan omzetgerelateerde
materialen en diensten
-1,997
-2
0
-1,999
-1,095
-772
-248
115
Directe marge
3,582
-2
-1
3,579
3,286
227
79
-14
Workforce kosten
-1,200
0
9
-1,191
-1,076
-75
-42
3
Niet-personeelskosten
-554
-80
18
-616
-556
-51
-20
12
Totaal operationele kosten
-1,754
-80
26
-1,807
-1,633
-126
-63
14
BEDRIJFSWINST voor afschrijvingen
1,828
-82
26
1,772
1,654
102
17
0
Afschrijvingen
-1,183
Bedrijfswinst
645
Netto financiële kosten
-54
Verlies van ondernemingen
gewaardeerd volgens de
vermogensmutatiemethode
-10
Winst vóór belastingen
581
Belastingen
-137
Nettowinst
445
Toe te rekenen aan:
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
283
Aandeelhouders van de
moedermaatschappij (aandeel van de
Groep)
443
Minderheidsbelangen
1
Op 31 december 2020
Proximus Groep
Onderligggend per segment
(in miljoen EUR)
Gerappor-
teerd (IFRS
16)
Lease-
afschriivingen
en interesten
Incidenteel
Onder-
liggend
Domestic
BICS
TeleSign
Eliminaties
Netto omzet
5,443
0
0
5,443
4,313
962
273
-105
Andere bedrijfsopbrengsten
38
0
-2
36
43
2
0
-9
Totale opbrengsten
5,481
0
-2
5,479
4,356
964
273
-115
Kosten van aan omzetgerelateerde
materialen en diensten
-1,901
-2
0
-1,904
-1,073
-737
-195
102
Directe marge
3,580
-2
-2
3,576
3,283
227
78
-13
Workforce kosten
-1,128
0
-13
-1,141
-1,038
-71
-34
2
Non-workforce kosten
-530
-82
13
-599
-540
-55
-14
11
Totaal operationele kosten
-1,658
-82
0
-1,740
-1,578
-126
-48
13
BEDRIJFSWINST voor afschrijvingen
1,922
-84
-1
1,836
1,706
101
30
0
Afschrijvingen
-1,116
Bedrijfswinst
805
Netto financiële kosten
-48
Verlies van ondernemingen
gewaardeerd volgens de
vermogensmutatiemethode
-1
Winst vóór belastingen
756
Belastingen
-174
Nettowinst
582
Toe te rekenen aan:
Aandeelhouders van de
moedermaatschappij (aandeel van de
Groep)
564
Minderheidsbelangen
18
Wat betreft de geografische indeling, heeft de Groep in België een netto opbrengst gerealiseerd van 3.858 miljoen EUR in 2021
(IFRS15) en 3.837 miljoen EUR in 2020, dit gebaseerd op het land van de klant. De netto opbrengst in andere landen bedroeg 1.679
miljoen EUR in 2021 en 1.606 miljoen EUR in 2020. Meer dan 90% van de segmentactiva zijn in België gevestigd.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
284
Toelichting 38. Recent gepubliceerde IFRS-normen
De Groep past geen normen en interpretaties toe die niet effectief zijn op 31 december 2021.
De normen en interpretaties die gepubliceerd zijn maar nog niet effectief zijn, op datum van uitgifte van de jaarrekening, zijn hieronder
opgenomen. De Groep zal deze normen toepassen, indien van toepassing, wanneer ze effectief worden.
Dit betekent dat de Groep de volgende normen en interpretaties niet heeft toegepast welke van toepassing zijn voor de Groep vanaf 1
januari 2022 of later:
Nieuw uitgegeven normen en interpretaties :
●
Aanpassingen aan IFRS 3- Bedrijfscombinaties - Referentie naar het Conceptueel kader (2022);
●
Aanpassingen aan IAS 16- Materiële vaste active- Opbrengsten vóór voorgenomen gebruik (2022);
●
Aanpassingen aan IAS 17- Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen, voorwaardelijke active- Verlieslatende contracten-
Kosten om het contract uit te voeren (2022);
●
Jaarlijkse verbeteringen aan de IFRS-cycli 2018-2020 (2022);
●
IFRS 17 - Verzekeringscontracten (en gerelateerde wijzigingen zoals Wijzigingen in IFRS 4 Verzekeringscontracten) (2023);
●
Verlenging van de tijdelijke vrijstelling van de toepassing van IFRS 9 (2023);
●
Aanpassingen aan IAS 1 - Classificatie van verplichtingen als kortlopend of langlopend (2023);
●
Aanpassingen aan IAS 1- Presentatie van de jaarrekening en IFRS Practice Statement 2: Informatieverschaffing over de
grondslagen voor financiële verslaggeving (2023);
●
Aanpassingen aan IAS 8 - Grondslagen voor financiële verslaggeving, schattingswijzigingen en fouten: Definitie van
boekhoudkundige schattingen (2023);
●
Aanpassingen aan IAS 12- Winstbelastingen: Uitgestelde belastingen met betrekking tot activa en verplichtingen die
voortvloeien uit een enkele transactie (2023)
De Groep zal de mogelijke gevolgen van de toepassing van deze nieuwe standaarden en interpretaties op de jaarrekening van de Groep
in de loop van 2022 verder onderzoeken.
De Groep verwacht geen materiële gevolgen van de eerste toepassing van deze IFRS normen en interpretaties.
Toelichting 39.Gebeurtenissen na balansdatum
Er zijn geen significante gebeurtenissen na balansdatum.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
285
Bespreking en analyse van de
financiële resultaten door het
management
1. Inleidende opmerkingen
Onderliggende omzet en EBITDA
De bespreking door het management van Proximus focust op
de onderliggende cijfers, d.w.z. na aftrek van incidentele items
en inclusief operationele leasekosten. De onderliggende
bedrijfsresultaten worden gerapporteerd aan de
hooggeplaatste functionarissen om de toegewezen middelen
en prestaties te evalueren.
Proximus verschaft een duidelijk beeld van de operationele
drivers van de business door incidentele items eruit te zuiveren:
omzet en kosten die uitzonderlijk zijn of geen rechtstreeks
verband houden met de bedrijfsactiviteiten van Proximus, en die
een significante impact hadden op de variantie op jaarbasis van de
omzet of de EBITDA van de Proximus Groep. Daarnaast werd, als
gevolg van de toepassing van boekhoudnorm IFRS 16, de
definitie van 'onderliggend' aangepast om vanaf 2019 ook de
lease-afschrijvingen en rentelasten op leaseverplichtingen erin
op te nemen. De aangepaste omzet en EBITDA worden
'onderliggend' genoemd en maken een zinvolle vergelijking op
jaarbasis mogelijk.
Definities zijn te vinden onder punt 6 van dit hoofdstuk.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
286
Wijzigingen in de rapportering sinds 2021
Met ingang van januari 2021 zijn de onderstaande wijzigingen in
de rapportering doorgevoerd. De cijfers voor 2020 werden
overeenkomstig aangepast om een zinvolle vergelijking op
jaarbasis mogelijk te maken.
• Na de overname van 100% van BICS door de Proximus Groep
begin 2021 worden de financiële resultaten van het TeleSign-
segment apart van het BICS-segment gerapporteerd, als
weerspiegeling van het afzonderlijke beheer en het toekomstige
traject van beide segmenten.
• De nieuwe omzet van BICS, exclusief TeleSign, wordt
opgesplitst in Legacy, Core en Growth services.
• Vanaf 2021, en aangepast voor 2020, omvat de omzet van het
segment 'Domestic' niet langer de eliminaties tussen Domestic en
BICS. Deze worden nu afzonderlijk gerapporteerd in de categorie
'Eliminaties'.
• Omdat het management de focus legt op de directe marge van
Domestic, waarvoor de interconnectie-effecten neutraal zijn,
wordt de directe marge voor Consumer, Enterprise en Wholesale
niet langer gerapporteerd.
Afronding
Alle cijfers in dit rapport werden afgerond. De
gerapporteerde varianties werden berekend op basis
van de brongegevens vóór afronding, waardoor
varianties ogenschijnlijk kunnen afwijken
.
Impact van corona
De Proximus Groep toonde zich bestand tegen de
gezondheidscrisis, waarbij de blootstelling geconcentreerd was
rond de verminderde roamingactiviteiten ingevolge de
wereldwijde reisbeperkingen in 2021. Dit had gevolgen voor
het Domestic segment van Proximus, evenals voor BICS.
In vergelijking met 2020 bleef het verlies aan roamingomzet
en directe marge beperkt tot het eerste kwartaal van het jaar,
waarna dit negatieve effect op jaarbasis uitdoofde. Hoewel er
in de afgelopen negen maanden geen negatieve weerslag was,
is er ook nog geen significante opleving gekomen.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
287
De overige ongunstige impact van corona op de EBITDA van
het bedrijf werd gedeeltelijk beperkt door een actief beheer
van de uitgaven, naast een direct gunstig kosteneffect van de
hoge mate van thuiswerk door medewerkers van Proximus,
wat leidde tot lagere brandstof-, reis- en energiekosten.
Kerncijfers - Overzicht over 10 jaar
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
288
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
289
2. Proximus Groep
Omzet
De Proximus Groep sloot het jaar 2021 af met een totale
onderliggende omzet van 5.578 miljoen EUR, een stijging met
1,8% of 99 miljoen EUR tegenover het jaar voordien. Op
organische basis steeg de groepsomzet met 1,2%.
Onderliggende groepsomzet
€ 5.578M
Binnen de mix steeg de onderliggende omzet van Domestic
met 0,6% tot een totaal van 4.381 miljoen EUR.
een niet-organische omzetbijdrage van Mobile Vikings, dat
vanaf 1 juni 2021 in de omzet van de Consumer-unit van
Proximus werd geconsolideerd. Op organische basis, en
ondanks enige verdere tegenwind van corona gedurende de
eerste maanden van het jaar, bleef de organische omzet van
Domestic nagenoeg stabiel op 4.347 miljoen EUR (-0,2%). De
ondersteuning door de sterke operationele resultaten van
zowel de Consumer- als de Enterprise-unit werd tenietgedaan
door het verlies aan omzet uit wholesale-interconnectie, met
lage marges, als gevolg van de aanhoudende daling van het
reguliere sms-gebruik doordat klanten overstappen op OTT-
diensten.
In 2021 zag BICS zijn omzet met 3,6% stijgen tot 999
miljoen EUR
, met een geleidelijke verbetering vanaf het
tweede kwartaal van 2021, wanneer het negatieve effect van
de pandemie op het wereldwijde reisverkeer begon uit te
doven. De heropleving van het internationale reisverkeer in
Europa vertaalde zich met name in de kernomzet van BICS, die
met 16,7% steeg ten opzichte van 2020. BICS kon ook
profiteren van het succes van de cloudcommunicatiediensten.
Dit compenseerde de dalende omzet uit traditionele diensten
met lagere marges.
TeleSign heeft een sterk commercieel jaar achter de rug,
met een omzetstijging van 19,9%
valuta-effect). De groei werd aangestuurd door zowel
programmeerbare communicatie als digitale
identiteitsdiensten.
Stevige klantengroei in 2021 voor de belangrijkste klantenbasissen.
De onderliggende omzet van Domestic steeg met 0,6% tot een totaal van 4.381 miljoen EUR en
bleef stabiel op organische basis (-0,2%).
Zoals verwacht voor 2021 is de OPEX van Domestic gestegen t.o.v. het jaar voordien, met 2,9%
op organische basis.
BICS sloot 2021 af met een EBITDA die 0,6% hoger uitkwam tot een totaal van 102 miljoen EUR.
TeleSign boekt een eerste succes in zijn strategie om een leider te worden inzake digitale
identiteitsdiensten en rapporteert een sterke omzetgroei, terwijl de hogere investeringen
weerspiegeld worden in een lagere EBITDA.
De onderliggende groepsEBITDA voor het jaar 2021 bedroeg 1.772 miljoen EUR, een daling met
4,0% op organische basis.
Vrije kasstroom van 237 miljoen EUR, of 376 miljoen EUR op genormaliseerde basis, d.w.z. een
stijging met 6,4% ten opzichte van 2020.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
290
Groepsomzet per segment (onderliggend, M
€
)
Directe marge
Over het volledige jaar 2021 rapporteerde de Proximus
Groep een onderliggende directe marge van 3.579
miljoen EUR
, d.w.z.
een stijging met 0,1% ten opzichte
van het volledige jaar 2020, inclusief de tegenwind van
corona tijdens de eerste maanden, die vanaf midden
maart 2021 geleidelijk uitdoofde.
De stijging met 3
miljoen EUR op jaarbasis was voornamelijk te danken
aan de directe marge van Domestic, die met 0,1%
toenam tot een totaal van 3.286 miljoen EUR.
Op
organische basis daalde de directe marge van Domestic
met 0,5%.
BICS hield zijn directe marge over twaalf
maanden stabiel op 227 miljoen EUR.
Voor TeleSign
bedroeg de directe marge YTD december 79 miljoen
EUR, een stijging met 1,6% ten opzichte van het jaar
voordien, inclusief een aanzienlijk negatief valuta-effect.
Onderliggende directe marge van de Groep
€ 3.579M
Directe marge (onderliggend, M€)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
291
Bedrijfskosten (OPEX)
De totale bedrijfskosten van de Proximus Groep zijn gestegen ten
opzichte van het jaar voordien en kwamen uit op 1.807 miljoen
EUR, dat is 3,9% meer dan in 2020.
De totale OPEX van Domestic bedroeg 1.633 miljoen EUR, een
stijging met 3,5%. De OPEX van Mobile Vikings buiten
beschouwing gelaten, steeg de organische OPEX van Domestic
met 2,9%. Het lopende kostenefficiëntieprogramma van
Proximus compenseerde voor een deel de verwachte hogere
OPEX voor 2021.
BICS hield zijn OPEX voor 2021 op 126 miljoen EUR, nagenoeg
stabiel ten opzichte van het jaar voordien, dankzij een strikte
kostenbeheersing.
De bedrijfskosten van TeleSign bedroegen in totaal 63 miljoen
EUR, 14 miljoen EUR meer dan in 2020, als gevolg van de
aanzienlijke investeringen in zijn groeitraject.
De bedrijfskosten voor 2021 stegen tot een totaal
van 1.807 miljoen EUR voor de Proximus Groep.
Bedrijfskosten (onderliggend, M
€
)
Evolutie van het personeel (in VTE's op jaareinde)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
292
Onderliggende EBITDA
De onderliggende groepsEBITDA voor het jaar 2021 kwam uit op
1.772 miljoen EUR, een daling met 3,5%
opzichte van het jaar voordien, die grotendeels te wijten was aan
een daling van de EBITDA van Domestic met 3,0%. Op
organische basis daalde de onderliggende groepsEBITDA YTD
met 4,0% tot een totaal van 1.763 miljoen EUR.
GroepsEBITDA per segment (onderliggend, M
€
)
Onderliggende Domestic EBITDA
€ 1.654M
Proximus rapporteerde voor zijn
Domestic activiteiten
EBITDA van 1.654 miljoen EUR, een daling met 3,0% op
jaarbasis, of 3,5% op organische basis.
BICS
sloot 2021 af met een EBITDA die 0,6% hoger uitkwam op
102 miljoen EUR, waarbij zowel de directe marge als de
bedrijfskosten relatief in lijn waren met die van 2020. De
segmentmarge van BICS als percentage van de omzet voor 2021
bedroeg 10,2%, tegenover 10,5% het jaar voordien.
TeleSign
miljoen EUR, waarbij de daling op jaarbasis een weerspiegeling
was van de aanzienlijke investeringen om zijn groeiambities te
ondersteunen.
Evolutie van de groepsEBITDA (onderliggend, M
€
)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
293
Gerapporteerde EBITDA
Inclusief incidentele items en exclusief operationele leases
rapporteerde de Proximus Groep een EBITDA van 1.828 miljoen
EUR, tegenover 1.922 miljoen EUR in 2020.
In 2021 rapporteert de Proximus Groep 26 miljoen EUR aan
netto incidentele items, tegenover 1 miljoen EUR netto positieve
incidentele items voor de EBITDA in 2020. Voor 2021 omvatten
de incidentele items onder meer kosten in verband met fusies en
overnames en personeelsgerelateerde transformatiekosten (bv.
het Fit for Purpose-transformatieplan van Proximus).
De lease-afschrijvingen en rentelasten op leaseverplichtingen
voor 2021 lagen 2 miljoen EUR lager op jaarbasis en bedroegen
in totaal 82 miljoen EUR. (Vanaf 2019 worden deze kosten
ingevolge de toepassing van IFRS 16 niet meer opgenomen in de
gerapporteerde EBITDA.)
Gerapporteerde en onderliggende EBITDA (M
€
)
Afschrijvingen
In 2021 bedroegen de totale afschrijvingen 1.183
miljoen EUR, inclusief lease-afschrijvingen. Ter
vergelijking: in 2020 bedroegen ze 1.116 miljoen
EUR. De stijging met 6% is voornamelijk het gevolg
van de herziening van de nuttige levensduur van
enkele netwerkcomponenten en een hogere
activabasis
.
Afschrijvingen incl. lease-afschrijvingen (M
€
)
Netto financiële kosten
De netto financiële kosten voor het hele jaar 2021
bedroegen 54 miljoen EUR, inclusief leaserente, en
lagen 12,5% hoger dan het jaar voordien,
voornamelijk als gevolg van de herwaardering van
de putverplichting op BeMobile-aandelen
.
Netto financiële kosten incl. leaserente (M
€
)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
294
Belastingen
Over 2021 bedroegen de uitgaven voor belastingen
137 miljoen EUR, wat neerkomt op een effectieve
belastingvoet (EBV) van 23,5%. De EBV ligt onder
het Belgische officiële belastingtarief van 25%, als
gevolg van de toepassing van de algemene principes
van de Belgische fiscale wetgeving, zoals de aftrek
voor omzet uit innovatie en andere R&D-
stimulansen
.
Uitgaven voor belasting en EBV (M
€
)
Nettowinst
De nettowinst (aandeel van de Groep) over het
volledige jaar 2021 bedroeg 443 miljoen EUR, tegen
564 miljoen EUR voor 2020. De daling met 121
miljoen EUR is voornamelijk te verklaren door de
lagere EBITDA en hogere afschrijvingen, gedeeltelijk
gecompenseerd door een daling van de uitgaven
voor belastingen
.
€ 443M
nettowinst
Nettowinst (aandeel van de Groep) (M
€
)
Evolutie van de nettowinst (M
€
)
(*) exclusief afschrijvingen op leaseverplichtingen; (**) exclusief rentelasten op leaseverplichtingen; (***) omvat minderheidsbelangen en aandeel in
de verliezen van geassocieerde deelnemingen en joint ventures
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
295
CAPEX
(zonder spectrum en voetbaluitzendrechten)
Exclusief spectrum en voetbaluitzendrechten kwam de CAPEX
van de Proximus Groep voor het jaar 2021 uit op een totaal van
1.203 miljoen EUR. Alles bij elkaar bedraagt de CAPEX van de
Proximus Groep 1.279 miljoen EUR, tegenover 1.053 miljoen
EUR in 2020.
De stijging op jaarbasis met 203 miljoen EUR tegenover de 1
miljard EUR in 2020 is grotendeels het gevolg van de
investeringen van Proximus in zijn gigabitnetwerken. In 2021 is de
aangekondigde consolidatie van het mobiele netwerk (RAN)
tussen Proximus en Orange Belgium van start gegaan, onder
leiding van de opgerichte joint operation MWingz.
Fibergerelateerde investeringen maakten 31% uit van de totale
CAPEX. Tegen eind 2021 rolde Proximus fiber uit in 35 steden en
gemeenten in België
1
. Eind 2021 omvatte de fibervoetafdruk van
Proximus 813.000 gebouwen, wat neerkomt op een fiberdekking
van bijna 14%.
Door een hoger niveau van klanteninstallaties in 2021 in
vergelijking met het jaar voordien steeg de klantgerelateerde
CAPEX, waaronder kosten voor apparatuur bij klanten en
activeringskosten voor zowel fiber als koper klanten.
investeringen in digitalisering en IT-transformatie opgevoerd.
Geboekte CAPEX (M€)
1
Fiberpartners Fiberklaar en Unifiber zijn ook gestart met werken in 10
steden.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
296
Vrije kasstroom
De Proximus Groep genereerde over het jaar 2021 een totale
vrije kasstroom van 237 miljoen EUR, of 376 miljoen EUR op
genormaliseerde basis. De normalisatie houdt voornamelijk
verband met de overname van Mobile Vikings. Op
genormaliseerde basis is de vrije kasstroom met 6,4% of 23
miljoen EUR gestegen ten opzichte van 2020.
Over het jaar 2021 rapporteerde Proximus een hogere
kasstroom uit operationele activiteiten, voornamelijk als gevolg
van een lagere kasuitstroom op jaarbasis voor zijn lopende
transformatieplannen en mindere
behoeften op het vlak van operationeel bedrijfskapitaal. Dit
werd gedeeltelijk gecompenseerd door een daling van de
onderliggende EBITDA en hogere voorafbetalingen op de
winstbelasting. De kasuitstroom voor CAPEX steeg met 47
miljoen EUR op jaarbasis, voornamelijk door de fiberuitrol van
Proximus. Voorts omvat de kasstroom voor 2021 een
kapitaalinjectie van 40 miljoen EUR in de joint ventures
Fiberklaar en Unifiber, de twee entiteiten die werden opgericht
om fiber uit te rollen in respectievelijk Vlaanderen en Wallonië.
€
376M
genormaliseerde FCF
Evolutie van de vrije kasstroom (M
€
)
Netto financiële positie
De gecorrigeerde2 nettoschuld van Proximus steeg
eind 2021 tot 2.740 miljoen EUR. De onderliggende
nettoschuld/EBITDAratio van 1,55 voor 2021 blijft
een van de laagste in de Europese telecomsector
.
2
Nettoschuld exclusief leasingschulden
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
297
Evolutie van de gecorrigeerde nettoschuld (M
€
)
Sustainable Finance Framework
Duurzaamheid wordt almaar belangrijker voor klanten, leveranciers en werknemers, maar ook voor particuliere zowel als institutionele
investeerders.
Om hen duidelijke en transparante informatie te verschaffen over zijn strategie op het vlak van groene en sociale investeringen,
heeft Proximus in mei 2021 zijn kader voor duurzame financiering gepubliceerd.
Proximus gelooft dat groene, sociale en duurzame financieringsinstrumenten een doeltreffend instrument vormen om investeringen te kanaliseren
naar projecten die aangetoonde klimaatvoordelen en sociale voordelen hebben en zo bijdragen tot de verwezenlijking van de duurzame
ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals - SDG's).
Door groene, sociale en duurzame financieringsinstrumenten uit te geven, wil Proximus zijn financieringsstrategie afstemmen op zijn missie en
strategie en doelstellingen inzake duurzaamheid en klimaat.
Groene obligatielening
In november 2021 gaf Proximus zijn eerste groene obligatielening uit ter waarde van 750 miljoen EUR om projecten met een positief
effect op energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, niet-vervuilend vervoer, groene gebouwen, circulaire economie en sociale en
digitale inclusie te (her)financieren.
3. Domestic
Omzet van Domestic per unit (onderliggend, M
€
)
Omzet van Domestic van 4.381 miljoen EUR in 2021, een stijging met 0,6% ten opzichte van
2020.
In 2021 bedroeg de omzet van Consumer 2.714 miljoen EUR, een stijging met 1,7% of 0,1% op
organische basis.
De omzet van Enterprise over 2021 steeg tot 1.358 miljoen EUR, een groei van 0,6% ten opzichte
van 2020.
Wholesaleomzet van 287 miljoen EUR in 2021, een daling met 8,4% ten opzichte van 2020, die
grotendeels te wijten is aan de dalende omzet uit interconnectie, zonder materiële impact op de
marge.
Proximus rapporteerde een EBITDA van Domestic van 1.654 miljoen EUR, een daling met 3,0%
op jaarbasis, of 3,5% op organische basis.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
298
Voor zijn activiteiten van Domestic rapporteerde
Proximus in 2021 een omzet van 4.381 miljoen EUR,
een stijging met 0,6% of 25 miljoen EUR tegenover
2020. De Consumer-unit droeg voor ongeveer 62%
bij aan de totale omzet van Domestic, de Enterprise-
unit voor 31% en het Wholesale-segment voor 7%
.
Omzet Consumer
De omzet van de Consumer-unit over 2021 bedroeg 2.714
miljoen EUR, een stijging met 1,7% of 46 miljoen EUR ten
opzichte van 2020.
beschouwing gelaten, bleef de variantie van de organische omzet
van Consumer positief op 0,1%.
3
2.004.000
klanten met vast internet
+ 39.000 in 2021
1.709.000
tv-klanten
+ 43.000 in 2021
De omzet van Consumer werd opnieuw ondersteund door de
sterke groei van de belangrijkste klantenbasissen van Proximus:
tv, internet en mobiele postpaid, terwijl de klantenbasis voor
vaste spraak verder afnam als gevolg van veranderende
klantenbehoeften.
Ook het aantal organische mobiele prepaidklanten van Proximus
bleef dalen in een krimpende prepaidmarkt. Met de consolidatie
van de prepaidbasis van Mobile Vikings in juni 2021 klom het
totale aantal prepaidkaarten tot 3.246.000.
De gerichte prijsindexering op 1 januari 2021 had een positief
effect en zette de klanten ertoe aan om van oudere aanbiedingen
over te stappen op recenter gecommercialiseerde aanbiedingen,
zoals de Flex-combinaties.
Postpaidkaarten ('000)
(2021 inclusief Mobile Vikings)
Prepaidkaarten (‘000)
3
De omzet van Mobile Vikings is opgenomen onder Overige
opbrengsten. De klantenbasis voor mobiele postpaid en prepaid is
geconsolideerd in het totaal van Consumer.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
299
De convergente strategie van Proximus en zijn
multimerkenaanpak droegen bij tot het succes van internet, tv en
mobiele diensten bij de klanten. De merken Proximus en Scarlet
richten zich tot verschillende klantensegmenten op de Belgische
markt. Door de overname van Mobile Vikings in juni 2021 werd
het aanbod van Consumer verder aangevuld met een merk dat
zich richt op het marktsegment van de 'techies'. Op 1 juni 2021
werd de postpaidbasis van Mobile Vikings, voor een totaal van
191.000 postpaidkaarten, geconsolideerd in de globale
consumentenbasis van Proximus.
Op een zeer competitieve markt slaagde het Consumer-segment
erin zijn klantenbasis voor tv in de loop van 2021 met 43.000 tv-
abonnementen te laten groeien tot een totaal van 1.709.000, en
zijn internetklantenbasis uit te breiden met 39.000 tot een totaal
van 2.004.000 eind 2021. Het gaat hier om een mix van klanten
die op het historische kopernetwerk zitten en een groeiend aantal
klanten op de nieuwe fibertechnologie.
Tv-klanten ('000)
Klanten met vast internet ('000)
Klanten met vaste spraak ('000)
Nu Proximus fiber uitrolt in 35 steden, wordt de
productsuperioriteit van fiber een steeds relevanter
verkoopargument. In 2021 kwamen er nog eens 58.000
geactiveerde fiberklanten bij, nl. een mix van nieuwe klanten en
migrerende koperklanten. Ter vergelijking: in 2020 was er een
aangroei met 26.000 actieve fiberklanten. Eind 2021 telde de
totale fiberklantenbasis voor Consumer 123.000 klanten.
De omzet gegenereerd door klanten die intekenen op de
verschillende productlijnen van Proximus wordt omzet uit
diensten aan de klanten of
X-play-omzet
werd 81% van de totale omzet van Consumer, d.w.z.
2.188
miljoen EUR, gegenereerd door diensten aan de klanten (X-play)
.
Dit is
0,7% of 15 miljoen EUR minder dan in 2020
, inclusief een
ongunstig effect op jaarbasis door een hoger verbruik van
spraakdiensten tijdens de (zachte) lockdowns in 2020 en verder
nog een aantal negatieve effecten tijdens de eerste maanden van
het jaar als gevolg van de wereldwijde reisbeperkingen door
corona, waardoor de roamingvolumes zijn gedaald. Deze
tegenwind begon in maart 2021 af te nemen.
Als gevolg van de voortdurende verschuiving van klanten naar
convergente aanbiedingen met een hogere gemiddelde omzet
per klant (ARPC), en verder ondersteund door de prijsindexering
op 1 januari 2021, bleef de globale ARPC toenemen. Over 2021
steeg de ARPC met 0,7% ten opzichte van het jaar voordien, om
uit te komen op 59,0 EUR.
De convergente Flex-aanbiedingen van Proximus zetten hun succes
in 2021 voort: op het einde van het jaar telde Proximus in totaal
832.000 Flex-abonnementen. Dit is een stijging met 515.000
tegenover twaalf maanden voordien; het gaat hierbij om een mix
van nieuwe klanten en klanten die van oude pakketten zijn
gemigreerd.
Door het succes van Flex nam het aantal multimobiele klanten
verder toe, waardoor de globale RGU's in de loop van het jaar
geleidelijk toenamen tot 2,71 RGU's in het laatste kwartaal van
2021, een stijging met 2,8% ten opzichte van de vergelijkbare
periode in 2020.
In de mix is de
omzet uit convergente klanten verder gestegen, met
2,7% op jaarbasis tot 1.292 miljoen EUR
. In 2021 breidde Proximus
zijn convergente basis met 68.000 klanten uit tot een totaal van
1.192.000, een stijging met 6,1% tegenover 12 maanden eerder.
De motor achter de groei van de convergente omzet is de
aanhoudend sterke toename van convergente 3-playklanten. Eind
2021 was de convergente 3-playbasis van Proximus met 99.000
klanten aangegroeid tot 447.000 klanten. Als gevolg daarvan is de
convergente omzet uit 3-play met 29,3% gestegen tot een totaal
van 432 miljoen EUR. In 2021 bedroeg de ARPC van een
convergente 3-playklant 90,1 EUR, 3,4% lager dan in 2020. De
convergente ARPC voor 3-play toont een gestage daling, die de
aanhoudende trend weerspiegelt van klanten die afzien van de
vastespraaklijn wanneer ze migreren naar een van de Flex-
aanbiedingen van Proximus.
Het grote succes van de convergente 3-play-aanbiedingen
verklaart grotendeels de neerwaartse trend van het aantal 4-
playklanten, dat met 27.000 is gedaald tot een totale klantenbasis
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
300
van 661.000 eind 2021, alsook de daling in de klantenbasissen voor
fixed en mobile postpaid-only.
Doordat het aantal klanten dat intekent op convergente
aanbiedingen van Proximus stijgt, is het aantal fixed-only-klanten
van Proximus eind 2021 tot 1.063.000 gedaald. Deze klanten
genereerden in 2021 een ARPC van 47,4 EUR, dat is 0,3% minder
dan het jaar voordien.
Ook het aantal klanten met enkel een mobiel abonnement bij
Proximus is verder gedaald, ten voordele van de convergente packs.
Eind 2021 had de Consumer-unit voor mobile postpaid-only een
klantenbasis van 812.000 klanten, een daling op jaarbasis met
5,8%. Deze klanten genereerden een ARPC van 27,0 EUR, dat is
2,1% meer dan het jaar voordien, dankzij een gunstige
prijsdifferentiëring.
Naast de hierboven beschreven omzet uit diensten aan de klanten,
omvat de omzet van het Consumer-segment ook omzet uit
toestellen, mobiele prepaid, de telecomactiviteiten in Luxemburg en
Overige opbrengsten, waarbij deze laatste ook de omzet van Mobile
Vikings omvatten.
Voor 2021 bedroeg de totale omzet uit toestellen 247 miljoen EUR,
17 miljoen EUR meer dan in 2020, dat werd geïmpacteerd door de
sluiting van de shops naar aanleiding van corona.
Door de aanhoudende afname van de Proximus prepaidbasis ging
de omzet uit mobiele prepaid verder achteruit, met een daling van
de omzet tot 35 miljoen EUR voor 2021. Eind 2021 telde de totale
prepaidbasis van Proximus 669.000 klanten, inclusief de
prepaidkaarten van Mobile Vikings.
In 2021 deed de omzet uit telecomactiviteiten van Proximus
Luxembourg het goed voor de Consumer-unit, met een stijging van
7,2% tot 125 miljoen EUR omzet, voornamelijk dankzij een hoger
aantal mobiele en vaste abonnementen en een toename van de
verkoop van mobiele toestellen.
De Consumer-unit van Proximus rapporteerde 98 miljoen EUR aan
Overige opbrengsten. De stijging op jaarbasis met 42 miljoen EUR is
volledig toe te schrijven aan de consolidatie van Mobile Vikings in juni
2021.
81
% van de omzet van Consumer
afkomstig van X-playklanten
Convergente klanten ('000)
Opbouw omzet Consumer (onderliggend, M€)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
301
Klantenomzet per X-play (M€)
+2,7%
omzet uit convergentie
De klantentrend om
over te stappen op
convergente 3-play-
aanbiedingen zorgt
voor een sterke
toename van
multimobiel
en een daling van
vaste spraak
Gemiddelde omzet
per klant
€ 59,0
Convergente ARPC 3-
play
€ 90,1
Totaal convergente
klanten
+6,1%
Convergentieratio
63,3%
Gemiddeld aantal
RGU's
2,71
Klanten per X-play ('000)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
302
Gemiddelde omzet per klant (€)
Gemiddeld aantal RGU's per klant
Klantenomzet (M€)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
303
Omzet Enterprise
Het Enterprise-segment van Proximus zag zijn omzet over 2021
toenemen tot 1.358 miljoen EUR, een groei met 0,6% tegenover
2020. De businessmarkt bleef een uitdagende concurrentiële
omgeving, waarbij de Enterprise-unit van Proximus zich omvormt
tot een convergente speler.
De omzetgroei in 2021 was, naast een hogere omzet uit
toestellen, vooral te danken aan een positieve omzetevolutie bij
Mobile Services en Fixed Data Services, en in het bijzonder een
sterke stijging van de omzet uit hoogwaardige ICT-diensten, ook
al werd die ruimschoots tenietgedaan door de lagere omzet uit
ICT-producten met een lagere marge. Bovendien woog de
verdere daling van het aantal vastespraaklijnen op de omzet,
hoewel het bijbehorende omzetverlies aanzienlijk lager bleef dan
in 2020.
In het begin van het jaar waren er nog enkele effecten van
corona, met name de beperking van zakenreizen, die een impact
hadden op de omzet uit roaming. Dit negatieve effect op jaarbasis
begon in het tweede kwartaal van het jaar uit te doven.
De gezondheidscrisis had echter ook een aantal positieve
effecten in termen van ICT-diensten zoals Advanced Workplace,
securitydiensten, de integratie van applicaties en data, en
clouddiensten, die het in de loop van 2021 goed deden.
Bovendien profiteerde het Enterprise-segment, met Proximus als
partner van de Belgische vaccinatiecampagne, van een niet-
structurele toename van spraakverkeer naar de vaccinatiecentra,
d.w.z. oproeproutering via VAS-nummers (gratis).
Omzet (M€)
Omzet per product (M€)
Evolutie van de omzet per productgroep (onderliggend, M€)
Mobiele diensten (postpaid)
De omzet uit mobiele diensten bij Enterprise kwam in 2021 uit op
280 miljoen EUR, een stijging met 1,9% tegenover het jaar
voordien. In het begin van het jaar was er nog steeds een
aanzienlijk negatief effect van corona, met reisbeperkingen die de
omzet uit mobiele roaming drukten. Het uitdovend effect in het
tweede kwartaal van 2021 werd vertaald in een aanzienlijke
verbetering van de mobiele ARPU-trend. De aanhoudende
prijsdruk van de concurrentie in de B2B-unit werd
gecompenseerd door een gunstige evolutie in de mobiele
managed services en netwerkdiensten, zoals toegenomen A2P-
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
304
messaging. Over het volledige jaar 2021 bedroeg de mobiele
ARPU 20,0 EUR, dat is 2,2% minder in vergelijking met 2020.
Ter vergelijking: in 2020 was er een daling met 9,7%.
De belangrijkste omzetmotor blijft de stevige groei
op jaarbasis van het mobiele klantenbestand van
Enterprise, dat de voorbije twaalf maanden met
34.000 postpaid simkaarten of 3,1% is
toegenomen. De geannualiseerde churn bleef laag
op 9,4%, dat is 0,7 p.p. minder dan het jaar voordien
.
Aantal nieuwe mobiele postpaidkaarten
(uitgezonderd M2M)
+34.000
Mobiele postpaidkaarten ('000)
ARPU uit mobiele postpaid (€)
Omzet uit mobiele diensten (M€)
De omzet uit mobiele diensten van Enterprise werd
ondersteund door een gunstige evolutie van de omzet uit M2M,
dankzij de aanhoudende groei van zijn M2M-park, gestimuleerd
door de laatste fase van het smart metering-project van
Fluvius. Met 996.000 extra geactiveerde M2M-kaarten in
2021 sloot Proximus het jaar af met een totaal van 3.352.000
M2M-kaarten. Dit is een stijging met 42,3% ten opzichte van
het jaar voordien.
Machine-to-machinekaarten ('000)
Vaste data
De omzet uit vaste datadiensten steeg in 2021 met
1,1% tegenover het jaar voordien en kwam uit op
een totaal van 244 miljoen EUR voor 2021. De
omzet uit diensten voor dataconnectiviteit, het
grootste bestanddeel van deze productcategorie,
steeg licht als gevolg van een positief verschil tussen
de krimpende traditionele en de groeiende nieuwe
diensten voor dataconnectiviteit, ondersteund door
het groeiende point-to-point fiberpark van
Proximus
.
Omzet uit vaste data (M€)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
305
In een competitieve context voor businessinternet is
de ARPU uit internet met 1,2% gestegen tot 43,7
EUR, vooral dankzij de prijsindexering op 1 januari
2021 en het groeiende aandeel van fiber in het
totale internetpark. Bovendien behield Proximus een
licht gunstige trend in zijn basis voor Enterprise-
internet: een stijging met 0,3% in vergelijking met
het jaar voordien, waardoor het jaar 2021 werd
afgesloten met 134.000 internetlijnen
.
Lijnen voor vast internet ('000)
ARPU voor vast internet (€)
Vaste spraak
Over 2021 rapporteerde het Enterprise-segment
162 miljoen EUR omzet uit vaste spraak, een daling
met 4,8% op jaarbasis, maar een vertraging ten
opzichte van de daling met 8,0% in 2020
.
Omzet uit vaste spraak (M€)
De oorzaak van de dalende omzet uit vaste spraak blijft de
afname van het aantal vaste spraaklijnen, met 9,8% in 2021.
Over het jaar verminderde het aantal vaste spraaklijnen bij
Enterprise met 45.000, wat resulteerde in een totale basis van
417.000 lijnen eind 2021. Dit was het gevolg van de verdere
rationalisering door klanten van hun vastelijnaansluitingen, een
lager verbruik en technologische migraties naar VoIP.
Lijnen voor vaste spraak ('000)
Het ongunstige effect op de omzet werd gedeeltelijk
gecompenseerd door een positieve evolutie van de ARPU, die
met 4,6% steeg tot 30,8 EUR, ondersteund door de
prijsindexering op 1 januari 2021 en een niet-structurele
toename van het spraakverkeer naar de vaccinatiecentra voor
corona, d.w.z. oproeproutering via VAS-nummers (gratis).
ARPU uit vaste spraak (€)
ICT
De Enterprise-unit van Proximus rapporteerde een omzet uit ICT
van 536 miljoen EUR, 1% minder dan het jaar voordien.
Binnen de omzetmix groeide de omzet uit diensten met hoge
waarde tegenover 2020, met vooral goede prestaties voor
Advanced Workplace, clouddiensten, securitydiensten en de
integratie van applicaties en data. De goede prestaties van de
ICT-diensten weerspiegelen de eerste successen van de
transformatie van de Enterprise-businessunit in een convergente
speler, met een sterke focus op next-gen ICT-diensten met
hogere marges. De omzet uit producten met een lagere marge
daalde ten opzichte van 2020, doordat het wereldwijde tekort
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
306
aan chips een aantal hardwareleveranciers van Proximus
impacteerde.
Omzet uit ICT (M€)
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
307
Advanced Business Services
De totale omzet uit Advanced Business Services kwam in 2021
uit op 37 miljoen EUR, een daling met 2 miljoen EUR in
vergelijking met het jaar voordien.
Advanced Business Services omvat zowel de groeiende
convergente oplossingen van Proximus als de omzet uit slimme
mobiliteit van Be-Mobile en neemt daarmee een unieke positie in.
De omzet uit slimme mobiliteit kwam enigszins onder druk te
staan door de terugvallende omzet uit de traditionele
technologieën n.a.v. de overgang naar andere nieuwe
technologieën.
Omzet uit Advanced Business Services (M€)
Omzet uit Wholesale
Voor zijn Wholesaleactiviteiten rapporteerde Proximus over 2021
een omzet van 287 miljoen EUR, een daling met 8,4% of 26
miljoen EUR in vergelijking met 2020.
De omzetdaling was voor 23 miljoen EUR toe te schrijven aan een
lagere omzet uit interconnectie, zonder materieel effect op de
marge. Een deel hiervan is het gevolg van de EU-verordening die
de tarieven voor vaste en mobiele gespreksafgifte vanaf 1 juli
2021 verlaagt. Het grootste deel is echter toe te schrijven aan de
aanhoudende daling van het sms-verbruik, vooral door de impact
van corona in het eerste kwartaal van 2021, daar waar er in het
eerste kwartaal van 2020 nog geen impact van corona was.
De omzet uit vaste en mobiele Wholesalediensten daalde met
4,2% en tot 120 miljoen EUR. Binnen de mix lag de omzet uit
Wholesaleroaming en traditionele connectiviteitsdiensten lager
op jaarbasis, deels gecompenseerd door de hogere omzet uit
Wholesale internet en mobiele diensten.
Omzet (M€)
Domestic Directe marge
Voor de activiteiten van Domestic rapporteerde
Proximus een directe marge van 3.286 miljoen EUR,
dat is 0,1% of 3 miljoen EUR meer dan het jaar
voordien. Op organische basis daalde de directe
marge van Domestic licht met
0,5%. Dit weerspiegelde onder meer de
aanhoudende neerwaartse trend van het aantal
vaste spraaklijnen, met hogere marges, wat de
sterke klantengroei voor de andere kerndiensten van
Proximus, waaronder tv, internet, mobiele diensten
en ICT, compenseerde
.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
308
Directe marge van Domestic (onderliggend, M€)
Domestic OPEX
Bedrijfskosten van Domestic (onderliggend, M€)
De bedrijfskosten van Domestic bedroegen 1.633 miljoen EUR
over het volledige jaar 2021, een stijging met 3,5% ten
opzichte van 2020, of 2,9% op organische basis.
De organische stijging met 45 miljoen EUR is het gevolg van
een combinatie van: 1- minder uitzonderlijke kostenvoordelen
in vergelijking met 2020, inclusief een hogere
kostenbeheersing in het kader van corona; 2- een hogere
OPEX van tijdelijke aard, zoals operationele kosten in verband
met de consolidatie van het mobiele netwerk door MWingz en
kosten voor de transformatie van de onderneming; en 3-
structureel hogere kosten in verband met de fiberuitrol en
initiële cloudificatie-effecten, waarbij de aard verandert van
gekapitaliseerde kosten in operationele kosten.
De personeelskosten van Domestic stegen met 3,8% tot
1.076 miljoen EUR, in lijn met de verwachtingen van de
onderneming voor het jaar. De toename tegenover 2020 is
inclusief het effect op jaarbasis van inflatiegebonden
loonindexeringen (1 april 2020 en 1 oktober 2021).
Bovendien stegen de externe personeelskosten op jaarbasis,
onder meer ter ondersteuning van de groeiambities van het
bedrijf in het B2B-domein en door fibergerelateerde uitgaven.
Eind 2021 telde het personeelsbestand van Proximus van
Domestic 10.577 VTE's, inclusief de 69 medewerkers van
Mobile Vikings die op 1 juni 2021 aan de slag gingen bij de
Proximus Groep. De beperkte nettotoename ten opzichte van
de 10.530 VTE's eind 2020 is het gevolg van de natuurlijke
uitstroom en pensioneringen die de nieuwe aanwervingen
compenseren.
De niet-personeelskosten van Domestic stegen in 2021 met
2,9%. De voortdurende strikte kostenbeheersing in het kader
van het programma ter vermindering van de kosten van
Domestic van Proximus compenseerde gedeeltelijk de hogere
kosten voor de lopende transformatie van Proximus, het
stijgende aantal fiberactiveringen en het toenemende
cloudificatie-effect.
De indirecte kosten van de Domestic activiteiten van Proximus,
d.w.z. exclusief de factureerbare kosten voor het ICT-
personeel in het B2B-domein, stegen over 2021 met 2,5%, op
organische basis.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
309
Domestic EBITDA
EBITDA op de Domestic (onderliggend,
M€)
Proximus rapporteerde voor zijn
Domestic activiteiten
EBITDA van 1.654 miljoen EUR, een daling met 3,0% op
jaarbasis, of 3,5% op organische basis.
Dit is het gevolg van hogere bedrijfskosten in 2021, terwijl de
directe marge op jaarbasis positief bleef (0,1%). De
EBITDAmarge van Domestic als percentage van de omzet is
met 1,4 p.p. gedaald tegenover het jaar voordien en komt voor
2021 uit op 37,7%.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
310
4. BICS
Omzet
De omzet van BICS over 2021 bedroeg 999 miljoen EUR, een
stijging met 3,6% op jaarbasis. Dit was vooral te danken aan de
Core-diensten (messaging, mobiliteit en infrastructuur), die
tegenover het jaar voordien met 16,7% of 55 miljoen EUR
groeiden. De groei op jaarbasis was het resultaat van een sterke
omzet uit messaging, als gevolg van hoge A2P-volumes in
combinatie met een gunstige bestemmingenmix voor 2021.
Bovendien werden de mobiele diensten ondersteund door de
geleidelijke heropleving van het internationale reisverkeer.
Voor de Growth-diensten van BICS, meer bepaald de
cloudcommunicatie-, IoT- en fraudepreventiediensten, werd een
totale omzet van 43 miljoen EUR gerapporteerd. De stijging met
17,3% ten opzichte van 2020 is te danken aan het grote succes
van cloudcommunicatie en meer bepaald van cloudgebaseerde
spraakdiensten voor een aantal toonaangevende digitale
ondernemingen.
Op de inherent krimpende markt van de Legacy-diensten legde
BICS zich toe op volumegroei, beperking van de omzetdaling en
behoud van de marges. In 2021 waren de Legacy-diensten van
BICS goed voor in totaal 570 miljoen EUR, een daling met 4,6%,
met een beperkte impact op de directe marge.
Omzet (M€)
Directe marge
Voor 2021 rapporteerde BICS een directe marge van 227 miljoen
EUR, stabiel in vergelijking met 2020. De overige negatieve
effecten van corona op de mobiliteitsdiensten (reisbeperkingen
door de pandemie) begonnen in het tweede kwartaal af te
zwakken; daarna keerde de trend en was er een groei op jaarbasis
voor de tweede helft van het jaar. Ook de tegenwind van de
verdere insourcing van MTN begon in de loop van 2021 af te
nemen.
Directe marge (M€)
EBITDA
De EBITDA van BICS kwam in 2021 uit op 102 miljoen EUR, een
stijging met 0,6% in vergelijking met het jaar voordien, dankzij een
sterke kostenbeheersing. De EBITDAmarge als percentage van de
omzet kende een lichte afname tot 10,2%, dat is een daling met 0,3
p.p.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
311
EBITDA (M€)
5. TeleSign
Omzet
Omzet (M€)
TeleSign rapporteerde over 2021 een omzet van 327 miljoen
EUR
, een stijging op jaarbasis van 19,9% (inclusief een negatief
valuta-effect op jaarbasis).
In 2021 boekte TeleSign goede vooruitgang voor zijn
groeiambities op het gebied van digitale identiteitsdiensten,
met hoge marges, met een sterke omzetgroei op jaarbasis.
Programmeerbare communicatie (CPaaS) leverde de grootste
bijdrage aan de totale omzet en sloot het jaar af met een
sterke dubbelcijferige groei van de omzet.
Directe marge
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
312
Directe marge (M€)
De directe marge van TeleSign over 2021 steeg
met 1,6% op jaarbasis tot 79 miljoen EUR4
(inclusief een negatief valuta-effect). De stijging
werd aangestuurd door de sterke groei van de
digitale identiteitsdiensten, met hoge marges, die
profiteerden van nieuw ondertekende contracten
in de loop van 2021
.
4
TeleSign profiteerde in 2021 in beperkte mate van de overdracht van een aantal klanten met
digitale diensten die voordien A2P-messagingdiensten van BICS afnamen. Deze klantencontracten
werden naar TeleSign gemigreerd met het oog op een meer coherente splitsing tussen de twee
ondernemingen. De klantenmigratie startte in het vierde kwartaal van 2021, waarbij de
overeenkomstige directe marge uit CPAAS minder dan 0,5 miljoen EUR bedroeg.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
313
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
314
EBITDA
EBITDA (M€)
Ingevolge de verwachte investeringen in personeel om de
groeiambities van TeleSign te ondersteunen, met onder meer
bijkomende aanwervingen in de domeinen go-to-market en R&D
van TeleSign, alsook de ontwikkeling van zijn producten en
marketing, stegen de bedrijfskosten op jaarbasis met 14 miljoen
EUR tot een totaal van 63 miljoen EUR voor 2021.
Deze investeringen in de groeistrategie van TeleSign werden
weerspiegeld in zijn EBITDA, die 17 miljoen EUR bedroeg over
2021, een daling met 13 miljoen EUR ten opzichte van het jaar
voordien.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
315
6. Definities
A2P:
Gecorrigeerde netto financiële positie
: verwijst naar het totaal van rentedragende schulden (korte en lange termijn)
verminderd met investeringen op korte termijn, geldmiddelen en kasequivalenten, inclusief afgeleide instrumenten
en uitgezonderd leaseschulden.
Advanced Business Services
: nieuwe oplossingen aangeboden naast traditionele telecom en ICT, zoals Road User
Charging, convergente oplossingen, big data en slimme mobiliteit.
Totale churn voor X-play op jaarbasis
: een schrapping van een klant gebeurt pas wanneer de klant al zijn plays
heeft geschrapt.
Mobiele churn op jaarbasis
: het totale aantal simkaarten op jaarbasis die van het mobiele netwerk van Proximus
werden ontkoppeld (inclusief het totale aantal port-outs als gevolg van de mobielenummeroverdraagbaarheid)
gedurende de betrokken periode, gedeeld door het gemiddelde aantal klanten gedurende dezelfde periode.
ARPC
: gemiddelde omzet per klant (inclusief kleine ondernemingen).
ARPU
: gemiddelde omzet per gebruiker.
Gemiddeld mobiel dataverbruik
: berekend door het totale dataverbruik van het kwartaal te delen door het aantal
datagebruikers van het kwartaal.
Breedbandtoegangskanalen
: ADSL, VDSL en fiberlijnen.
Voor Consumer omvat dit ook Scarlet.
ARPU uit breedband
: de totale onderliggende omzet uit internet, exclusief activerings- en installatievergoedingen,
gedeeld door het gemiddelde aantal internetlijnen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in
diezelfde periode.
BICS
: 100% dochteronderneming van Proximus die internationale wholesale-oplossingen levert voor providers van
spraak en mobiele data over de hele wereld, met expertise in beveiliging en CPaaS-oplossingen.
BICS Legacy
: omvat voornamelijk spraakdiensten.
BICS Core
: omvat messaging-, mobiliteits- (roaming, signalering & mobiele IP) en infrastructuurdiensten.
BICS Growth
: omvat cloud communication enablement, SIM for Things (simdiensten voor op reis en IoT-diensten) en
fraudediensten.
CAPEX
: dit stemt overeen met de verwerving van immateriële en materiële vaste activa, installaties en uitrustingen,
exclusief rechten op gebruik van activa (leasing).
Consumer
: unit die zich richt op de markt van de residentiële klanten en de kleine ondernemingen (minder dan 10
medewerkers), inclusief de Customer Operations Unit.
Convergentieratio
: convergente klanten/kleine ondernemingen nemen zowel vaste als mobiele diensten af bij
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
316
Proximus.
De convergentieratio geeft het percentage convergente klanten/kleine ondernemingen weer op het totale
aantal klanten/kleine ondernemingen met multiplay.
Verkoopkosten
: de kosten voor de aankoop van materialen en diensten die rechtstreeks aan de omzet zijn gelinkt.
Directe marge:
het resultaat van de verkoopkosten in mindering gebracht van de omzet, uitgedrukt in absolute
waarde of in % van de omzet.
Domestic
: segment gedefinieerd als de Proximus Groep exclusief BICS, TeleSign & eliminaties.
EBITDA
: Earnings Before Interest, Taxes Depreciations and Amortization; stemt overeen met de omzet verminderd
met de verkoopkosten en de personeels- en niet-personeelskosten.
Ebit
: Earnings Before Interest & Taxes; stemt overeen met de EBITDA verminderd met afschrijvingen en
waardeverminderingen.
Enterprise
: unit die zich richt op de professionele markt, waaronder kleine ondernemingen met meer dan 10
medewerkers.
Omzet uit vaste diensten
: totale onderliggende omzet uit vaste diensten (vaste spraak, breedband en tv).
Toegangskanalen voor vaste spraak
: omvat PSTN-, ISDN- en IP-lijnen.
Specifiek voor Enterprise omvat dit ook het
aantal Business-trunklijnen (oplossing voor de integratie van spraak- en dataverkeer op één datanetwerk).
Vrije kasstroom (FCF)
: dit is de kasstroom vóór financieringsactiviteiten, maar na de leasebetalingen vanaf 2019.
ICT
: informatie- en communicatietechnologie (ICT) is een meer omvattende term dan informatietechnologie (IT), die
de rol van eengemaakte communicatie en de integratie van telecommunicatie (telefoonlijnen en draadloze signalen),
computers en de noodzakelijke bedrijfssoftware, middleware, opslag en audiovisuele systemen benadrukt, en die
gebruikers in staat stelt om informatie te raadplegen, op te slaan, door te sturen en te behandelen.
De ICT-
oplossingen van Proximus omvatten, maar zijn niet beperkt tot veiligheid, cloud, 'Network & Unified Communication',
'Enterprise Mobility Management' en 'Servicing en Sourcing'.
Incidentele items
: aanpassingen voor materiële (**) items inclusief winsten en verliezen uit de verkoop van
geconsolideerde ondernemingen, boetes en strafbepalingen opgelegd door de mededingingsautoriteiten of door de
regulator, kosten van personeelsherstructureringsprogramma’s, het effect van afwikkelingen van regelingen voor
vergoedingen na uitdiensttreding met gevolgen voor de begunstigden en andere posten die buiten de gebruikelijke
bedrijfsactiviteiten vallen.
Deze andere items bevatten desinvesteringen van geconsolideerde activiteiten, winsten en
verliezen uit de verkoop van gebouwen, transactiekosten in het kader van overnames, fusies, desinvesteringen enz.,
de uitgestelde aankoopprijs bij overnames, vooraf geïdentificeerde eenmalige projecten (zoals rebrandingkosten),
wijzigingen in boekhoudkundige verwerkingen (zoals de toepassing van IFRIC 21), de financiële impact van
geschillendossiers, boetes en strafbepalingen, de financiële impact van wetswijzigingen (eenmalige impact m.b.t.
voorgaande jaren), de erkenning van voorheen niet-erkende activa en waardeverminderingen.
(**) De drempel voor materialiteit wordt bereikt wanneer een impact meer dan 5 miljoen EUR bedraagt.
Er is geen
materialiteitsdrempel vastgesteld voor de kosten van personeelsherstructureringsprogramma's, het effect van
afwikkelingen van regelingen voor vergoedingen na uitdiensttreding met gevolgen voor de begunstigden,
desinvesteringen van geconsolideerde ondernemingen, winsten of verliezen uit de verkoop van gebouwen,
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
317
transactiekosten in het kader van M&A's.
Er wordt geen drempel gebruikt voor aanpassingen in een volgend kwartaal
als de drempel werd bereikt in een vorig kwartaal.
Instant roaming
: doorverkoop van wholesale roamingovereenkomsten aan derden om hun roamingbereik te bieden
zonder individuele lokale overeenkomsten per land te moeten onderhandelen.
Mobiele klanten
: verwijst naar actieve spraak- en datakaarten, uitgezonderd gratis datakaarten.
Postpaidklanten die
een maandabonnement betalen, zijn standaard actief.
Prepaidklanten worden als actief beschouwd als ze de voorbije
drie maanden ten minste één oproep hebben tot stand gebracht of ontvangen en/of ten minste één sms hebben
verstuurd of ontvangen.
Een M2M-kaart wordt als actief beschouwd als de voorbije maand ten minste één
dataverbinding tot stand werd gebracht.
ARPU uit Mobile
: de maandelijkse ARPU verwijst naar de totale omzet uit mobiele spraak en mobiele data
(inkomend en uitgaand, uitgezonderd roaming door bezoekers), gedeeld door het gemiddelde aantal actieve mobiele
spraak- en -dataklanten voor die periode, gedeeld door het aantal maanden van diezelfde periode.
Dit omvat ook
MVNO's maar exclusief M2M.
Multiplayklant (inclusief kleine ondernemingen):
twee of meer plays, niet noodzakelijk in een pack.
Netto financiële positie
: verwijst naar het totaal van rentedragende schulden (korte en lange termijn) verminderd
met investeringen op korte termijn, geldmiddelen en kasequivalenten, inclusief afgeleide instrumenten.
Niet-personeelskosten
: alle bedrijfskosten, exclusief personeelskosten, en exclusief afschrijvingen en
waardeverminderingen en niet-recurrente kosten.
Overige bedrijfsopbrengsten
: dit verwijst naar opbrengsten afkomstig van, bijvoorbeeld, terugbetalingen wegens
schade, personeel, verzekeringen, opbrengsten uit verkoop, enz.
Luxemburg Telco
: inclusief vaste en mobiele diensten, toestellen en overige.
Play
: een abonnement op hetzij vaste spraak, vast internet, dTV of mobiele postpaid (betalende mobiele kaarten).
Een 4-playklant tekent in op deze vier diensten.
Revenue-Generating Unit (RGU)
: bijvoorbeeld: een klant met vast internet en 2 mobiele postpaidkaarten wordt
beschouwd als een 2-playklant met 3 RGU's.
Gerapporteerde omzet
: komt overeen met de TOTALE OPBRENGSTEN.
Toestellen
: komt overeen met de toestellen voor vaste spraak, data, mobiele toepassingen en bijbehorende
accessoires.
Dit is exclusief PABX'en, ICT-producten en CPE voor tv.
Onderliggend
: verwijst naar de omzet en EBITDA (totale winst en bedrijfswinst vóór afschrijvingen) gecorrigeerd
vóór lease-afschrijvingen en rentelasten op leaseverplichtingen vanaf 2019 en vóór incidentele factoren om de
lopende bedrijfsprestaties goed te kunnen evalueren.
Wholesale:
(waaronder MVNO's) en ISP's.
Vaste en mobiele wholesalediensten
: omvatten alle oplossingen die Proximus aan andere operatoren levert.
Deze
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
318
diensten omvatten vaste internet- en dataconnectiviteitsdiensten, vaste telefoniediensten en mobiele (incl.
MVNO en
roaming) diensten (excl.
interconnectie).
Wholesale-interconnectie
van een andere operator.
Hierdoor kunnen de klanten van een operator communiceren met de klanten van een
andere operator.
Interconnectie omvat vaste spraak-, mobiele spraak- en mobiele sms/mms-diensten.
Personeelskosten
: personeelskosten zijn kosten die betrekking hebben op de eigen medewerkers (interne
personeelskosten en pensioenen), alsook op de externe medewerkers.
X-play
: het totaal van singleplay (1-play) en multiplay (2-play + 3-play + 4-play).
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
319
Risicobeheersverslag
De Groep hanteert een risicofilosofie die gericht is op maximaal
commercieel succes en waarde voor de aandeelhouder en
hogere klantentevredenheid door risico en verloning gericht op
elkaar af te stemmen. Een doelmatig risicobeheer is cruciaal om
onze doelstellingen te verwezenlijken. We doen niet alleen aan
risicobeheer om de activa en de financiële slagkracht van de
Groep te beschermen, maar ook om de reputatie van Proximus
te vrijwaren door op een gecontroleerde manier risico's toe te
laten.
Proximus heeft een methodologie voor risicobeheer ingevoerd
die de ISO 31000 – Norm voor risicobeheer volgt en
aangepaste processen, technieken en instrumenten integreert
om tijdig risico's en opportuniteiten in verschillende domeinen te
identificeren, te evalueren en te beheren.
De doelstellingen en het beleid inzake financieel risicobeheer
worden beschreven in toelichting 32 van de geconsolideerde
jaarrekening, die te vinden is op de website van Proximus. De
risico’s in verband met belangrijke lopende vorderingen en
rechtsprocedures worden beschreven in toelichting 34 van
deze geconsolideerde jaarrekening.
De ondernemingsrisico’s, de risico’s m.b.t. de financiële
rapportering en ESG (inclusief klimaatrisico’s) worden hieronder
in detail beschreven, samen met de bijbehorende maatregelen
inzake risicobeheer en -controle. Dit is echter geen exhaustieve
analyse van alle potentiële risico's waarmee Proximus
geconfronteerd kan worden.
Bedrijfsrisico’s
Het Enterprise Risk Management (ERM) van Proximus vormt
een gestructureerd en consistent kader voor het evalueren van,
reageren op en rapporteren van risico’s die een impact kunnen
hebben op het bereiken van de strategische doelstellingen van
Proximus. Het ERM van de Groep behandelt het spectrum van
bedrijfsrisico’s (‘potentieel ongunstige gebeurtenissen’) en
onzekerheden waarmee Proximus geconfronteerd kan worden.
Het streeft ernaar de waarde voor de aandeelhouders te
maximaliseren door het risicobeheer af te stemmen op de
bedrijfsstrategie.
Het doet dit door het aankomende risico (bv. van de
regelgeving, nieuwe technologieën op de markt) in te schatten
en door risicobeperkingsstrategieën te ontwikkelen in lijn met
zijn risicotolerantie. Deze risico-inschatting en -evaluatie maken
integraal deel uit van de jaarlijkse strategische planningscyclus
van Proximus. Alle relevante risico's en opportuniteiten worden
geprioriteerd op basis van impact en waarschijnlijkheid, rekening
houdend met kwantitatieve en/of kwalitatieve aspecten. Deze
bottom-upbenadering voor het inventariseren en evalueren
van risico’s wordt ondersteund door een zelfevaluatietemplate
en valideringssessies. Het eruit voortvloeiende rapport over de
belangrijkste risico’s en onzekerheden wordt dan geëvalueerd
door het Executief Comité, de CEO en het Audit- en
Toezichtscomité. De belangrijkste bevindingen worden
meegedeeld aan de Raad van Bestuur. Van de risico’s die bij de
laatste ERM-oefening werden geïdentificeerd, kregen de
volgende risicocategorieën prioriteit (in deze volgorde):
●
Inkomsten genereren uit investeringen in fiber
●
Evolutie van het businessmodel en de servicing
●
Inzetbaarheid van de werknemers, nieuwe manieren
van werken en betrokkenheid
●
Competitieve marktdynamiek
●
Klantenervaring
●
Impact van de coronapandemie en de daaruit
voortvloeiende economische crisis
Inkomsten genereren uit investeringen
in fiber
De voorbije jaren is Proximus gestart met de ontplooiing van
een open, niet-discriminerend en performant fiberwerk voor
residentiële en professionele klanten. Dit is van groot belang
voor Proximus en hoewel we ervan overtuigd zijn dat deze
strategie het juiste antwoord biedt op de toenemende behoefte
aan betrouwbare en snelle connectiviteit met lage latentie in
België (vooral met de opkomst van thuiswerk), kan niet worden
uitgesloten dat een deel van onze initiatieven niet de verwachte
voordelen oplevert of leidt tot lagere inkomsten of rentabiliteit
dan voorzien.
Aangezien kopertechnologie doorgaans een lagere snelheid
heeft dan kabel, geldt dat hoe groter de fibervoetafdruk is, des
te beter de businessperspectieven voor Proximus zijn. Daarom
zal Proximus trachten fiber uit te rollen in 70% van België, en
zelfs meer, voor zover dat nog economisch zinvol is, met het
oog op:
●
De ondersteuning van de huidige en toekomstige
klantenbehoeften (aangesloten woningen, video's
van de volgende generatie, gaming enz.) en een
verhoging van de ARPU
●
Het behoud van het huidige marktaandeel van
residentiële en zakelijke klanten
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
320
●
Het terugwinnen van marktaandeel, vooral in
Vlaanderen
●
Het aantrekken van nieuwe opportuniteiten op de
wholesalemarkt
●
De vereenvoudiging van ons bedrijfsmodel en de
verlaging van de exploitatiekosten, door de
commercialisering van koper te stoppen zodra fiber
beschikbaar is en koper uiteindelijk uiterlijk vijf jaar na
de uitrol van fiber uit te faseren
Deze fiberstrategie op lange termijn is de juiste beslissing, die
door de markt wordt bevestigd en in vele andere landen op
soortgelijke wijze wordt toegepast. Het blijft echter een
uitdaging om in de komende jaren inkomsten te genereren.
In de eerste plaats is er een operationeel risico in verband met
een vlotte migratie van Proximus en OLO-klanten naar fiber,
waarbij een optimale klantenervaring moet worden
gegarandeerd om churn door migratie te vermijden. Tijdens de
lockdown wegens corona in het voorjaar van 2020 hebben de
strikte sociale beperkingen de activering van klanten aanzienlijk
bemoeilijkt en vertraagd (bv. moeilijke toegang tot gebouwen
voor de installatie van verticale bekabeling, geen toegang tot de
gebouwen van klanten). Tegelijk hebben deze strenge
beperkingen ook een impact gehad op de verkoopkanalen voor
fiber door de sluiting van de Proximus-shops en het stilvallen
van lokale marketingactiviteiten. Het risico bestaat dat een
mogelijke toename van het aantal coronabesmettingen in de
toekomst leidt tot dezelfde ‘stille periode’.
Ten tweede hebben we vastgesteld dat de Belgische
telecomsector regelmatig aankondigingen doet in verband met
consolidaties (bv. de overname van Base door Telenet, de
recente overname van VOO door Orange Belgium) en
partnerschappen (bv. de lopende besprekingen voor een Netco
Fluvius/Telenet), en zelfs de mogelijkheid om een vierde
operator te verwelkomen na de veiling van het 5G-spectrum in
2022. Een potentiële nieuwkomer in het lagekostensegment
kan druk zetten op de marktprijzen, waardoor de operatoren
een afweging moeten maken tussen het behoud van
marktaandeel en het behoud van de prijzen. In deze context zou
het moeilijker zijn om inkomsten te genereren door middel van
prijsdifferentiatie en zou een grotere differentiatie in het aanbod
nodig zijn (bv. door het aanbieden van multigigabitdiensten).
Een derde risico voor de inkomsten kan voortvloeien uit de
toename van het aantal initiatieven voor de uitrol van FTTH.
Vandaag is Proximus de enige speler die FTTH op grote schaal
uitrolt in België. Plannen van de concurrentie en nutsbedrijven
(bv. Fluvius) om een concurrerend FTTH-netwerk uit te rollen,
kunnen de winstgevendheid van de investeringen van Proximus
verminderen, de wholesaleprijzen op de markt doen dalen en
een impact hebben op de prijzen die CBU en EBU kunnen
aanrekenen voor hun fiberproducten.
In dichtbevolkte stedelijke gebieden is het mogelijk om twee
fibernetwerken aan te leggen, maar buiten de stadscentra
zullen de kosten daarvoor snel oplopen, waardoor twee
fibernetwerken economisch niet rendabel zijn. Daarom heeft
Proximus zijn krachten gebundeld met twee ervaren industriële
en financiële partners (EQT Infrastructure en Eurofiber) om de
uitrol van fiber in minder dichtbevolkte gebieden te versnellen
en uit te breiden en zo het pioniersvoordeel te verzekeren. De
bedoeling is de snelste te zijn om uit te rollen waar de dichtheid
voldoende hoog blijft (en dus te profiteren van lagere kosten
per eenheid) en als eerste de fibertechnologie op de markt
brengen, met als doel een zo groot mogelijk marktaandeel te
verwerven. We wijzen er nogmaals op dat het fibernetwerk van
Proximus volledig open en niet-discriminerend zal zijn, met de
mogelijkheid om de fiberinfrastructuur samen met
concurrenten te gebruiken en het gebruik van het netwerk te
maximaliseren.
Evolutie van het businessmodel en de
servicing
Proximus is actief in een snel veranderende sector. Om
toekomstbestendig te zijn dient Proximus zich voortdurend aan
te passen aan nieuwe technologieën, een betere
servicingaanpak te hanteren en nieuwe producten te lanceren.
We zijn ervan overtuigd dat onze strategie de juiste antwoorden
biedt op deze ontwikkelingen. Het valt echter niet uit te sluiten
dat sommige van onze initiatieven niet het verwachte resultaat
opleveren op het gebied van inkomsten of rentabiliteit. Dit kan
een negatieve impact hebben op ons algemeen financieel
resultaat.
Het businessmodel van Proximus werd en zal worden beïnvloed
door (marktverstorende) technologieën zoals SD-WAN, 5G en
OTT-diensten (over-the-topdiensten). Ons antwoord als groep
op deze nieuwe technologieën en marktontwikkelingen en de
mate waarin de onderneming erin slaagt zelf nieuwe
competitieve producten of diensten in de markt te zetten die
zinvol zijn voor haar klanten, zullen doorslaggevend zijn voor
haar prestaties en winstgevendheid op lange termijn.
Proximus en de hele sector evolueren naar een meer
geïndividualiseerde benadering van de dienstverlening aan zijn
klanten. Voor supersnelle fiberconnectiviteit, bijvoorbeeld, volgt
Proximus een lokale marketingaanpak waarbij verkoopkrachten,
technische medewerkers en lokale partners hun krachten
bundelen voor de uitrol van fiber. Proximus blijft ook skills
ontwikkelen om zijn businessklanten te steunen bij hun digitale
transformatie, door support op maat van de sector en
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
321
convergente producten aan te bieden, die oplossingen op het
vlak van connectiviteit, hybride cloud en managed security
combineren. We gingen bijvoorbeeld van start met een
grootschalige proactieve migratie van onze businessklanten
naar connectiviteitsoplossingen van de volgende generatie.
Ook voor residentiële klanten verhogen we onze relevantie
door nieuwe lokale ecosystemen te ontwikkelen en uit te
breiden, zoals onze samenwerking met persconglomeraten om
ons ePress-aanbod te ontwikkelen, of ons partnerschap met
Belfius, dat heeft geleid tot de ontwikkeling van Banx en het
Beats-aanbod [[p. xxx pijler 3]]. Deze samenwerkingsverbanden
stellen ons in staat om relevante lokale oplossingen te
ontwikkelen voor en met onze klanten, om competitieve
producten en diensten op de Belgische markt te brengen.
Ook al is Proximus succesvol voor de lancering van deze nieuwe
technologieën en zijn de risicobeperkende initiatieven efficiënt,
toch blijft het risico aanzienlijk, aangezien die nieuwe
technologieën een lagere omzet en/of minder rendabiliteit
zouden kunnen genereren dan de bestaande/oude producten
en diensten, met bijgevolg een negatieve impact op de omzet
en winst van Proximus. Het risico kan dus niet helemaal worden
beperkt.
Competitieve marktdynamiek
De activiteiten van Proximus zijn in hoofdzaak gericht op België,
een klein land met een beperkt aantal grote telecomspelers en
met Proximus als historische operator. Proximus is actief op
groeimarkten (bv. bedrijfscampusnetwerken, beveiliging,
slimme mobiliteit, API-platformen (Application Programming
Interface)), rijpe markten (bv. smartphones), verzadigde
markten (bv. vast internet, mobiele postpaid en vaste spraak) en
zelfs krimpende markten (bv. mobiele prepaid en enterprise
voice).
De markt evolueert voortdurend, waarbij de
concurrentiedynamiek een rol speelt (bv. veelvuldige
lanceringen van nieuwe producten en concurrenten die nieuwe
marktsegmenten betreden), die een impact kunnen hebben op
de marktwaarde in de toekomst. Door de recente verkoop van
VOO aan Orange is een nieuwe leider op de consumentenmarkt
in Wallonië ontstaan, wat leidt tot commerciële convergentie en
netwerksynergieën. De commerciële druk in Wallonië zal
waarschijnlijk aanhouden als gevolg van de hogere
marktaandelen van zowel Proximus als Orange Group. De
verkoop betekent ook dat het scenario van een potentieel
agressief PE-fonds dat de markt betreedt, van de baan is.
Ondertussen gaat de consolidatie van de B2B-markt door en
neemt de concurrentie toe. Zo sloot Cegeka zich in december
2020 aan bij Citymesh om de connectiviteitslaag te dekken,
terwijl Citymesh in 2021 het IoT-netwerk van Engie overnam.
In 2021 zijn een aantal nieuwe MVNO's op de markt gekomen,
zoals Youfone en OneBillGlobal.
In de komende jaren zou de marktstructuur verder kunnen
evolueren met de mogelijke intrede van een nieuwe mobiele
operator, naast de drie bestaande operatoren en ondersteund
door gunstige voorwaarden die op de komende spectrumveiling
zouden kunnen worden vastgelegd.
Sectorfederatie Agoria raamde in een studie die in 2018 werd
gepubliceerd, dat de eventuele komst van een vierde mobiele
speler een impact zou kunnen hebben op de volledige mobiele
markt in België met een vermindering van 6000-8000 jobs en
een verminderde bijdrage van de sector aan de Staat van 200-
350 miljoen EUR. De timing daarvan hangt af van de uitvoering
van de spectrumveiling, die nu gepland is voor juni 2022.
Nieuwkomers zouden de prijzen mogelijk kunnen verlagen en
druk leggen op het prijsmodel van Proximus.
De komende toewijzingsprocedures of veilingen zorgen ook
voor grote onzekerheid op de markt. Meer bepaald is de
regelgever, het BIPT, overgegaan tot een tijdelijke toewijzing
van 3,6 GHz-spectrum, dat voor nieuwe 5G-diensten moet
worden gebruikt. In het kader van deze procedure verkreeg
Cegeka een licentie voor 5G-diensten (vóór de overname van
CityMesh), wat de ambities van het bedrijf op de B2B-markt nog
eens benadrukt. Deze rechten blijven geldig tot de veiling van
dit spectrum. In het kader van de spectrumveiling die gepland is
voor juni 2022, zouden andere partijen met gelijkaardige
belangen als Cegeka/CityMesh, met een focus op de B2B-
markt, en in het bijzonder oplossingen van het type ‘Mobile
Private Network’, ook kunnen proberen om spectrumrechten te
verwerven. In alle gevallen kan de verwerving van
spectrumgebruiksrechten voor telecomdiensten door nieuwe
operatoren druk uitoefenen op het prijsmodel van Proximus
voor huidige en nieuwe producten en diensten.
Bij de residentiële klanten zou de vervanging van
vastelijndiensten door over-the-topdiensten (bv. apps en
sociale media zoals Skype, Facebook, WhatsApp, enz.) en tv-
inhoud (bv. Netflix, Amazon Prime Video, Disney+) de omzet en
marges verder onder druk kunnen zetten, aangezien deze OTT-
diensten nog steeds terrein blijven winnen.
Dankzij zijn langetermijnstrategie en continue
netwerkinvesteringen (bv. fiber, 5G, VDSL/vectoring en
4G/4G+) is Proximus zijn multiplayaanbod blijven verbeteren
door o.a. meer klanten naar de recentste technologieën over te
schakelen, leider te blijven in mobiele innovatie, de
klantenservice structureel te verbeteren, partnerschappen te
sluiten met contentaanbieders en OTT-spelers voor een ruim
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
322
contentaanbod (bv. Champions League, Disney+, Netflix), een
omnichannelstrategie te ontwikkelen en de digitale
klanteninterfaces te verbeteren (bv. lancering van het nieuwe
Pickx-platform en van de nieuwe V7-decoder op basis van
AndroidTV). Om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de
behoeften van zijn klanten lanceerde Proximus in de zomer van
2020 een nieuwe convergente portfolio gericht op gezinnen,
Flex, om de juiste oplossing te bieden in het kader van een
flexibele 'bouw je eigen pack'-aanpak. Dankzij deze succesvolle
lancering heeft Proximus verder een gunstige en stevige
concurrentiepositie opgebouwd die het bedrijf meer hefbomen
oplevert dan prijs alleen, en het risico van klantenverloop en
prijsverstoringen vermindert. Toch moet Proximus zich
voortdurend aanpassen aan deze bewegende markt. Wanneer
geen concurrentieel aanbod wordt voorzien, kan dat leiden tot
verlies van klanten.
Het prijsbewuste segment, dat door Proximus met succes wordt
bediend via zijn filialen Scarlet en Mobile Vikings met
aantrekkelijk geprijsde mobiele en tripleplayproducten, bleef
groeien in 2021. Almaar meer klanten zoeken een aanbod
zonder franjes voor een lagere prijs.
Op de corporate markt van de grote ondernemingen stimuleert
het versnipperde competitieve landschap concurrentiële prijzen,
die mogelijk een verdere impact zullen hebben op omzet en
marges.
Aangezien de oorzaken van deze risico's grotendeels buiten de
controle van Proximus liggen, zijn de risicobeperkende
maatregelen vooral gericht op het beperken van de impact.
Hoewel we vertrouwen hebben in ons vermogen om het hoofd
te bieden aan een mogelijke toename van de concurrentie, blijft
het risico over het algemeen hoog voor Proximus, met een
potentiële impact op zowel de omzet als de winst van Proximus.
Klantenervaring
In het digitale en disruptieve tijdperk waarin we ons vandaag
bevinden, is een superieure klantenervaring kunnen bieden een
belangrijke uitdaging en een strategische kerntaak. De
verwachtingen van onze klanten in dit verband evolueren
bijzonder snel; elke dag ontstaan er nieuwe benchmarks en het
toenemende gebruik van digitale technologie versnelt het
proces.
Duidelijk begrijpen wat de verwachtingen van onze klanten zijn,
is in dat verband een competitieve troef om sterke
fundamenten te leggen. Dit stelt ons in staat om effectief te
voldoen aan hun behoeften en uiteindelijk nog verder te gaan,
met behulp van doorgedreven analytics om proactief een next
best action of offer te voorspellen.
Deze superieure ervaring die we onze klanten willen bieden,
omvat een consistente, moeiteloze en intuïtieve ervaring bij alle
interacties in alle klantentrajecten, een stabiel netwerk van
hoge kwaliteit en gebruiksvriendelijke producten en diensten. In
deze digitaliserende en snel evoluerende omgeving doen we bij
Proximus ons best om onze klanten het juiste evenwicht te
bieden tussen moeiteloze digitale interacties en menselijke
empathie.
Belangrijke transformatie-initiatieven zoals Customer
experience teams, e2e journeys redesign, Voice of the
Customer en CX analytics werden verder versterkt om de
onderliggende oorzaken van pijnpunten aan te pakken en om
de transformatieprojecten die deel uitmaken van de
merkbelofte van Proximus, namelijk 'Think possible', in goede
banen te leiden.
Ondanks deze inspanningen blijft het een uitdaging om een
superieure klantenervaring te bieden wegens de snelle evolutie
van de markt en de concurrentie. Bovendien vormt de invloed
van GAFA- en OTT-spelers op de verwachtingen van de
klanten een uitdaging voor het vermogen van Proximus om zich
proactief aan te passen en nieuwe digitale producten en
diensten te ontwikkelen. Die worden beschouwd als
concurrentievoordeel door gebruiksvriendelijke digitale
gebruikersinterfaces en end-to-end customer journeys. Naast
het immer aanwezige risico van een gedurfde stap van de
concurrentie, zou Proximus nieuwe inkomstenstromen kunnen
mislopen en in het slechtste geval zijn vooraanstaande positie
verliezen.
Inzetbaarheid van de medewerkers,
nieuwe manieren van werken en
betrokkenheid
Als de Groep er niet in slaagt getalenteerde arbeidskrachten
aan te werven, duurzaam tewerk te stellen en te betrekken, kan
dit een invloed hebben op zijn vermogen om zijn klanten
succesvol van producten en diensten te voorzien.
In het digitale en disruptieve tijdperk waarin we ons vandaag
bevinden, vormen kenniswerkers een competitieve troef als ze
over de juiste vaardigheden en ingesteldheid beschikken en
duurzaam inzetbaar en betrokken blijven. Ook de werkplek
verandert sneller dan ooit, vooral wat de jobinhoud,
werkomgeving, teamsamenstellingen en nieuwe manieren van
werken betreft. Proximus zou te maken kunnen krijgen met een
tekort aan geschoolde arbeidskrachten in specifieke domeinen,
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
323
zoals cyberbeveiliging, digitale front-end, datawetenschap en
agile IT, of met een tekort aan arbeidskrachten die gemotiveerd
zijn om de veranderingen op hun werkplek en de nieuwe
manieren van werken in hun dagelijkse gewoonten over te
nemen. Dit tekort zou de verwezenlijking van zijn ambitie om
een echte klantgerichte organisatie te worden, kunnen
belemmeren en sommige van zijn doelstellingen inzake
innovatie en digitale transformatie kunnen vertragen. Om dit
mogelijk te maken, hebben we de bijdrage en het engagement
van al onze werknemers nodig.
Daarom richt Proximus zich zozeer op opleidingsprogramma's,
interne mobiliteit, de aanwerving van pas afgestudeerden uit
relevante kennisdomeinen en employer branding. We geven
onze medewerkers de mogelijkheid om zich voortdurend bij te
scholen en te ontwikkelen, met name op digitaal gebied. Omdat
we de juiste vaardigheden in huis willen hebben om de digitale
economie en maatschappij van de toekomst vorm te geven en
de inzetbaarheid van onze medewerkers te garanderen. We
zetten een aanpak op maat op met programma's en
campagnes voor alle medewerkers om bewustwording en
begrip te creëren voor de impact van de digitale transformatie,
en om de digitale slagkracht te vergroten. We bieden hun ook
uitdagende en ambitieuze opleidingstrajecten voor bijscholing in
domeinen die kritiek zijn om relevant te blijven in hun job. In
2021 hebben de medewerkers gemiddeld 41.3 uren opleiding
gevolgd, wat voor Proximus een investering van 32,34 miljoen
EUR vertegenwoordigt.
Dit is ook de reden waarom we een cultuur van empowerment
koesteren waarin autonome en effectieve samenwerking en het
delen van informatie een natuurlijk gedrag is. Om deze nieuwe
manier van werken mogelijk te maken, zijn de juiste digitale
tools nodig. Daarom bieden we onze werknemers een
coherente reeks gebruiksvriendelijke en veilige digitale tools aan
die op elk toestel gebruikt kunnen worden. In 2021 hebben we
uitrol van de Microsoft O365-toepassingen voortgezet, zoals
MS Teams voor efficiëntere en interactieve digitale
vergaderingen. Om de medewerkers mee aan boord te krijgen
bij deze voortdurende digitale veranderingen van de werkplek,
zorgen we voor opleiding op het vlak van hard skills en voor
sterke changemanagementvaardigheden bij onze teamleaders.
Door permanente initiatieven rond het opbouwen van
veerkracht konden de medewerkers ook beter omgaan met
veranderingen, en initiatieven om verbonden te blijven met
elkaar bevorderden de teamcohesie en het tonen van erkenning
aan teamleden. Nieuwe werkmethodes als ‘agile’ en ‘design
thinking’ zorgen ervoor dat mensen autonomer en
verantwoordelijker werken. Zo creëren we sneller toegevoegde
waarde voor onze klanten. We ondersteunen ook een cultuur
van wendbaarheid door interne mobiliteit te stimuleren, omdat
we willen dat alle medewerkers blijven leren en hun job graag
doen. In 2021 veranderden 782 medewerkers intern van job.
De overige risico's zijn afhankelijk van het vermogen van
Proximus om zijn medewerkers effectief bij te scholen in
overeenstemming met de toekomstige behoeften en om ze
geëngageerd en gemotiveerd te houden om te leren en op hun
best te zijn op het werk. Ze zijn ook afhankelijk van het
vermogen van Proximus om de vereiste talenten aan te
trekken. Indien die ontbreken zou dit er immers toe kunnen
leiden dat het bedrijf beperkt wordt in zijn vermogen zijn belofte
aan de klant waar te maken in termen van producten en
diensten die nodig zijn om relevant te blijven tegenover de
concurrentie. Indien de inspanningen om de flexibiliteit en
wendbaarheid van de organisatie te verhogen geen succes
hebben, zou dit het concurrentievermogen van Proximus
kunnen aantasten.
Impact van de coronapandemie en de
daaruit voortvloeiende economische
crisis
De coronapandemie heeft in 2021 nog steeds aanzienlijke
gevolgen voor de wereldeconomie, ondanks de wereldwijde
vaccinatiecampagnes. Hoewel de impact van de
coronapandemie voor Proximus in 2021 kleiner is dan in 2020,
blijft hij aanzienlijk, met een impact op de omzet uit roaming
door de daling van het aantal reizen vooral buiten de EU, de
beperkte verstoringen van de bevoorradingsketen en een
impact op de manier van werken van onze werknemers.
Bovenop deze directe impact komt nog een indirecte impact via
de financiële stabiliteit van onze klanten die, indien ze door
corona worden getroffen, kan leiden tot mogelijke laattijdig of,
in het ergste geval, niet-betaling.
Een trage terugkeer naar het normale leven zou gevolgen
kunnen hebben voor een deel van het klantenbestand van
Proximus, vooral in de segmenten SE en Enterprise. De
toename van het aantal faillissementen, de omzetdaling voor
een aantal ervan en de aanhoudende onzekerheid over de
terugkeer naar een normaal leven kunnen wegen op de
bereidheid van onze klanten om te investeren, wat op zijn beurt
een invloed kan hebben op onze omzet, ook al verwachten we
in dit stadium niet dat onze omzet voor 2022 sterk zal worden
geïmpacteerd.
Ten slotte wordt algemeen gemeld dat de situatie van invloed is
op het algemene moreel van de medewerkers. Het kan dus niet
worden uitgesloten dat dit leidt tot meer absenteïsme of een
verminderde motivatie bij onze medewerkers. Proximus heeft
een aantal maatregelen genomen om medewerkers die onder
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
324
de afzondering lijden te ondersteunen en ervoor te zorgen dat
de teams met elkaar verbonden blijven.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
325
We beginnen ook met een stapsgewijze, veilige terugkeer naar
kantoor, afhankelijk van de evolutie van de situatie.
BICS
De langdurige impact van corona heeft de verstoring van de
traditionele communicatie versneld, samen met hevige
concurrentie in alle segmenten, terwijl ook de digitale
transformatie wereldwijd versnelde.
De coronapandemie blijft de handel en het internationale
reisverkeer verstoren en heeft sinds februari 2021 een
aanzienlijke impact op bepaalde bedrijfsactiviteiten van BICS,
een 100% dochteronderneming van Proximus. De
roaminggerelateerde activiteiten (verdeeld over verschillende
productlijnen zoals signalisatie, dataroaming, voiceroaming en
IoT) hebben te lijden gehad onder een aanzienlijke daling van de
volumes. In sommige gevallen slaagde BICS erin om de impact
op de omzet te beperken dankzij vaste tarieven en het behoud
van regionaal/grensoverschrijdend verkeer.
Dankzij zijn in 2016 ingezette diversificatiestrategie heeft BICS
echter ook enig profijt uit de crisis gehaald. Door zijn activiteiten
op het vlak van cloudcommunicatie te versnellen en een aantal
use cases voor samenwerking en dienstverlening aan de klant
mogelijk te maken, is BICS erin geslaagd een groei met dubbele
cijfers voor deze bedrijfsactiviteit te behouden.
Ondanks deze crisis en de hevige concurrentie in alle
marktsegmenten slaagde BICS erin in de top van internationale
spraakcarriers te blijven en zijn plaats op nummer één als
aanbieder van signalisatie- en roamingdatadiensten te
behouden.
De resultaten van BICS werden de afgelopen jaren ook sterk
beïnvloed door het nieuwe commerciële contract met MTN, in
combinatie met het effect van corona. Desondanks blijft de
onderliggende trend voor de activiteiten veerkrachtig, wat het
succes aantoont van de diversificatiestrategie van BICS. BICS
verwacht echter dat een volledig herstel van de gevolgen van
corona verscheidene jaren zal vergen en dat het herstel beperkt
zal zijn op verschillende internationale markten.
Op langere termijn nopen disruptieve technologieën (Voice over
LTE/5G, ‘Over the Top’ omnichannel engagement, enz.) en de
bijbehorende tariefmodellen voor communicatie- en
roamingdiensten BICS ertoe nieuwe manieren uit te werken om
zijn troeven te gelde te maken om op deze trends in te spelen.
Daarom zal BICS blijven investeren in nieuwe groeidomeinen,
zijn klantenbestand diversifiëren en zijn activiteiten digitaliseren
om de kosten te drukken.
Tegelijk zal BICS nieuwe tariefmodellen ontwikkelen en naar
organische en anorganische mogelijkheden voor
marktconsolidatie blijven streven om aanzienlijke
kostensynergieën te realiseren.
De activiteiten van BICS blijven belangrijk voor Proximus en
dragen in belangrijke mate bij tot de inkomsten van de Proximus
Groep.
TeleSign
TeleSign is een van de toonaangevende spelers op het
kruispunt van complementaire markten, waar het bedrijven (al
dan niet preventief) beschermt tegen frauduleuze en
kwaadaardige activiteiten, gebruikers authenticeert en
gecontroleerde toegang verschaft tot applicaties op basis van
het account van de gebruiker en betrouwbare, veilige berichten
en spraak levert via een API. Momenteel staat TeleSign acht van
de tien grootste digitale ondernemingen ter wereld bij en terwijl
het klantenbestand consequent aangroeit, blijft het de invoering
van het platform bij bestaande klanten met succes uitbreiden.
TeleSign is actief in een zeer dynamische sector en zijn
bedrijfsresultaten en groeipercentages zouden in de toekomst
aanzienlijk kunnen schommelen afhankelijk van een aantal
factoren, waaronder enkele waarover TeleSign weinig of geen
controle heeft. De markten voor digitale identiteit en beveiligde
programmeerbare communicatie zijn zeer competitief, en
TeleSign verwacht dat de concurrentie van gevestigde
concurrenten en nieuwkomers op de markt in de toekomst zal
toenemen.
Als TeleSign of zijn toeleveranciers te maken krijgen met een
inbreuk op de gegevensbeveiliging of een netwerkincident dat
ongeoorloofde toegang tot de systemen van TeleSign of de
persoonsgegevens van klanten van TeleSign mogelijk maakt, of
deze indruk wordt gewekt, kan dit tot negatieve publiciteit
leiden en kunnen de reputatie, de activiteiten, de financiële
toestand en de bedrijfsresultaten van TeleSign daaronder lijden.
Bovendien zou dit kunnen leiden tot handhavingsacties,
rechtszaken, audits door regelgevende of overheidsinstanties,
onderzoeken en mogelijke aanzienlijke aansprakelijkheid, en tot
meer vragen van personen omtrent hun persoonsgegevens.
TeleSign vertrouwt op gegevens die het van derden, zoals
carriers en gegevensmakelaars, heeft verkregen om zijn
modellen op te bouwen en zijn producten te ontwerpen en te
verbeteren. Als de kosten voor gegevensverwerving aanzienlijk
stijgen, kan TeleSign die kostenstijging mogelijk niet aan zijn
klanten doorrekenen. Dat zou resulteren in een lagere
winstmarge voor TeleSign. Bovendien heeft TeleSign geen
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
326
directe controle over de kwaliteit van de gegevens die het van
zijn leveranciers ontvangt en die nodig zijn om zijn digitale
identiteitsdiensten te leveren. Als de kwaliteit van de gegevens
die het verwerft na verloop van tijd verslechtert, kan de
bescherming die TeleSign biedt afnemen en irrelevant worden
voor de klant.
De aanhoudende coronapandemie en de inspanningen om de
gevolgen ervan te verzachten, hebben het verkeer van mensen,
goederen en diensten wereldwijd aanzienlijk beperkt, ook in de
geografische gebieden of verticals waarin TeleSign zijn
bedrijfsactiviteiten uitvoert en waaruit het bedrijf zijn omzet
haalt
Milieurisico’s en klimaatverandering
Klimaatverandering staat hoog op de agenda vanwege het
groeiende bewustzijn over de opwarming van de aarde. Group
Corporate Affairs, dat verantwoordelijk is voor Legal,
Regulatory, Public Affairs, Internal Audit & Risk Management,
Compliance, Group Communications, Reputation and
Sustainability en Security Governance & Investigations, volgt de
evolutie van regionale, nationale, Europese en wereldwijde
klimaatrichtlijnen, -voorschriften, -normen en -wetten op de
voet. Proximus heeft een duidelijk beleid om de CO2-uitstoot te
verminderen en heeft deze ambitie geïntegreerd in de
#inspire2022-stragegie (zie hoofdstuk 2: #inspire2022).
Group Internal Services (verantwoordelijk voor de gebouwen)
en Risk Management, samen met het departement Network
Engineering and Operations, beoordelen regelmatig hoe
extreme klimaatgebeurtenissen de activiteiten van Proximus
kunnen beïnvloeden.
Proximus beschikt over een departement dat zich bezighoudt
met het risicobeheer voor de onderneming, dat risico's in
verschillende domeinen analyseert. Hetzelfde proces wordt
gebruikt voor directe exploitatie, downstream- en
upstreamrisico's. Dit departement heeft een kader voor
risicobeheer ontwikkeld op basis van de ISO31000-norm.
In de context van de gevaren van de klimaatverandering wordt
de standaardmethode van Proximus voor risicobeheer
toegepast, waarbij relevante stakeholders uit de technische,
fiscale, juridische, regelgevende en facilitaire domeinen worden
betrokken.
In het kort is het proces vergelijkbaar met het algemene proces
van risicobeheer en gaat het als volgt:
●
Fase één bestaat uit een reeks workshops en
zelfstandig werk, die leiden tot een prioritering van de
risico's. Dit proces wordt gedocumenteerd in het
risicoregister.
●
In de tweede fase worden de bronnen van elk risico
(waarschijnlijkheid) en de potentiële gevolgen
(impact) geanalyseerd en gedocumenteerd. De
gevolgen met directe impact op de cijfers, de
reputatie of de strategie worden in kaart gebracht op
een schaal op basis van de Business Impact
Reference Table. Dit is een matrix die ontworpen is
om de impact van een gebeurtenis op de
onderneming te beoordelen. Deze definieert
categorieën in monetaire waarde en ‘vertaalt’
operationele en reputatiewaarde in monetaire
waarde. Alle risico's worden gekwantificeerd en
krijgen een kwalitatieve beoordeling, die wordt
gedocumenteerd in het risicoregister.
●
Ten slotte worden alle geprioriteerde risico's
toegewezen aan een eigenaar (verantwoordelijk voor
uitvoering, controle en regelmatige herziening). Er
werden voor bedrijfscontinuïteitsplannen ontwikkeld.
Deze informatie wordt jaarlijks voorgelegd aan het
Audit- en Toezichtscomité.
Op die manier levert het risicobeheer rechtstreeks informatie op
voor de financiële planning. Enkele voorbeelden: we houden
rekening met de stijgende energiekosten en de potentiële
kostenverhoging als er een koolstofbelasting wordt ingevoerd.
Ook hebben we, en dat doen we nog steeds, technische
gebouwen geschrapt/vervangen door nieuwere, compactere
en energie-efficiëntere apparatuur en starten we
partnerschappen op het gebied van slimme mobiliteit en
slimme gebouwen.
In 2022 zal de Groep beginnen met de structurele integratie
van het klimaatrisico in de ERM-processen, en zal een
afzonderlijk klimaatrisicoproces worden gevoerd in de jaren
zonder ERM.
De bij de risicobeoordeling gehanteerde tijdshorizonten zijn als
volgt gedefinieerd: korte termijn (0-3 jaar), middellange termijn
(3-10 jaar) en lange termijn (10-25 jaar). De omvang van de
impact loopt uiteen van ‘laag’ (minder dan 100.000 EUR) tot
‘zeer hoog’ voor een impact van meer dan 12,5 miljoen EUR.
Overzicht van de risico's van klimaatverandering die een
wezenlijke financiële impact kunnen hebben:
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
327
Type
Klimaatgebonden risico
(potentiële) financiële gevolgen
Tijdshorizon
Omvang van
de impact
Transitierisico's
Beleid/juridisch
- koolstofprijsstelling
- meer
rapporteringsverplichtingen
Prijsstijgingen als gevolg van mogelijke
belastingen op sectoren waarvan we
afhankelijk zijn, plus hogere kosten voor
middelen en audits om te voldoen aan
nieuwe wetgeving.
Korte termijn
Matig
Technologie
- overschakeling op opties
met lagere emissie
Kosten in verband met de vroege
overschakeling op schone energie.
Korte termijn,
middellange
en lange
termijn
Matig
Markt
- gestegen kosten van
grondstoffen
Stijging van de energieprijzen, hogere
productiekosten als gevolg van de grote
vraag naar grondstoffen voor elektronica.
Korte termijn
Matig
Reputatie
- grotere bezorgdheid bij de
stakeholders
Meer kosten en middelen voor communicatie
en rapportering, zoals de kosten van
levenscyclusanalyse.
Korte termijn
Matig
Fysieke risico's
Acuut
- meer extreme
weersomstandigheden
Hogere kapitaalkosten, vervroegde
afschrijving van activa die mogelijk schade
ondervinden van
hittegolven/overstromingen, lagere
inkomsten en hogere kosten als gevolg van
negatieve effecten. In 2021: overstromingen
in Wallonië.
Korte termijn
Gemiddeld –
hoog
Chronisch
- stijgende temperaturen
- veranderende
weerspatronen
- stijging van de zeespiegel
Naar verwachting zullen zich vaker acute
risico's voordoen – zie de onder acute risico's
vermelde kosten.
Middellange
en lange
termijn
Gemiddeld –
hoog
Overzicht van de kansen van klimaatverandering die een wezenlijke financiële impact kunnen hebben:
Efficiënt gebruik
van hulpbronnen
Investeringen in energie-efficiëntie in alle netwerken en verlaging van
de exploitatiekosten.
Korte termijn
Gemiddeld-
laag
Eco-slimme
producten en
diensten
Oplossingen om andere sectoren koolstofvrij te maken creëren
bestaande en nieuwe businessopportuniteiten.
Korte termijn
Laag
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
328
Energiebronnen
Onze plannen voor hernieuwbare energie zullen ons in staat stellen de
koolstofuitstoot en de energiekosten van ons netwerk te verminderen.
We hebben al 100% hernieuwbare elektriciteit, maar we zullen meer
lokale elektriciteit inkopen en afstappen van alle fossiele brandstoffen.
Middellange
termijn
Matig
Markt
Verschuiving in consumentenvoorkeuren.
Korte termijn
Laag
Weerstand
Voorspellingen inzake klimaatverandering leveren input op voor
strategie- en bedrijfsbeslissingen. Bijvoorbeeld de vroegtijdige
uitfasering van infrastructuur uit potentiële overstromingsgebieden.
Korte termijn
Laag
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
329
Aanpak van Proximus met betrekking tot de geïdentificeerde
risico's:
Beleid/juridische risico’s:
We volgen de ontwikkeling van de regelgeving op om aan de
bestaande wetgeving te kunnen voldoen, zoals de relevante
aspecten van de green deal van de EU. We beoordelen de
gevolgen van deze opkomende regelgeving voor alle
activiteiten, bevoorradingsketens en rechtsgebieden. In 2021
hebben we vooruitgang geboekt met de beoordeling van de
aanpassing van de taxonomie van de EU en zijn we begonnen
met de uitvoering van de aanbevelingen van de taskforce voor
klimaatgerelateerde financiële informatie. Deze informatie is te
vinden respectievelijk op pagina 169 en 171.
Technologische risico's:
We beoordelen regelmatig de maturiteit en gereedheid van
technologie, zoals waterstof. We voeren kosten-batenanalyses
uit met betrekking tot sleuteltechnologieën.
Marktrisico’s:
We analyseren tendensen in vraag en aanbod voor producten
en diensten en passen ons aanbod dienovereenkomstig aan. We
speuren de markt af naar producten en diensten die Proximus
kunnen helpen bij het bereiken van zijn klimaatdoelstellingen. In
dit verband evalueren we toekomstige overnames. We werken
ook samen met leveranciers en klanten.
Risico's voor de reputatie:
We volgen regelmatig de evolutie van onze reputatie bij de
Belgische bevolking, met name door gebruik te maken van het
RepTrak-programma. We leveren tal van producten en
diensten die bedrijven en overheidsinstanties kunnen helpen
hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Sprekende
voorbeelden zijn onze clouddiensten en IoT-oplossingen, zoals
slimme energie, slimme gebouwen of slimme mobiliteit. Om
onze reputatie te beschermen moeten al deze claims worden
gestaafd met geloofwaardige en geverifieerde
berekeningsprocedures.
Acute en chronische fysieke risico's +
concreet geval overstroming in juli
2021:
We maken gebruik van de deskundige input van
wetenschappers, zoals de OFDA/CRED International Disaster
Database (http://
www.emdat.be
) en de Université Catholique
de Louvain. Vanaf 2022 gaan we klimaatgerelateerde
scenarioanalyses gebruiken.
Concreet geval:
Overstromingen in juli veroorzaakten grote schade aan ons
netwerk: backbonekabel vernield, KVD/ROP vernield,
onstabiele straten en gebouwen, schade bij klanten in huis,
lokale kabels beschadigd. Hoewel dit de eerste crisis van deze
omvang is, zijn de nationale en lokale teams er op
bewonderenswaardige wijze in geslaagd onze infrastructuur in
recordtijd te herstellen en onze klanten een mobiel alternatief
te bieden. Onze processen zullen worden herzien op basis van
de getrokken lessen.
Operationele risico’s
Onder de noemer van operationele risico’s vallen alle risico’s die
het gevolg zijn van systemen, processen, mensen en externe
gebeurtenissen die een invloed kunnen hebben op de
activiteiten van Proximus. Dit omvat de levenscyclus en
uitvoering van producten, de veiligheid en kwaliteit van
producten, informatiebeheer, gegevensbescherming en
cyberbeveiliging, bedrijfscontinuïteit, bevoorradingsketen, en
andere risico’s, inclusief human resources en reputatie.
Afhankelijk van de aard van het risico in kwestie en de specifieke
activiteit of functie die getroffen wordt, hanteert Proximus een
brede waaier van risicobeperkingsstrategieën, inclusief
stresstests met ongunstige scenario’s, back-
up/bedrijfscontinuïteitsplannen, doorlichtingen van de
bedrijfsprocessen, en verzekeringen. De meting en het beheer
van de operationele risico’s van Proximus berust op de AMA-
methodiek (Advanced Measurement Approach). Er werd een
vast risicoregister van ongunstige ‘wat als’-scenario’s
ontwikkeld om de stresstests relevant te maken.
Proximus weet zich gedekt door uitgebreide verzekeringen voor
algemene en beroepsaansprakelijkheid, materiële schade en
onderbreking van de activiteiten in combinatie met een vast
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
330
verzekeringsprogramma voor cyberbeveiliging. Toch is het
mogelijk dat deze verzekeringspolissen geen vergoeding
voorzien wanneer de traditionele uitsluitingen (niet-accidentele
gebeurtenissen) van toepassing zijn.
Hierna overlopen we de belangrijkste voorbeelden van
operationele risicofactoren:
●
Veerkracht en bedrijfscontinuïteit
●
Veiligheid (vertrouwelijkheid, integriteit,
beschikbaarheid)
●
Gegevensbescherming en persoonlijke levenssfeer
●
Betrouwbare sourcing en bevoorradingsketen
●
Klassieke netwerkinfrastructuur
Veerkracht en bedrijfscontinuïteit
Bedrijfsonderbrekingen ten gevolge van interne of externe
bedreigingen kunnen ernstige gevolgen hebben voor onze
klanten, onze interne werking, onze omzet en onze
merkreputatie.
De ontwikkeling van bedrijfscontinuïteitsplannen is een manier
om risico's te beheersen en ervoor te zorgen dat bij grote
incidenten de juiste respons en oplossingen voorhanden zijn. De
veerkracht van ons netwerk, onze platforms en IT-systemen
opbouwen en verzekeren, blijft een topprioriteit om de
gevolgen voor de klant in geval van incidenten tot een minimum
te beperken.
Proximus houdt zich strikt aan de internationale normen en
richtlijnen inzake best practices. Het voorbereidingsniveau
(relevante KPI’s en scorecards) wordt elk jaar aan het Audit- en
Toezichtscomité voorgelegd.
Beveiliging
De toenemende wereldwijde risico’s inzake cyberveiligheid,
cyberbedreigingen en meer gesofisticeerde, doelgerichte
cybergerelateerde aanvallen vormen een probleem voor de
veiligheid van Proximus en voor de producten, systemen en
netwerken van zijn klanten, partners, leveranciers en derde
dienstverleners.
Hierdoor worden ook de vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en
integriteit van de gegevens van Proximus en zijn klanten
bedreigd. We nemen de nodige maatregelen en investeren om
deze risico's te beperken door middel van onder meer
sensibilisering en opleiding van het personeel, security by
design, veiligheidstests, beschermende maatregelen,
detectiemaatregelen en onderhoud van rampenplannen.
Daarnaast investeert Proximus in inlichtingen over bedreigingen
en de reactie op veiligheidsincidenten. Bovendien beheert
Proximus verschillende Malware Information Sharing Platforms
(MISP) die het mogelijk maken gestructureerde informatie over
cyberveiligheidsdreigingen te verzamelen en te delen op
nationaal niveau met het CERT.be en op internationaal niveau
met andere Europese telecomoperatoren en de GSMA (een
vereniging van 750 operatoren wereldwijd).
Alle verzamelde informatie over bedreigingen wordt
gecentraliseerd in een door Proximus ontwikkelde Intelligence
Broker, waarmee Indicators of Compromise (IoC's) rechtstreeks
kunnen worden ingevoerd in de preventieve en detectieve
beveiligingscontroles van Proximus.
Naast gestructureerde dreigingsinformatie neemt Proximus
actief deel aan verschillende sectoroverschrijdende en
internationale expertgroepen om op de hoogte te blijven van de
nieuwste dreigingen. Er wordt samengewerkt in de
expertgroepen van GSMA, Europol, Interpol, Belgian Cyber
Security Coalition, ETIS, NATO, NCIA, CCB, FIRST en Trusted
Introducer.
Gegevensbescherming en privacy
Regelgeving inzake gegevensbescherming is bedoeld om een
evenwicht te vinden tussen het recht op privacy van individuen
en de mogelijkheid voor ondernemingen om persoonsgegevens
voor zakelijke doeleinden te gebruiken. Persoonsgegevens
vertrouwelijk en veilig houden blijft voor Proximus een
topprioriteit.
In 2021 is Proximus zijn AVG-compliance verder blijven
verbeteren. Proximus maakte gebruik van de functies en
mogelijkheden van de datagovernancetool Collibra om te
voldoen aan bepaalde vereisten in het kader van de AVG, zoals
het register van verwerkingsactiviteiten.
Om de privacyoverwegingen te integreren in zijn
bedrijfsactiviteiten heeft Proximus binnen de verschillende
businessunits Privacy-ambassadeurs aangesteld om de
juridische afdeling en het DPO te ondersteunen bij het screenen
van privacygevoelige initiatieven. Met het oog op het privacy by
design-principe heeft Proximus het gestructureerd Privacy
Review Process verbeterd door elke stap van het proces te
verduidelijken, templates vast te leggen, rollen en
verantwoordelijkheden te definiëren, enz.
Met het oog op een efficiënter beheer van de aanvragen van de
betrokkenen heeft Proximus het gebruik van semiautomatische
oplossingen ingevoerd. Onze klanten kunnen hun
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
331
privacyvoorkeuren blijven aangeven in de privacyinstellingen
van de MyProximus-app en -website.
Sourcing & bevoorradingsketen
Proximus is afhankelijk van het partnerschap met zijn
leveranciers voor de levering van het materiaal dat nodig is om
de bedrijfscontinuïteit en een duurzame bevoorradingsketen te
garanderen.
Supplier Risk & Relationship Management (SRRM) wordt
gedefinieerd als ‘de uitvoering van strategieën voor het beheer
van zowel alledaagse als uitzonderlijke risico's in de
bevoorradingsketen, op basis van een voortdurende
risicobeoordeling samen met de partnerleverancier, waardoor
de kwetsbaarheid wordt verminderd en de continuïteit wordt
gewaarborgd’.
De volgende acties werden ondernomen om het risico van de
bevoorradingsketen op een aanvaardbaar niveau te houden:
●
De relatie met belangrijke leveranciers wordt
beoordeeld en gedocumenteerd door middel van
SRM-vergaderingen (Supplier Relationship
Management), waarin de gemeenschappelijke
strategieën worden vastgelegd en een optimale
bedrijfscontinuïteit wordt gewaarborgd.
●
Kritieke leveranciers en hun toeleveranciers worden
opgevolgd via een door een derde partij erkende tool,
waardoor we snel kunnen reageren op elke
verstoring in de bevoorradingsketen.
●
MVO-risicobeoordelingen en -audits door EcoVadis
en in het kader van de Joint Audit Corporation (JAC)
en voor nationale directe leveranciers.
●
Strikte opvolging van de contractuele
aansprakelijkheid van belangrijke leveranciers door
middel van een holistische gedragscode voor
leveranciers (SCoC, Supplier Code of Conduct) en
strikte clausules in de Service Level Agreement (SLA).
●
Ondertekening van Circulaire Manifesten met
belangrijke leveranciers om ervoor te zorgen dat onze
leveranciers op één lijn zitten met onze Science
Based Target van 1,5°.
Klassieke netwerkinfrastructuur
In 2004 was Proximus de eerste operator in Europa die een
ambitieus fiber-to-the-curb programma lanceerde en zo de
weg effende voor de latere uitrol van het nationale Fiber-to-
the-Home netwerk. Vandaag behoort Proximus tot de top vijf
operatoren in de wereld voor wat betreft het aandeel glasvezel
in zijn VDSL-netwerk, met tienduizenden kilometers optische
vezel die zijn straatkasten verbinden en een massale toename
van het aantal kilometers in het toegangsgedeelte van het
netwerk.
Door de toename van de behoeften van de klanten zien we
voor het komende jaar een voortdurende toename van het
dataverbruik op onze netwerken, met veel hogere snelheden
dan in het verleden. Daarom volgt Proximus een agressieve
multigigabitstrategie, met de ambitie om steeds meer fiber en
5G te gebruiken om relevante diensten te leveren aan onze
klanten. In deze context zal het belang van koper geleidelijk
afnemen.
Dankzij de snelle ontwikkeling en adoptie van fiber kunnen we
overwegen ons kopernetwerk in de toekomst buiten gebruik te
stellen om zo aanzienlijke besparingen te realiseren op het
gebied van energieverbruik en onderhoud, en te voorkomen dat
we deze verouderde technologie moeten vervangen.
Risk Management &
Compliance Committee
In 2021 kwam het Risk Management & Compliance Committee
(RMC) viermaal bijeen. De genomen beslissingen werden
gerapporteerd aan het Executief Comité en het Audit- en
Toezichtscomité. De vergaderingen van het RMC behandelen
dossiers waarin beslissingen moeten worden genomen door
een juist evenwicht te vinden tussen risico’s en kosten, rekening
houdend met welke risico’s de Groep bereid is te nemen.
Proximus heeft algemene responsstrategieën inzake
risicobeheer, die de risico’s indelen in categorieën: risico’s die de
onderneming wil vermijden, overdragen, verminderen of
aanvaarden. Deze responsstrategieën zijn zo ontworpen dat zij
ervoor zorgen dat de risico’s binnen de aanvaardbare risico- en
compliancerichtlijnen van Proximus vallen.
De doelstellingen van het RMC:
●
Toezien op de meest kritieke ondernemings- en
operationele risico’s en op de manier waarop het
management deze risico’s opvolgt en beperkt.
●
Verbeteren van hangende/openstaande interne-
auditactiepunten die langer dan zes maanden open
blijven.
Een beheerste aanpak van risico’s is doorslaggevend in een snel
evoluerende technologie- en concurrentieomgeving. Proximus
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
332
aanvaardt enkel die risico’s waarvoor het bedrijf een gepaste
compensatie krijgt (optimale verhouding risico/omzet).
Vanaf 2022 zullen duurzaamheidsthema's, waaronder risico's in
verband met klimaatverandering, een terugkerend onderwerp
zijn op de agenda van het Risk Management Committee.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
333
Interne Audit
Conform de internationale vereisten inzake best practices
maakt de interne auditfunctie van Proximus deel uit van het
systeem voor intern risicobeheer en controle en biedt ze het
Audit- en Toezichtscomité de garantie dat alle
segmenten/units/entiteiten en processen van de Proximus
Groep in orde zijn. De Interne Audit biedt zowel het Audit- en
Toezichtscomité als de directie van Proximus onafhankelijke
analyses, evaluaties, aanbevelingen, advies en informatie.
Daarom moeten de objectieven van de Interne Audit op basis
van het COSO-model, de normen van het Instituut van Interne
Auditoren en andere professionele kaders de volgende
garanties bieden:
●
Effectiviteit en toereikendheid van interne controles
●
Operationele effectiviteit (‘doing it right’) en/of
efficiëntie (‘doing it well’)
●
Conformiteit met de wet, regelgeving en policy’s
●
Betrouwbaarheid en correctheid van de verschafte
informatie
De Interne Audit helpt ons deze objectieven te verwezenlijken
met een systematische, gedisciplineerde benadering voor het
evalueren en verbeteren van de effectiviteit van het
risicobeheer en de controle- en governanceprocessen.
De Interne Audit werkt met een permanente evaluatie van
waargenomen bedrijfsrisico’s en heeft volledige en onbeperkte
toegang tot alle activiteiten, documenten/bestanden, goederen
en personeel. De Director Audit, Risk and Compliance (Chief
Auditor) heeft een rapporteringslijn naar de Voorzitter van het
Auditcomité.
Risico’s m.b.t. financiële
rapportering
In het domein van de financiële rapportering zijn de
belangrijkste risico’s, naast de algemene
ondernemingsrisico’s die ook een impact hebben op
de financiële rapportering (bv. personeel), onder
meer: nieuwe transacties en evoluerende
boekhoudnormen, wijzigingen in de fiscale wet- en
regelgeving en de procedure voor het afsluiten van
de financiële staten
.
Nieuwe transacties en evoluerende
boekhoudnormen
Nieuwe transacties kunnen een significante impact hebben op
de financiële staten, zowel rechtstreeks op de
resultatenrekening als op de toelichtingen. Een onjuiste
boekhoudkundige verwerking kan resulteren in financiële staten
die geen waarheidsgetrouw beeld geven. Wijzigingen in de
wetgeving (bv. pensioenleeftijd, bescherming van de klanten)
kunnen ook een significante impact op de gerapporteerde
financiële cijfers hebben. Nieuwe boekhoudnormen kunnen het
vergaren van nieuwe informatie en het aanpassen van
complexe (facturatie-)systemen vereisen. Indien hier niet
adequaat op wordt geanticipeerd, kunnen de tijdige afhandeling
en de betrouwbaarheid van de financiële rapportering in gevaar
komen.
Het is de verantwoordelijkheid van het departement Corporate
Accounting om de evolutie op het vlak van de veranderende
normen (zowel lokale General Accepted Accounting Principles
(GAAP) als International Financial Reporting Standards (IFRS) te
volgen.
De veranderingen worden in kaart gebracht en de impact op de
financiële rapportering van Proximus wordt proactief
geanalyseerd.
Voor elk nieuw type transactie (bv. een nieuw product, nieuw
werknemersvoordeel, businesscombinatie) wordt een grondige
analyse gemaakt vanuit het oogpunt van financiële
rapportering, risicobeheer, thesaurie en belastingen. Bovendien
worden de ontwikkelingsvereisten voor de financiële systemen
tijdig gedefinieerd en wordt de conformiteit met de interne en
externe normen systematisch nagegaan. De nadruk ligt op het
uitwerken van preventieve controles en het opzetten van
rapporteringstools die controle achteraf mogelijk maken. Het
Audit- en Toezichtscomité (A&CC) en het Executief Comité
worden regelmatig geïnformeerd over nieuwe aankomende
normen voor financiële rapportering en de potentiële impact
ervan op de financiële cijfers van Proximus.
Wijzigingen in de fiscale wet- en
regelgeving
Wijzigingen in de fiscale wet- en regelgeving
(vennootschapsbelasting, btw, ...) of in de toepassing ervan door
de fiscus kunnen een significante impact hebben op de
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
334
financiële staten. Om de conformiteit ervan te verzekeren,
moeten vaak op korte termijn bijkomende administratieve
procedures worden opgezet om relevante informatie te
verzamelen of moeten updates van bestaande IT-systemen
worden doorgevoerd (bv. facturatiesystemen).
Het fiscaal departement volgt mogelijke veranderingen in de
fiscale wet- en regelgeving, en interpretaties van bestaande
fiscale wetten door de fiscus, voortdurend op. Op basis van
wetgeving, doctrine, rechtspraak, politieke verklaringen,
beschikbare wetsontwerpen, enz. wordt een financiële en
operationele impactanalyse uitgevoerd. Het resultaat van de
analyse wordt weerspiegeld in de overeenkomstige financiële
staten in lijn met het toepasselijk kader.
De complexiteit van de wettelijke en regulatoire omgeving
binnen welke wij opereren, alsook de kosten om compliant te
zijn, nemen beide toe ten gevolge van de eveneens
toenemende verplichtingen. Daarenboven zijn de buitenlandse
en supranationale regels soms tegenstrijdig met de nationale
wetgeving. De niet-naleving van de verschillende wetten en
reglementen en wijzigingen aan deze wetten en reglementen of
de wijze waarop zij worden geïnterpreteerd of toegepast
kunnen leiden tot schade aan onze reputatie, aansprakelijkheid,
boetes en sancties, evenals een stijging van de fiscale last of
regulatoire conformiteitskost en impact op de jaarrekening.
Procedure voor het afsluiten van
financiële staten
De voorlegging van tijdige en betrouwbare financiële informatie
blijft afhankelijk van een procedure voor het adequaat afsluiten
van de financiële staten.
Voor de procedure m.b.t. het afsluiten van de financiële staten
werden duidelijke taken en verantwoordelijkheden vastgelegd.
Tijdens de procedures voor de maandelijkse, driemaandelijkse,
halfjaarlijkse en jaarlijkse afsluiting van de rekeningen worden
de verschillende stappen voortdurend gemonitord. Daarnaast
worden nog verschillende controles uitgevoerd om te waken
over de kwaliteit en de conformiteit met de interne en externe
vereisten en richtlijnen.
Voor Proximus en zijn belangrijkste filialen wordt een heel
gedetailleerde kalender voor de afsluitingen opgemaakt, met
een gedetailleerd overzicht van de divisieoverschrijdende
voorbereidende vergaderingen, de deadlines voor het afsluiten
van specifieke procedures, de exacte datum en het uur waarop
IT-subsystemen worden vergrendeld, valideringsvergaderingen
en de vereiste elementen voor de rapportering.
Voor elke procedure en subprocedure worden verschillende
controles uitgevoerd, zoals preventieve controles, waarbij de
informatie wordt getest vooraleer ze wordt verwerkt.
Daarnaast zijn er ook opsporende controles, waarbij het
resultaat van de verwerking wordt geanalyseerd en bevestigd.
Bijzondere aandacht gaat uit naar redelijkheidstests, waarbij
financiële informatie wordt geanalyseerd versus onderliggende
operationele drivers, en coherentietests, waarbij financiële
informatie van verschillende domeinen wordt samengevoegd
om resultaten, trends e.d. te bevestigen. Voor belangrijke of
niet-terugkerende transacties worden tests op de individuele
opnames in de boekhouding gedaan; voor de andere transacties
gebeurt dit steekproefsgewijs. De combinatie van al deze tests
biedt voldoende zekerheid over de betrouwbaarheid van de
financiële cijfers.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
335
Interne controle
De Proximus Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de
evaluatie van de doeltreffendheid van de systemen voor interne
controle en van de systemen voor risicobeheer.
Proximus heeft zijn systeem van interne controle gebaseerd op
het COSO model, d.i. een geïntegreerd referentiekader voor
interne controle en ondernemingsrisicobeheersing zoals
opgesteld door het Committee of Sponsoring Organisation of
the Treadway Commission (“COSO”) voor de eerste maal in
1992 en geactualiseerd in mei 2013. Dit COSO referentiekader
is opgesteld rond 5 componenten: de controleomgeving, de
risicoanalyse, de controleactiviteiten, de informatie en
communicatie en tot slot de monitoring.
Het systeem van interne controle van Proximus wordt
gekenmerkt door een organisatie met duidelijk gedefinieerde
verantwoordelijkheden, naast voldoende middelen en kennis,
alsook aangepaste informatiesystemen, procedures en
praktijken. Uiteraard kan Proximus niet garanderen dat dit
interne controle systeem afdoende zal zijn onder alle
omstandigheden. Misbruik van activa en vergissingen kunnen
immers nooit volledig worden uitgesloten. Proximus
organiseert wel een doorlopend nazicht en opvolging van al de
componenten van zijn systemen van interne controle en
risicobeheer, teneinde zich ervan te vergewissen dat ze
adequaat blijven.
Proximus beschouwt het tijdig verstrekken van volledige,
betrouwbare en relevante financiële informatie in
overeenstemming met IFRS en BGAAP. Daarom heeft
Proximus zijn interne controle en risicobeheerssystemen over
zijn financiële verslaggeving zodanig georganiseerd dat hieraan
wordt voldaan.
De controleomgeving
De organisatie van de interne controle
Overeenkomstig de statuten beschikt Proximus over een Audit-
en Toezichtscomité (Audit and Compliance Committee). Het
Audit- en Toezichtscomité heeft als taak de Raad van Bestuur
bij te staan en te adviseren met betrekking tot (i) het proces van
financiële rapportering, (ii) de efficiëntie van de systemen voor
interne controle en risicobeheer van Proximus, (iii) de interne-
auditfunctie van Proximus en de efficiëntie ervan, (iv) de
kwaliteit, de integriteit en de wettelijke controle van de
statutaire en geconsolideerde jaarrekeningen van de
onderneming, waaronder de opvolging van de vragen en de
aanbevelingen geformuleerd door de commissarissen, (v) de
relatie met de commissarissen van de Groep en de evaluatie
van en het toezicht op de onafhankelijkheid van de
commissarissen, (vi) de conformiteit van Proximus met de
juridische en regelgevingsvereisten, (vii) en de conformiteit
binnen de organisatie met de Gedragscode en de Dealing Code
van Proximus.
Het Audit- en Toezichtscomité vergadert minstens eenmaal per
kwartaal.
Ethiek
De Raad van Bestuur heeft een Handvest van Deugdelijk
Bestuur en een Gedragscode “Onze manier van
verantwoord ondernemen” goedgekeurd. Alle
werknemers moeten hun dagelijkse activiteiten en hun
zakelijke objectieven volgens de meest strikte ethische
standaarden en principes uitvoeren, met daarbij de
Groepswaarden (Wendbaarheid, Verantwoordelijkheid en
Samenwerking) als leidinggevende principes in het achterhoofd.
De Code “Onze manier van verantwoord ondernemen”,
beschikbaar op www.proximus.com, legt de bovenvermelde
principes uit en heeft als bedoeling iedere werknemer te
inspireren in zijn of haar dagelijks gedrag en houdingen. Het
ethisch gedrag is niet beperkt tot de tekst van de Code. De Code
is een samenvatting van de hoofdprincipes en is dus niet
exhaustief.
Bovendien hecht Proximus in het algemeen en de Finance
divisie in het bijzonder veel belang aan het zich strikt houden
aan een tijdige en kwalitatieve rapportering.
Reglementen en procedures
De principes en de regels in de Code “Onze manier van
verantwoord ondernemen” zijn in verschillende interne
reglementen en procedures verder uitgewerkt. Deze
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
336
groepsreglementen en -procedures zijn beschikbaar op het
Proximus intranet. Ieder reglement wordt door een
verantwoordelijke op regelmatige basis herbekeken en
aangepast indien nodig. Op regelmatige tijdstippen en in geval
van aanpassingen wordt hierover op gepaste wijze
gecommuniceerd.
Op het vlak van de financiële rapportering zijn algemene en
meer gedetailleerde boekhoudprincipes, -richtlijnen en -
instructies samengebracht in referentiedocumenten, die alle
beschikbaar zijn op het Proximus intranet. Bovendien
organiseert het departement Corporate Accounting regelmatig
boekhoudkundige seminaries, met de bedoeling medewerkers
uit financiële en niet-financiële departementen op de hoogte te
houden van boekhoudkundige reglementen en procedures.
Bevoegdheden en
verantwoordelijkheden
Dat bevoegdheden en verantwoordelijkheden duidelijk bepaald
zijn doorheen de hele organisatie, komt het interne
controlesysteem van Proximus ten goede. Iedere business unit,
divisie en departement heeft haar visie, missie en
verantwoordelijkheden. Op individueel vlak heeft elke
werknemer een duidelijke taakomschrijving en objectieven.
De voornaamste rol van de Finance divisie bestaat erin de
andere divisies en filialen te steunen door hen accurate,
betrouwbare en tijdige financiële informatie te bezorgen (met
het oog op het nemen van beslissingen), de rendabiliteit op te
volgen en op een efficiënte manier de financiële diensten te
beheren.
De accounting teams van het Corporate Accounting
departement zijn boekhoudkundig verantwoordelijk voor het
moederbedrijf Proximus en voor de grote Belgische
dochterondernemingen. Zij geven ook ondersteuning aan de
andere dochterondernemingen. Voor deze gecentraliseerde
ondersteuning is de organisatie opgesplitst volgens de
belangrijkste (financiële) processen. Deze processen omvatten
investeringen en activa, voorraden, werken in uitvoering en
omzeterkenning, financieel boekhouden, bedrijfsuitgaven,
voorzieningen en juridische geschillen, personeelskosten,
voordelen na actieve dienst en belastingen. De gecentraliseerde
ondersteuning, opgebouwd rond specifieke processen en IFRS
standaarden, laat toe een diepgaande accounting expertise op
te bouwen en draagt op die manier bij tot de naleving van de
richtlijnen van de Groep.
De consolidatie van de verschillende legale entiteiten in de
geconsolideerde financiële rapporteringen van de Proximus
Group wordt centraal gerealiseerd. Het
consolidatiedepartement bepaalt en verdeelt de informatie
over de implementatie van boekhoudkundige standaarden,
procedures, principes en regels. Het volgt de regelgeving op,
zodat dat de financiële verslaggeving in lijn blijft met IFRS zoals
aangenomen door de Europese Unie. De maandelijkse
consolidatie-instructies bepalen niet alleen de financiële
informatie die nodig is voor de externe rapportering, maar
bevatten eveneens gedetailleerde deadlines en
aandachtspunten (zoals complexe problemen of nieuwe
interne richtlijnen).
Bekwaamheden en ervaring
Proximus hecht veel belang aan haar personeelsbeleid. Niet
alleen zijn er voldoende mensen nodig, zij moeten ook de juiste
skills en ervaring hebben. Met deze vereisten wordt al rekening
gehouden tijdens het aanwervingsproces, en ook nadien in de
coaching en opleidingsactiviteiten die georganiseerd worden
door de Proximus Corporate University.
Op het vlak van de financiële rapportering werd er een
specifieke opleidingscyclus uitgewerkt, waaraan junior en senior
personeelsleden verplicht deelnemen. Deze seminaries, intern
en extern georganiseerd, bestrijken niet alleen het domein van
IFRS, maar ook de lokale wetgeving en normen op het gebied
van boekhouding, belastingen en vennootschapswetgeving.
Bovendien wordt de kennis en ervaring up to date gehouden en
verder uitgebreid in meer specifieke domeinen
(omzeterkenning, pensioenadministratie, financiële producten,
enz.) door het bijwonen van seminaries en zelfstudie. Daarnaast
nemen de werknemers ook deel aan algemene opleidingen
over de nieuwe producten en diensten van Proximus.
Risicoanalyse
De risicoanalyse werd uitvoerig besproken vanaf
punt ‘Risicobeheer’
.
Risico beperkende factoren en
controlemaatregelen
Beperkende factoren en controlemaatregelen
worden besproken in de rubriek ‘Risicobeheer’
.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
337
Informatie en communicatie
Financiële IT-rapporteringssystemen
De boekhouding van Proximus en van de meeste van
haar dochterondernemingen wordt gevoerd op grote
geïntegreerde IT-systemen. Operationele processen zijn
vaak geïntegreerd in hetzelfde systeem (bv. het
toeleveringsproces, de salarisadministratie). Voor de
facturatiesystemen, die niet geïntegreerd zijn, zijn
aangepaste interfaces en opvolgingstools ontwikkeld.
Voor het financiële
gemaakt van een specifieke consolidatietool.
Het organisatorische opzet en toegangsbeheer van deze
systemen ondersteunen een adequate functiescheiding, en
voorkomen niet-geautoriseerde toegang tot gevoelige
informatie en niet-geautoriseerde verandering van gegevens.
Regelmatig worden de systemen nagekeken door de interne en
de externe audit.
Effectieve interne communicatie
De meeste boekhoudregistraties worden zowel volgens
IFRS als de lokale regelgeving gedaan. In het algemeen
wordt financiële informatie die aan het management
geleverd wordt en gebruikt wordt voor budgettering,
forecast en controleactiviteiten, opgemaakt volgens
IFRS. Een uniforme financiële taal, gebruikt doorheen de
organisatie, draagt op een positieve manier bij tot de
effectiviteit en de efficiëntie van de communicatie
.
Rapportering en validering van de
financiële resultaten
De financiële resultaten worden intern gerapporteerd en op
verschillende niveaus gevalideerd. Op het niveau van de
processen zijn er validatievergaderingen met de
verantwoordelijke van elk business proces. Op het niveau van
de belangrijkste filialen wordt een validatievergadering
georganiseerd met de accounting en controlling
verantwoordelijke. Op Proximus groepsniveau worden de
geconsolideerde resultaten opgesplitst per segment. Voor elk
segment bevat de analyse en validatie gewoonlijk een
vergelijking met historische cijfers, en ook een analyse van de
vergelijking budget-actual en forecast-actual. Validering vereist
de analyse en afdoende verklaring van (de afwezigheid van)
afwijkingen.
Daarna wordt de financiële informatie gerapporteerd en
uitgelegd aan het Executief Comité (maandelijks) en
voorgesteld aan het Audit- en Toezichtscomité (per kwartaal).
Toezicht en monitoring van de
interne controle
De effectiviteit en efficiëntie van de interne controle worden
regelmatig op verschillende manieren en door verschillende
partijen geëvalueerd:
Elke verantwoordelijke van een business activiteit controleert
en verbetert deze regelmatig. Dit omvat o.a. de documentatie
van het proces, de rapportering over indicatoren en de
bijsturing hiervan.
Om te komen tot een objectieve controle en evaluatie van de
activiteiten van elk departement in de organisatie, voert het
Interne Audit departement van Proximus regelmatig audits
uit over gans de Groep. De onafhankelijkheid van de Interne
Audit is verzekerd door haar directe rapporteringslijn naar de
Voorzitter van het Audit- en Toezichtscomité. Uitgevoerde
auditopdrachten kunnen een specifiek financieel proces
betreffen, maar zullen ook de effectiviteit en de efficiëntie
van de operaties evalueren, alsook de naleving van de wetten
en regels die van toepassing zijn.
Het Audit- en Toezichtscomité kijkt de tussentijdse
kwartaalrapportering en de specifieke boekhoudmethodes
na. Zij analyseert de belangrijkste geschillen en risico’s
waarmee de Groep geconfronteerd wordt, zorgt voor de
opvolging van aanbevelingen gedaan door de Interne Audit,
en bespreekt regelmatig de naleving binnen de Groep van de
Gedragscode en de Dealing Code.
Alle legale entiteiten van de Proximus Groep, met
uitzondering van enkele kleine buitenlandse filialen, zijn het
voorwerp van een externe audit. In het algemeen omvat deze
audit een evaluatie van de interne controle en leidt ze tot een
opinie over de statutaire jaarrekeningen en over de
(halfjaarlijkse en jaarlijkse) cijfers die voor de consolidatie aan
Proximus gerapporteerd worden. Indien de externe audit een
zwakte aan het licht brengt of van mening is dat de interne
controle kan worden verbeterd, dan worden aanbevelingen
gemaakt aan het management. Deze aanbevelingen, het
daaraan gerelateerde actieplan en de implementatiestatus
worden minstens jaarlijks gerapporteerd aan het Audit- en
Toezichtscomité.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
338
Deskundigheid
van de leden
van het Audit-
en
Toezichtscomi
té
Proximus beschikt over een Audit- en Toezichtscomité (Audit &
Compliance Committee), dat bestaat uit vijf niet-uitvoerende
bestuurders, waarvan de meerderheid onafhankelijk moet zijn.
Overeenkomstig zijn charter wordt het voorgezeten door een
onafhankelijke bestuurder.
De meerderheid van de leden van het Audit- en
Toezichtscomité heeft uitgebreide accounting- en
auditexpertise. De Voorzitster van het Audit- en
Toezichtscomité, mevrouw Catherine Vandenborre,
heeft naast een master in de toegepaste economie,
behaald aan de UCL, bijkomende diploma’s in fiscaal
recht en financieel risicomanagement. De Voorzitster en
de meerderheid van de leden hebben diverse bestuurs-
of uitvoerende mandaten in grote Belgische of
internationale bedrijven uitgeoefend
.
.
Evolutie in de
research &
development-
activiteiten
De wereld rondom ons verandert sneller dan ooit. We
zijn daar klaar voor, omdat onderzoek naar nieuwe
technologieën en innovatie in het DNA van Proximus
zitten
.
Fiber als oplossing voor de
toekomstige klantenbehoeften
Om te anticiperen op de toekomstige behoeften van onze
klanten, investeren we voortdurend in een innovatief supersnel
fibernetwerk, dat gebruikmaakt van de nieuwste geavanceerde
fibertechnologieën. In het kader van onze #inspire2022-
strategie hebben we ons ertoe verbonden om 4,2 miljoen
woningen en bedrijven op fiber aan te sluiten tegen 2028. Het is
ook onze ambitie om ons fibernetwerk uit te breiden met als
doel tegen eind 2026 100% bereik in het Brusselse
Hoofdstedelijke Gewest te halen.
Proximus is de eerste operator die 25G-capaciteiten
toevoegt aan zijn commerciële netwerk in België. Samen
met Nokia hebben we het eerste livenetwerk op basis
van Nokia's 25G Passive Optical Network (PON)-
technologie uitgerold. 25 gigabit PON is technologie van
de laatste generatie, waarmee zowel download- als
uploadsnelheden op fibernetwerken naar ongekende
hoogten worden gestuwd. Hierdoor worden ze ongeveer
200 keer sneller dan de meest geavanceerde
breedbandnetwerken tien jaar geleden. Deze
technologische doorbraak toont de vrijwel onbeperkte
capaciteit van fiber aan. Door deze innovatie wordt ons
netwerk het snelste ter wereld. Proximus werd dan ook
uitgeroepen tot Fiber Operator of the Year, een global
award uitgereikt door het Broadband World Forum
(BBWF). Dit bevestigt het potentieel van ons
fibernetwerk om een belangrijke motor te worden van
de digitale economie en de maatschappij waar we voor
staan
.
Mobiel leiderschap
We hebben een sterk trackrecord als pionier op het vlak van
mobiele communicatie die zijn klanten de best mogelijke
mobiele ervaring biedt, en dat zullen we blijven doen. In 2021
zijn we begonnen met de consolidatie van ons
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
339
radiotoegangsnetwerk (Radio Access Network - RAN). Die heeft
al positieve resultaten afgeworpen in termen van bereik,
doorvoercapaciteit en klantenervaring. Parallel zijn we blijven
investeren om de kwaliteit van ons traditionele mobiele netwerk
te verbeteren door geavanceerde technische oplossingen in te
zetten om de netwerkperformantie te optimaliseren op basis
van automatisering en autonomie.
Onze ambitie op het vlak van 5G is erkend te worden als
geprivilegieerde partner voor 5G-producten en -diensten, door
het grootste 5G-bereik en het krachtigste netwerk in België aan
te bieden. Om de ontwikkeling van use cases voor 5G verder te
versnellen, hebben we een speciaal 5G-innovatieplatform
gelanceerd dat een beter inzicht biedt in de mogelijkheden van
5G. Het stelt ons in staat om te cocreëren met onze
technologie- en wholesalepartners
en bedrijfsklanten, zowel publiek als privé, om relevante
innovatieve oplossingen te ontwikkelen die tegemoetkomen
aan de maatschappelijke en bedrijfsbehoeften van vandaag. Er
werd met succes een ruim gamma van use cases voor 5G
ontwikkeld en gedemonstreerd in tal van domeinen, zoals
industriële toepassingen, bouw, entertainment,
gezondheidszorg en landbouw.
De mogelijkheden om op het gebied van 5G te innoveren
werden uitgebreid. Er werden twee bijkomende 5G-
innovatie-incubators opgestart: een voor de industrie
4.0, de andere voor de logistiek
.
Klantenervaring
Om de ervaring van al onze klanten voortdurend te verbeteren,
hebben we in 2021 verschillende projecten gelanceerd om de
VDSL-prestaties te boosten van onze klanten die rechtstreeks
zijn aangesloten op de centrale kantoren en die nog niet konden
profiteren van de laatste verbeteringen van de VDSL-
technologie. We hebben ook machinelearningtechnieken
toegepast om de prestaties van VDSL-lijnen te voorspellen en
op die manier bijvoorbeeld hdtv-diensten aan te bieden aan
gezinnen die daar nog geen toegang toe hadden.
Een datagestuurd bedrijf ten
voordele van de klanten
Dankzij automatisering, advanced analytics en artificiële
intelligentie kunnen we diensten van topkwaliteit aanbieden.
Met doorgedreven personalisatie en authenticatie toveren we
een glimlach op het gezicht van onze klanten. We integreren
'digital' in alles wat we doen en we begeleiden onze klanten
tijdens hun traject om digitaal, cloud-enabled, datagestuurd en
end-to-end beveiligd te worden.
We hebben een partnerschap opgezet met het agentschap voor
toerisme van Wallonië om het toerisme in Wallonië te
stimuleren door een beter inzicht in en analyse van toeristische
sites (bv. Villers-la-Ville en Le Pays des Lacs). Hierbij maken we
gebruik van een unieke combinatie van gegevens van sensoren
ter plaatse (Internet of Things) en macrogegevens zoals onze
eigen netwerkdata, financiële data van partners en open data.
De datacenters van Proximus evolueren naar groene
datacenters met een hoge beschikbaarheid door gebruik te
maken van de nieuwste cloudtechnologieën en de meest
geavanceerde beveiligingsconcepten.
We gebruiken ook advanced analytics en AI, op basis van
realtimeprestatiemetingen, om de stabiliteit en de kwaliteit van
onze platformen en diensten te evalueren, wat snelle detectie,
analyse van de hoofdoorzaak en zelfs preventie van de
achteruitgang van de kwaliteit mogelijk maakt.
Vertrouwde curator van tv-
content
We zijn een vertrouwde curator van tv-content. We bieden deze
content aan via een multiscreencontentnavigator en
verstrekken verrassende gepersonaliseerde aanbevelingen. We
blinken uit in gebruikerservaring op ons Pickx-tv-platform door
te differentiëren en een hechte relatie met onze klanten te
onderhouden. De Proximus-decoders werden verrijkt met een
aantal nieuwe functies.
Dankzij de samenwerking met Apple TV kunnen Proximus-
klanten de Apple TV-app gebruiken om films te kopen of te
huren, zich te abonneren op Apple TV+ en Apple TV-zenders,
maar ook om te genieten van Apple Music, Apple Arcade en
duizenden andere apps, waaronder games, fitness en opleiding,
allemaal via één toestel. Door de integratie van de Proximus
Pickx-app krijgen klanten toegang tot het Pickx-tv-platform,
waardoor ze een gepersonaliseerde contentervaring krijgen op
elk scherm.
Analytics, het Internet of
Things en andere applicaties
Proximus is de toonaangevende provider van IoT-connectiviteit
(Internet of Things) in België, die gebruikmaakt van
verschillende draadloze technologieën (LTE, LoRa, NB-IoT,
LTE-M). Proximus beperkt zijn gebruik van IoT echter niet tot
connectiviteit. Met onze datagestuurde oplossingen helpen we
onze klanten te innoveren door applicaties en toestellen te
connecteren, verschillende datastromen te aggregeren, inzicht
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
340
in hun gegevens te verschaffen of processen te automatiseren.
Met onze slimme end-to-end ICT-oplossingen doen we meer
dan ons aanbod afstemmen op verschillende segmenten. We
zijn er sterk van overtuigd dat technologie een positieve invloed
kan hebben. Daarom zetten we onze technologie voortdurend
in om kritieke maatschappelijke en ecologische uitdagingen aan
te gaan, met als doel het leven van mensen te verbeteren waar
ze zich ook bevinden, en echte waarde te creëren.
Samen met partners ontwikkelen we slimme oplossingen in
specifieke domeinen zoals:
Slimme gezondheid
Proximus heeft zijn strategische focus op de markt van de
gezondheidszorg versterkt. Met connectiviteits-, ICT- en
beveiligingsoplossingen en -diensten wil Proximus een
vooraanstaande partner worden in de digitale transformatie en
innovatie van de medische sector.
Slimme gebouwen en slimme energie
Proximus biedt een antwoord op de klimaatproblematiek door
IoT-oplossingen en data analytics aan te bieden en klanten zo
te helpen slimmer om te gaan met energie en hun ecologische
voetafdruk te verkleinen. De energietransitie, en meer bepaald
de bijdrage van gebouwen aan een duurzamere wereld, staat in
onze initiatieven centraal. Daarom hebben we nieuwe partners
aangetrokken (zoals MeetDistrict, Mapwize en BePark) die ons in
staat stellen onze klanten een breed scala aan oplossingen voor
slimme gebouwen aan te bieden.
E-education
Om in te spelen op de groeiende behoefte aan betere
connectiviteit in het onderwijs, hebben Proximus en Signpost, de
Belgische marktleider voor ICT-oplossingen in het onderwijs, in
april 2021 een strategische samenwerkingsovereenkomst
ondertekend. Eind 2021 hadden we al 44 scholen van een
fiberaansluiting voorzien. Tien andere scholen ondertekenden
een DSL-contract.
Smart cities
Steden zoals Antwerpen, Brussel, Genk, Gent en de kuststeden
deden tijdens de coronapandemie gretig een beroep op onze
dienst Realtime Crowd Management. Deze dienst monitort
mensenstromen aan de hand van geanonimiseerde en
geaggregeerde data van mobiele telefoons.
Proximus-filiaal Be-Mobile is gespecialiseerd in slimme
oplossingen voor duurzame mobiliteit. Be-Mobile
verbindt voertuigen met de weginfrastructuur. Een
voorbeeld hiervan zijn slimme verkeerslichten die zijn
afgestemd op de realtimeverkeersvolumes, zodat het
verkeer beter kan doorstromen. Be-Mobile verbindt ook
voertuigen met andere weggebruikers. Dit kunnen
personenauto's zijn, maar ook logistiek of openbaar
vervoer
.
Open innovatie
Proximus gelooft in open innovatie waarbij we samen met
partners onze troeven uitspelen om nieuwe ecosystemen en
producten te creëren met een hogere waarde voor alle
betrokken partijen.
Inzake B2B hebben we samen met BESIX (slimme gebouwen)
en i.Leco (energietransitie) aug.e opgericht, een
applicatieplatform voor slimme gebouwen.
Op het gebied van drones hebben we naast het 6e
netwerkpartnerschap tussen Proximus, SkeyDrone en
DroneMatrix een partnerschap met Helicus voor de uitvoering
van medische BVLOS-dronevluchten. Recent zijn we ook
begonnen met de verkenning van het domein van beeld- en
videoverwerking, analytics en edge computing.
Naast de gezondheidszorg zijn Azure Cloud, edge computing,
smart retail en slimme energie slechts enkele voorbeelden van
het brede scala aan onderwerpen en technische innovaties waar
we samen met onze partners aan werken.
Een voorbeeld van B2C is ons partnerschap met Belfius, waaruit
Banx is voortgevloeid, de digitale app voor duurzaam bankieren.
Naast deze partnerschappen met bedrijven werkt Proximus
intensief samen met universiteiten en hogescholen. Op die
manier krijgen we toegang tot academische inzichten en
innovatieve technologieën. In ruil kunnen zij gebruikmaken van
onze data, infrastructuur en resources om hun ideeën in de
praktijk om te zetten. We hebben samenwerkingsprojecten
lopen met de VUB/ULB (Brussel), KU Leuven (Leuven),
UCLouvain (Louvain-la-Neuve) en UGent (Gent) in de
domeinen veiligheid, mobiele en vaste netwerken, AI, IoT en
digitale inclusie.
Dankzij exclusieve partnerschappen breiden we onze
eigen research & developmentactiviteiten in onze
verschillende labo's en door onze eigen innovatieteams
voortdurend uit
.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
341
Duurzaamheid
Digitale innovatie zal de toekomst van onze economie en
samenleving vormgeven. We willen niet alleen meer digitale
mogelijkheden bieden aan onze klanten, maar ook een impact
hebben op maatschappelijke en ecologische vraagstukken.
Duurzaamheid is een van de vier pijlers van onze
bedrijfsstrategie. Dat heeft ervoor gezorgd dat Proximus
internationaal wordt beschouwd als een exemplarisch bedrijf
voor zijn eigen duurzaamheidsinspanningen, maar ook voor de
strenge sociale, ethische en milieunormen die we onze
leveranciers opleggen. Proximus heeft voor de vijfde keer op rij
een gouden medaille gekregen van EcoVadis voor zijn
inspanningen en activiteiten op het vlak van duurzame
ontwikkeling/duurzaamheid, en onze huidige score plaatst ons
zelfs in de top 5% van de door EcoVadis geëvalueerde
bedrijven.
Ook de klimaatverandering is een van de meest urgente
kwesties van onze tijd en een belangrijke maatschappelijke
bezorgdheid. Het is onze ambitie om een toonaangevend bedrijf
te zijn in de strijd tegen de klimaatverandering en we zijn
vastbesloten om onze impact op het milieu verder te
verminderen. We willen tevens onze klanten helpen om hun
impact te verminderen door middel van onze producten en
diensten.
We hebben er een prioriteit van gemaakt om onze klanten een
groen en betrouwbaar netwerk te bieden dat de beste
verbindingskwaliteit mogelijk maakt en tegelijkertijd de impact
op het milieu zoveel mogelijk beperkt door de principes van de
circulaire economie toe te passen op het ontwerp van het
netwerk zelf. Ons netwerk werkt, net als onze gebouwen
overigens, uitsluitend op elektriciteit uit hernieuwbare bronnen.
Dat is zo sinds we ons hebben aangesloten bij RE100, een
wereldwijd initiatief dat de invloedrijkste bedrijven ter wereld
samenbrengt en de overgang naar 100% hernieuwbare
energie stimuleert.
Om zich aan te passen aan de technologische
ontwikkelingen en de behoeften van de gebruikers,
evolueert ons netwerk voortdurend. Door de versnelde
uitrol van fiber kunnen we koperkabels recupereren om
ze te recycleren of te hergebruiken voor andere
doeleinden. Fiber is ook goed voor het milieu, want het is
energiezuiniger en heeft een langere levensduur dan
koper
.
Internationale activiteiten
We zijn internationaal actief via BICS en TeleSign.
BICS
BICS investeert voortdurend in de verbetering van zijn portfolio
van wereldwijde communicatieoplossingen voor zowel
telecom-, bedrijfs- als cloudsegmenten. Vandaag spitst BICS
zijn research & developmentactiviteiten toe op de levering van
5G-diensten, (e-)SIM- en IoT-technologie, digitale
communicatiediensten en een sterk aanbod op het vlak van
fraude, beveiliging en analyse. BICS volgt de marktevolutie en
de klantenbehoeften op de voet om zijn diensten, functies en
algemene productportfolio's te verbeteren.
TeleSign
TeleSign heeft veel tijd en middelen geïnvesteerd in de
opbouw van een research & developmentorganisatie
van wereldklasse, die zijn toonaangevende diensten
voortdurend verbetert. Vandaag zijn de inspanningen
inzake research & development er vooral op gericht
toonaangevende digitale identiteitsoplossingen te
ontwikkelen, alle primaire use cases te behandelen, de
flexibiliteit van de uitrol te verbeteren en naadloze
integratie te bieden voor cloudapplicaties en applicaties
ter plaatse. TeleSign brengt regelmatig updates voor zijn
diensten uit, waarin nieuwe functies worden opgenomen
en bestaande functies worden verbeterd
.
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
342
Andere inlichtingen
Rechten, verbintenissen en
voorwaardelijke verplichtingen
per 31 december 2021
Toelichtingen bij rechten, verbintenissen en voorwaardelijke
verplichtingen zijn opgenomen in toelichting 34 van de
geconsolideerde jaarrekening.
Diversiteit & Inclusie
De verklaring inzake diversiteit en inclusie is opgenomen in
hoofdstuk CH3.1 Governance & Compliance van het
jaarverslag.
Gebruik van financiële
instrumenten
Toelichting bij het gebruik van financiële instrumenten is
opgenomen in toelichting 32 van de geconsolideerde
jaarrekening.
Gebeurtenissen welke een
belangrijke impact kunnen
hebben op de ontwikkeling van
de Groep
Gebeurtenissen welke een belangrijke impact kunnen
hebben op de ontwikkeling van de Groep worden
opgenomen in de hoofdstukken « Risicobeheer » en «
Interne Controle » van dit jaarverslag
.
Eigen aandelen
Toelichtingen bij eigen aandelen zijn opgenomen
als toelichting 18 van de geconsolideerde
jaarrekening
.
Beheer van kapitaal
Het doel van de Groep inzake het kapitaalbeheer bestaat erin
een netto financiële schuldenlast en eigen vermogen-ratio’s te
behouden, die zorgen voor voldoende liquiditeit op elk moment
via een flexibele toegang tot de kapitaalmarkten, en dit om
strategische projecten te kunnen financieren en een
aantrekkelijke vergoeding aan de aandeelhouders te bieden.
Over de twee voorgestelde jaren, heeft de Groep geen nieuwe
aandelen of andere verwaterende instrumenten uitgegeven.
Gebeurtenissen na
balansdatum
Toelichting bij de gebeurtenissen na balansdatum
is opgenomen in toelichting 39 van de
geconsolideerde jaarrekening
.
Namens de Raad van Bestuur,
Brussel, 17 februari 2022
Guillaume Boutin Stefaan De Clerck
Gedelegeerd Bestuurder
Voorzitter van de Raad van Bestuur
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
344
Verslagen
van
auditors
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
345
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
346
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
343
Verslag van het college van commissarissen aan de algemene vergadering
van Proximus NV van publiek recht over het boekjaar afgesloten op
31 december 2021 - Geconsolideerde jaarrekening
In het kader van de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening van Proximus SA van publiek recht (de
“vennootschap”) en haar filialen (samen “de groep”), leggen wij u ons commissarisverslag voor. Dit bevat ons verslag
over de geconsolideerde jaarrekening alsook de overige door wet- en regelgeving gestelde eisen. Dit vormt één geheel
en is ondeelbaar.
Wij werden benoemd in onze hoedanigheid van commissaris door de algemene vergadering van 17 april
2019, overeenkomstig het voorstel van het bestuursorgaan op aanbeveling van het audit- en
toezichtscomité. Ons mandaat loopt af op de datum van de algemene vergadering die beraadslaagt over de
jaarrekening afgesloten op
31 december 2021.
Deloitte Bedrijfsrevisoren heeft de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening van Proximus
NV van publiek recht uitgevoerd gedurende 12 opeenvolgende boekjaren. CDP Petit & Co heeft de wettelijke
controle van de
geconsolideerde jaarrekening van Proximus NV van publiek recht uitgevoerd gedurende 3
opeenvolgende boekjaren.
Verslag over de geconsolideerde jaarrekening
Oordeel zonder voorbehoud
Wij hebben de wettelijke controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van de groep, die het
geconsolideerde balans op 31 december 2021 omvat, alsook het geconsolideerde resultatenrekening, de
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
347
geconsolideerde staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, het mutatieov erzicht van het
geconsolideerd eigen vermogen en het geconsolideerd kasstroomoverzicht over het boekjaar afgesloten op die
datum en de toelichting, met de belangrijkste gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige
informatieverschaffing , waarvan de geconsolideerde balans 9.233 miljoen EUR bedraagt en waarvan het de
geconsolideerde resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 445 miljoen EUR.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en van de
financiële toestand van de groep op 31 december 2021 alsook van zijn geconsolideerde resultaten en van zijn
geconsolideerde kasstromen over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met de
International Financial Reporting Standards
(IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in
België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften.
Basis voor het oordeel zonder voorbehoud
Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens de internationale controlestandaarden (ISA’s) zoals van toepassing in
België. Wij hebben bovendien de door IAASB goedgekeurde internationale controlestandaarden toegepast die van
toepassing zijn op huidige afsluitdatum en nog niet goedgekeurd op nationaal niveau. Onze
verantwoordelijkheden op grond van deze standaarden zijn verder beschreven in de sectie “Verantwoordelijkheden
van het college van commissarissen voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening” van ons verslag. Wij
hebben alle deontologische vereisten die relevant zijn voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening in
België nageleefd, met inbegrip van deze met betrekking tot de onafhankelijkheid.
Wij hebben van het bestuursorgaan en van de aangestelden van de vennootschap de voor onze controle vereiste
ophelderingen en inlichtingen verkregen.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle -informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
348
Kernpunten van de controle
Kernpunten van onze controle betreffen die aangelegenheden die naar ons professioneel oordeel het meest
significant waren bij de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige verslagperiode. Deze
aangelegenheden zijn behandeld in de context van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening als geheel en
bij het vormen van ons oordeel hierover, en wij verschaffen geen afzonderlijk oordeel over deze aangelegenheden.
Kernpunten van de controle Hoe onze controle de kernpunten van de controle
behandelde
Wij behandelden dit kernpunt van onze controle door
het uitvoeren van volgende controle - en substantieve
testprocedures voor de materiële omzetstromen:
•
Wij testten het ontwerp en de operationele
effectiviteit van de belangrijkste controles in de
inkomstencyclus, evenals in de IT-omgeving waarin
de facturatie, tarifering en andere relevante
ondersteuningssystemen zich bevinden, inclusief de
bestaande controleprocedures op wijzigingen in de
systemen die materiële inkomstenstromen
ondersteunen.
•
Wij hebben detailtesten uitgevoerd voor een
steekproef van individuele inkomstentransacties
door deze te reconciliëren met de onderliggende
besteldocumentatie en de betaling.
•
Wij deden een substantief analytisch nazicht.
Daarnaast hebben wij het passend karakter van de
grondslagen voor financiële verslaggeving van de
vennootschap met betrekking tot de erkenning van
opbrengsten alsook de overeenstemming met de
van toepassing zijnde boekhoudnormen beoordeeld.
Opbrengsterkenning voor telecommunicatieactiviteiten
De accuraatheid van inkomsten is een inherent risico in de
telecommunicatiesector. Dit wordt gedreven door de
complexiteit van facturatiesystemen, de hoeveelheid
data in combinatie met verschillende producten en
diensten op de markt en prijswijzigingen tijdens het jaar.
De correcte toepassing van de boekhoudnormen voor de
erkenning van opbrengsten op de afzonderlijke
elementen van het contract met een klant is complex en
vereist oordeelsvorming door het management.
De details over de erkenning van opbrengsten zijn
opgenomen in toelichtingen 2 ' Belangrijkste opname- en
waarderingsregels’, 14.2 ' Contractactiva’, 22 ‘Andere
kortetermijnschulden en contractverplichtingen‘ en 23
'Netto-omzet'.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
349
Toetsing op bijzondere waardevermindering van
goodwill
Per 31 december 2021 bedroeg de totale goodwill
2.588
miljoen EUR en bevatte goodwill voor de drie
kasstroomgenererende eenheden (“CGU”) van de
Groep, respectievelijk Domestic CGU (2.188 miljoen
EUR),
International Carrier Services (“ICS”) CGU
(298 miljoen
EUR) en Telesign CGU (102 miljoen EUR)
De jaarlijkse toets op bijzondere waardevermindering
was belangrijk voor onze controle omdat de toetsing is
gebaseerd op een aantal kritische oordelen, zoals het
bepalen van de CGU, evenals schattingen en
veronderstellingen die zijn gebruikt in een model met
verdisconteerde vrije kasstromen om de realiseerbare
waarde te bepalen. De groep hanteert een
businessplan
dat de toekomstige strategie weerspiegelt
en maakt
gebruik van externe bronnen voor macro- economische
assumpties zoals de inflatie en het groeipercentage van
de industrie op lange termijn, alsook bedrijfsspecifieke
aannames inzake belastingtarieven, kapitaaluitgaven en
disconteringsvoeten.
De details over de verwerking van goodwill en de
informatievereisten onder IAS 36 –
Bijzondere
waardevermindering van activa
zijn opgenomen in
toelichting 2 ‘Grondslagen voor financiële
verslaggeving'
en 3 ‘Goodwill' van de geconsolideerde
jaarrekening.
•
Wij beoordeelden de feiten en omstandigheden
met betrekking tot de aandeelhoudersstructuur
van
Telesign en lazen de notulen van de
vergaderingen van de raad van bestuur met
betrekking tot de mogelijke notering op de
Amerikaanse beurs om ons begrip te bevestigen.
•
We hebben de beschikbare informatie beoordeeld
met referentie naar de realiseerbare waarde van
de
CGU, zowel gerelateerd aan de reële waarde
na aftrek van de verkoopkosten als via de
bedrijfswaarde.
•
Wij hebben de belangrijkste veronderstellingen,
methodologieën en gegevens die door de groep
werden gebruikt bij het bepalen van de
realiseerbare waarde, kritisch beoordeeld,
bijvoorbeeld door sensitiviteiten in het
verdisconteerde kasstromen-model van de groep
te
analyseren, en door benchmarking met externe
macro-economische gegevens om te bepalen of
ze redelijk en consistent waren met het huidige
economische klimaat.
•
We hebben ook de historische accuraatheid van
de
schattingen van het management beoordeeld.
Daarnaast hebben wij de sensitiviteit van de
beschikbare headroom van de CGU beoordeeld en
geverifieerd of een redelijke mogelijke wijziging in
veronderstellingen ervoor zou kunnen zorgen dat de
boekwaarde de realiseerbare waarde overschrijdt.
We
hebben de toereikendheid beoordeeld van de
toelichtingen van het bedrijf in de geconsolideerde
jaarrekening.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
350
Verantwoordelijkheden van het bestuursorgaan voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening die een getrouw
beeld geeft in overeenstemming met de
International Financial Reporting Standards
(IFRS) zoals goedgekeurd door de
Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften, alsook voor de
interne beheersing die het bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening
die geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten.
Bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening is het bestuursorgaan verantwoordelijk voor het inschatten van
de mogelijkheid van de groep om haar continuïteit te handhaven, het toelichten, indien van toepassing, van
aangelegenheden die met continuïteit verband houden en het gebruiken van de continuïteitsveronderstelling, tenzij
het bestuursorgaan het voornemen heeft om de groep te liquideren of om de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of
geen realistisch alternatief heeft dan dit te doen.
Verantwoordelijkheden van het college van commissarissen voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening
Onze doelstellingen zijn het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid over de vraag of de geconsolideerde
jaarrekening als geheel geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten en het
uitbrengen van een commissarisverslag waarin ons oordeel is opgenomen. Een redelijke mate van zekerheid is een
hoog niveau van zekerheid, maar is geen garantie dat een controle die overeenkomstig de ISA’s is uitgevoerd altijd
een afwijking van materieel belang ontdekt wanneer die bestaat. Afwijkingen kunnen zich voordoen als gevolg van
fraude of fouten en worden als van materieel belang beschouwd indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij,
individueel of gezamenlijk, de economische beslissingen genomen door gebruikers op basis van deze geconsolideerde
jaarrekening, beïnvloeden.
Bij de uitvoering van onze controle leven wij het wettelijk, reglementair en normatief kader na dat van toepassing is
op de controle van de geconsolideerde jaarrekening in België. De wettelijke controle biedt geen zekerheid omtrent de
toekomstige levensvatbaarheid van de vennootschap, noch van de efficiëntie of de doeltreffendheid waarmee het
bestuursorgaan de bedrijfsvoering van de vennootschap ter hand heeft genomen of zal nemen.
Als deel van een controle uitgevoerd overeenkomstig de ISA’s, passen wij professionele oordeelsvorming toe en
handhaven wij een professioneel-kritische instelling gedurende de controle. We voeren tevens de volgende
werkzaamheden uit:
•
het identificeren en inschatten van de risico's dat de geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel
belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten, het bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden
die op deze risico's inspelen en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor
ons oordeel. Het risico van het niet detecteren van een van materieel belang zijnde afwijking is groter indien die
afwijking het gevolg is van fraude dan indien zij het gevolg is van fouten, omdat bij fraude sprake kan zijn van
samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten om transacties vast te leggen, het opzettelijk
verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;
•
het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle, met als doel
controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn maar die niet zijn gericht
op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing van de groep;
•
het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en het
evalueren van de redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schattingen en van de daarop betrekking
hebbende toelichtingen;
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
351
•
het concluderen dat de door het bestuursorgaan gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is, en
het concluderen, op basis van de verkregen controle -informatie, of er een onzekerheid van materieel belang
bestaat met betrekking tot gebeurtenissen of omstandigheden die significante twijfel kunnen doen ontstaan over
de mogelijkheid van de groep om haar continuïteit te handhaven. Indien wij concluderen dat er een onzekerheid
van materieel belang bestaat, zijn wij ertoe gehouden om de aandacht in ons commissarisverslag te vestigen op
de daarop betrekking hebbende toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening, of, indien deze toelichtingen
inadequaat zijn, om ons oordeel aan te passen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die
verkregen is tot de datum van ons commissarisverslag. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen
er echter toe leiden dat de groep haar continuïteit niet langer kan handhaven;
•
het evalueren van de algehele presentatie, structuur en inhoud van de geconsolideerde jaarrekening, en van de
vraag of de geconsolideerde jaarrekening de onderliggende transacties en gebeurtenissen weergeeft op een
wijze die leidt tot een getrouw beeld;
•
het verkrijgen van voldoende en geschikte controle -informatie met betrekking tot de financiële informatie van de
entiteiten of bedrijfsactiviteiten binnen de groep gericht op het tot uitdrukking brengen van een oordeel over de
geconsolideerde jaarrekening. Wij zijn verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering
van de groepscontrole. Wij blijven ongedeeld verantwoordelijk voor ons oordeel.
Wij communiceren met het audit- en toezichtscomité onder meer over de geplande reikwijdte en timing van de
controle en over de significante controlebevindingen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne
beheersing die wij identificeren gedurende onze controle.
Wij verschaffen aan het audit- en toezichtscomité tevens een verklaring dat wij de relevante deontologische
voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd, en wij communiceren met hen over alle relaties en andere
zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en, waar van toepassing, over de daarmee
verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.
Uit de aangelegenheden die aan het audit- en toezichtscomité zijn gecommuniceerd bepalen wij die zaken die het
meest significant waren bij de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige verslagperiode, en die
derhalve de kernpunten van onze controle uitmaken. Wij beschrijven deze aangelegenheden in ons verslag, tenzij het
openbaar maken van deze aangelegenheden is verboden door wet- of regelgeving.
Overige door wet- en regelgeving gestelde eisen
Verantwoordelijkheden van het bestuursorgaan
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag over de geconsolideerde
jaarrekening, de verklaring van niet-financiële informatie gehecht aan dit jaarverslag en de andere informatie
opgenomen in het jaarrapport over de geconsolideerde jaarrekening.
Verantwoordelijkheden van het college van commissarissen
In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde
internationale controlestandaarden (ISA’s), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde
opzichten, het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening, de verklaring van niet-financiële informatie gehecht
aan dit jaarverslag en de andere informatie opgenomen in het jaarrapport te verifiëren, alsook verslag over deze
aangelegenheden uit te brengen.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
352
Aspecten betreffende het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening en andere informatie opgenomen in het
jaarrapport over de geconsolideerde jaarrekening
Na het uitvoeren van specifieke werkzaamheden op het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening, zijn wij van
oordeel dat dit jaarverslag overeenstemt met de geconsolideerde jaarrekening voor hetzelfde boekjaar en is
opgesteld overeenkomstig het artikel 3:32 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.
In de context van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening, zijn wij tevens verantwoordelijk voor het
overwegen, in het bijzonder op basis van de kennis verkregen tijdens de controle, of het jaarverslag over de
geconsolideerde jaarrekening en andere informatie opgenomen in het jaarrapport over de geconsolideerde
jaarrekening een afwijking van materieel belang bevatten, hetzij informatie die onjuist vermeld is of anderszins
misleidend is. In het licht van de werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd, dienen wij u geen afwijking van
materieel belang te melden.
De niet-financiële informatie zoals vereist op grond van artikel 3:32, § 2 van het Wetboek van vennootschappen en
verenigingen, werd opgenomen in een afzonderlijk verslag gevoegd bij het jaarverslag over de geconsolideerde
jaarrekening. Dit verslag van niet-financiële informatie bevat de door artikel 3:32, § 2 van het Wetboek van
vennootschappen vereiste inlichtingen en is in overeenstemming met de geconsolideerde jaarrekening voor hetzelfde
boekjaar. De vennootschap heeft zich bij het opstellen van deze niet-financiële informatie gebaseerd op de GRI
standaarden rapporteringsprincipes. Overeenkomstig artikel 3:80 § 1, 5° van het Wetboek van vennootschappen en
verenigingen spreken wij ons niet uit over de vraag of deze niet-financiële informatie is opgesteld in
overeenstemming met de in het jaarrapport vermelde GRI Standards – Core Option.
Vermeldingen betreffende de onafhankelijkheid
•
Er werden geen opdrachten verricht die door de wet als onverenigbaar beschouwd worden met de wettelijke
controle van de geconsolideerde jaarrekening en onze bedrijfsrevisorenkantoren en, in voorkomend geval, onze
netwerken, zijn in de loop van ons mandaat onafhankelijk gebleven tegenover de groep.
•
De honoraria voor de bijkomende opdrachten die verenigbaar zijn met de wettelijke controle bedoeld in artikel
3:65 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen werden correct vermeld en uitgesplitst in de
toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening.
Europees uniform elektronisch formaat (ESEF)
Wij hebben ook, overeenkomstig de ontwerpnorm inzake de controle van de overeenstemming van de financiële
overzichten met het Europees uniform elektronisch formaat ( “ESEF”), de controle uitgevoerd van de
overeenstemming van het ESEF -formaat en de markeertaal met de technische reguleringsnormen vastgelegd door de
Europese Gedelegeerde Verordening nr. 2019/815 van 17 december 2018 (“Gedelegeerde Verordening”).
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen, in overeenstemming met de ESEF vereisten, van de
geconsolideerde jaarrekening in de vorm van een elektronisch bestand in ESEF -formaat (“digitale geconsolideerde
jaarrekening”) opgenomen in het jaarlijks financieel verslag.
Het is onze verantwoordelijkheid voldoende en geschikte onderbouwende informatie te verkrijgen om te concluderen
dat het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde jaarrekening in alle van materieel belang zijnde
opzichten voldoen aan de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening.
Op basis van de door ons uitgevoerde werkzaamheden zijn wij van oordeel dat het formaat van en de markering van
informatie in de digitale geconsolideerde jaarrekening opgenomen in het jaarlijks financieel verslag van Proximus NV
van publiek recht per 31 december 2021 in alle van materieel belang zijnde opzichten in overeenstemming is met de
ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
353
Andere vermeldingen
•
Huidig verslag is consistent met onze aanvullende verklaring aan het audit- en toezichtscomité bedoeld in
artikel 11 van de verordening (EU) nr. 537/2014.
Getekend te Brussel.
Het college van commissarissen
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV CDP Petit & Co BV
Vertegenwoordigd door Geert Verstraeten Vertegenwoordigd door Damien Petit
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
354
Deloitte Bedrijfsrevisoren/Réviseurs d’Entreprises BV/SRL
Registered Office: Gateway building,
Luchthaven Brussel Nationaal 1 J, B-1930 Zaventem VAT
BE 0429.053.863 - RPR Brussel/RPM Bruxelles - IBAN BE86
5523 2431 0050 - BIC GKCCBEBB
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
SRL CDP PETIT & Co
Square de l’Arbalète 6 1170 Brussel/Bruxelles België
VAT BE 0670.625.336
Tel. + 32 2 660 70 46
VAT BE 0670.625.336
www.cdp-partners.be
Proximus NV van publiek recht |
NFI 31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
355
Onafhankelijk assurance-verslag inzake het beperkte nazicht van een
selectie niet-financiële prestatie-indicatoren gepubliceerd in het
“Geïntegreerd Jaarverslag 2021” van Proximus NV van publiek recht voor
het jaar afgesloten op 31 december 2021
Aan de raad van bestuur
Wij werden aangesteld om een beperkte assurance -opdracht uit te voeren op een niet -financiële prestatie-
indicatoren (de “Niet-Financiële Gegevens”) gepubliceerd in het “Geïntegreerd Jaarverslag 2021” van Proximus NV
van publiek recht (“Proximus”) voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2021. Deze Niet-Financiële Gegevens
zijn gedefinieerd volgens de
Global Reporting Initiative
(GRI) standaarden en de interne richtlijnen van Proximus met
betrekking tot de rapportering over duurzame ontwikkeling. Deze Niet-Financiële Gegevens zijn geselecteerd door het
management van Proximus en betreffen de volgende indicatoren:
•
Energie-efficiëntie-indexen (energieconsumptie t.o.v. totale opbrengsten en t.o.v. FTE) – Groep
•
Elektriciteit (terajoule) – Groep
•
Verwarming (terajoule) – Groep
•
Brandstof voertuigen wagenpark (terajoule) – Groep
•
CO2-uitstoot scope 1 en 2 (kton) – Groep
•
CO2-uitstoot scope 1 – verwarming, brandstof wagenpark en koelgassen (kton) – Groep
•
CO2-uitstoot scope 2 – elektriciteit marktgebaseerde methode (kton) – Groep
•
CO2-uitstoot scope 3 – alle gerapporteerde categorieën – i.e. categorie 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12 en 13
•
Koolstofintensiteit (t.o.v. totale opbrengsten en t.o.v. FTE)- Groep
•
Afval (kton) – België
•
Percentage gevaarlijk afval – België
•
Percentage hergebruikt/gerecycleerd afval – België
•
Ongevaarlijk afval - gerecycleerd of hergebruikt (kton) – België
•
Ongevaarlijk afval - met energieterugwinning (kton) – België
•
Gevaarlijk afval - gerecycleerd of hergebruikt (kton) – België
•
Totaal aantal ingezamelde/opgeknapte apparaten – Groep
•
Aantal inbreuken op de policy’s/Gedragscode onderzocht door het departement Investigations
•
Aantal gevallen van klokkenluiden
•
Cyber Security Resilience Index– Groep
•
Aantal werkzoekenden die gesteund worden door onze initiatieven in België
•
Percentage toegankelijke geteste toestellen (voor minstens 5 categorieën van handicap)
Op basis van ons beperkte nazicht, zoals beschreven in dit rapport, kwamen er geen elementen of feiten aan het
licht welke ons doen geloven dat de Niet -Financiële Gegevens, zoals hierboven gedefinieerd, met betrekking tot
Proximus zoals vermeld in het Geïntegreerd Jaarverslag 2021, in alle van materieel belang zijnde opzichten, niet zijn
opgesteld in overeenstemming met de GRI standaarden en de interne richtlijnen van Proximus met betrekking tot de
rapportering over duurzame ontwikkeling.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
356
Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de Niet -Financiële Gegevens en de verwijzingen die
daarnaar gemaakt worden in Geïntegreerd Jaarverslag 2021, evenals de verklaring dat de verslaggeving beantwoordt
aan de vereisten van de GRI.
Deze verantwoordelijkheid omvat het kiezen en toepassen van gepaste meetmethoden ter voorbereiding van de
Niet- Financiële Gegevens, voor de betrouwbaarheid van de onderliggende informatie en voor het gebruik van
assumpties en redelijke schattingen. Bovendien is de raad van bestuur verantwoordelijk voor het ontwerpen,
implementeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem en procedures relevant voor het opmaken
van de Niet-Financiële Gegevens die geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van
fouten.
Aard en omvang van de opdracht
Onze verantwoordelijkheid bestaat uit het uitdrukken van een conclusie over de Niet-Financiële gegevens op basis
van onze procedures. Onze werkzaamheden zijn verricht overeenkomstig de internationale norm International
Standard on Assurance Engagements ISAE 3000 Assurance Engagements Other than Audits or Reviews of Historical
Financial Information, uitgegeven door de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB), teneinde
aan te geven of er elementen of feiten aan het licht zijn gekomen welke ons doen geloven dat de Niet-Financiële
gegevens, in alle van materieel belang zijnde opzichten, niet zijn opgesteld in overeenstemming met de van
toepassing zijnde criteria.
Wij passen de International Standard on Quality Control 1 toe en handhaven bijgevolg een alomvattend systeem van
kwaliteitscontrole, met inbegrip van gedocumenteerde beleidslijnen en procedures betreffende de naleving van
ethische vereisten, professionele normen en toepasselijke wettelijke en reglementaire vereisten.
Gebruikmakend van deze standaard, zijn onze procedures erop gericht het verkrijgen van een beperkte mate van
zekerheid over het feit dat de Niet-Financiële gegevens geen materiële afwijkingen bevatten. De procedures die in het
kader van een beoordelingsopdracht gericht op het uitdrukken van een beperkte mate van zekerheid worden
uitgevoerd, verschillen qua aard en timing van, en zijn minder uitgebreid dan bij een beoordelingsopdracht gericht op
het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid, waardoor de mate van zekerheid die in het kader van een
beperkte zekerheidopdracht wordt verkregen, aanzienlijk lager is dan de zekerheid die zou zijn verkregen in het kader
van een beoordelingsopdracht gericht op het uitdrukken van een redelijke mate van zekerheid.
De draagwijdte van onze werkzaamheden is beperkt tot de Niet-Financiële Gegevens met betrekking tot het jaar 2021
en omvatten enkel de weerhouden waardes in de rapportering gedefinieerd door Proximus. De draagwijdte van de
rapportering omvat Proximus en haar dochterondernemingen Telindus -ISIT BV, Proximus Luxembourg SA en BICS NV
(samen de “Groep”). De onderstaande verklaring is bijgevolg enkel van toepassing op deze Niet-Financiële Gegevens
en niet op de overige gerapporteerde indicatoren en informatie opgenomen in het Geïntegree rd Jaarverslag 2021.
Onze opdracht is uitgevoerd op de gegevens die door Proximus NV van publiek recht zijn verzameld en die in het
rapporteringsbereik zijn opgenomen. Onze conclusie heeft daarom alleen betrekking op deze Niet-Financiële
Gegevens en niet op alle informatie die in Geïntegreerd Jaarverslag 2021 is opgenomen.
Onze belangrijkste beoordelingswerkzaamheden bestonden uit:
•
Het verkrijgen van inzicht in de activiteiten van de Vennootschap, met inbegrip van de interne controles die
relevant zijn voor het verzamelen van de informatie die gebruikt wordt om de Niet-Financiële Gegevens op
te stellen. Dit omvatte gesprekken met het management van de Vennootschap dat verantwoordelijk is voor
de operationele prestaties in de afdelingen die verantwoorde lijk zijn voor de gegevens die ten grondslag
liggen aan de Niet-Financiële Gegevens, die in de tabel hierboven vermeld worden;
•
Het beoordelen van het risico op materiële afwijken van de Niet-Financiële Gegevens;
•
Het uitvoeren van analytische procedures; en
•
Het onderzoeken op steekproefbasis van interne en externe informatiebronnen en het uitvoeren van
consistentiecontroles op de consolidatie van deze Niet-Financiële Gegevens.
Ons verslag is uitsluitend gericht aan de raad van bestuur van de Vennootschap, in zijn geheel, in
Proximus NV van publiek recht |
NFI 31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
357
overeenstemming met ISAE 3000. Onze opdracht werd verricht met het oog op het meedelen van verklaringen
aan de vennootschap over de zaken die in dit verslag dienen te worden vermeld, en voor geen enkel ander doel.
Voor zover de wet dit toelaat, aanvaarden wij geen aansprakelijkheid, noch aanvaarden wij
aansprakelijkheid ten aanzien van anderen dan de Vennootschap en haar raad van bestuur voor onze
opdracht, voor dit verslag, of voor de conclusies die wij hebben geformuleerd.
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
358
Onafhankelijkheid
Bij de uitvoering van onze opdracht hebben wij ons gehouden aan de onafhankelijkheids - en andere ethische
vereisten van de Code of Ethics for Professional Accountants uitgegeven door de International Ethics Standards
Board for Accountants (IESBA), die gebaseerd is op de fundamentele beginselen van integriteit, objectiviteit,
professionele bekwaamheid en zorgvuldigheid, vertrouwelijkheid en professioneel gedrag, en aan het Belgische
wettelijke en regelgevende kader.
Getekend te Zaventem.
De commissaris
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV
Vertegenwoordigd door Koen Neijens
Proximus NV van publiek recht |
NFI 31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
359
Deloitte Bedrijfsrevisoren/Réviseurs d’Entreprises BV/SRL
Registered Office: Gateway building, Luchthaven Brussel Nationaal 1 J, B-1930 Zaventem
VAT BE 0429.053.863 - RPR Brussel/RPM Bruxelles - IBAN BE86 5523 2431 0050 - BIC GKCCBEBB
Proximus NV van publiek recht |
31 december
Proximus Groep I
Geïntegreerd jaarverslag 2021
I
360
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited